— 1 —

Qorraxda Maarso sidii caadada u ahayd ayay gantaalaheeda kulul ugu garaacaysay naflaydii maalintaas Muqdisho u soo harsatay. Meel looga badbaadi karaa ma jirin. Milicda dibedda ka holcaysa ayaa uumigeeda guryaha gudahooda u gudbinaysey. Jaamac Dhagay markuu gam’i waayey, ayuu ka soo sare kacay sariirtii uu ku galgalanayey, isagoo dhididkii korkiisa qooyey xabadkiisa weyn iyo qaarkiisa hore ee wada qaawan ka tifqaayo. Marwadiisa raalliyada ah, Cambaro Cali Dhoof, oo barxad ay kulayl yari bidday darin ku jiiftay ayaa markay shanqartiisa maqashay is fududaysay. Intay kacday bay kursi-jiif bannaanka ugu bixisay. Waa kursi-jiifkiisii uu waqtigaasoo kale jeclaa, ee ka samaysnaa darbaal dhuuban, diillimo kala midab ah leh, madaxyada isu haya iyo addimaha uu ku fadhiyana yihiin alwaax guduudan. Isagoo macawiis guntan, shukumaan yarina garbaha u saaran yahay, ayuu ku dhacadiidsaday kursi-jiifkii Cambaro u dhigtay hoos-galbeedka neecowda yar ee macaan leh, oo ka soo baxay guriga daydkiisa galbeed xiga, bannaanka weynina u dhaxeeyo isaga iyo guriga intiisa kale. Geedihii bannaankaas lagu beeray weli waa yaryar aan har yeelan, waayo guriga waqti dhow buu Jaamac dhistay. Labo sano uma buuxsamin.

Cambaro weli waxay ku hawllan tahay diyaarinta waxyaalihii odaygeedu u baahnaa. Miis yar bay soo ag dhigtay. Baakadii sigaarku ugu jiray, tarraqii uu ku shidanayey iyo sigaar-damiskii uu isaga aruurinayey intaba miiskay u dul saartay. Raadiyihii yaraana way ag qotomisay. Weli waxaa u dhimman shaahii casariyaha oo ay diyaarintiisii jikada u gashay. Iyada mooyee cid kaloo dhaqdhaqaaqaysaa ma muuqato. Gabadhii adeegtada ahayd ee u shaqaynaysey suuqay ku maqan tahay. Intii ay iyagu hurdeen bay dambiil la wirwirtay. Markay hawshii qadada ka soo jeesatay bay tii cashada dambiisha u qaadatay, sidii caadada u ahayd. Harsi iyo nasasho iyada uma jiraan.

Carruurtiina way wada jiifaan. Xataa kii hurdo iska waaya sariirta kama soo kici karo, ilaa la gaaro afarta iyo barka. Waa anshaxa lagu carbiyey oo ayan ka leexan karin. Siiba marka odaygu joogo kuma dhacaan in ay ka leexdaan anshixii uu baray. Hadalka iyo dhaqdhaqaaqaba way la gabbadaan waqtiyaduna way u kala xisaaban yihiin. Waqtiga hurdada, waqtiga duruusta la akhrisanayo iyo wixi la mida. Laakiinse marka odaygu maqan yahay, siday doonaan bay u buuqaan, waqtiyadaasna badanaaba ma kala ilaaliyaan; inkastoo ay sida ay u kala waaweyn yihiin isu digaan, iskuna cabsiiyaan Aabbaan kuu sheegayaa.

Habarta sida badan kama xarig xirtaan, cabsi weynna kama qabaan, inkastoo markay canaanato amarkeeda u hoggaansamaan. Kalgacaylka xad dhaafka ah ee ay u qabaan iyo sida joogtada ah ee ay ugu ag dhow yihiin, ayaa malaha dabooshay cabsidii ay ka qabi lahaayeen. Marka odaygu maqan yahay qofka keliya ee ay ka cabsadaan waa Injineer Axmed, oo curadka reerka ah. Siiba intii uu dibedda ka soo laabtay, isagoo nin weyn noqday, wuxuu la yeeshay haybad gaar ah.

