Mashiinkii Riyada
Sanduug layaab leh oo dhaliyay mushkilooyin iyo xidhitaankii warshadda.

Yoonis waxa uu ku war wareegay gidaarka ku xiga waddada, isaga oo ka walwalsan sidii uu dib ugu noqon lahaa aqalkiisa. Dabcan waxa jira dekad halkaas ku taallay, oo uu ka ogaan karo marka markab kusoo socdo ama ku soo xidho. Waxa uu yahay qof niyad wanaagsan, daacadna ah, jecelna in uu qabto shaqo kasta.

Markii uu ku fikiray in uu raadsado shaqo, Yoonis waxa uu arkay nin xidhan dhar aad u dhalaalaya, oo indhihiisa soo jiitay. Wuxuuna xidhnaa dhar aad u cas iyo koofiyad aad u sarraysa. Ninku wuxuu isku dayaayay in uu raro mishiin aad u wayn, uuna doonayay in uu ku raro gaadhi faras.

Markii uu indhihiisa ku dhuftay Yoonis, ninkii baa qayliyay, “waryaa, wax- aan ku siinayaa shan shilling, si aad iiga caawisid raridaydan.”

“Shilling?” ayuu ku celiyay Yoonis isaga oo xiisaynaya.

“Lacag, lacagta ka mid ah. Nooca xaanshida lacagta ah. War ma rabtaa mise marabtid?”

“Dabcan,” ayuu Yoonis yidhi, isaga oo aan garanayn wax kale oo uu sameeyo. Mana ahayn shaqo markab, laakiin, dabcan waxa uu shaqaysan karaa xoogaa lacag ah. Teeda kale ninku wuxuu u ekaa wax garad, siin karana talooyin wax ku ool ah. Kadib sidii ay u riixayeen, waxay ku guulaysteen in ay mishiinkii saaraan faraska korkiisa. Yoonis, isaga oo iska tirtiraya dhididkiisa ayuu istaa- gay, oo dib u eegay shaqada culus ee uu qabtay. Sanduuqu waxa uu ahaa mid aad u wayn, kaasoo lagu sameeyay farshaxan aad u sareeyay iyo isaga oo lahaa midab aad u dhalaalayay. Korka sare waxaa kaga yaalay gees aad u waynaa, wuxuuna u ekaa mid waa hore Yoonis uu arkay markii uu joogay dhulkiisa.
“Midab aad u qurux badan.” Ayuu Yoonis yidhi, iyada oo ay ka yaabisay qaabka uu u samaynsan yahay. “Waa maxay geeskaa aadka u wayn ee ku yaala korkeeda?”
“Xagga hore imow, maandhoow, indhahaagana ku arag.” Markiiba Yoonis wuxuu isku qaaday gaari gacankii, isaga oo akhriyaya qoraalka ku qoraa, taasoo loo qoray si dahab la mood ah: “MASHIINKII RIYADA!”

“Mashiinkii riyada?” ayuu Yoonis ku celiyay.

“Ma waxaad u jeeddaa waxay ka dhigtaa riyooyinka dhab?”

“Dabcan waa ay ka dhigi kartaa,” ayuu yiri ninkii dhuubnaa, isaga oo ma- roojinaya musbaarkii ugu dambeeyay, kana soo saaraya xagga dambe ee mashi- inka. Gudahiisana waxaa ku jira warqad kuu sheegaysa sida uu u shaqeeyo. Mana laha meel la qabsado, laakiin wuxuu u eg yahay in la isticmaalo xil- liga guga ah, kaasoo la wareejin karo, si aad u adag, si mashiinku u ciyaaro heellooyin, laxan, iyo codad.
“Waa maxay,” ayaa Yoonis ka soo yeedhay. “Waxba ma’aha aan ka ahayn sanduuqa lagu kaydiyay heesaha qaaraamiga!”

“Maxaad rajaynaysay,” ayuu ninkii yidhi, “khuraafaad haweeneey?”

“Ma’aan garanayo. Waxaan u malaynayaa in ay tahay mid yar, haye, la yaab. Tan kadib, waxay qaadanaysaa arrin aad u qiimo badan in dadka riy- ooyinkooda laga dhigo kuwa run ah.”

Ninkii waxa uu dhigay alaabtii uu siday, wuxuuna u jeestay dhinicii Yoonis. Isaga oo aan waxba u sheegaynin Yoonis ayuu si xun u eegay. “erayooyin ayaan xiisaynayaa saaxiib waxay qaadataa erayo in riyooyinka gaarkood ay ku noqdaan run. Dhibaatadu waxay tahay, ma’aad garanaysid cidda riyoon doonta iyo marka aad wax doonaysid.”
Isaga oo arkay sida uu Yoonis ula yaabay, ninkii waa uu sii watay, “dadku waa ay yaqaanaan riyooyinkooda, sax? Waxa aynaan aqoon sida ay uga dhi- gaan riyooyinkooda run. Sax?”

Yoonis waxa uu ruxay madaxiisa, “waxa aad bixinaysaa lacag, keen furaha, sanduuqan gaboobay waxa uu ciyaaraa sida loo isticmaalo mar walba. Mar walba waa iskumid, mar walbaba waxa jira dad badan oo jecel in ay maqlaan riyooyinkooda.”

“Waa maxay fariintu? Ayuu waydiiyey Yoonis.

“Waa fudutahay. Mashiinka riyada wuxuu dadka u sheegaa in ay ku fikiraan wax kasta oo ay doonayaan in ay helaan, iyo – ” Ninkii dib ayuu u eegay si uu u arko in ay cidi dhagaysanaysay. “Kadibna waa ay u sharaxday dadka riyooda waxay u sharaxdaa riyadooda iyo waxay samayn lahaayeen. Waana in aan ku daraa oo aad ugu sheegtaa si wacan oo iyada qancinaysa.”

“Ma waxaa ujeeddaa dib ayeey u xusuusinaysaa?” ayuu waydiiyay Yoo- nis, indhihiisuna waa ay sii waynaanayeen, “hayaay maya, maya, maya, maya, maya, maya!” ayuu ninkii ku diiday. “Waxa ay u sheegtaa in ay yihiin dad wanaagsan iyo in ay wax wanaagsan waydiistaan?”

“Ma intaa uun baa?” ayuu Yoonis yidhi.

“Waa intaa.”

Kadib intuu aamusay wax yar, ayuu Yoonis waydiiyay, “Markaa kuwan riyadooda maxay waydiistaan?”

Ninkii waxa uu soo saaray qasacad saliid ah, horay ayuuna u sii socday, si uu u mariyo lugaha mashiinka riyada.

“Waa hagaag, waxay ku xidhan tahay halka aan dhigo mishiinka. Inta badan waxaan hordhigaa warshad sida tan oo kale ah.” Wuxuu suulkiisa ku fiiqay, dhinaca aqal labo dabaq ah, kana soo horjeeda waddada. “Mararka qaarkood waxaan hordhigaa aqalka ummadda. Dadku halkan mar walbana waxay rabaan lacag badan. Lacag badani waa arrin wanaagsan, waad la soco- taa, qiimuhuna waa ay sii kordhayaan goor walba.”
“Taas horay ayaan u maqlay,” ayuu Yoonis yidhi.” “Miyeey helaan?” Ninkii dib ayuu u noqday isaga oo masaxaya gacantiisa. “Dadkii riyoonayay waxay soo weerareen Golihii Guurtida waxayna codsadeen sharci khasbaya warshadaha, siinaya shaqaalaha lacag kordhin. Waxayna u doodeen xaquuq- dooda, si warshaddu u siiso wixii ay xaq u leeyihiin.”
“Xaquuq maxay?” ayuu Yoonis yiri. “Sida badbaado. Badbaado badan waa wax wanaagsan waadna og tahay. Markaa shaqaaluhu waxay ku doodeen sharci khasbaya warshadaha si ay u bixiso caymis. Caymis waxtara marka shaqaaluhu ay xanuunsadaan. Caymis waxtara marka shaqaaluhu ay noqdaan shaqo la’aan, xitaa caymis waxtara marka shaqaaluhu uu waayo naftiisa qaaliga.”

“Taasi aad bay u wanaagsan tahay! Ayuu yidhi Yoonis. “Shaqaalahaasi waxay ahaayeen kuwo aad u faraxsan.”

Dib ayuu u jeestay si uu u eego warshadda, wuxuuna aqoonsaday in ay- naan waxba ka socon ka soo horjeedka waddada. Rinji qayirmay ayaa daarta ka dhigay mid la moodo inay gaboowday, mana laha nal ifaya, kana ifaya dariishadaha uraya ee ka muuqda meel walba.

Ninkii wuxuu dhamaystay shaqadiisa, wuxuuna adkeeyay musbaarkii, kuna adkeeyay halkii uu ku jiray. Markii ugu dambaysayna wuxuu nadiifiyay roogii aqalka. Ganacsadihii wuxuu dib ugu soo booday kaariyoonihii, isaga oo eegaya dhinacyadiisa. Yoonis waxa uu u booday hoos, isaga oo ku jeesanaya, “waxaan idhi, waxay ahaayeen kuwo ku faraxsan in ay helaan lacagtaas oo dhan iyo badbaado – iyo mahadcellin. Ma ku siiyeen abaalgud ama raashin aad ku dabaaldegto?”

“Wax u dhoowtoona!” ayuu ninkii yiri. “Waxaan u dhawaaday in la i siiyo daamur iyo baalal. Waxay baabi’in gaareen Mishiinkii Riyada xalay iyaga oo isticmaalaya dhagxaan, bulukeeti iyo wax kasta oo ay ku tuuri kareen. Wax- aad arki kartaa in warshaddoodii ay xidhnayd, waxayna aaminsan yihiin in Mishiinkani wax ku lahaa.”

“Maxay warshaddu u xidhan tahay?”

“Waxay iigu muuqataa in warshaddu aynaan shaqaysan lacag ku filan oo ay ku bixiso mushaharka shaqaalaha, iyo lacag ay ku iibsato caymis.”

