Ikhwaanii waxaan soo aragnay mujaahidiintii oo dhul aad u ballaaran nabadeeyay oo mooryaantiina hubkii ka dhigay dadkiina u jiheeyay waxsoosaar iyo iskaashi iyo isku duubnaan xag walba ah. Waxaan kala tagnay ayadoo mujaahidiinta weerar qorshaysan uu kusoo maqan yahay mujaahidiintuna ay diyaargaroobeen. Waxaan xusnay haddii wadajirka mujaahidiintu midaysan yahay inay isaga filan yihiin cadawga Ilaahay oo isasoo bahaystay.

Maamulkii dabadhilifka ahaa ee uu hoggaaminayey korneyl Cabdillaahi Yuusuf oo magaalada Baydhabo ka samaystay caasimad ku-meel-gaar ah ayaa magaaladaas kusoo daabulay ciidan tiro badan oo Tigree ah, ciidankaan Tigreega ah waxaa gadaal ka taagnaa ciidammada Maraykanka iyo kuwa gaalada adduunka, dhammaantood waxay ku midaysnaayeen ka-hortagga maamulkaan Islaamiga ah ee ka hanaqaaday koonfurta Soomaaliya.

Zanaawi oo ahaa garabka ugu weyn ee uu Cabdillaahi Yuusuf isku hallaynayey wuxuu si deeqsinimo ah ugu taageeray Ina Yuusuf ciidan farabadan iyo saanad milateri oo baaxad weyn, magaaladii Baydhabo waxay noqotay magaalo ay haystaan Tigreegu, waxay xeryo milateri ka samaysteen magaalada iyo bannaankeeda, waxayna billaabeen inay ciidammada Tigreega ah kusoo daabbulaan aagga hore ee ku beegan dhanka magaalada Muqdisho.

Mujaahidiintu waxay isku diyaariyeen dagaal baaxad weyn oo dabadheeraada, waxay ciidammadoodii galiyeen heeggankii ugu sarreeyey waxayna u diyaargaroobeen dagaal qarxi kara xilli kasta.

24tii Disembar sanadkii 2006dii ayey hal mar dagaallo culusi waxay si isku mid ah uga qarxeen dhammaan goobihii la isku hor fadhiyey, xabbaddii waxay ka billaabatay dhul baaxad wayn oo dherarsan, laga billaabo Baydhabo (Maanyofuulka), Baladwayn (Kalabayrka) illaa Gaalkacyo (Bandiiradley).

Waxaan tilmaamayaa waa furimmihii ugu waawaynaa laakiin dagaalku intaas waa ka baaxadwaynaa wuxuuna ka socday dhul aad u ballaaran. Ma ahayn oo kaliya dagaalku mid ka socday dhulka. Waxaa kaloo barbar socday madaafiicda aan loo meel dayayn oo lagu garaacayay dadka shacabka ah iyo dhismayaalka ay ku noolyihiin oo dhan. Waxaa ayana hawada ka duqaynayay diyaarado dagaal oo aan loogu talagalin inay la dagaallamaan jabhado ama dad shacab ah oo aan tikniko haysan.

Mujaahidiintu waxay ahaayeen jabhado aan haysan tikniko, maxaa sawaariikhda iyo diyaaradaha wax gumaada loogu adeegsaday? Waxaa kaloo lagu tijaabiyaa dagaalka mujaahidiinta oo la dhihi karo waa jabhado aan lahayn awood muuqata (mid maaddi ah) hubka kiimikada ah oo sanad walba la cusboonaysiiyo si loo ogaado qaabka uu wax u dilayo iyo meeluhuu ridada ku gaarayo (sida nugliyarka). Hubku mujaahidiinta oo kaliya wax u dhimi maayo ee wuxuu baabbi’inayaa dhammaan noolaha sida dadka, xayawaanka iyo dhirta intaba. Gaalada shaydaan baa u waxyooda oo wax u sheega. Shaydaankana waxaa wax u sheega Ibliis oo ugu wayn shayaadiinta.

Tusaale: Maalinkii Badar oo labada ciidan isasoo horfariisteen (Muslimiinta iyo gaalada), waxaa is arkayay oo kaliya insiga ama labadii col oo insiga ahayd. Dagaalka waxaa ku jiray oo qayb ka ahaa Ibliis oo gaalada safkooda ku jiray. Wuxuu arkayay wax aysan arkayn labada ciidan oo is horfadhiyay (malaa’igtii Jibriil hoggaaminayay oo ku jirtay safka Muslimiinta). Yaa malaa’ig ka adkaan kara? Wuxuu arkay khatarta ay Qurayshi ku jirto markaasuu yiri, “Waxaan arkaa wax aydaan arkayn,” waana cararay lacahahu-llaahu. Nebi Muxamed (sallallaahu calayhi wasallam) ayaa noo sheegay arrintaas oo waa xaqiiqo dhacday. Ninkii Ibliis waa noolyahay sidii ayuuna wax u arkaa (malaa’igtii). Laakiin waxaan jirin Nebi nool oo kasoo warramaya waxa dhacaya iyo akhbaarta kor ka imaanaysa ama ciidammada kor kasoo dagaya oo ku jira safka Muslimiinta. Malaa’igta oo mar walba heeggan ugu jirta ciddii diinta Ilaahay u gargaaraysa lagana helo Ikhlaas iyo Mutaabaco.