Jaamac Dhegey, neecowdii macaanayd iyo shaahii udgoonaa ee afadiisu u keentay markay madaxa dajiyeen, ayuu wax soo gocday. Markaasuu saacaddi eegay. Weli waa maalin weyn. Afartii galabnimo daqiiqado yar bay dhaaftay. Ma dhawa saacaddii uu is diyaarin lahaa. Shanta iyo barka ayuu soo marayaa saaxiibkii Cawaale, sidii uu saaka taleefoonka ugu sheegay. Jaamac waxaa ku kulmay maskaxdiisa oo teleefoonkii Cawaale ku soo dhacay iyo indhihiisa oo ku dhacay afadiisa Cambaro, oo intay meel shan tallaabo u jirta darin yar ku fariisatay, harqad qabyo u ahayd dabaac ku tolaysa. Laan ubax ah oo maro buluug ah qalin qori ku dul sawiran bay dun dhowr midab ah la raacaysay. Iyadoo hawsheedii ku sii jeedda, ayuu ka il buuxsaday: diriceeda dhulka daadsan iyo jirkeeda sida qaab darrada ah u cayilay ee cadba dhinac u fuuray.

Wuxuu milicsaday dhabannadeedii uu waa arki jiray iyagoo dhalaalaya. Cimriyow ba’! Waa kuwaas duuduubka yeeshay xirribihii cukanaan jiray. Waa kuwaas harwashka dhigay camankii cuddoonaan jiray. Isagoo il naxariis leh ku eegaya ee sidii qof uu waa aqoon jiray, sanooyinkaanse arag, kor iyo hoos ku jeedaalinaya, ayaa wax ku soo dhaceen. Markaasuu isu qoslay. Haddana intuu is qabtay buu wajigeeda isha qac ku siiyey. Wuxuu ka baqay in ay qosolkiisa dareentay. Ma jeclayn in ay ku soo jeesato. Markuu hubsaday in ay hawsheeda ku maqan tahay ayuu kursigii dib ugu dhacadiidsaday.

Masaakiin Cambaro! Allow cuqubadeeda iga du! Tolow maxay fali lahayd, hadday og tahay waxa aan caawa samayn doonno aniga iyo Cawaale! Maxay oran lahayd hadday saaka taleefoonkii Cawaale dhankeeda ka qabsato, ee maqlayso, markii uu lahaa, “Caawa fadhigu waa aniga!” Hadday dhegta u dhigayso markii uu kala shaandhaynayey liiska naagaha guryahooda lagu qayilo, ee igala tashanayey tii loo xilsaari lahaa barnaamijka caawa! Cambarooy Allow ha ku cadaabin! Cawaale marka uu hadhow ii yimaado, farxad iyo qalbi furan bay ku soo dhaweyn doontaa, sidaadii. Waad u qoslaysaa, isaguna kuu soo qoslayaa, kula kaftamayaa. isaga kaa dhigayaa gacalkaa same-jecle ah. Afow yeelkaa, uurow Allaa ku og!

Kala fogaa qosolkaaga iyo kiisu! Aniga waad iga shaki qabtaa, isagase kama shaki qabtid. Aniga maqnaantayda iyo soo daahiddayda uun baad aragtay, iyo xanta dumarka qaarkood kuu keenaan. Laakiinse ma ogid macallinka jidkaas cusub ii horseeday in uu yahay Cawaale iyo saaxiibbadiisa kale ee lacagta leh, adiguna hantidooda iyo magac dheeridooda awgeed, markaad aragtaba xushmad weyn baad ku soo dhawaysaa, kuna faantaa in ay ninkaaga saaxiib la yihiin ikhyaartaas haybadda leh!