“Laakiin, kadib,” ayuu Yoonis yidhi, “taasi micnaheedu waxa uu yahay riyadii ma aynaan noqon run. Haddii warshadda la xidho cid mushahar helaysa ma’ay jirto. Cid helaysa wax macaash ah ma’ay jirto, cid wax heshay ma’ay jirto! Waxaa ugu wacan, waxaad tahay qof aan waxba isku falayn, mudane BIRTUN. Waxaadna ugu yeedhay Mashiinka Riyada.”
“U kaadi saaxiib! Riyadu waxay noqotaa run, waxaan idhi ma’aad ogid marka ay riyadaada dhacayso. Inta badanna waxa dhaca marka warshad laga xidho Booliqaran, riyadu waxay noqotaa mid ka dhaboowda meelaha kale. Warshad baa laga furaa meel kale, sida Ceel Macaan, waxayna qaadanaysaa maalmo yar marka halkan laga tago. Halkaasna waxaa ka jira shaqooyin faro badan iyo nabad aad u wanaagsan. Waa hagaag aniguna waan urursan lacagtayda, kana urursan Mishiinka wixii dhacana waxba igama gelin.”

Yoonis wuxuu mooday wax aad u adag horumarka, isaga oo xaqiiqsaday in uu u ambabixi karo Jasiirad kale – iyo iyada oo ah jasiirad barwaaqaysan. “Halkay bay ku taallaa Ceel Macaan?” ayuu waydiiyay.

“Bariga fog ee innaga shisheeya. Dadka Ceel Macaan waxay leeyihiin war¬shad sida tan oo kale ah, taasoo samaysa dhar iyo waxyaabo la mid ah. Marka qiimaha alaabta warshaddu ay kor u kacdo, warshadahoodu waxay helaan dal- abaad aad u faro badan. Waxayna fahamsan yihiin in ganacsiga badani uu yahay mid cid waliba ay faa’iido ugu jirto – mushahar iyo nabad. Ma aad ‘waydiinsan kartid’ ganacsi kale.”

BIRTUN wuxuu u xidh xidhay Mushiinkii, Riyadu halkan waa mid ka dhacda – ahna kuwo la keeno. Markaa dad kalena waxay ka faa’iidaystaan Riyooyinkooda.”

Wuxuu siiyay Yoonis lacagtii uu shaqaystay, kadibna wuxuu ku booday gaadiidkiisii. Yoonis wuxuu eegay lacagtii la siiyay, kadibna wuxuu ka walwalay in aynaan qiima lahayn. Waxayna la mid tahay lacagtii ninkii iyo haweeneeydu tuseen, kuna tuseen meesha ka soo horjeedda xarunta samaysa lacagaha. “Mu¬dane, BIRTUN! War Mudane BIRTUN!”

“Haa?”

“Maad i siin kartaa lacag ka duwan tan ama nooc kale ah? Waxaan u jeedaa lacag aan qiimaheedu uusan hoos u dhacayn?”

“Tani waa lacagta sharciga ka ah halkan, saaxiib. Waana in aad qaadataa. Ma waxaad u malayn lahayd in aan isticmaali lahaa haddii aan doorasho la- haan lahaa? Waa in aad isticmaashaa markiiba!’ Ninkii wuxuu ku qayliyey dameerkiisa, kadibna waa uu iska tagay.
Yoonis waa ka daba qayliyay, “halkee baad tagaysaa?”

“Halkeey baa tegis leh!”

Shaqaysanayaa Lacag
Yoonis waxa uu baadigoobayaa daabacaad aad muhiim u ah.

Siduu Yoonis u socday waxa uu kor yimid dhagax aad u wayn, lana moodo in uu leeyahay albaabo, kaasoo iska yaalay bannaanka. Dad- kuna waxay fuushanaayeen fardo, waxayna siteen sanduuqyo, iyo dad aad u badnaa oo waday gaadiidyo kala gedisan. Waxayna ku socdeen bar- tamaha magaalada. Yoonis waxa uu ruxay garbihiisa, isaga oo gilgilaya shaadhki- isa ku dhagan iyo surwaalkiisa, wuxuuna u sii dhaqaaqay meeshii dadkii kale ay joogeen.

Gudaha ganjeelladda wuxuu ka maqlay cod aad u dheer, kaasoo ka imanayay dabaqa labaad, ahna aqal aad u wayn oo cas. Dhawaaquna wuxuu u ekaa sida mid madbacadeed. “Dabcan waa wargayska magaalada,” ayuu Yoonis moo- day. “Wanaag! Hadaba waan akhiriyi waxkasta oo ku saabsan Jasiiraddan iyo dadkooda. Dabcan waan heli doonaa, si aan dib ugu noqdo aqalkaygii.”

Waxa uu ku soo wareegay gidaarka aqalka isaga oo raadinaya aqalka meel laga galo, wuxuuna ku dhacay nin iyo haweeneey wada socday, kuwaas oo aad u xarragoonayey, gacmahana is haystay, kana gudbayay waddada. “Waan ka xumahay,” ayuu Yoonis ku raali geliyay. “Waan heli kari waayay halka laga galo daarta wargayska. Ma ii tilmaami kartaa?”
Haweeneeydii waa ay ilka cadaysay intii uu ninku saxayay Yoonis. “Waad khaldan tahay maandhoow. Tani waa xarunta lacagta samaysa, ee ma’aha wargays.”

“Waaw,” ayuu yidhi Yoonis, isaga oo ka xun. “Waxaan rajaynayay in aan ka heli daabacaad aad u sareeysa.”

“Maxaad aad uga xun tahay?” ayuu ninkii waydiiyay. “Ku faraxsanoow. Xaruntani waa mid aad muhiim u ah, waana mid aad iyo aad uga sarraysa dukaan daabaca wararka. Miyaan taasi sax ahayn, saaxiib?” Ninkii si naxariisi ku jirto ayuu u taabtay gacanta haweeneyda.
“Haa, taasi waa run,” ayeey haweeneeydii tidhi, iyada oo qoslaysa.” Dadkani waxay daabacaan lacag aad u badan, si ay dadka uga farxiyaan.”

“Dabcan tani waa xalkii aan uga tagi lahaa Jasiiraddan,” ayuu Yoonis ku fikiray. “Dabcan sidan wuxuu ku iibsan karaa markab.” “Tani waxay tahay fikrad aad u wanaagsan!” ayuu yiri Yoonis isaga oo faraxsan. “Aniguna waxaan doonayaa in aan noqdo mid faraxsan. Dabcan waan daabacan karaa xoogaa lacag ah iyo.”

“Waaw, maya,” ayuu yidhi ninkii, isaga oo si cad ugu diidaya in Yoonis uu samaysto lacag. Wuxuuna wajiga Yoonis ku hor luxay fartiisa far dhexaad. “Taasi waa mid aan meesha ku jirin. Taasi miyeen ahayn jacayl?”

“Dabcan,” ayeey haweeneeydii ku dartay. “lacag daabacadayaasha oo aan u oggolaan Golaha Guurtida, ma’ay samayn karaan lacag aan ‘saxnayn’, dad- kaasna waxaa lagu tuuraa xabsi. Mana aan u dul qaadano dadka noocan oo kala ah.”

Ninkii waxa uu ruxay madaxiisa. “Marka dadku lacagta suuqa madoow ay samaystaan, lana isticmaalo. Lacagtani waxay ku faaftaa suuqyada, waxayna hoos u dhigtaa qiimaha lacagta qof waliba haysto. Cidkasta oo caydh ah oo ku nool mushahar go’an, sida mushahar caddidan, lacag kayd ah, ama midka la si- iyo qofka shaqada ka fadhiista. Waxay markiiba ka war helayaan in lacagtoodu ay noqotay mid aan qiimo lahayn.”
Yoonis wuxuu isku keenay wajigiisa. Muxuusan fahmin? “Waxaan mooday in aad tidhi daabicidda lacagta badan waxay ka farxisaa dadka.”

“Haa, taasi waa run,” ayeey haweeneeydii ku jawaabtay. “Ayna la socoto…” “.taasi waa lacagta la daabici karo.” Ninkii baa soo dhexgalay intii ay- naan dhamayn. Yoonis oo yaabban, lana yaabsan sida ninka iyo haweeneeydu isu yaqaaneen, waxayna ahaayeen kuwo isu dhamaynaya erayadooda. Ninkii wuxuu soo saaray boorsadiisii, kana soo saaray jeebkiisa, isaga oo tusaya Yoo- nis lacag. Tusayana lacag laga aqbalsan yahay Jasiiraddan ayuu ku daray, “Haddii ay tahay mid la aqbalay, ma’aha mid la ‘iska samaystay’”
“Kadibna waxaa lagu magacaabaa ‘dhaqaale xume’” ayeey la soo booday, si ay ka xafiday buug ay horay u akhrisay. “isticmaalidda lacag aynaan haysan waxay la mid tahay barnaamij aan lacagtiisa loo qoyndayn, iyo qorshe aan aad looga baaraan degin.”
Isaga oo dhigaya boorsadiisa meel shishe, ninkii wuxuu yidhi durbadiiba, “haddii dawladdu ay lacagta soo saarto, dadka daabacayana ma’ay aha tuug.” “Ma’ay aha!” ayeey tidhi. “Run ahaantii, kuwa isticmaala lacagta waxay ka mid yihiin Golaha Guurtida.”
“Haa,” ayuu yiri, “Waxayna yihiin kuwo deegsiyiin ah. Waxayna lacagta u isticmaalaan mashaariic waxtaraya dadka ku dhaqan Jasiiraddan, iyaguna waxay yihiin kuwo naxariis badan oo ay doortaan xilliga doorashada.”

Iyaga oo si toos ah u eegaya Yoonis, waxay labadooduba isku dayeen, “Miyaadan codbixintaada siiseen iyaga?”

