Bismillaahi wabacdu. Waa qormadeennii 25aad. Walaalayaal waxaan isku ogayn in talo la isoo siiyo ilayn waxaan rabaa in aan aado dhul aannan aqoon waddooyinka loo maro iyo la dhaqanka dadka toona. Waxaa kaloo jiray cabsi aad u ballaaran oo waddanka ka jirtay. Illaa iyo hadda ma hayo cid igu tiri qaado taladaas oo waxaad martaa wadda hebla. Intaas ka badan idinma sugi karo oo waan dhaqaaqay anoo Ilaahay talo saaranaya waxaan heli karay oo xeelad ahna diyaarsaday. Allaahul Mustacaan.

Waxaan soo xuuraamay ama soo raadiyey qaabka looga baxo Xamar oo loo aado gobollada Waqooyi Galbeed. Waan soo helay, waxaan isu diyaariyey safar khatartiisa leh. sidaad ogtihiin waxaa dhacay ama dadka dhexmaray dagaal aan la is badbaadinayn oo qofba qofka kale ka aargoosanayo.

Dadku ayagoo sidaas isu dilaya ayey haddana is dhex mari jireen oo waxaa samaysmay kooxo dadka dhexdiisa ka ganacsada oo ayagu qofka naftiisa dammaanad qaadaya illaa uu ka tago gobolkuu rabay, qofkana waxaa laga qaadayaa lacag fiican oo uu naftiisa ku badbaadiyo. Kooxdaas magaceeda waxaa la dhihi jiray Mukulaal Madow, ciday wataanna waa lasii dayn jiray oo lama dili jirin lamana dhici jirin.

Xuduudaha waa la kala leeyahay oo qola walba awooddeedu meel ayey ku eg tahay. Bakaaraha illaa iyo Baladwayne waxaa Mukulaal Madow ka ahaa Gaaljecel. Waxaan Bakaaraha ka raacay gaari ay mas’uul ka yihiin rag Gaaljecel ah. Waxaan u dhaqaaqnay dhankaas iyo Waddadii Afgooye. Markaan Wanlawayn marayno ayaan waxaan u leexannay dhankaas iyo Jawhar xaggeeda. Waxaan soconnay saacado badan intaasna waddo lama hayo oo waxaa la marayaa dhul qaxar ah ama dhib badan.

Casarkii markay ahayd ayaan waxaan nimid meel matoor ka mudan yahay ama riigga xooluhu ka cabbaan. Darawalkii gaariga wax yar buu meeshii ku hakaday oo dadka qaarkii ayaa dalbaday in meesha shaah laga cabbo.

Wax yar ka dib waxaan aragnay dhalinyaro gees u baxday oo afka isku haysa qoryana wadata, shaki ayaa galay darawalkii gaariga wuxuuna dadkii ku amray in ay baabuurka fuulaan. Markii aan dhaqaaqi lahayn ayey dhalinyaradii gaarigii hortiisa la istaageen qoryo, waxaa la galay xiwaar dheer, aakhirkiina waxay ku dhammaatay in nalasii daayo dhib nama soo gaarin waxaanse galnay khatar.

Akhristayaalow dhib badan kadib waxaan Baladwayne kasoo galnay dhanka qorraxdu u dhacdo, waa caksiga meeshii aan kasoo gali lahayn haddaan nabadgalyo haysanno, oo Baladwayne marka Xamar laga tago waxaa laga soo galaa dhanka qorraxdu ka soo baxdo. Intaasna waddo ma aannan haynee waxaan maraynay dhul qardajeex ah. Bal qiyaasa dhibaatada dadkaas haysatay iyo nabadgalyo la’aanta ka jirtay meeshaas.

Waxaan gaaray anoo nabad qaba magaalada Hargaysa ee gobolka Waqooyi Bari. Waxaan soo maray oo Ilaahay iga soo badbaadiyay gobollo badan oo Mukulaal Madow ay dadka dhiiggooda iyo naftoodaba ka ganacsato, wax la hadlayana aadan arkay ama iska dhicinaya oo leh war dadka dhibka ka daaya. Waxaaba laga yaabaa in odayaasha reerku biil ka saaran yihiin ama ay biilaan Mukulaal Madowdu, oo haddii ciddu la hadli lahayd waxaa laga baqayaa qabiilkiisa ama nabaddoonkiisa ama shiikhiisa oo ku og arrimahaan waana shaqo loo diray.