Laakiinse waxba ma aha Cambarooy, maxaa ka micne ah. Cawaale waxba ma bi’in. Wanaagna kulama necba. Marka uu meelaha qaarkood i gaynayo, waxyaalaha qaarkoodna ii horseedayo, kama aha Cambaro ku xad gudub. Waxay ka tahay saaxiibkaa Jaamac raalli geli. Ka farxi. Isna markiisa ha kaa farxiyo. Waxaad uga baahatana ha kuu fuliyo. Aniga qudhaydu ma jecli inaan xuquuqdaada ku xad gudbo. Wax aan kaa bi’iyey ma jiraan. Waxba iskama baddelin gacaladii aan kuu qabay iyo qiimihii aad iigu fadhiday. Ha ka cabsan inaan iraahdo Cambaro gabowdaye iska fur, oo gabar yar ku soo baddelo. Markaas ma wax baan dhimay intii aan sidaas yeeli lahaa haddaan habeen habeen gabdhaha yar yar isaga fool baxsado. Maya. Maya. Wax aan kuu dhimay ma jiraan. Cawdi billayso saaxiib. Asaaggay dhawr naagood bay qabaan, haddana ka qarraafaan.

Caqli haddaad leedahay fasax sharci ah baad ii siin lahayd fool baxsiga. Iguma kallifteen suuq madow. Dembiga kale uun baa ii darane adigu waxba iguma sheegan kartid. Dembiga aakhiro Alla ha naga dhaafo. Allow noo dambi dhaaf. Ilaahow tooba. Ilaahow tooba!”

Markii fekerkiisu halkaas maraayey buu madaxa hoos u rogtay, wajigiisiina is baddalay. Wuxuu xusuustay in uu joogo waqtigii uu casarka tukan jiray. Waxaa maskaxdiisa isku hardiyey xusuustii salaadda ee hadda ku soo dhacday iyo tii macsida ee hore ugu jirtay. Wuxuu is yiri, Sidee salaad kuugu ansaxaysaa adigoo weli niyadda ku haysta dambiga weyn ee aad caawa ku kici doontid? Sidee ugu bareeri kartaa in aad Ilaah is hortaagtid, ee naftaada iyo carruurtaadaba khayr uga baridid, adigoo ku tala jira in aad caawa amarkiisii jabisid? Ma been baad u sheegi kartaa sida aad Cambaro beenta ugu sheegi doontid, ee marka aad baxayso u oran doontid: Caawa shir dheer baa la iga wacay, waana ku soo daahi doonaa? Maya. Maya. Iska dhaaf salaaddaas. Ha isku luggoyn lagaa aqbali mayee. Iska raaxayso nafta ha cadaabine. Ka faa’iidayso waqtiga kuu soo maray. Laakiin taasi sow aakhiro-waa ma aha?

Ma adigoo maanta da’daas ah baad fisqi u go’doomaysaa, ee cimrigaaga dhammaaday ceeb ku sagootinaysaa. Ee adduun iyo aakhiraba isku ceebeynaysaa! Aaway magacaagii iyo haybaddaadii lagugu wada qaddarin jiray? Allaylehe waa ba’day. Kala fogaa sida dadku kuu qabo iyo sida aad tahay. Allow tooba. Allow tooba. Allow tooba! Baabi’i barnaamijka caawa. Cawaale iyo barnaamijkiisuba badda ha galeen. Oo caawa haddaad baabi’isid ma ku sii wadaysaa. Haah. Maya. Go’aankaasi waa kii aad hore u fulin kari wayday. Waa laba daran mid dooro. Islaantaan cimriga ah ag fadhigeeda, ama hablaha curdanka ah iyo cadaab aakhiro. Raaxa la’aan ama aakhiro la’aan. Maxaan yeelaa? Maxaan yeelaa? Ma ogi. Ma ogi. Ma ogi! Bes. Bes. Bes. Waan tooba keenayaa, Cawaale iyo barnaamijkiisa bul Alla ha siiyo!

Bakeerigii shaaha ahaa barki oo uu isla hadalkii ku illaaway, ayuu intuu hal mar qab ka siiyey, xabbad sigaar ah la soo baxay. Dhididkii neecowdu ka qallajisay, ayaa korkiisa dib u qooyey, shukumaankii buu isku tirtiray. In dhawaydba isla hadalkaasi cudur buu ku ahaa. Wuxuu noqday laba nin oo muuqaalka mid qura ka ah, muran joogto ahi ka dhex taagan yahay. Waa mid nolosha cusub ee uu sannadahaan dambe billaabay ku fara baxsanaya iyo mid uga digaaya.