Yoonis waa ka fikiray in xoogaa ah. Ninkii iyo haweeneeydii waa ay aa- museen si uu ugu jawaabo. “Su’aal kalena haddii aadan waxba u qaadan,” ayuu ku jawaabay Yoonis. “Maxaa ku dhacaya mushaharka cid walba, lacagta ay kaydsadeen, iyo lacagta ay qaateen marka ay shaqada ka fadhiistaan? Wax- aad horay u tidhi waxay noqdaan kuwo aan qiimo lahayn marka lacag kale la daabaco. Tani miyeen iyana dhicin marka dawladdu ay daabacdo lacag? Tani miyeen cid walba ka farxinayn?”

Ninkii iyo haweeneeydii ayaa is eegay. Ninkii baa yiri, “dabcan mar walba waanu faraxsanahay marka Golaha Guurtidu ay lacag badan kharash gareeyaan. Laakiin, waxaa jira dhibaatooyin faro badan oo loo baahan yahay in la xal- liyo – baahida shaqaalaha, dadka aan waxba haysan, iyo dhibaatada dadka waawayn.”

Haweeneeydiina waxay ku sharaxday, “Golaha Guurtida waxay yihiin kuwo baadigoob ku sameeya saldhigga dhibaatada haysata Jasiiraddan. Waxayna ku sharaxeen dhibaatada nasiib xumo iyo hawo xumo, in ay u sabab yihiin dhibaatooyinka. Haa, nasiib xumo iyo hawo xumo ayaa ugu wacan qiimaha kor u kacaya iyo hoos u dhaca nolosha.”
“Iyo – ,” ninkii ayaa aamusay. “Ha illaawin dadka dibadda ka yimaada.” “Khaasatan dadka dibadda ka yimaada!” ayeey haweeneeydii tidhi. “Jasi- iraddeenna waxaa meel walba kaga yimid cadoow, kuwaas oo isku dayaya in ay baabi’yaan dhaqaalaheenna, iyaga oo isticmaalaya qiime aad u sarreeya alaabta ay iibiyaan. Dhab ahaantii, qiimaha aadka u sarreeya waxay sababi doonaan dhibaatooyin.”

“Ama qiime hooseeya,” ayuu ku daray.

“Waxay mar walbaba isku dayayaan in ay naga iibiyaan cunto iyo dhar aad u hooseeya. Waxaa mahad leh Golaha Guurtida oo si wacan ula xaajooda.” “Bogaadin, Haa! Waxaanuna leenahay Gole maskax wacan oo xalliya wax walba, kana eega waxa annaga noo wanaagsan,” ayeey haweeneeydii tidhi, iyada oo ku jeesanaysa jacaylkeeda waxayna u tilmaantay qorraxda, iyada oo damacsan in ay sii socoto.

“Waa yahay, jacayl. Waxaan filayaa in aad naga raalli ahaan doontid, nin yahoow yar. Waxaanu leenahay ballan, oo aanu la ballansannahay galabta maal-geliye Bangiyeed. Waana nacasnimo haddii aanu tegi wayno iibintiisa cusub ee dhulalka iyo biraha. Nasiib darro, dadka saboolka ee aan helin koror lacageed ma’ay tagi karaan, halka aanu annagu ka helnay! Sax, jacayl?”

Ninkii wuxuu kor u qaaday koofidiisa, haweeneeydiina si akhlaaqi ku jirto ayeey ku soo dhawaysay, labadooduna waxay Yoonis ku yiraahdeen maalin wacan.

Labadii Carwo Ee Xayawaanka
Dayrkii mataanka ahaa ee beeshu samaysteen waxa ay Yoonis ka dhigtay mid aan aad u dabacsanayn.

Waxa uu ku sii socday waddadii, Yoonis waxaana ka yaabiyay sharciyada Jasiiraddan dhibaatooyinka badan. Dadku kuma aynaan noolaadeen sharciyo aynaan ku faraxsanayn? Waana in halkan uu ka jiraa sabab wacan oo uusan wali ogayn. Waxayna u eg tahay meel aad u wanaagsan oo lagu noolaan karayo; dhulkuna waxa uu u ekaa cagaar, hawaduna waxay ahayd mid wacan oo kulul. Tanina waxay tahay barwaaqo. Yoonis waa uu nastay. Wuxuuna ka nastay socdaalkiisii uu ku dhexmarayay magaaladan.

Markiiba waxa uu soo gaaray waddo labada dhinacba kaga wareegsan yihiin fiilooyin. Fiilooyinka gadaashooda waxaa taagnaa habar dugaag uu aad ula yaabay, midabbo kala duwanna leh – shabeel, dameer-farroow, daanyeerro – badankood lamaba tirinkaro. Fiilooyinka kale gadaashooda ee dhinaca bidixda waxaa tuban rag iyo dumar, dhamaantoodna waxay xiran yihiin shaadhadh iyo surwaallo madoow iyo cadaan xariijimo leh. Labada kooxood ee iska soo horjeedana waxay ahaayeen wax lala yaabo. Wuxuuna arkay nin xirnaa dhar isu eg oo madoow, Yoonis markiiba waa uu u tagay, isagoo waardiyaynayay ganjeellooyinka xiran. “Fadlan mudane,” ayuu ugu yeedhay si ay akhlaaqi ku jirto. “Maad ii sheegi karaysaa waxay gidaarrada dhaadheer dadku ugu jiraan?”
Isagoo aan codkii badalaynin waardiyihii wuxuu ku jawaabay, “fiillooyinka ka soo horjeeda waddada waxay yihiin xarunta xayawaanka.” “Goow.” Ayuu Yoonis yidhi, isagoo oo eegaya koox xayawaan ah isla markaana ruxayey dibabkooda.

Waardiyaha waxaa caada u ahayd in uu caruurta dalxiisgeeyo. Wuxuuna iska sii watay khudbadiisii. “Sida aad arki kartid waxaanu haynaa xayawaan kala gedisan kuna sugan carwada xayawaanka,” ayuu farta ku fiiqay waddada dhinaceeda kale. “Waxaanu haynaa xayawaan laga keenay adduunka oo dhan. Fiillooyinkani waxay dhawrayaan amniga xayawaanka ku nool halkan, dadkuna waa ay baran karayaan, mana hayn karayno xayawaan aan la aqoon, oo meel walba meer meeraya, dadkana waxyeela, lehna dabeecado xun xun.”

“Waaw,” ayuu Yoonis yiri. “Waxay kugu qaadatay lacag aad u badan in aad ku soo wada uruurisid xayawaankan oo dhan, oo aadna ka keentay adduunka intiisa kale, iyo in aad goobtan isugu keentid.”

Waardiyihii wuxuu u dhoola caddeeyay Yoonis, isaga oo ruxaya madaxi- isa. “Ma’aanan bixin lacagta carwada. Cidkasta oo magaalada deggan ayaa bixisay lacagta carwada.” “Cidkasta?” ayuu ku celiyay Yoonis, isaga oo geli- naya jeebkiisa labadiisa gacmood. “Waa hagaag, waxaa jira qaar diiddan mas’uuliyaddooda. Qaarkood waxay yiraahdaan bixin mayno lacagta carwada, danina nooguma jirto bixinteeda. Qaar kalena waa ay diideen, maxaa yee- lay, waxay aaminsan yihiin in xayawaanka lagu sameeyo darraasaad cilmiyeed, iyaga oo deggan deeggaankooda.”

Waardiyihii waxa uu u jeestay dhinaca kale, si uu isugu beego silsiladda ka dambaysa, isaga oo kala dhigaya silsiladdahan ad adag, ee laga galo carwada inteeda kale. “Marka shicibka wadaniyiintu diidaan inay bixiyaan canshuurta carwada xayawaanka, waxaanu ka saarnaa dhulka ay ku nool yihiin, waxaa- nuna keenaa halkan, oo ay nabad ku helaan, kana dambaysa silsiladdahan ad-adag. Dadkaas cajiibka ahna halkaaas ayaa baaris lagu sameeyaa, waana laga mamnuucayaa in ay meelaha iska meermeeraan, iyo si aynaan bulshada wax u yeellin.”

Yoonis aad ayuu ula yaabay, isaga oo isku eegayay laba kooxood oo ka dambeeya gidaarka, Waxa uu iswaydiiyay in uu karo ama kari doono, in uu iska bixiyo lacagta lagu daryeelayo labada carwo iyo mushaharka waardiyaha. Waxa uu sii adkaystay gacantii uu ku haystay gidaarkii carwada xayawaanka, isaga oo si gaar ah u eegaya wajiyada maxaabiista, laga qaaday dharkoodii oo dhan. Kadibna, waxa uu u soo jeestay, si uu u darso wajiga waardiyaha, waxa uuna imminka bilaabay in uu u socdo horay iyo gadaal. Isaga oo horay ugu sii soconaya, Yoonis waxa uu dib u eegay gidaarkii, isaga oo iswaydiinaya cidda samaynaysa dhibaatadda, dadka gudaha ku jira ama dadka dibadda ka jooga silsiladaas.

Marka Aqalku Uusan Ahayn Hooy
Yoonis waxa uu daawanayaa burburinta aqallada wanaagsan ee Booliqaran.

Markii uu dhamaystay raashinkiisii iyo wadahadalkiisii uu la lahaa kallu-
umaysatada, Yoonis waxa uu iska watay socdaalkiisii, waxa uuna ku sii socday waddadii ilaa uu arkay magaalo yar. Taasoo ku fadhiday dhul ballaaran, waxaana ku yaalay dhawr aqal oo ka samaysnaa looxaan iyo guryo dhaadheer.

Aqalkii ugu horreeyay ee uu booqdo waxa uu noqday mid waxyaabo kala gedisani ay ka socdeen. Waxaa u muuqday kooxo haystay budhadh aad u culus, oo markiiba kala dhigay aqalkii. Yoonis waxa uu aad ula yaabay sida cajiibka leh ee ay shaqadooda u wateen. Kadibna, waxa indhihiisu qabteen haweeneey timaheedu Cirroobeen, oo aan ku faraxsanayn shaqada aqalka ka socotay. Haweeneeydani waxay taagnayd meel aan aqalka aad uga fogayn, iyada oo gacmaheeda aad isugu laabaysa. Hoostana ayeey iskala hadlaysay, intii ay daawanaysay shaqaalaha.