Ibliis Ilaahay wuxuu siiyay nolol dheer oo Ilaahay ogyahay intay ku dhammaanayso. Waxaa kaloo Ilaahay siiyay awood uu isu ekaysiin karo ciddii uu doono sida dadka, xayawaanka iyo wixi la mida. Wuxuu kaloo leeyahay awood uu dadka banii-Aadamka ah wax ugu sheego sida maalinkii Badar oo uu iska dhigay qof caadi ah oo la garanayo, nabaddoonkii Suraaqah ibnu Maalik. Maalinkaas si toos ah ayuu ula hadlay Quraysh, haddana wuxuu si toos ah ula hadlaa gaalada waddadii Quraysh ku socota sida Maraykan, Ingiriis iyo saaxiibbadood. Wuxuu ku ridaa kibir iyo islawaynan. Wuxuu kaloo si wax ah wax ugu sheegaa ama ugu yimaadaa Suufiyada ama qabuuriyiinta. Wuxuu u qurxiyaa baadilka iyo ehelkiisa ama gaalojacaylka iyo in ayaga xulufo la noqdaan.

Wuxuu waswaas iyo adduunyo-jacayl ama geeri-ka-carar ku ridaa culumada waawayn oo Rabbaaniyiinta ah sida Ictisaam, Talafiya-Jubni, Askaas (waa miro la cuno), ma istaahilaan in la yiraahdo Islaax maxaa yeelay waxay ka shaqeeyaan ifsaadka. Fiiri Qurdubi! Intaas oo qolo dhammaan saaxada dagaalka way ka qaybqaadanayeen. Qolo walbaa shaqay haysay lid ku ah mujaahidiinta iyo safkooda. Waxaa intaas dheeraa jawaasiistii aan kasoo hadalnay oo tayaarka dhan ama imaarada oo dhan madaxda u ahaa sida Murtad Shariif, wa akhiihi fil caqiida Indhacadde.

Walaalayaal aan kusoo laabanno furintii oo dhiiggu qulqulayo. Gaalo markay weerarka soo qaadday waxaa sutida u qabtay wiilal yar yar oo aan loo malaynayn inay karti intaas le’eg leeyihiiin. Gaalo indheheedu waa murtad. Murtaddiintii ama jawaasiistii ayaa ugu sheekeeyay gaalada, “Waa xoogaa yar oo aan tabar hayn mujaahidiintu, shacabna lama socdo oo shacabku annagay na taageersan yihiin. Marka hal dagaal ayaa ku filan oo aan dhammaantood kusoo qabqaban karnaa.” Waa Indhacadde iyo Shariif warbixintoodii.

Gaalo waxay weerarkeeda ku dhistay akhbaar ay ka kala heshay Ibliis, Indhacadde, Shariif iyo jawaasiis si gaar ah ugu dhex jirtay mujaahidiinta (kuwo culumo u eg). Gaaladu waxay dagaalka kusoo gashay dardargalin iyo hididiile ay islahayd waxaad saacado ku gaari doontaan magaala-madaxdii iyo saldhigyadii imaaradii Islaamiga ayayd oo jawaasiistu hoggaaminayeen laakiin aan war laga hayn. Allaa ogaa kana abaalmarin doona ayaga iyo kuwo kale oo aan illaa iyo maanta wax war ah aan laga hayn walina ku dhex jira Muslimiinta iyo sufuufta mujaahidiinta.

Gaaladii waxay la kulantay dharbaaxo ay ku waano qaadatay. Waxay ku jabeen weerarradoodii ugu cuslaa oo aysan waxba la harin. Cir iyo dhulba waxba lamay harin. Waxaa meesha ka baxay xogtii shaydaanku dhagta ugu sheegay oo ahayd waa koox yar waxa meesha joogaa oo aan shacabku taageersanayn ee horay u socda illaa aad ka gaartaan Muqdisho. Iskadaa inay Muqdisho tagaan waxaa la geeyay sidii loo cayrsanayay intii dhurwaa la cayriyo. Dhanka Baydhabo waxaa la dhaafiyay magaalada Baydhabo oo waxaa la geeyay Diinsoor oo Baydhabo u jira boqollaal kiilomitir.