Inkastoo da’diisu lixdan sano sii haabanayso, haddana waxaad mooddaa in uu intaas aad uga yar yahay. Wuxuu dareemayaa firfircooni iyo xoog dhalanyarannimo oo la yaab leh. Dareenkaasi wuxuu ku sii kordhay sanooyinkaan dambe, intii uu ladnaanta is biday.
Noloshiisii hore dhibaatooyin fara badan buu soo maray. Labaatankii sano ee dunida ugu horraysay, laba mooyee intii kale miyi buu ku soo dhammaystay. Wuxuu ahaan jiray geel jire kibir badan oo aflagaaddada iyo dagaalku ka soo horreeyo. Cidna kama haybaysan jirin. Wiilasha ficiisa ah ee ay geelleyda isla ahaayeen way ka cabsan jireen. Kuwa ka yaryarna amar kulul buu siin jiray. Hadday ka diidaanna waa garaaci jiray. Mid sidaas ugu ciil qabay, ayaa habeen isagoo golaha jiifa, ee geela cawaysinkiisa la sugaayo, wuxuu damcay in uu faas madaxa ku kala jeexo. Mid arkayey baa intuu ku soo orday ka balfiyey. Markaasuu faaskii oo dalambaabi ahi dhegta uga dhacay ee dacal gooyey, hoostana ka daqray. Sidaas ayaa loogu bixiyey Jaamac Dhegey.

Noloshii miyigu markay ku adkaatay, ayuu magaalo u soo qaxay, isagoo siddeed-iyo-toban jir ah. Wuxuu soo maray nolol is-korisnimo oo aad u qallafsan: darbi-seexad, jar-iska-tuur, xammaal, iyo wixi la mid ah. Ka dib ganacsi iyo shaqo dawladeed buu midba mar isku dayi jiray, inta badanse wuxuu ahaa shaqaale dawladeed, inkastoo uu weligii niyadda ka jeclaa inuu beec-mushtar noqdo ee shaqaalannimada uga baxo. Dhawr sano ka hor, ayuu gaaray inuu agaasime guud ka noqdo mashruucii uu ka shaqaynayey.

Waa muddadaas inta uu bilaabay noloshaan cusub. Sida dhaqaalihiisu isu baddalay, ayuu dhaqankiisuna isu baddelay. Isbaddelka xagga dhaqanka ah waxaa u hor kacay saaxiibbo nooc cusub ah oo uu muddadaas yeeshay, danahooduna isku xirmeen. Dhallinyarannimadiisii reero tumasho ma ahayn. Awooddiisuna umaba oggolayn. Intii uu xaaska noqdayna wuxuu halgan adag ugu jiray sidii uu carruurtiisa ku korsan lahaa. Hadda uun bay carruurtii koreen, qaarkood ka feer shaqeeyeen, dhaqaalihiisuna ka batay baahidii nolol-maalmeedda qoyska. Markaasay ku furantay dariishaddan cusubi.

 

— 2 —

Muddo aan saddex ilbiriqsi dhammayn, ayay Jaamac Dhegey ku soo dhacday taariikhdiisaas dheer iyo isbeddelkaas lama filaanka ah. Markaasuu intuu kursi-jiifkii dib ugu dhacadiidsaday, ee sidii nin orod ku soo xiiqay u neeftuuray, wuxuu yiri, “Kulayl baa lala joogi kari la’yahay,” sidii isagoo oraahdaas aan micnaha lahayn uga baxsanaya culayskii isla hadalku ku hayey.

Cambaroo weli darinteedii ku fadhida hawsheediina ku fogaan, ayaa ka daba tiri, sidii iyadoo hadalka uu bilaabay ku dhiirri-gelinaysa, “Kulaylna ka daran, qayaamihii baa la isku kiciyey. Waxaan maqli jiray aakhiru-sabaanka qorraxda meel dhow baa la keenaa. Waa hubaa in ay intii hore ka dhowdahay. Allow noo amuur sahal!”