Yoonis waxa uu u tagay haweeneeydii isaga oo taxadaraaya, waxa uuna yidhi, “aqalku uma eka mid aad u wayn amaba ma’aha mid gaboobay. Kumaa iska leh?”

“Taasi waa su’aal aad u wanaagsan!” ayeey haweeneeydii ku jawaabtay isla markiiba. “Waxaan moodayay in aan aqalkan iska leeyahay.” “Waxaad mooday in aad iska leedahay aqalkan? Dhab ahaantii waad og tahay haddii aad iska leedahay,” ayuu Yoonis yidhi.
Salkii aqalka ayaa ruxmay, islamarkiina gidaarka oo dhan ayaa soo dhacay. Haweeneeydii waxay eegtay misna ay si cajiib ah u eegtay boodhkii ka soo duulayay aqalka la dumiyay. “Ma’aha wax sahlan,” ayeey haweeneeydii ku qaylisay. “Lahaanshanimadu micnaheeda waxa weeye ilaalin aad waxaaga ku ilaashatid, sax? Laakiin, cidna halkan waxba ma ilaaliso. Golaha Guurtida mooyaane – markaa waxay yihiin dadka iska leh wax walba. Iyagaana iska leh aqalkan, inkastoon aan anigu dhisay, bixiyayna kharashkiisa oo dhan.”
Iyada oo ka sii xun ayeey iska dhaqaaqday, waxayna kala jeexday war- qad taallay aqalka hortiisa. “Arag ogaysiiskan?” Waa ay tuurtay, kuna tuur- tay dhulka, wayna ku sii tumatay. “Madaxdu waxay ii sheegayaan waxa aan dhisan karayo, sida aan u dhisan karayo, wakhtiga aan dhisayo, iyo waxa aan ku dhisayo. Imminkana waxay ii sheegayaan in dhulka lala simo. Tani ma waxay u eg tahay in aan anigu iska leeyahay? “Waa hagaag,” ayuu Yoonis yidhi. “Miyaadan ku noolayn wakhtigii uu taagnaa?” “Inta aan bixin karayo canshuurta aqalka. Haddii aanaan bixin karayn, madaxda ayaa iga saaraysa markiiba inta aan odhan ‘kan ku xiga’ waxay ula dhaqmaan wax walba si ay iyagu iska leeyihiin.” Haweeneeydii waxay noqotay casaan, waxayna raacisay, “cidna waxba iskama laha. Waayo waxaanu ka kiraysanaa aqallada aanu deg- ganahay dawladda, taasina waxay suurta geli kartaa inta aanu awoodno in aanu iska bixino canshuurta dawladda?” Yoonis waxa uu sii raaciyay, “waana sababta raggaasu ay u baabi’inayaan aqalkaaga?” “Dabcan waan bixiyay can- shuurta la isku habaaray!” Haweeneeydii baa aad u dhawaaqday, “laakiin taas kuma filnayn iyaga. Wakhtigan Golaha Guurtida waxay leeyihiin qorshahayga aqalka ma uusan qancin qorshahooda – Qorshaha Guddiga. Waxayna i siiy- een xoogaa lacag ah, waxayna u arkayeen qiimaha aqalka in uu u dhigmo in- taas. Imminkana waa ay baabi’inayaan, si ay uga dhigaan jardiinooyin. Jardi- inooyinkan waxay dhexda ku yeelanaysaa taalo aad u wanaagsan – taaladaasna waxay u dhisayaan sidii mid iyaga ka mid ah.” “Waa hagaag,. Wax uun ma kaa siiyeen aqalkaaga,” ayuu Yoonis yidhi. Waa uu fikiray in yar, wuxuuna way¬diiyay, “miyaadaan ku faraxsanayn?” Waxay u eegtay si cajiib ah “Haddii aan ku faraxsanahay, ma’aynaan keensadeen ciidanka nabadda, si ay u hubiyaan in aan uga tago aniga oo nabad qaba. Midda kale lacagta aniga la i siiyay waa mid laga soo qaaday deriskayga. Yaa iyaga lacag u celinaya? Lacagtu kama timaado jeebka Golaha Guurtida.

Yoonis waxa uu ruxay madaxiisa, una ruxay si la yaab leh. “Waxa aad tidhi tani waa qorshahooda?” “Haa! Haah! Qorshahooda!” Haweeneeydii waxay tidhi, “qorshaha waxaa iska leh ciddii awood siyaasadeed iska leh. Haddii aan noloshayda kulumiyo raadin awood siyaasadeed, kadibna qorshahayga ayaan ku khasbayaa cid walba. Dabcan, waan xadi karayaa aqallada intii aan dhisi lahaa. Waa arrin aad u fudud!” “Laakiin run ahaantii waxa aad u baahan tahay qorshe si aad u dhistid magaalo, kaasoo si fiican loo darsay?” ayuu Yoonis yidhi, isaga oo raja wayn ku dhalatay. Wuxuuna isku dayay in uu baadigoobo sharraxaad caqli gal ah, oo sharixi karaysa dhibaatadeeda. “Miyeeynaa ahayn in aad aamintid Golaha Guurtida, si ay ula yimaadaan qorshe hufan?” Waxay ruxday gacanteeda, kuna fiiqday dhinaca magaalada. “Tag oo naftaada u soo arag. Jasiiradda Booliqaran waxa ka buuxa qorshooyin aad u kharriban. Kuwa ugu liita waxay yihiin qorshooyinka mashruucyada la dhameeyay! Kuwani waa kuwa sida xun loo dhisay ama aad iyo aad qaali u ah. Laakiin, Golaha Guurtida waa ay ku faraxsan yihiin, maxaa yeelay, saaxiibadood ayaa hela qandaraas kastaba.”

Iyada oo farta ku fiiqaysa Yoonis feedhihiisa, ayeey waxay tidhi, “Waa nacasnimmo in la aaminaa qorshooyinka dadka lagu khasbo. Kuwa adiga xoogga igu maquuniyay ma’ay istaahilaan in aan aamino!” Waxa ayna dib u eegtay aqalka iyada oo odhanaysa, “ima aynaan maqlin aniga markii ugu dambaysay!”

Sheeko Kalluun Oon Caadi Ahayn
Nin kaluumaysta ah oo la qaybsanaya kalluunkiisa yar ee uu soo dabtay.

Yoonis waxa uu ambabixiyay haweeneeydii iyo ciyaalkeedii. Kuwaasoo u socday aqalka qaraabadeeda, una jira waddada hal mayl. Waa ay u mahadnaqeen, waxayna ka codsadeen in uu iska joogo. Laakiin, markii uu arkay sida aqalku u buuxo iyo mashquulnimadooda, Yoonis waxa uu go’aansaday in uu iska sii wato socdaalkiisii.
Qorraxdu waxay noqonaysay mid aad u kululaanaysa markii uu yimid aga- gaarka meesha uu toggu ku yaal. Markii uu cabay wax xoogaa biya ah, Yoonis waxa uu maqlay cod qof u digaya,“ma aan cabbeen haddii aan adiga ahay.”

Yoonis waxa uu eegay dhinacyadiisa wuxuu arkay oday wayn oo ku sii jeeda togga, odaygaasoo masaxanayay xoogaa kalluun ah. Waxaana agtaalay dambiil, aalad, iyo saddex xabbo oo fataariir ah, kuwaasoo ku sii dhacay dhulkii qoyanaa, mid walibana waxay samaysay xariijin dheer. “Kalluunku miyuu wanaagsan yahay?” ayuu Yoonis u waydiiyay si ay akhlaaqi ku dheehan tahay.

Intaanaan uusan isku dayin in uu kor u eego, ninkii baa u jawaabay, “Maya. Intan yar uun baan soo dabtay maantoo dhan.” Markii maqaarkii uu ka saaray, wuxuu kalluunkii korsaaray dab kulul, waa uuna rog-rogay kallu- unkii ku dhexjiray digsiggii yaraa, waxa uun ahaa mid aad u udgoon. Yoonis, isaga ayaaba ah kalluumayste, wuxuuna waydiiyay, “maxaad u isticmaashaa dabista kalluunka?” Markiiba ninkii kor ayuu u eegay Yoonis. “Waxba kama khaldana dabinkayga, wiilkaagan yaroow. Waxaana qabsaday kalluunkii ugu wanaagsanaa ee ku haray haradan.” Yoonis, isagoo dareensan waayo aragni- madda odaygan, kalluumaystaha ah, wuxuu is yiri wax baad ka baran kartaa, haddii aad dhagaysatid wax xoogaa yar. Wuxuuna odaygii kalluumaystaha ahaa uu ku amray Yoonis in uu ag fadhiisto dabka, isaga oo siinaya wax xoogaa kalluun iyo rooti. Yoonis Maskiin waxa uu cunay raashinkii, inkastoo uu aad uga xumaaday inuu raashinkiisa ka qaato. Kadib markii ay dhamaysteen, Yoo¬nis waa uu iska aamusay, odaygiina waxa uu bilaabay in uu hadlo.