Hargaysa waa meel xoogoow xasiloon waxaase ka muuqanaya burburkii ka dhashay dagaalkii ay la galeen dawladdii Maxamed Siyaad Barre. Waxaa ka muuqanaya burbur aad u ballaaran dhanka dhismaha, dhanka gaadiidka, dhanka waddooyinka. Ma jirin meel u caymatay oo badbaadday. xataa waxaa burbursanaa masaajiddii iska daa meel kalee.

Waxaa billow ah nolosha magaalada, waxaa la billaabay in la dhiso meelaha daruuriga u ah bulshada, sida masaajidda, dukaammada yar yar, maqaaxiyaha, hoteellada iyo wixi la mida. Waa magaalo caraysan oo looga soo duulay Koonfurta Soomaaliya siday ayaga la tahay. Ma maqli karaan qof Koonfur ka yimid, waxay u yaqaannaan dadka Koonfurta ka yimid Wanlawayn ama Faqash!

Maalin baan khatar galay maalmihii ugu horreeyey ee aan tagay Hargaysa sababtuna waxay ahayd, waxaan wax ka gatay dukaan, waxaan ku iri ninkii badeecadda iibinayey waa meeqa sheygaan? Ninkii dukaanka gadanayay intuu wax walba dhulka dhigay ayuu kor ii fiiriyay! Hadal kululna iigu yiri, “Waa miiqa? Waar orod naga tag waxba kaa gadan maynee.”

Waqooyi marka qofku qiimaha sheyga waydiinayo wuxuu dhahaa, “Waa imisa?” Waan sigtay waxse ima gaarin aan ka ahayn canaan waayeel, mar dambana afkayga lagama maqal, “Waa miiqa?” Markaan wax gato waxaan dhihi jiray, “Waar waa imisa?”

Magaalada waxaa ka jiray dacwo laba nooc ah, mid waa tii soo jireenka ahayd ama wadaaddadii hore oo ayagu dhowr nooc ah, sida Suufiyada, Waxdada, iyo niman Mumtadda loo yaqaan oo ayagu u dhisan sida hay’adaha oo kale, hoostana waxay ka wataan manhajkooda. Waxaa kaloo jiray tayaar aad u xoog badan oo waliba markaas la xiisaynayey oo dacwadana waday jihaadna ku jiray, waana nimankaan u socday anigu.

Magaaladu waxay xuduud la leedahay waddanka Itoobiya, Itoobiyana waa midda lagu jihaadayo oo dhexdeeda waxaa ka socda dagaallo faraha looga gubtay ama jihaad kulul. Waxaa jihaadka saldhig u ah oo howlihiisaa dhanka siyaasadda iyo dhanka dhaqaalahaba laga wadaa labo magaalo oo kala ah Hargaysa iyo Burco. Waxaa laga diraa gurmadka, waxaa laga diraa dhaqaalaha, waxaa la keenaa dhaawaca iyo bukaanka.

Waxaa ku diyaarsan mar walba dhalinyaro aad u qiiraysan ama jecel camalkaan iyo ehelkiisa, una huray naf iyo maalba. Waxaa magaalada soo buux dhaafiyay jawaasiis Itoobiyaan ah oo isku daya wax kasta oo camal ah oo jihaadka ku saabsan in ay ogaadaan si ay uga digtoonaadaan. Itoobiya waqtigaas asaga ah ma lahayn ciidan ku filan oo u ilaaliya xuduudbeenaadka ama ka hortaga dhalinyaradaan u jihaadaysa Kitaabka Allaah koryeeliddiisa.

Waxay awoodeen oo kaliya in ay wax soo xuuraamaan ama soo ogaadaan kadibna ay akhbaarta u gudbiyaan cidday khusayso. Itoobiya markaas ma lahayn awoodda ay hadda ku leedahay Hargaysa iyo dhammaan gobollada Waqooyi Galbeed ama kuwa Waqooyi Bari.