“Axmed, Xaajigii gurigii ma u soo naqshadaysay?”

“Maya aabbe, maantana waqti baan u waayey,” Injineer Axmed oo isagoo macawiis keliya qaba, jikada shaah ka soo shubtay baa sidaas aabbihii ugu jawaabay. Maalintaas qadadii ka dib gurigiisii gaarka ahaa uma hurdo tagine, wuu iska harsaday. Kii ka yaraa oo maqan buu sariirtiisa iska seexday. Marka uu gurigooda joogo, wuxuu ka xoroobaa is dhawridda iyo is buun-buuninta culayska ku ah marka uu meelaha kale joogo. Sidii isagoo weli carruur ah ayuu jikada, suuliga, qolalka jiifka, kuwa fadhiga, marba meeshii uu doono u galaa. Isagoo bekeerigii uu shaaha jikada uga soo shubtay gacan ku sita, ayuu aabbihii iyo hooyadii dhexdooda gambar soo dhigtay, si uu odayga su’aashiisii uga qanciyo. Sahra Yuusuf oo booqashadeedii ay galab kasta waqtigaas oo kale ku imaan jirtay ku timidna, intay abtigeed salaantay bay Cambaro darintii kula fariisatay. “Waan ku tala jiray in aan maanta u tago,” Axmed baa xog warrankii sii watay, “Laakiin shaqooyin badan baa igu furmay, ilaa aan arkay saacaddii oo dhammaatay. Berri baanse u soo naqshadayn doonaa.”

“Maxaa beenta kugu khasbaya? Wixii aadan qabaneyn maad si caddaan ah u tiraahdid ma qabanaayo, ma cid baa khasab kugu leh? Maalin walba berri baad u tagi doontaa!”

“Been igama ahee, shaqadaa iga badatay aabbe.”

“Shaqadaa iga badatay, shaqadaa iga badatay. Shaqo aadan wax faa’iido ah ka keenayn baad nafta isaga qaadaysaa, tii faa’iidadu noogu jirtayna waxaad leedahay waqti baan u waayey. Garan maayo goorta aad caqlisan doontid, ee dantaada garan doontid. Garaad mooyee gu’ kuu dhimanina ma jiro.”

Axmed caado uma ahayn in uu aabbihii la doodo ama hadal ku celceliyo. Markuu yaraa iyo intuu ardayga ahaaba kuma dhici jirin in uu eray ka daba yiraahdo, xitaa hadduu yiraahdo badda ku dhac, wuxuu iska dhigi jiray wax amarkii qaatay marka dambe ha fuliyo ama yuusan fuline. Laakiinse intii uu dibedda ka soo noqday, ee shaqada bilaabay, odayguna canaantii kululayd iyo caydii waa ka daayey, ee sidii nin weyn u qaddariyey, isaguna wuxuu bilaabay inuu aabbihii la sheekaysto. Walibana marmarka qaarkood isku dayo in uu wax isaga si ugu muuqda si kale u tuso. Laakiinse inta badan kuma guulaysan jirin. Waxay kala taagnaayeen laba gees oo aan isu imaan karin. Odaygu inkastoo uu magaalo ku ilma dhalay, muddo badan ku noolaa, ku dadaalay inuu wax is baro, afaf qalaadna wax ka yaqaan, haddana maskaxdiisu weli waa tii miyiga.

Carruurtiisu waxyaalaha ay ku fekeraan iyo siyaalaha ay u dhaqmaan aad buu ula yaabaa. Markuu wax kasta isku dayo, ee dhaqankooda baddeli kari waayo, ayuu intuu dhafoorka qabsado hoos u yiraahdaa, “Waa adduunya-gaddoon. Waa dhal aakhiru-sabaan!”