“Sannado badan ka hor halkan waxaa laga daban jiray kalluun aad u waa wayn,” ayuu odaygii yiri. “Laakiin intoodii badnayd waa la dabtay. Imminkana kalluunkii yar yaraa baa hadhay.” “Laakiin kuwa yari waa ay korayaan, miy- eeyna ahayn?” ayuu Yoonis waydiiyay. Isaga oo eegaya cawska ka baxaya aga- gaarka u dhow harada, halkaas oo laga yaabo in kalluun badani laga dabankaro. “Maya. Dadka halkan ka kalluumaysta kuwa yar yar ayeey ka dabtaan. Taa keliyana ma’ahan, dadkuna waxay ku tuuraan qashinka haradan meelaheeda ugu shisheeya. Eeg qashinkaa halkaas ka muuqda?” Yoonis Maskiin waa uu la yaabay. “Maxay dadku uga dabtaan kalluunka, haddii ay qashinkana ku daadinayaan haradan?” “Hah, maya,” ayuu yiri odaygii kalluumaystaha ahaa. “Tanina ma’aha haradayda. Waxay ka dhaxaysaa dadka oo dhan – waxayna la mid tahay kaymaha iyo biyaha.” “Markaa kalluunkani waxa uu ka dhaxeeyaa cid walba, xitaa aniga?” ayuu Yoonis waydiiyay, isagoo wax yar ka xun in uu wax ka cuno raashin uusan waxba ku darsan. “Run ma’aha,” ayuu odaygii ku jawaabay. “Waxa ka dhexeeya dadka oo dhan cidna iskama laha – taasina waa inta kalluunka aanaan cidi daban. Markii aan dabtana aniga ayaa iska leh.”
“Ma aan fahmin,” ayuu Yoonis yiri, isagoo yaabban, islana hadlaaya ayuu ku celceliyay, “kalluunku waxa uu ka dhaxeeyaa cid walba, taasoo micnaheedu yahay cidina iskama laha ilaa cidi ka dabato. Kadibna, kalluunka adiga ayaa iska leh? Laakiin miyaad ka shaqaysaa kalluunka ama ma caawisaa si uu u kordho?” “Dabcan maya,” ayuu yiri odaygii. “Maxaan uga shaqaynayaa kallu- unka ma si qof kale ugu yimaado, kadibna uu dabto? Haddii cid kale dabato kalluunka amaba ay qashinka ka buuxiyaan harada, halkaas ayeey ku lumeen shaqadaydii!”

Isaga oo u baroordiiqanaya biyaha, odaygii kalluumaystaha ahaa waxa uu ku daray, “kaalay oo ku fikir, waxaan jeclaa in aan anigu aan iska leeyahay haradan. Kadibna waan ka taxadarayaa kalluunkan. Waana ka shaqayn la- haa haradan sida lo’leeyda, kuwaasoo maamula lo’dooda. Waana xoojin lahaa kalluunka si uu u buurto, waxaana kuu sheegi lahaa kalluun dhintaana ma jireen ama wax qurun ah, imana ay dhaafeen, oo waan hubin lahaa taas…”

“Imminka yaa maamula haradan?” ayuu Yoonis waydiiyay. Wajigii odayga, kalluumaystaha ahaa waa uu isbedelay. “Harada waxaa maamula Golaha Gu- urtida. Afartii sanaba marbaa la doortaa si ay u maamulaan, iyaguna waxay magacaabaan maamule, lagu shaqaaleeyay lacagta canshuurta dadka ay ka aru- uriyaan, taasoo ah lacag aad u faro badan. Maamulaha kalluunkuna waxa uu mas’uul ka yahay in uu eego harada kalluumaysiga badan iyo qashinka lagu tu- uro. Wax lalayaaban waxaa ah saaxiibada Golaha Guurtida oo inta badan waa ay ka kalluumaystaan, wayna ku tuuraan harada wax kasta, kuna sameeyaan wax walba.” Yoonis waa uu aamusay in xoogaa ah, kadibna waxa uu waydi¬iyay, “haradani si wanaagsan ma loo maamulaa?” “Adiguba indhihaaga ku soo arag,” ayuu odaygii waynaa isaga oo joogjoogsanaya ku yiri. “Eeg inta uu le’eg yahay kalluunkayga aan dabtay. Waxay u eg tahay in uu kalluunku uu sii yaraanayo, hadana maamulaha lacagtiisuna waa ay sii badanaysaa.”

Askarta Cuntada
Haweeneey iyo caruurteedii oo sheegaya sheeko oohin leh.

Waddooyinka kalena waxay ku soo dhacaan jidka wasakhda ah, waana mid sii ballaadhan, oo ka mid noqda waddooyinka ugu muhiimsan dalka. Mana aha miyi, Yoonis Maskiin wuxuu soo dhaafay coowskii is haystay iyo beero aad u qaali ah, oo ay ku beernaayeen tufaax iyo khudrado faro badan. Aragga cuntooyinkaas oo dhan waxay Yoonis ka dhigeen mid gaajaysan mar labaad. Wuxuu ku leexday dhinaca waddada xigta aqalka beerta cad, isaga oo rajaynaya in uu heli doono cidda iska leh. Aqalka hortiisana, waxa uu kula kulmay qof dumar ah oo dhalinyara ah iyo saddex ciyaal ah, oo wada ooyaya. “Iga raali noqo,” ayuu ku yiri si ay naxariisi ku jirto. “Wax dhib ah miyaa jira?” Qofkii dumarka ahaa ayaa kor u eegtay, iyada oo ooyeeysa, “Waa odaygayga. Huh, odaygayga,” ayeey tiri. “Waan ogaa maalin maalmahan ka mid ah in ay iskugu biyo shuban doonto sidan. Waa la xiray,” ayeey tiri iyada oo ooyeeysa, “waana Askarta Raashinka!”

“Aad baan uga xumahay in aan maqlo arrinkan, hooyo. Umm, ma wax¬aad tiri, ‘Askarta Raashinka’?” ayuu Yoonis waydiiyay, isaga oo madaxa ka taabanaya mid ka mid ah caruurteeda, tusayana naxariis. “Maxay isaga u xireen?” Haweeneeydii ilkeheedii bay isku qabatay, iyada oo doonaysa in ay joojiso oohinteeda. Kadibna waxay tiri, “Danbigiisu waxa uu ahaa – waa xoogsade, waxa uu soo saarayay raashin aad u faro badan!” Yoonis waa uu ka yaabay. Jasiiraddani waa dhul aad cajiib u ah! “Waaba dambi in la soo saaro raashin badan?” Qofkii haweeneeyda ahayd ayaa hadalkii sii wadatay, “sannadkii hore, Askarta cuntada ayaa u qoray warqad amar ah, una shee- gaya inta raashin ah ee uu soo saari karayo iyo inta uu dadka ka iibin karayo. Waxay noo sheegeen in qiimaha oo hooseeya uu wax u dhimayo beeraleeyda kale. “Waxay qaniintay carabkeeda in yar, ka dibna waa ay sii wadatay, “oday- gaygu waxa uu ahaa beeraleey wanaagsan marka la bar bardhigo beeraleeyda kale oo dhan!”

Markiiba, Yoonis waxa uu maqlay qosol dhaadheer. Waa nin aad u xoog wayn, oo ku soo socda waddada beerta. “Huh! Waxa aan idhi beerta wanaagsani waa ta cidi uun ay leedahay?” Isaga oo ku hindhisoonaya saddexdii caruurta ahayd, oo misna kor u hadlaya waxa uu yiri, “Imminka soo qaado alaabtaada, waana in aad xidhxidhataa, oo aad iskaga tagtaa halkan.”

Ninkii waxa uu soo qabsaday boombale jaranjarada yaalay, wuxuu ku soo tuuray gacmihii Yoonis. “Waan u malaynayaa in ay u baahan tahay caaw- imaad. Ka dhaqaaq halkan imminka aniga ayaa iska leh.” Haweeneeydii kor ayeey u istaagtay, iyada oo indhaheeda laga dareemayo cadho, “odaygaygu waxa uu ahaa beeraleey adiga kaa fiican, waligaana gaari maysid.” “Taasi waa laga doodi karaa,” ayuu ninkii si akhlaakh la’aani ku jirto ku yiri. “Huh, wax soo saarkiisu waxa uu ahaa mid aad u sareeya. Waxa uu ahaa ganacsade maskax wacan, wuxuu ogaa waxa loo baahan yahay, si uu u raali geliyo dadka wax iibsada. Waxa uu ahaa nin cajiib ah! Laakiin waxa uu illaaway mid keliya qiimaha iyo iyada oo uu raali geliyo Golaha Guurtida iyo in uu hirgeliyo amarrada loo xilsaaray Askarta cuntada in ay fuliyaan. Ma uusan faham- sanayn siyaasadda beeraha.” “Waxaad tahay beenaale,” ayeey haweeneeydii ku dhawaaqday. “Mar walbaba waxaad u malaysaa si khaldan, waxaad dhumisaa fertilaasarka iyo midho kasta oo aad beerato, cid doonaysana ma jirto in ay iibsato waxaad beertay. Beertaadu waxay ku fadhidaa dhul fatahaadeed ama carro xun, adigana qiimo kuuguma fadhido, haddii aad ku khasaarto wax wal- bana. Waxa ku siiya waxaaga Golaha Guurtida wixii kaa xumaaday oo dhan.” Yoonis waa uu yaabban yahay, waxa uuna yiri, “Markaa wax faa’iida kuma jirto in aad ahaatid beeraleey wanaagsan?”

“Waaba khalad in aad ahaatid beeraleey wanaagsan,” ayeey tiri haweeneeydii. “Odaygaygu, ma’uusan ahayn isaga oo kale, waana uu diiday in uu la safto Golaha Guurtida, wuxuu soo saari jiray raashin wanaagsan iyo kuwo la iibsan karayo.” Isaga oo ka saaraya heweeneeydii iyo ciyaalkeedii beerta gudaheeda, ninkii waxa uu ku dhawaaqay, “Haa, waxa uu diiday in uu soo saaro inta loo qoondeeyay. Cid beeraleey ah oo ka soo horjeesatay Askarta cuntada oo aan wax laga qaban ma ay jiraan. Imminka iiga baxa beertayda!”