Waxaa u shaqayn jiray dad yar oo Soomaali ah. Waxaa loo yaqaannay dabaqoodhi ama koofiyad-dhuub. Waxaa kaloo u shaqayn jiray ama jawaasiis u ahaa wadaaddo inxiraafay oo markay cabbaar jihaadka ku jiraan ayay inta Itoobiyaanka u tagaan waxay dhihi jireen anigu waan kasoo baxay Al-Itixaad, adinkaan indinla shaqaynayaa, markaasuu dib noogu soo noqon jiray asagoo Itoobiya u shaqaynaya. Waxaa laga yaabaa in loo dhiibo ciidanka dhan ama madax looga dhigo guuto dhan jaasuuskaas ama munaafiqaas.

Marka dagaal dhaco waxaa laga yaabaa in dad yar ay gaaladu disho laakiin kuwaan nagu dhex jira ama ciidanka madaxda u ah ee jawaasiista ah ayaa laga yaabaa in ay dhabarka kaa toogtaan. Inta badan waxaa shahiidi jiray dadka madaxda ah ama qiimaha gaarka ah u leh jihaadka. Waxaa muddo kadib la ogaadaa munaafiq ama murtad ciidanka ku dhex jiray oo dhammeeyay dadkii waxtarka ahaa. Marka la ogaadana ama wuu baxsan jiray ama waa la khaarijin jiray. Lagdankaasaa naga dhexeeyay (ow masgab).

Culumadaas inxiraaftay waxaa loo yaqaannay magac ah: hebel waa is masgabay, macnaha eraygaas waxaa weeye: hebel waa is diiwaangaliyay, wuxuu noqday jaasuus. Nimankaasu waxay nagu hayeen haddana nagu hayaan Nebi Muxamedna (sallallaahu calayhi wasallam) ay ku hayeen dhib aan dhammaanayn illaa qiyaame ka dhaco oo dadka loo garnaqo.

Qofka aadaya furinta ama ka imaanayaa aad buu u taxaddari jiray, bixitaankiisa iyo soo galitaankiisa intaba. Howshaas waxaa u xilsaarnaa rag qaarna shihiideen oo Ilaahay naftoodii ka iibsadeen qaarna wali nool yihiin furintiina wali ku jira, Ilaahayna waxaan uga baryayaa in uu siiyo shahaado ay ku illaawaan dhibkay diintaan u soo mareen, aamiin. Raggaas waxaa ka mid ahaa Shiikh Axmed Aw Cabdi xafidahu-llaahu (Hargaysa) inkastoo aanan aad u hubin taariikhda aan Shiikha magaaladaas ku arkay. Waxaa kamid ahaa Shiikh Maxamed Maxamuud Nuur xafidahu-llaahu (Burca).

Mujaahidiintu inta badan waxay adeegsadaan lugtooda oo gaadiid ma haystaan. Haddii ay jiraan waxyaabo culus, sida hubka ama raashinka waxay ku rartaan dameerro ama geel, Intii ka dambaysay dagaalkii saldhiggii Qorra oo Maraykanka iyo xulufadiisu ay kusoo duuleen, waxaa la baddalay takhdiidkii oo ma jirto meel saldhig u ah mujaahidiinta. Waxaa loo sameeyay ama laga dhigay koox koox ama 30 illaa 40 ciidan ahba waa la isku daray oo waxaa la siiyay itijaah u gooni ah ayaga.

Wadaaddada magaalooyinka naga taakuleeyaa waxay adeegsadaan dad mucayin ah oo dhulyaqaan ah. Waxay baabuurta ka kiraystaan dad yar oo aammin ah. Waxay leeyihiin siyaasad u gaar ah ayaga, waxay leeyihiin sakuurati aad u heer sarreeya oo kii Itoobiyaanka ka qaalib noqday ama ka adkaaday. Waxay lahaayeen dhaqaale u gaar ah oo ay wax ku dabbaraan ama ay wax ku xalliyaan hadday wax is dabamaraan ama xumaadaan. Ma jirin dowlad taakulayn jirtay ama ay ku tiirsanaayeen marka laga reebo Al-Itixaad oo mar mar wax usoo tuura illayn magacoodaa la adeegsanayaa, waa Al-Itixaad.