Axmed qudhiisu waa ogyahay in uusan aabbihii maskaxdiisa baddeli karin, waxna ka dhaadhicin karin. Hase yeeshee arrintaan uu galabta ku canaananayo, horey buu uga badbadiyey, isaguna madaxuu u ruxi jiray, isagoo ka cararaya in uu aabbihi la doodo. Laakiin galabtaas, bal isku day in aad aabbe ra’yigaaga u caddaysid, wuxuu doonaba ha ku yiraahdee, ayuu is kula hadlay. Markaasuu yiri, isagoo hoos fiirinaya, “Laakiin aabbe intaan shaqadii qaranka ee xilkeedu i saarnaa oo dayacan ka tago, miyaan nin gurigi soo naqshadayn karaa?”

Intuu si kadis ah u eegay, ee indhaha galka uga bixiyey buu yiri, “Waan ku arkay in aad awelba aniga i maaweelinaysey, ee ayan kaa hor caddayn in aad ninkaas odayga ah gacan siisid. Shaqada qaranka, shaqada qaranka, waa kaas caqligiisu.” Intuu codkii kor u sii dallacay buu yiri, “Maxaad faa’iido ka keentay shaqada qaranka, hal sano iyo dheeraad baad sii ordaysaye? Mushaarkan xunoo aan xataa adiga cutadaada kafayn, miyaad nafta isaga qaadaysaa? Aaway wixii aan ku soo tiil iyo tacab beelay? Maantaan kaa la’ahay nin saaxiibkay ahoo, aannaan innaguba danaheenna uga maarmi karin gacan sii!”

“Aabbe Xaajiga gacan siintiisa ma diiddani, laakiin waa markaan waajibkayga guto ka dib. Mushaarka xaggee la iiga badinayaa, haddii aan dayaco shaqadii mireheeda lacagtu ka dhalan lahayd. Dal aan shaqo adag laga qaban ee lacag laga soo saarin, miyay suurtoobaysaa in keligay mushaar badan la iga siiyo? Haddii sida dalalka hore u maray, awoowayaashayo horay hawsha adag ugu naf huri lahaayeen, maanta annagu waan raaxaysan kari lahayn.”

“Bal eeg wuxuu ku hadlaayo!” Jaamac Dhegey isagoo aammusan buu xanaaq la karkaray. Wuxuu u haliilay in uu wiilkiisa dharbaaxo labada indhood ku dhifto. Waa sidii uu ku edbin jiray markuu yaraa, markuu sidaan oo kale uga xanaajiyo. Laakiinse hadda, dil daaye xataa canaanta kulul waa ka dhawraa. Wuxuu tixgeliyaa in uu noqday nin weyn oon khaladkiisa cabsi gelin lagu saxi karin, balse loo baahan yahay in si deggan loo hanuuniyo.

“War dhagayso, waxaasi waa waxa dadka maangaabka ah caqliga looga xadee,” hanuunintii buu ku bilaabay, “Dadkaan aad arkaysid, nin waliba wuxuu u ordayaa dantiisa. Qaran qaranka iyo waxaan qaran baa loo shaqaynayaa lagu leeyahay, afkaa lagu macaysanayaa. Anigu kuma lihi shaqadaada ka tag, ama sag-saag. Looma baahna in ma-shaqayste laguu arko. Iska ilaali wixii ceebi kaa soo gaarayso. Ku dadaal sidii aad hore ugu mari lahayd, ama dallacaad ku heli lahayd. Isla markaasna waa in aad danahaaga ku hoos wadataa. Maalinka maanta ah ninkii mushaar keliya isku halleeyaa ma noolaan karo. Waxaa loo baahan yahay ragannimo kale oo wax lagu tacbado. Ka soo qaad, waad ogtahay Xaajigaan aan ku leeyahay gacan sii, waa nin ku habboon in aad abaal u dhigatid, oo berri ka maalin, wax ku tari kara. Maxaa yeelay waa nin taajir ah. Adigu dawlad baad u shaqaysaa, ganacsi laguuma oggola. Isagaa wixii aad rabtid kuu soo dajinaya. Lacagtaada tiisaad ku qarsan kartaa. Hadda wuxuu iga ballan qaaday in uu safarka dhow laba baabuur oo waaweyn magaciisa iigu soo dajiyo. Aniguna markuu ii sheegay fiillada cusub ee uu dhisanayo, ayaan intaan nin wiil fiican leh iska dhigay ku iri, ‘Axmed baa si wanaagsan kuugu naqshadaynayee, waxba injineer kale lacag ha iska siin!’ Waa tanoo waad nagu ceebaysay ninkii odayga ahaa. Toddobaad dhan baad meer-meerinaysay. Haddaanan been u sheegin, mar horuu hawshiisa dhammaysan lahaa. Wixii aan ku soo baray waan ku khasaaray.”