Yoonis waxa uu caawiyay haweeneeydii iyo caruurteedii in ay alaabtooda qaataan, waxay ka dhaqaaqeen beertoodii. Intii aynaan ka tegin meeshii, waa ay yara hakadeen, dib ayeeyna u sii eegeen, si ay mar labaad u eegaan aqalkooda wacnaa. “Imminka maxaa kugu dhici?” ayuu Yoonis waydiiyay. Haweeneey¬dii waxay tiri, “Ma’aan awoodo in aan bixiyo raashinka qaaliga ah ee miyiga wakhtigan aynu ku jirno. Nasiib wanaag, waxaan leeyahay saaxiibo iyo qaraabo aan caawimaad waydiisan karayo. Haddii kale waa in aan tagaa magaalada, oo aan baryaa Golaha Guurtida, si ay ii caawiyaan aniga iyo caruurtayda. Waana jecel yihiin sidan in ay ii caawiyaan. Ina keena caruureey,” ayeey si ay cadho ku jirto ku tidhi, “odayaasha ayaa noo keenay dhibaatadan iyo iyaga oo si fiican wax ula qabanaya ninkaas kharriban. Xoogooduna waxa uu jiraa inta dadku ay ku hoos jiraan iyaga. Shaqada dadka kalena waa saldhigga deeqsinimadooda.” Yoonis waxa uu qabsaday calooshiisa – imminka waxa uu dareemayaa wax yar oo xanuun ah marka loo eego gaajada haysa.

Shamacyo iyo Koodhadh
Yoonis waxa uu baranayaa mamnuucidda iftiinka qorraxda.

Waddadu waa ay sii dheeraatay, wuxuu bartamaha kaga dhacay miyigii dhirta badnaa. Yoonis waxa uu arkay in dhirtu ay ka dhamaanayso geesaha wabiga, wuxuu jaray buundada lugta lagaga gudbo. Wuxuu arkaa aqallo ku yaala dhinaca kale, isaga oo moodaya in cid uun ay joogto halkaas, una sheegi kara meesha uu joogo.

Marka la dhaafana buundada waxa uu kula kulmay haweeneey xambaarsanayd warqado muhiim ah, aadna u badnaa, waxayna ku fadhiday miis dabadiis, oo ku daboolnaa billad yar oo qarinaysa inteeda kale. “Waan ku baryayaa,” ayeey haweeneeydii ku dhawaaqday, iyada oo ruxruxaysa indhaheeda waawayn, wax- ayna soo qabatay Yoonis shaadhkiisa si ay ugu xidho billadda. “Miyaadan saxi- ixayn arjigayga?” “Waa hagaag, ma’aan garanayo,” ayuu Yoonis ku dhawaaqay. “Laakiin, maad ii tilmaami karaysaa dhinaca magaaladu iga xigto?”

Haweeneeydii waxa ay eegtay iyada oo ka shakisan. “Ma dadka jasiirad- dan baad tahay?” Yoonis waa uu joojiyay hadalkiisii, isaga oo xasuusanaya isbedelka codkeeda ka muuqda. “Haa, waxaan ahay dadka deggan jasiiraddan, waxa aana ahay ambad.” Haweeneeydii waa ay qososhay mar labaad. “Wad- dadan ayaa ku gaynaysa magaalada. Laakiin, inta aadan tagin, waxay kugu qaadanaysaa in yar in aad saxiixdid arjigan,” ayeey tiri, “waxa aadna caaw- inaysaa dad faro badan.” “Waa hagaag, haddii ay kuugu fadhido qiimo badan.” Yoonis isaga oo garabkiisa gundhinaya ayuu ka qaaday qalinkeedii, wuuna u saxiixay. Wuxuu dareemay ka xumaansho.

Waxayna ahayd maalin kulul, hawaduna wacan tahay, Yoonis waxaa ka muuqday dhidid, haweeneeyduna waxay ku fadhiday daraasiin dhar ah. Waana meel ku habboon warqado saxiixidda! “Maxaa loo qorayaa arjigan?” ayuu Yoonis waydiiyay. Waxa ayna isu gaysay labadeeda gacmood, lana moodo in ay hees damacsan tahay in ay ku dhawaaqdo. “Kani waa arji lagu badbaadinayo shaqooyinka iyo warshadaha. Waxa aad taageersan tahay shaqooyinka iyo warshadaha, miyeeynaan ahayn?” ayeey ku dhawaaqday. “Dabcan waan ahay,” ayuu yiri Yoonis. Markiiba isaga oo xusuusanaya wixii ku dhacay haweeneeydii uu horay waddada ugula kulmay. Ma uusan doonayn in uu u ekaado in uusan xiisaynayn shaqooyinka shicibka. “Sidee bay tani u caawinaysaa?” ayuu Yoonis waydiiyay. “Golaha Guurtida ayaa badbaadinaya shaqooyinka xaafadayada iyo warshadaha alaabta ay soo saaraan. Alaabta badankooduna waxay nooga timaadaa dibadda. Haddii dad badani ay saxiixaan arjigan, Golaha Guurtida ayaa noo ballan qaaday in ay sharci ka soo saari doonaan, qabanna doonaan wax kasta oo awoodooda ah, iyo sidii ay u mamnuuci lahaayeen alaabta dibadda nooga timaada, waxna u dhimaya alaabta warshadahayaga.”

“Oo maxay tahay warshaddaadu?” ayuu Yoonis waydiiyay. Haweeneey¬dii ayaa kor u dhawaaqday iyada oo aad isula hanwayn, “waxaan metelaa warshadaha sameeya shamacyada iyo koodhadhka. Arjiganina waxa uu ugu yeedhayaa mamnuucidda qorraxda.”

“Qorraxda?” ayuu Yoonis ku celceliyay. “Sidee, uh, maxaad u mamnu- ucaysaa qorraxda?” Waxay eegtay Yoonis, kuna tiri, iyada oo isdifaacaysa, “waan arkaa in aad wax garanaysid, laakiin miyaadan arag qorraxdda waxay wax yeelaysaa warshadaha shamacyada iyo kuwa koodhadhka sameeya. Waad xaqiiqsan kartaa in qorraxdu ay tahay isha kuleeelka iyo nalka, ahna mid jaban. Waa hagaag, kanna ma’aha mid aynu aqbali karayno!”

“Laakiin nalka iyo kuleelka qorraxdu waa mid bilaash ah,” ayuu Yoonis yiri. Haweeneeydii waa ay ka xumaatay hadalkiisaas, “sidaas weeye dhibaatadu, miyaadan arkayn?” waxayna u soo qaadatay loox, iyada oo tusaysa tusaalooyin yar yar. “Aniga oo ugu yeeraya qiimahan aadka u jaban ee shisheeyuhu ay kalifeen, hoosna u dhigaya shaqaalaynta iyo lacagta dadku ku shaqeeyaan ugu yaraan boqolkiiba konton; kuwaasina waa warshadaha aan metelo. Cashuur la saaro ama si toos ah oo looga horyimaado ayaa horumarin karaya sida arrin tahay.”

Yoonis waxa uu iska dhigay arjigeedii. “Laakiin haddii dadku ay ku iib- sadaan shamacyadiina iyo koodhadhkiina lacag badan, nalkooda iyo dabkooda markaas wax u soo haraya lacag yar si ay u iibsadaan alaabe kale, sida hilibka ama caano ama rooti.” “Anigu ma’aan metelo hiliblayaasha, ama caanooleeyda, ama rooti sameeyaasha,” ayeey haweeneeydii tiri. Iyada oo ka dareemaysa Yoo¬nis in uu isbedelay, iskuna dayeeysa in uusan tirtirin saxiixiisa. “Dhab ahaantii waxaad xiisaynaysaa danaha dadka wax iibsada, ee ma aad doonaysid in aad badbaadisid amniga shaqada iyo maalgelinta ganacsatada. Maalin wacan,” ayeey ku tiri, iyada oo soo xiraysa wada hadalkoodii. Yoonis dib ayuu uga is- taagay miiskii, ka dibna si qaboow leh ayuu uga tagay. “Mamnuuc qorraxda?” ayuu iswaydiiyay. “Waaba fikrad waalli ku jirto!” Yoonis waxa uu rajaynayaa in uu la kulmi doono qof aqli dhaama.

Dhib Abuurayaal
Yoonis waxa uu ka jawaabayaa oohintii hawaynayda oo ay caawimaadda ku rabtay.

Yoonis wuxuu socday dhawr saacadood, wuxuu u socday jahada ku beeggan buur aad u hooseeysa, kana sii shishaysa xeebta, kuna beeggan caleemaha dhumucda waa wayn. Markiiba wuxuu maqlay haweeneeyneey cabaadaysa, waana uu istaagay, wuxuuna isku dayay in uu ogaado meesha dhawaaqu ka imanayo. Meel shishe oo koraysana wuxuu ka maqlay dhawaaq oohineed oo u baahan taakulayn. Isaga oo iska leexinaya caleemo faro badan iyo dhir culees badan, wuxuu soo gaadhay meeshii dhawaaqu uu ka imaanayay. Isla markiina wuxuu iskaga soo baxay duurkii hawdka keynta badnaa, wuxuu ka soo baxay waddo qurracan.

Yoonis wuxuu u soo cararay duleedka meesha dhirta badan. Waxayna u dhawdahay goobta lagu aasay ninka; goobtaasoo u sii dhaw xaarwalwaalka, lana moodo in uu xaarwalwaalku si fiican u sifeeyay dhulkii oo dhan. Isaga oo walwalsan, wuxuu kor u eegay, indhihiisana ku dhuftay labo nin oo jiidaya qof dumar ah, kalana daalaya haraantiyo culculus, iyagoo walibana ku qaylinaya. Wakhtigii uu nafisayna aad ayuu uga xumaaday. Mana uu siin karayn qofkan dumarka ah xorriyaddeeda, keli ahaantiis. Markiiba Yoonis dib ayuu u noqday isaga oo baadigoobaya kaalmo.

Waddadii baa u furan, wuxuu arkay kooxo dad ah oo iskugu yimid aga- gaarka keynta dhirta badan, kuwaasoo jarayay dhirtii. Yoonis wuxuu u cararay dhinaca ninka, isaga oo misna qabsanaya gacanta ninka; ninkaasi oo markaas kormeerayay shaqada dadka intiisa kale. “Fadlan mudane, i caawi!” buu yiri Yoonis. “Laba nin ayaa qof haweeneey ah qabsaday, waxayna u baahan tahay caawimaad!”