Meel baa nalagu aruuriyay ama waxaa nala dajiyay hoteel annagoo ah koox jihaad-doon ah. Maalmo kadib ayaa waxaa naloo sheegay in aan bixi doonno muddo aan fogayn naloomase sheegin waqtiga aan baxayno. Saq dhexe annagoo hurudna ayaa nala kiciyay, waxaa nala saaray baabuur Toyoota ah, wuxuu na gaarsiiyay meel qoxooti daggan yihiin oo lagu magacaabo sidii la ii sheegay Obokor, isla habeennimadiiba lug baan kaga baxnay tuuladii oo looma baahna in ay na arkaan dadka tuulada daggan. Waxaan lugaynay intii habeenkii ka hartay. Markii waagii baryay oo aan tukannay ayaan xoogow sii soconnay. Qiyaastii siddeeddii subaxnimo markay ahayd ayaan geed hoosta ka galnay illaa qorraxdu ka dhacday ama ay aad u gaabatay.

Ma wadanno haba yaraatee wax hub ah. Waxaan lugtaas ku jirnay illaa aan u tagnay Mujaahidiintii oo habeenkiii oo dhanna waan soconnaa maalinkii oo dhanna dhufays baan ku jirnaa. Waxaan ciidankii u tagnay annagoo aan naf badani nagu jirin oo aad u daalan, cagihiina murxeen, bowdyihii is xoqeen, beerkii isku kaaya dhagay gaajo iyo daal dartiis.

Muddo yar ayaan ku illawnay dhibaatadii aan soo marnay o waxaan la qabsannay noloshii meesha ka jirtay. Waxaan dareennay cizzi iyo sharaf, waxaan barannay lugayntii iyo gaajadii, waxaan barannay in qofku qaato hubkiisa iyo raashinkiisa asagoon gaadiid raacin. Waxaan helnay oo dhex galnay bulsho Ilaahay ku xiran gaaladana aan ixtiraam u hayn. Waxaan dareennay arrintii ahayd immaa shahaado wa immaa nasri.

Walaalayaal meeshii aan imid waxaan ugu imid Mujaahidiin ka kala yimid daafaha Soomaaliya ama dhulka Soomaalidu dagto oo dhan. Tusaale ahaan waxay ka yimaadeen Koonfur, Waqooyi Bari, iyo gobollada dhexe. Khaasatan rag tababbaran ayaa waxay ka imaan jireen mucaskarkii Marka iyo mucaskarkii Luuq. Waxay kaloo ka imaan jireen Laascaanood, Burco, Hargaysa, iyo inta tuulo ka ag dhaw oo dhan.

Akhristow la socda waxa jihaadka wadaa waa Mujaahidiin Soomaaliyeed iyo Mujaahidiin muhaajiriin ah, waxaa magacooda la isticmaalayaa waa Al-Itixaad Al-Islaami. Waxaan soo marnay Al-Itixaad oo kala diray ciidammadii, quwaddii Xarakada iyo dawladdii Laasqoray ka jirtay, sidaan soo sheegnayna waxay dhalinyaradii Mujaahidiinta ahayd ku yiraahdeen hubka dhiga oo qabiilooyinkii aad ka dhalateen dib ugu noqda, jihaad dambena yaan la idinka maqlin, haddana waxay horboodayaan qola kasta oo jihaad ku jirta ama isticdaad, oo waxay leeyihiin annagaa maamulka idiin haynayna ee jihaadka wada magacayagana isticmaala!

Tusaale Marka waxaa ka jiray mucaskar loogu tala galay in lagu diyaariyo ciidan difaaca acraadda ama sharafta gabdhaha Muslimaadka ah iyo ducaadda haddii lagu xadgudbo, waxaa magaciisii la wareegay iyo maamulkiisii Al-Itixaad. Luuq waxaa ka jiray imaarad Islaami ah oo dhinacna isticdaad ka wadda dhinacna mujaahidiin u dirta goobaha jihaadka, dhinacna dacwadii ka wadda. Waxaa la wareegay Al-Itixaad maamul iyo manhajba.