Intii aabbihi khudbaddaas dheer ku wacdinayey oo dhan, Axmed hoos buu u jeeday. Eraygii uu maqlaba ku sii xajiimoonayey, fikradaha odayga qaarkood ku lablabboonayey. In uu intaas ka badan aabbihi la doodana kuma dhici karin. Wuxuu jeclaystay in uu yiraahdo, “Haddii aanan ku tala jirin in aan baabuur soo degsado iyo in aan lacag qarsado midna, ma iga daynaysaa Xaajigaas iyo naqshaddiisa?” Laakiinse xaggee buu ka keenayaa geesinnimada uu aabbihii ugu caddaynayo in uusan arrintaas ku tala jirin.

“Berri buu u soo naqshayaa Axmed, sow ma aha hooyo?” Cambaraa soo dhex gashay, ee sidaas tiri, iyadoo odaygeeda qaboojinaysa, inankeedana daafacaysa. Curadkeedu waa ruuxa ay ugu jeceshahay inta ifka ku uumman. Dhaliil yar oo loo jeedinayo markay maqasho way calool gubyootaa, gaashaankana u daruurtaa. “Haah hooyo,” markuu ugu jawaabay, bay u raacisay, iyadoo codka u dabcinaysa, “Maandhow gacaliye arrintaasi berri yay ka daba marin, waa taad ducaysnayde. Xaajigu waa nin ikhyaar ah, innaguna dan baynu ku wadannaa, sidii odaygu kuu sheegay. Alaabtii aad ku guursan lahayd xataa waxaan rabnaa in isaga loo diro, oo uu khaaridka ka keeno.”

“Guur miyuu rabaa, waa nin wax kale u cad yihiine? Annaga uun baa la daba joognee, isaga kamaba hor cadda,” Jaamac baa wiilkiisa ku dhega hadlay.

Cambaroo arrintaasi welwel weyn ku haysay, Axmedna wax badan in uu guursado ku guubaabisay, isaguna ii yare kaadiya u dhaafi waayey, ayaa tiri, iyadoo codkeeda xoog iyo himmad cusub gelisay, “War maandhow maxaa guurkii kaa dharbaaxay? Cowdi billaahi! Wiilka guurkii habbisaa laga saaray. Shaqo iyo akhris uun baa laga daba riday oo uu naftiisii ku illaaway. Waa mar uu shaqo ku ordayo iyo mar uu buug dhegta haysto. Allow habbiso jinni ha na saarin! Waxakani waa il baan u malaynayaa, waxaan ka baqayaa in ay illaaceeyeen wiilka naagihii xunxumaayoo la lahaa waa daba ordayaan. Shiikh Maxamuud maalin dhawaya waxaan iri wiilka qardhaas iigu goo, sidaan kuma qummanee.”