Dagaalka Baydhabo wuxuu ka billawday xooggiisu Maanyofuulka oo Baydhabo qarka ku haysa. Inta la jabiyay gaaladii oo sufuuftoodii la dhex maray ayaa sidii loo carsanayay waxaa la geeyay meesha caanka noqotay ee lagu magacaabo Iidaale. Allaahu Akbar. Illaa iyo maantay waa yaallaa subaggii ka baxay gaaladii kibirka ku timid ciidda Soomaaliya. Waxaa laga waraabiyay laami kulul ama cadaab duuna cadaab, kii aakhiro ka hor! Haddaad oran lahayd see Diinsoor ku tagteen adinkoon Baydhabo qabsan? Waxaan ku leennahay: Baydhabo waxay lamid ahayd Filla Soomaaliya.

Filla Soomaaliya waxa ku jiraa waxay la mid yihiin dawoco god ku jirta! Hadday godkeeda ku jirtana cidna wax yeeli mayso, haddaad ugu gashana way ku xagxagan kamana saari kartid oo godku hal af ayuu leeyahay salkiisana lama gaari karo. Baydhabana waxay la mid tahay Filla Soomaaliya. Baydhabo waxaa laga fadhiyay wadda kasta oo soo gasha. Waxay sugayeen in la yiraahdo gacmaha kor u taaga. Waxay maqlayeen rasaasta yar yar iskadaa madaafiicda iyo garnaylada gacmaha laga tuuro oo gariirkoodu rajo beel ku riday taliskii Cabdullaahi Yuusuf, Gabre iyo baarlamaankii riddoobay.

Mujaahidiintu waxay cod dheer ku gaarsiiyeen Cabdullaahi Yuusuf iyo cadawgii u kaalmaynayay inay isa soo dhiibaan haddii kale la gumaadi doono. Mujaahidiintu waxay ku guulaysteen inay jabiyaan cadawgii isasoo bahaystay. Waxay ka fakarayeen tallaabada tan xigta oo ay qaadi lahaayeen, mar hadday jabiyeen gaaladii soo duushay. Dagaalkii ka socday koonfurta ama Baydhabo iyo agagarkeeda wuxuu soo gaaray heer gabagabo ku dhaw. Waxaa la jabiyay dhammaan gaalada iyo axbaashtii la socotay (murtaddiintii).

Waxaa kaloo dagaalku ka socday gobollada dhexe sida Baladwayne oo kale. Gaaladii furkoodaa biyo loogu shubay, waa laga adkaaday. Waxaa lagu celiyay meeshay ka yimaadeen gaaladii iyo gaalaraacyadii ayagoo hoogay oo aan gaarin hammigoodii ahaa dabargoynta mujaahidiinta. Waa la baacsaday si loo xaqiijiyo jabkooda. Waxaa la gaarsiiyay xuduudihii gumaystuhu sameeyay sida Kililka 6aad (Guriceel) iyo Kililka 7aad (Gaalkacyo).

Gaaladu waxay rabtay inay Xamar qabsato laakiin waxaa khatar galay gobollo ay mar hore maamullo Karazaay ah ka samaysatay. Bandiiradlay waxay Gaalkacyo u jirtaa wax ka yar 50 kiilomitir. Waxaa laga yaacay oo la fadhin waayay Gaalkacyo iyo Garoowe. Waxaa u qaadan waayay jabka gaaray Tigreegii aan aqoon dagaal mujaahidiinta dhabta ah. Gaaladii markii waagii ku baryay oo meel walba looga biyo keenay ayay adeegsatay takhdiidkeedii ugu dambeeyay. Takhdiidkaas waxaa la isticmaalaa oo kaliya marka lagaa adkaado oo aad rabto inaad ciidankaaga soo badbaadsato. Waxaa dhici karta in lagaaga adkaado, waxaa kaloo dhici karta inaad ku guulaysato oo ay laba midkood noqoto:

1. Inaad is badbaadiso ciidankaagana lasoo baxdo wixii ka haray.
2. Inaad ciidankaagiina badbaadiso cadawgiina dib u qabsato oo adigu aad yeelato gacanta sarraysa (Balaan Bii).

Gaaladu waxay ku jabtay balaankii koowaad, Balaan Ee (A). Waxay hadda gudagaleen Balaan Bii. Gaaladu waxay ku talagashay inay mujaahidiinta jabiyaan ayagoon isticmaalin balaankooda labaad waase u suuroobi wayday. Waxay isticmaaleen hub kasta oo casri ah. Waxay keeneen diyaarado sun buufinaya. Waxay safka soo galiyeen boqollaal taangi ama tikniko. Waa lagu takbiirsaday oo waxba uma tarin talana farahooday ka baxday. Waxaa gilgishay oo fadhin waayay Kilirlkii 8aad (Hargaysa). Waxay ku calaacaleen, “Caalamku ha nagasoo gaaro argaggixisaa nagusoo fool leh.” Waxaa socda dagaal faraha looga gubtay. Gaalo waa jabtay. Waxaa loo baahan yahay in la israaciyo. Waxaa nagu batay shuhadadii inshaa Allaahu iyo dhaawicii. Halasoo gurmado oo haloo gargaaro walaalaha furinta ku jira. Qof walbaa hasoo qaado wuxuu awoodo.

Waa inoo qormada dambe inshaa Allaahu tacaalaa.