Bismillaahi wabacdu.
Waa qormadeenii 8aad.
Walaalayaal sida caadada u ah ciidanku markuu meel dago waxaa la kala ratibaa dadkii u khidmayn lahaa ciidanka. Qaar waxay qabtaan waardiye adag, qaar waxaa loo diraa in ay dadka raashin u diyaariyaan, qaar waxaa loo diraa in ay biyo raadiyaan, qaar waxaa loo diraa in ay haddii meeshu tuulooyin leedahay ay dadka soo wacdiyaan.
Anigu waxaan ka mid noqday dadkii loo diray biyaha, waxaan qaadannay booyad, waxaan aadnay tuulo noo dhawayd oo la yiraahdo Aricaddeeye. Tuuladii markaan nimid waxaan raadinnay odayaashii magaalada, waxaan u sheegnay in aan nahay ciidan Muslimiin ah oo meel dhaw dagay waxaan rabnaa biyo. Waxay dhaheen ma waxaad tihiin Ikhwaankii halkaas iyo koofur ka yimid? Waxaan niri haa, waxaa nalaku soo dhaweeyay gacmo furan wajiyo furan iyo sidii ka muuqatay qalbi furan intaba.
Tuulada waxaa daga reerka uu ka dhashay daaciga wayn ee Axmed Maxamed Saleebaan waana nin in muddo ah dacwada ka dhex muuqday Alla ha xifdiyo isaga iyo kuwa ku ayniga ah. Waxaan dhaansannay booyaddii, waxaan soo aadnay ciidankii. Wakhtigu waa gabbal gaab, intaan soo soconnay qoraxdii baa dhacday. Saan horrayba idiinku sheegay mar haddii lasoo gaaray laamiga waxaa badan dhuljiifka iyo mooryaanta. Tuuladii annagoo joogna ayaa qolo mooryaan ahayd oo tuulada ka agdhawayd waxay arkeen gaarigaan iyo ciidankaan aysan aqoon. Waxay go’aansadeen in ay magaalada ka baxaan oo horay nagu sugaan si ay nooga takhalusaan, baabuurkana nooga qaataan. Annaguna waxba kama ogayn arrintaa, odayaashuna wax kama oga.
Haddaan xoogaa soconnay gabbalkii baa dhacay, dhulka aad uma naqaan, laakiin tuugadaan dhufayska noo gashay waxay taqaan wadda kasta oo leexata. Waxay noo galeen meeshii ciidankayaga ku aaddanayd oo aan maanta laamiga uga soo leexannay markaan tuulada soo aadnay. Soomaalidu waxay dhahdaa sir maqabe Rabbaa u sahan ah. Waxaan ka leexannay waddo ka sokaysa meeshii tuugadu noo galeen oo ahayd waddadii aan ka leexan lahayn markaasna waxaan uqabnaa in aan saxnahay laakiin labada waddaba waxay isugu tagaan meeshii ciidanku dagganaa. Nimanku waxay wataan gaadhi tikniko ah waana ciidan koox ah oo hubaysan. Waxaan aragnay baabuur nalkiis oo na daba socda. Waan shakinnay, socodkii baan dheeraynay, nalkii waa nagu soo dhawaaday. Waxaan go’aansannay intii annagoo baabuurka saaran dagaal na qabsan lahaa in aan dhulka isku difaacno.
Baabuurkii baan ka dagnay, darawalki baan ku niri iska soco adigu. Waddada labadeedii dhinac baan galnay, waxaa nagu yimid baabuur Laan Kuruusar ah oo ciidan ka buuxo qorina ku rakiban yahay. Waddada dhexdeedaan u dhignay dhagxaan si uu u hakado marka hore, markuu istaagay ayaan labada dhinac waxaan uga qabannay qoryo aan ku dagaallami naqaan anagoo Ilaahay kaashanayna. Cabaad bay afka furteen, “War hana dilina! War hana dilina!”
Soo dagtaan niri oo meel baan isugu keennay, waa la isgartay waaba reeraha nimanku. Noo warame oo waxay noo sheegeen in ay rabeen in ay hubka naga qaataan oo kaliya waan wacdinnay waana iska sii daynay anagoon wax hub ah aanan ka qaadan, waxaana kala tagnay annagoo is fahamnay, saasna waxaan u yeelnay ma aanan rabin in aan cadaawad isku abuurno annagoo waliba safar ah.