“Waxba yeeynaan la yaab kugu noqonin,” kormeerihii ayaa ku yiri. “Hawee- neeydu waxay tahay maxbuus. Iska iloow, iskana tag, waxa noo taal shaqo, na looga baahan yahay in aanu qabanno.” “Xidhitaan aa?’ ayuu yiri Yoonis, “uma aysan ekayn, dambiile.” Laakiin, haddii ay ahayd dambiile, Yoonis wuxuu la yaabay, waa maxay sababta ay u ooyeeysay, ayna u doonaysay caawimaad?” “Iga raali ohoow, mudane, laakiin waa maxay dambiga ay gashay?”

“Huh?” Ninkii baa bilaabay in uu ka xumaado. “Waa hagaag, haddii ay tahay in aad ogaatid, waxa ay u hanjabtay shaqooyinka cidkasta ee halkan ka shaqaysa.” “Waxay u hanjabtay shaqooyinka cid kasta? Sidee bay taa ku samayn karaysaa? Ayuu Yoonis waydiiyay isaga oo ku celcelinaya.

Isaga oo dib u eegaya su’aashiisa aqoon la’aaneed, kormeerihii ayaa Yoonis u tilmaamay in uu yimaado geedka shaqaaluhu ay ku xoonsan yihiin, ayna mashquulka ku yihiin sidii ay u jari lahaayeen geedka. Isaga oo aad u hanwayn wuxuu yiri, “sida aad ka arkaysid, waxaan nahay shaqaalaha dhirta. Waxaa dhulka dhignaa geedo, iyaga oo qoryo ah, waxaanu ku jarnaa ulahan. Mararka qaarkood boqolaal qof ayaa ka shaqaynaya saacad walba, waxayna dhulka dhigi karaan geedo tira badan in ka yar bil.” Ninkii ayaa riix riixay bishimihiisa, isagoo si taxadar leh iska qaaday wasakhda saarnayd garanka shaadhkiisa quruxda badan oo sida wacan loo jaray. “Haweeneeydaasi waxay timid saakadan halkan si ay u shaqayso iyada oo wadata bir fiiqan oo ku lifaaqan tahay ushaas daab- keed. Waxayna ka caraysiisay dadkii kale ee jaraysay dhirta, waxayna intaas oo dhan ku jartay in ka yar saacad – keli ahaanteed! Ka fikir taa! Waxay khal- khal-gelinaysaa mustaqbalka shaqooyinkayaga, markaa waa in la istaajiyaa.”

Yoonis indhihiisii ayaa soo baxay, wuxuu la yaabay in haweeneeydaa lagu ciqaabayo wax soo saarkeeda. Meeshii uu ka yimid cid waliba waxay isticmaashaa Seef, wuxuu arki jiray iyaga oo ku jara dhirta. Taasina waa sida uu ku helay alwaaxda laga sameeyay doontiisa. “Laakiin, waa wax cusub oo ay dunida u soo bandhigtay!” Yoonis waa uu ka yaabay. “Waxay suurta gal ka dhigaysaa in dadka oo dhan, khaasatan, kuwa ugu xoogga wayn iyo kuwa ugu dhererka badani in ay jaraan dhirta. Miyeeynaa taasi fududaynin, kana dhi- gaynin alwaaxda kuwo jaban iyo iyaga oo fududaynaya alwaaxda heliddooda?”

“Maxaad uga jeeddaa?” ninkii baa yiri isaga oo cadhaysan. “Sidee baa san- ku-neefle ku dhiiri geliyaa firkadda tan oo kale ah?” “Shaqo qiimo badan laguma samayn karayo, haddii qof waliba noola imanaayo fikrad aad u wanaagsan.” “Laakiin, mudane,” ayuu yiri Yoonis, isaga oo isku dayaya in uusan ku xad gudbin” shaqaalahan shaqada wanaagsan waxay haystaan gacmo aad u fiican iyo maskaxdooda. Waxay isticmaali karaan wakhtiga ay dhirta dhulka ku sii daynayaan in ay ku qabtaan waxyaabo kale. Waxayna samayn karaan miisas, armaajooyin, doonyo, ama xitaa aqallo!” “Dhagayso, adigu,” ayuu ninkii yiri, kuna yiri cod laga baqayo “Ujeedada shaqadu waa in la shaqeeyo wakhtiga oo dhan iyo in shaqadu la hubo – ma’aha alaabo cusub.” Codkiisiina waxa uu isu bedalay mid aad u foolxun. “Adigu waxa aad u eg tahay mid ah dhib abuure.”

“Maya. Maya mudane. Uma aan jeedo wax mushkilad ah, mudane. Waan hubaa in aad saxan tahay. Waa hagaag, waan iska tagayaa.” Intaas markuu Yoonis yiri, dib ayuu meeshii uu ka yimid ugu noqday, isaga oo si deg deg ah ugu ordaya waddada, dareemayana in uusan aad ugu faraxsanayn kulankiisii uu kula kulmay dadkaas.

Duufaankii Waynaa
Yoonis waxa uu u ambabaxay badwaynta, markabkiisiina waxa uu ku caariyey jasiirad uusan horay u arag.

Booliqaran waa magaalo qurux badan oo dulsaaran xeebta dusheedda. Waa magaalo ay deggan yihiin dad caan ah oo jila filimada. Waana magaalada uu ku nool yahay wiil yar oo magaciisa la yiraahdo Yoonis Maskiin; ahaana mid dadka oo dhami ay qadariyaan. Marka laga reebo waalid- kiis, oo moodayay in uu yahay xariif, daacad ah oo ku darsaday ciyaartooyn- imo cajiib ah…Madaxiisa carrada midabka boodhka leh, iyo cagahiisa aadka u wayn. Wuxuu ka shaqeeyaa dukaan yar oo iibiya shamacyo, kuna yaalla bartamaha magaalada. Waa magaalo kalluumaysato, dadkuna ku mashquulsan yahay dabashada kalluunka. Dadka ku nool magaaladan waa dad aad u tiro badan oo aad u shaqaysta. Qaarkood waa dad dabeecad wanaagsan, in kaloo badannina waa kuwo dabeecad xun iyo kuwo kale oo aan waxba lagu sifayn karayn.

Marka uusan samaynaynin hawl maalmeedkiisa aan dhibta badan lahayn ama uusan caawinaynin dukaanka waalidkiisa, Yoonis Maskiin waxa uu yahay badmaax, wuxuu doontiisa yar u horseeda socdaaladiisa. Sida caruurta la filka ah wakhtigiisa meel keliya kuma uu lumiyo, maxaa yeelay, waxa uu ogaaday in noloshu aynaan xiiso lahayn, niyaddiisana ka dhaadhiciyay in dadka ay isku magaalo ku nool yihiin aynaan wax cusub isku dayin, wax kalena aynaan ku fikirin. Wuxuu jeclaa in uu arko markab la yaab leh ama kalluun wayn, inta uu safarkiisa ku sii jiro ee uusan gaarin dekedda ugu dhow. Waxaana laga yaabaa in uu tartan ka qayb galo, laguna khasbo in uu xoog uga qaybqaato maridda toddobada bad. Ama, haddii kalluumayste uu u ansixiyo in uu ku biiro kooxdiisa. Bad maristiisuna inta badan waxay u keentaa gaajo ama harraad, waxa keliya oo maskaxdiisana ku jira waa raashin; casho. Iyada uun baa ku soo dhacday madaxiisa.

Wakhtiga xagaaga jawiga waa ay qorrax diirran tahay, badduna waxay tahay mid aad u wanaagsan. Yoonis Maskiin wuxuu is leeyahay xir-xidho qadadaada iyo doontaada yar, si uu badda ugu dhaqaaqo. Dhabarkiisana waxa qariyay dabayl, mana arko ceeryaamadan isku soo ururtay oo cirkii oo dhan qarisay.

Yoonis imminkadan ayuun buu bilaabay in uu badda ku dhaqaaqo, dhaafana agagaarka xeebta horteeda, laakiin wuxuu qabaa kalsooni dheeraad ah. Marka dabayshu ay xoog wayn yeelatay, kama uusan walwalin ilaa iyo wakhti aan waxba laga qaban karin. Markiiba waxa uu bilaabay halgankiisii uu kaga hortagay dabaysha, taasoo xoogeedii kula duldhacday doontiisii, kuna xoog beeshay hirarkii. Wuuna isku dayay wax walba, sidii uu ku badbaadin lahaa, doontiisuna waxay noqotay wax aan waxba ahayn, waxaana burburiyay dabayl xoog culus wadatay. Ugu danbayntiina waxa uu hoos galay hoosta doontiisa, dhinacyadeeda iyo isaga oo rajo aan niyadda ka saarin. Wuxuu kala garan waayay habeen iyo dharaar.

Markii dabayshu baaba’day, doontii Yoonis Maskiin waa ay burburtay, baalasheeddiina waa ay jajabeen, shiraaciina waa uu gogo’ay, iyo iyada oo isku soo noqnoqotay. Badduna hoos bay u dhacday, laakiin ceeryaamadii ayaa qarisay dhinac walba, iskuna ooday. Muddo wuxuu adkaystaba biyihii ayaa ka dhamaaday, wuxuu ku qalajistaa bishimihiisa wixii ku soo duulduula. Kadibna, ceeryaamadii ayaa iska tagtay, Yoonis Maskiin wuxuu ku xoog beelay Jasiirad. Markii uu ku soo dhawaaday, wuxuu yimid dhul ciid badan, buurana leh oo ay qarisay khudrad faro badan.