Itoobiya waxaa ka socday jihaad aad u mira dhalay oo ku dhawaaday in Xabashidu isdhiibto waana tan keentay in Maraykanku usoo hiiliyo, waana caadadooda markii laga adkaado in ay u yeertaan walaalahooda Kiristaanka ah. Tusaale 77 (toddobaatan iyo toddobadii), markii laga adkaaday waxay u yeerteen walaalahood Ruush, asagaana Soomaali ka dulqaaday dhulkiina ku celiyey gacantooda Soomaaliyana ku celiyay xuduudbeenaadkii ay awalba u sameeyeen ayagu.

Maantana waxay u yeerteen walaalahood Maraykan markii mujaahidiintu ku biya keeneen oo dhulkii intiisii badnayd laga xorreeyay. Waxaa kaloo u hiiliya markay jabaan gaaladu mid ay nagu dhex darsadeen oo gadh wayn ama wadaad u eg oo mujaahidiinta hoggaankooda haya ama sirtooda og, markaasuu wuxuu keenaa tabriiraad been ah oo ay yaqaannaan dadka caqliga u saaxiibka ah, doqonkana lagu siro oo markaas mujaahidiinta lagu kala furfuro gaaladuna ay kasoo kabato dhibkii gaaray Muslimiintana dib u gumaaddo.

Ikhwaanii waxaa laga yaaba qaarkiin in uu is weydiiyo maxaa na dabadhigay Al-Itixaad iyo odayaashiisa hadday intaas oo dhibaato ah noo gaysteen marar kala duwan iyo meelo kala duwan? Waxaan gaari doonnaa inshaa Allaahu annagoo kala harnay annaga iyo odayaashii Al-Itixaad waana baytul qasiidkayga ama qormadaanu meeshay u socoto ama jawaabteedu dhici doonto, laakiin hadda Allaa iskaaya baday annaga iyo odayaasha Al-Itixaad ee iska adkaysta inta laga xoroobayo ama la gaarayo Nihaayatul-Itixaad.

Sababaha keenay in aan isla soconno annaga iyo Al-Itixaadka odayaashiisu waxaa ugu waawaynaa dhowr arrimood:

1. Dhalinyarada oo aan ka sabrin ducaaddii ama culumadii hoggaaminaysay jihaadka dhib kastaba ha u geystaan dhalinyaradee.
2. Dhalinyaradu ma lahayn culumo kale oo ay ka amar qaataan ama ku xirnaayeen.
3. Odayaasha lama fahmin khiyaamaday wateen, wixii dhacay oo khaladaad ahaana dhalinyaradu waxay u qabtay waxyaabo la sixi karo oo xagga farsamada ka khaldamay. Wali lama fahmin khayaamada.
4. Madaxdii Al-Itixaad oo ogaatay in meesha ay soo galeen Mujaahidiinta Al-Qaacida kadibna ka baqay in lagala wareego dhalinyarada ama maamulka jihaadka, marar badan baa inta lawada hadlay la isku afgaran waayay, waa Al-Qaacida iyo Al-Itixaad, wadaaddadii Soomaaliyeedna waxay go’aan ku gaareen in aysan ka dhex bixin dhalinyarada oo ay ilaalsadaan dhalinyaradooda, jihaadkana afka baarkiisa ay ka yiraahdaan dhalinyaraduna ay run u maleeyaan dhiirrigalinta iyo muxaadarooyinka jihaadka lagu sharraxayo.
5. Ducaadda oo ay ka buuxeen balaayo u shaqaysa danaha gaalada oo waxay mar walba oo guul la gaari lahaa arrinta u leexiyaan meelo khaldan ama fowday kiciyaan iyo wax aan meesha oollin. Tusaale Salafiya Jadiidiyah waxay kiciyeen fowdo aad u gilgishay Al-Itixaad markii Laasqoray dawladdu ka istaagtay oo waxay dheheen, “Tuug baad tihiin, qabiil baad isku qarinaysaan, waxaad qaadateen magac wadaad, waxaad tihiin Daarood raba in uu soo ceshado dawladdii daaquudka ahayd ee la eryey.” Arrintaasna dad badan oo xaqdoon ahaa oo isyiri yaan la kala tagin ayaa run u maleeyay oo wali waxaa loo qabay in wax la saxayo, looma malayn hagardaamo shisheeyuhu soo dhisay in ay tahay waxay wateen Salafiya Jadiidiyah. Wali lama fahmin khiyaamada.
6. Waxaa ducaadda ka buuxay oo aan war laga hayn casabiyad aad u gaamurtay ama qabiil. Taasi waxay keentay meel kasta oo la is yiraahdo saldhig halaga samaysto in culumadii gobolkaas u dhalatay ay yiraahdaan waa nalagu soo duulay, dacwadii baa wax loo dhimay, dadkii baa la gaalaysiinayaa, annaga wax nalama waydiin oo waa nala jajuubayaa iyo wixi la mida. Haddana waxaa la raadiyaa dhul kale oo dadkiisu ka qiil fayow yihiin, markii dacwadii la billaabo oo muddo la joogo ayaa buuq dhacaa iyo isfahmi waa, markaasaa meel kale loo guuraa. Wali lama fahmin khiyaamada.
7. Inxiraaf diini ah oo jiray oo aan war laga hayn, waxaa dhammaan waayay khilaaf iyo iska hor imaad fikrado kala duwan, wada shaqayn la’aan, is tuhun, khiyaamo mid siyaasadeed iyo mid dhaqaale intaba, markaasaa madaxda la kala baddalaa oo wax la isku shaandheeyaa. Wali lama fahmin khiyaamada.
8. Arrinka siddeedaad oo ugu dambeeya wuxuu ahaa culumada waawayn oo ilaalshan jirayn magacooda iyo mansabkooda, mid Ilaahay u naxariistay mooyee. Taasi waxay dhalisay in dhalinyaradu wadaadkay la dhacaan afkaartiisa in ay cirka geeyaan oo loo khidmeeyo oo la ammaano, casharradiisa lagu taxmo, magaciisa far qurux badan lagu qoro. Markaasuu wadaadkii kala dhacaa oo ismahadiyaa oo u qaataa in aysanba cidi ka daba hadli karin ama saaxadu asaga kaligii u xirantahay. Cudur jiruu ahaa oo lagu wada socday.

Markay dhalinyaradii iyo wadaadkii iska horyimaadaan oo la isku qabsado arrimo diini ah ama masaalix kale ayaa wadaadkii waxaa lagu dhiftaa dhulka, markaasuu arkaa asagoo dhulka yaalla, wuxuu billaabaa riddin aan looga baran, fatwooyin aan looga baran. Wuxuu illaawaa shalay nusuustuu adeegsanayay, wuxuu yeeshaa qawlul qadiim wa qawlul jadiid. Fatwo cusub iyo fatwo duug ah oo iska hor imaanaya. Waa waxyaabaha culumada ka caraysiiyay oo ay Shabaabka ula dagaaleen.

Wuxuu xaaraam ka dhigaa wuxuu shalay xalaaleeyay. Wuxuu caayaa qoladuu shalay ammaanayey. Wuxuu caayaa qolooyin Ilaahay ammaanay. Wuxuu baddalaa saaxiibbadiisii shalay, wuxuu garaacaa albaabbo uusan awal garaaci jirin. Wuxuu isku dayaa in uu soo ceshado sharaftii iyo karaamadii uu u maleeyey in ay ka luntay. Wuxuu maraa waddo kasta oo uu ku gaari karo kursigiisii la waydaariyay siday asaga la tahay. Waa waxa ugu danbayntiina Zanaawi u geeyay.

Waxaan shaki ku jirin khalqiga hadda nool in uusan ku jirin qof haysta dammaanad uu jannada ku galo, waxaan kaloo laga aammin ahayn inxiraaf diini ah. Ilaahay waxaan ka baryaynaa in uu xaqqa nagu sugo, wixii aan dambi galnayna noo dhaafo, aamiin, aamiin.

Ikhwaanii waa inoo qormada dambe inshaa Allaahu.