Waagii baa baryay, waxaa la bixiyay amarkii geeddiga, waa la dhaqaaqay. Waxaan ku dhacnay waddadii laamiga ahayd, waxaan dhexmarnay Laascaanood, waddadaas dheer waxay tagtaa ilaa iyo Boosaaso lakiin Boosaaso waxaa ka sokeeya magaalooyin farabadan sida Garoowe, Qardho iyo tuulooyin fara badan. Waxaan sii soconnay maalmo dhawr ah. Intaan dhexda sii soconnay waxaa isaga kaaya dhacay laba gaari oo labadaba ciidan saarnaa waxaa ku dhaawacmay hal askari oo wax tar ahaa, waa ninka lagu magacaabi jiray Xasan Guure.
Wuxuu ka jabay bawdada, mudduuna dhaawac ahaa oo kabmi waayay, Ilaahayse markii dambe waa u booga dhayay. Waxaan gaarnay buurihii dhaadheeraa ee Boosaaso ka sokeeyay. Waa markii iigu horraysay buurahaas. Meeshay buurtu kaa xigto cirka arki maysid. Waxaan ka dagnay meel aad u khatar ah oo lagu magacaabo Meermeerka. Wakhtigu waa saqdii dhexe, meel baan ku leexannay si aan xoogaa u indha gaduud sanno ama seexanno, meeshu aad bay u qabawdahay. Qorraxdii baa xoogaa soo baxday, waan dhaqaaqnay. Markaan ku dhawaannay Boosaaso ayaan laamigii ka leexannay, waxaan soconnay in muddo ah.
Dhulku waa dhul engagan, waa buuro, dhagaxyo iyo togag, waxaase na waday niman khayr badan oo dhulka taako taako u yaqaan, waxaan dagnay meel dhir cagaaran leh oo biyo leh. Waxaa lagu magacaabi jiray Laag. Xoogaa baan ku nasannay, sahan baa la diray oo waxaa lasoo raadiyay meel tan dhaanta, waxaa lasoo helay meel badda xeebteeda ku taal oo la yiraahdo Qaw una dhaxaysa magaalada Ceelaayo iyo meesha lagu magacaabo Dhagcaan. Waa meel bannaan ah dhinac waxaa naga xiga badda dhinaca kalana waxaa naga xiga buuro waa wayn. Meeshaas ayaa la dagay oo lagu nagaaday intii Alle doono. Ciidankii qola walba waxaa la dajiyay meeshii ku habboonayd, waxaa la dhisay teendhadii taliska ama madaxda. Waxaa la dhisay teendhadii maktabadda ama kutubta lagu daalacan lahaa waana labada teendho ee ugu muhiimsanaa ciidanka dhexdiisa! Sababtu waxay tahay waa manhajkii ummaddaas iyo mufakiriintii meel marin lahayd manhajkaas. Teendhadii saddexaad waxay noqotay masjidkii ciidanku ku wada tukan lahaa jameecooyinka salaadaha.
Waxaa kaloo dagaan loo sameeyay qoysas farabadan oo nala socday, waxaana la dajiyay meel wanaagsan, waxayna isu badashay xaafad xaafadaha magaalooyinka ka mid ah maxaa yeelay waxaad arkaysaa ayadoo ay carruurtii haweenkii is dabamarayaan oo la kala adeeganayo.
Meeshii waxay noqotay meel u eg magaalo anaguna waan isku daynay in aan magaalayno oo waxaa la sameeyay in dhulkii la cabbiro oo naqshad loo sameeyay qof walbana loo gooyo dhul ku fadhiya 20×20 ama 40×40 hadba siduu rabo qofkaasu dhulkaas cusubna waxaa loo baxshay Nasrudiin. Waxaa la billaabay duruustii caamka ahayd iyo middii khaaska ahayd intaba, macalimiinta Qur’aanku waa fara badnaayeen waxaanse ka xusi karaa Cabdirisaaq Weewar (taqabalahu-llaahu), Axmed Xasan, Cabdicaziiz Cabdullaahi Aadam, Maxamed Maxamuud Haaruun iyo Shahiid Macalin Aadam Xaashi Ceyroow (taqabalahumu-llaahu ajmaciin).