Hirarkii ayaa soo qaaday, wuxuu soo dhexmaray dhagxaan aan hoosta u dheerayn. Wuxuu goobtii kaga tagay xirfadiisii. Yoonis wuxuu dabaal ku yimid xeebta. Markiibana wuxuu helay raashin; cunto uu quuto, moos iyo khudrad kale gedisan oo macaan, kuwaasoo ka baxa dhanka xeebta, lehna cimiladda qoyan. Markii xoogiisii dib u soo noqday Yoonis wuxuu dereemay kelinimo, inkastoo uu ku faraxsan yahay in uu nool yahay, haddana aad buu dareenkiisu u kacsan yahay. Markiiba wuxuu u dhaqaaqay in uu wax ka ogaado dhulkan ciidda cad, uuna baadigoobo jasiiraddan qalaad ee uu ku cusub yahay.

“Dad noocma ayaa halkan ku nool?” ayuu iswaydiiyay. “Ma noqonayaan dad furfuran, oo la-af garan karo ama aan la-af garanayn? Waa hagaag, si kastaba ha ahaatee kan ma’aha mid fahmo daran!”

Taxanihii Suuqa Madax Bannaan
Ken Shuulan
Daabacaaddii Saddexaad, 2001

Farshaxankii Randal Lafaariyas
Waxaa Af-Soomaali u tarjumay Faysal Axmed Xasan

Daabacaaddii Waxbarashada ee Ganacsatada Yaryar ee Hawaa’ii.

Waxa uu buuggani ku guulaystay billad sharaftii Joorj Waashinton taasoo ka timid xoriyadoonka Faali Fooj, sannadkii 1990, ee Dhaqaalaha iyo Isgaarsiinta Dadwaynaha

Gabadhayda Kenli, iyo inta ay isku filka yihiin, kuwaas oo buuggan loo qoray.

Waxaana lagu daabacay in ka badan labaatan luuqadood: Ingiriiska, Dhajka, Luutiiniyaanka, Noorwiijiyaanka, Roomaaniyaanka, Ruushka, Seerbiyaanka, Korooweeshiyaanka, Maaseedooniyaanka, Isloofiiniyaanka, Jarmalka, Isbaanishka, Baaluuwiyaanka, Shiinaha, Albaaniyaanka, Laatfiiniyaanka, Hangaariyaanka, Talyaaniga, Roomaanoo, Jeeka, Jabaaniiska, iyo Boolishka.

Xuquuqda qoraalka (C) 1981 , 1987 & 1995, 2001,

Qore: Ken Shuulan, schoollak001@hawaii.rr.com, waxaana tarjumay: Faysal Axmed Xasan, hassan_faisal@hotmail.com.

Kii ugu horeeyayna waxaa la daabacay sannadkii 1988. Kiisii labaadna waxaa la daabacay sannadkii 1995. Farshaxanka iyo jaldiga buuggan waxaa alifay xuquuqda 1988, 1995 iyo 2001 u dhawrsantahay shirkadda Ganacsatada Yaryar ee Hawaa’ii. Waxaa lagu daabacay Honoluulu, Hawaa’ii, Isutagga Mareykanka.

Buuggan ama qaybaha ka tirsan dib looma daabici karo, sinama qaybihiisa looma soo saari karo, noocna ama lama dhigan karo, iyadoon oggolaasho laga helin qoraaga buugga, Ken Shuulan. Waxaa tarjumay Faysal Axmed Xasan.

Waxaa daabacay ganacsatada Yaryar ee Hawaa’ii, Dabaqa Shirkadda Hawaa’ii Kai, 6600 Waddada Kalanianaole, Guriga 212, Honoluulu, Hawaa’ii, 96825, Mareykanka, (808) 396-1724 Teleefoonka, (808) 396-1726 Faakis iimayl: sbh@lava.net, bogga: www.smallbusinesshawaii.org

ISBN 0-9623467-1-3

Waxaa daabacay Edwaad Enterprise.

Halgankii Yoonis Maskiin: Taxanihii Suuqa Madax Bannaan.

Tusmada Buugga
1 Duufaankii Waynaa
Yoonis waxa uu u ambabaxay badwaynta, markabkiisiina waxa uu ku caariyey Jasiirad uusan horay u arag.

2 Dhib Abuurayaal
Yoonis waxa uu ka jawaabayaa oohintii hawaynayda oo ay caawimaadda ku rabtay.

3 Shamacyo iyo Koodhadh
Yoonis waxa uu baranayaa mamnuucidda iftiinka qorraxda.

4 Askarta Cuntada
Haweeneey iyo caruurteedii oo sheegaya sheeko oohin leh.

5 Sheeko Kalluun Oon Caadi Ahayn
Nin kaluumaysta ah oo la qaybsanaya kalluunkiisa yar ee uu soo dabtay.

6 Marka Aqalku Uusan Ahayn Hooy
Yoonis waxa uu daawanayaa burburinta aqallada wanaagsan ee Booliqaran.

7 Labadii Carwo Ee Xayawaanka
Dayrkii mataanka ahaa ee beeshu samaysteen waxa ay Yoonis ka dhigtay mid aan aad u dabacsanayn.

8 Shaqaysanayaa Lacag
Yoonis waxa uu baadigoobayaa daabacaad aad muhiim u ah.

9 Mashiinkii Riyada
Sanduug layaab leh oo dhaliyay mushkilooyin iyo xidhitaankii warshadda.

10 Iibinta Awoodda
Marwo Ashkira waxa ay ku hanuuninaysaa Yoonis in uu ka qaybqaato Siyaasadda.

11 Hadhacaan Rayiislayaasha Kulmista ah
Yoonis waxa uu baranayaa cabsida dhabta ah ee ay keentay kororka dambiyada.

12 Dagaaladii Maktabadaha
Nin iyo naag ku dagaalamaya qiimaha buugaagta.

13 Waxba Ma’ahan
Bakhtiyanasiib xalinaya dhibaatooyinka naqshadeeyaha.

14 Danta Gaarka Ah
Yoonis waxa uu arkay dabaal dag ciyaareed oo xiisa geliyay dhamaan ciyaartooyda.

15 Adeer Samta
Yoonis waxa uu soo ogaaday micnigga cusub ee dhaqankii hore.

16 Diin iyo Bakayle Dib loo booqday
Ayeeyadii sheekadeedu aan sidaas caanka u ahayn.

17 Guddiga Dheefshiidka
Yoonis waxaa looga dhigay madaxa nafaqooyinka.

18 “Waxaad Isiisaa Waxaad Soo Dhaaftay Ama Mustaqbalkaaga!”
Tuug ayaa ka xaday Yoonis lacagtiisii waxa uuna ugu deeqay talo.

19 Dawladaha Iyo Suuqa Ganacsiga
Caanooleey ka sheekaynaya ka qayb qaadashada xulashada dawladda.

20 Xirfadda Adduunka Ugu Da’da Wayn
Shisheeye u akhrinaya Yoonis mustaqbalkiisa.

21 Soosaaridda Kabaha Dusha Ka Xiran—Buudhka
Shaqaale dawladeed oo qabtay shir isgaarsiineed soona bandhigay barnaamijka cusub ee kabaha.

22 Sacab Garaacayaasha
Qabanqaabiye ayaa waraysanaya madaxa doorashada iyo hogaamiye xisbi siyaasadeed.

23 Iyadoo Loo Eegayo Baahida
Yoonis waxa uu fiirinayaa qalin jabin iskuul iyo tartankii macsalaamaynta.

24 Mushaaharadii Dambiilayaasha
Kooxo dib uga xumaaday dhibabka shaqooyinkoodu gaysteen.

25 Khiyaamo ama Macaamilid
Dadka waayeelka ah oo aad uga caawday khiyaamooyinka lacagtooda hawl gabnimo.

26 Kuma Ayeey Ka Timid Fikraddan Aadka u Wacan?
Sharciyaqaano ka wada hadlaya sidii ay u noqon lahaayeen taajiriin iyaga oo isticmaalaya firkadahooda.

27 Cakis ah
Yoonis oo askartii u akhrinayaan waxa toosan iyo waxa qal- loocan.

28 Faraxsan
Yoonis oo ka badbaaday dabin waxa uuna baranayaa cashar caafimaad.

29 Baadigoobkii Weynaa
Wadaad madax sare ah ayaa sharaxaya micnaha xorriyadda, mas’uuliyadda, iyo qalbiga wacan.

30 Sharciyada Feeryahannada Guuldaraysta
Yoonis waxa uu la kulmay dad khamaar u dhigtay ciyaarta feedhka.

31 Aaminsan
Cod bixiye taageersan ayaa sharaxaya micnaha adeec- sanaantu leedahay.

32 Canshuuriddii Dhererka
Kuwa dhererka dhaadheer ayaa lagu soo rogay baaq cusub oo shumuc.

33 Soo Galootiga Cusub
Shaqaalaha ajaanibka ah ayaa la ogaaday markaasaa la saaray.

34 Dacwo Maxkamadeed
Yoonis waxa uu baranayaa daruus ku saabsan waxyaabaha mas’uuliyaddiisu tahay.

35 Mabaadii’
Dhakhtar ayaa sharaxaya muhiimada ay noloshu u leedahay shaqsiga.

36 Aqallada Hortooda
Haweeneey dhalinyara ah ayaa ka hadashay walwalka ay ka qabto aqallada.

37 Qawleysatada Dimoqraadiyadda
Koox baqdin ku jirto ayaa la kulmay Yoonis, Yoonis Maskiina dib ayuu isugu gurtay isaga oo tagay meel yara koraysa.

38 Shimbir cunis badan, Dawarsadayaal, Ragga wax khiyaameeya, iyo Boqorrada
Yoonis rajo xumo ayuu kala kulmay qalbiyada foosha xun.

39 Iftiinka Xorriyadda
Yoonis waxa uu baadigoobayaa dhulka xorriyada dhabta ah ka jirto.

Gunaanad
Su’aalaha Tuducyada
Mahadcelin
Faallo ka Bixin
Mahadcelinta Turjumaha
Luqadaha kala duwan ee lagu daabacay