Axmed iyo Sahra waa is dhugteen. Hadallada kale kuma cusbaynoo horey bay habarta uga maqli jireene, markay qardhaasta maqleen bay qosol ceshan kari waayeen. Ishay qac isku siiyeen, eegmo micna gaar ah leh, qosolna ku hoos jiro. Sahraa markaas hadashay, ee tiri, “Laakiin hooyo, maxaad u karkabaynaysaan idinku? Markuu gabar ku habboon helo, isagaa idiin la imaan doonee?” Sahra Cambaro “Hooyo” ayay ugu yeertaa, hooyo ahaanna way u qaddarisaa. Waa garteed iyadaa soo korisay. Iyadoo laba jir ah da’dii ku xigtayna uurka ku jirto, ayuu aabbaheed dhintay. Markaasuu abtigeed guriga keenay iyada iyo hooyadeed oo uur leh. Habartiina uurkii bay ku umul raacday. Intii ka dambaysay Sahra Yuusuf waxay ka mid ahayd carruurta reer Jaamac. Cambarana way u roonayd, inkastoo ayan uga turi jirin hawsha, dilka iyo canaanta, siiba marka abtigeed maqan yahay! Markay guursatay, haddana muddo gaaban ka dib ninkii kala tageen, waxay door bidday in ay gooni ahaanteeda u deggenaato, maadaama ay noqotay qof weyn oo shaqaysata (macallimad ah); sidii bay gooni ahaan ugu deggan tahay; hase yeeshee reerka waxay ugu xiran tahay sidii iyadoo weli guriga joogta. Waajibaadka kaga beeganna waxay uga soo baxdaa sidii waalidku ka filayeen iyo si ka sii fiican. Had iyo jeer way u duceeyaan, wayna ku faanaan.

Jaamac oo Sahra warkeedii xiganaya ayaa yiri, “Oo goormuu soo helayaa gabadha ku habboon, ma mid hadda ka dib dhalanaysaa! Xaggee buu ka helayaa midda ka fiican gabdhihii uu igu diiday, ee aan iri anigaa waalidkood kuu waydiinaya, wixii ay doonaanna siinaya. Dad ehlu-sharaf ahoo, abkood iyo isirkood la yaqaan, warwareeg iyo basar xumana aan aqoone, guryahooda ku asturan!”

Axmed iyo Sahra markay ‘abka’ iyo ‘isirka’ maqleen bay ilqooreedda iska eegeen. Erayadaasi waxay ka mid ahaayeen fikradaha ay odayga kula yaabaan, kulase dhici karin in ay u caddeeyaan fikradda taas ka soo hor jeedda ee ay iyagu qabaan, ee ah: qof kasta qiimihiisu in uu isaga ku xiran yahay, ‘ab’ iyo ‘isirna’ ayan waxna ku kordhin karin, waxna ka ridi karin.

Markii cabbaar Axmed iyo guurkiisii la jiid-jiiday, ayaa weerarkii Sahra xaggeeda loo weeciyey, Axmedna neeftii lagu celiyey ka soo baxday. Cambaraa warankii u horreeyey ku gaadday ee tiri, “Sahra, adiga qudhaadu farxaddii waad nagala daahday. Arrintiinnu sow mid dhammaata ma aha, adiyo Cabdinaasir?”

“Iyaga qudhoodu waxba iskuma hayaan,” Jaamac baa raaciyey, isagoo si dadban Sahra war uga doonaya. “Haddii aanan aabbihii aqoon ee aannaan ciddooda saaxiib ahayn, mar horaan ka aammin bixi lahaa wiilkaas bulucsan, ee yaraanta ku xayroobay, wiil yaraanta ku cayilaanba necbahaye!”

“Annaga arrintayadu way iska dhow dhowdahay,” Sahraa jawaabtaas kooban celisay, iyadoo ka baxsanaysa in su’aalo kale la sii waydiiyo. Laakiinse sidaas kuma baxsateene, waxaa caymiyey Cawaale, oo intuu iridka soo gargaraacay, horana ka soo galay, isagoo sidiisii qosolka iyo kaftanku ka soo horreeyo. Markuu dadkii meesha fadhiyey qof-qof kaftan ugu salaamay, Cambarana xaaskii iyo carruurtii ka waraysatay ayuu hore u raacay Jaamac Dhegey oo u sii hor kacay salootadii fadhiga. Dhawr iyo toban daqiiqo ka dibna way isla soo baxeen isagii iyo Jaamac oo isa soo dhisay, barafuun qaali ahina ka soo carfayo. Baabuurkii cagaarnaa ee Cawaale bannaanka soo dhigtay baa lala carraabay, Cambarana niyad-sami bay ku sii sagootiday!

Dawladdu shirar badanaa! Odeyga naftii bay u keeneene! bay niyadda ka lahayd. War la’aaney ba’!