Waxaa tafsiirka Qur’aanka billaabay Shiikh Cabdulqaadir Cabdullaahi (taqabalahu-llaahu), wuxuu ahaa nin Ilaahay barakeeyay, waa shiikhii tafsiirka ka akhrin jiray masaajidkii la dhihi jiray Danwadaagaha oo ku yaallay Buulo Xuubay agteeda. Wuxuuna ka mid ahaa hoggaamiyaasha ciidanka, wayna noo imaan doontaa inshaa Allaah asagoo qaadanaya mawaaqif ad adag.
Akhristow waxaan kasoo dhaqaaqnay badda madow ee Keenya ku agtaal, waxaa na celiyay badda guduudan oo u dhaw xeebaha Yaman kuyaal. Intaas waxaan raadinaynay meel aan ka aasaasno dawlad Islaam ah Ilaahayna wuxuu noo qaddaray in ay noqoto meesha hadda aan dagnay.
Kuma imaan dagaanku talo xumo iyo talo marooqsi toonna ee wuxuu ku yimid niqaash dheer dabadii iyo Alloo qaddaray in la dago meeshaas. Waxaa yimid wufuud aad u fara badan oo culumo ah dibad iyo daakhilba, waxaa la galay teendhadii madaxtooyada, waxaa billawday niqaash u dhexeeya raggii culumada ahaa oo qaafiladaan waday iyo qolooyinkaan cusub oo magaalooyinka ka yimid gudaha iyo dibadda labadaba.
Akhristow xasuuso waa niqaashkii labaad ee la galo. Waxaan soo marnay intaan Dhooblay laga soo guurin in la wada hadlayay muddo bilo ah intaasna la rogrogayay meeshii loo guuri lahaa oo hawshaan laga billaabi lahaa kanina waa fadhigii labaad oo lagu falanqaynayo sidii loo wajihi lahaa marxaladdaan cusub iyo dagaankaan nagu cusub. Waxaad ogtihiin bani Aadamku hadduu wadahadlo in uusan isku fikrad ahayn oo markiiba is khilaafo. Ogow waagii horana waa la iskhilaafay haddana khilaaf waa imaanayaa oo maahmaah baa waxay ahayd maan rag waa mudacyo afkood. Maxaase lagu xallinayay khilaaf hadduu yimaado? Waxaa ishaadu ku dhacaysaa labada teendho dhexdooda oo la is daba marayo, waa maktabadda iyo madaxtooyada. Waxa la wada baadi goobayaana waa nusuustii iyo xujajkii nin waluba is lahaa adaa ku gar leh.
Waxaana mar walba taladooda la qaadanayay ninkii la yimaada xujo cad oo dabbaqaysa waxa la doonayo walina ma dhicin nin inta taladiisii la qaadan waayay xanaaqay oo inta masaajid ka istaagay yiraahda waa dhalin yaro qar iska tuur ah, odayaasha warkooda maqlimaayaan, culumada warkooda qaadan maayaan, sidaan dacwada maslaxo uguma jirto, waa takfiir, waxaa tihiin jaahiliin aan waxna qorin waxna akhrin, waxaanu jihaad ma ah, Dimuqraadiyaddu waa xalaal suufiyada mushrikiin haku dhihina, iyo wixi la mid ah.
Ikhwaanii fillaahi raali iga ahaada haddaan badiyay hadalkii ama aan nuxurkii ka qaaday waayo mar kastoo hadalku bato waxaa yaraada murtidiisa. Waxaanse rabay in aan jidkii dheeraa idinku soo mariyo xoogaw hadal tiro ah ama maaweelo. Waxaan intaasoo dhan usoo soconnay waxay ahayd in aan nimaadno Boosaaso waxaana noo bilaaban doona wixii hadda ka dambeeya in birta la iska aslo oo rag badan maxkamad lasoo taagi doono inshaa Allaahu tacaalaa. Waxaa ila habboon in aan sugno shirkaan lagu jiro iyo wixii kasoo baxa oo go’aanno ah.