Xaafado aan ka fogeyn degmada uu ku nool yahay Qasaaye ayaa waxaa ka dhacay dagaallo u dhaxeeya Marin-habaabiyeyaasha iyo dowladda, kuwaasoo sababay inay dad badan guryahoodii ka cararaan oo ay raadsadaan goobo ammaan ah oo ay naftooda ku badbaadsan karaan.

Axad ayay dagaalladu billowdeen, markii ay barqadu ahayd, waxaana rasaasta iyo madaafiicda laga maqlayay meelo badan oo xaafadahaas ka tirsan. Jawi argagax leh ayaa la gudagalay, cabsidu waxay saamayn ku yeelatay dadka ku nool xaafadaha ay dirirtu ka socoto, qof kastana wadnaha ayuu farta ku hayay, isagoo ku duceysanaya inuu Ilaahay ka badbaadiyo musiibada socota.

Duhurkii markii ay ahayd ayuu Qasaaye isku dayay inuu soo eeg-eego xaaladda goobaha lagu dirirayo, iyadoo markaas ay xabbaduhu joogsadeen, oo loo gurmanayo dadkii ay dhaawacyadu ka soo gaareen dagaalka, lana kala gurayo dadkii ku dhintay dagaalkaas, oo u badnaa dad rayid ah.

Qasaaye wuxuu ka soo qaaday naxdin iyo indho-tag-taag, markii uu indhahiisa ku soo arkay wixii dad ay dhibaato ka soo gaartay dagaalka iyo dhiiggii daadsanaa meelaha qaar. Guryo wuxuu soo arkay ay madaafiicdu dhulka dhigeen oo qaar ka mid ah ay dadkii degganaa ku dhammaadeen.

Qasaaye oo uu argagaxu wejigiisu ka muuqdo, oo socod xawli ah waddada ku maraya, rabana inuu gurigiisa dib ugu laabto, ayaa waxaa ka hor yimid saaxiibkiis Carsaanyo, oo dareemay inaanu Qasaaye xaalkiisu fiicneyn, oo ay wax si ka yihiin.

Isagoo aan arkayn ayuu Carsaanyo isku hor gadaamay oo ka hakiyay socodkii. Markii uu Qasaaye aqoonsaday saaxiibkiis ayey isku soo boodeen oo ayna isa salaameen. Xaaladda ayay iska wareysteen. Qasaaye wuxuu saaxiibkiis uga sheekeeyay maalintaas wixii uu la soo kulmay, labadoodiina sheekadan ayaa dhex martay:

Qasaaye: War Carsaanyo, .maanta xaaladdu way xun tahay, dagaallo lagu hoobtay baa dhacay!

Carsaanyo: Dagaallada waan la socdaye, wararkii ugu dambeeyay ii sheeg, xaggee la kala marayaa?

Qasaaye: Waxaan tagay aagagga lagu dagaallamayo. Hadda ayaan ka imid.
Meeshaas waxa ka dhacay Carsaanyow wax laga sheekayn karo way ka weyn yihiin. Dad baa ku baaba’ay meeshaas!

Carsaanyo: Qasaayow taas waan kula gartaye, yaa la riixay labada dhinac?

Qasaaye: Marba dhinac baa loo cararayaa, xagga iyo xagga ayaa la isku cayrsanayaa. Sidaas darted, arrinkaas lama kala caddayn karo., hase yeeshee Carsaanyow waxaan maanta soo arkay dad badanoo aan aqaan oo ku hoobtay dagaalka.

Carsaanyo: Dadka aad soo aragtay ma rayid baa mise waa dhinacyadii dagaallamayey?

Qasaaye: Labadaba way isugu jireen. Waxaa ugu darneyd carruur yar-yar oo la
ciidameeyay baa meeshaas lagu laayay. Waxaan meydadkooda soo arkay wiilal ay dhashay islaanta Faaduma ah ee xaafaddeenna deggan!

Carsaanyo: Waan aqaannaa Faadumo wiilasheeda. Laakin, Qasaayow waxaan ku weydiiyay wiilashaas maba qaan-gaarine maxay ka dooneen meesha lagu dagaallamay? Oo kaaga darane wiilashaas xaafaddaasna ma deggena una malayn mayo in ay cid ka yaqaaneene!

Qasaaye: War waxba ma ogide waxay ka mid ahaayeen carruur badan oo ay Marin-Habaabiyeyaashu ciidan ahaan u qorteen. Waxaa laga yaabaa inaanay hooyadood ogeyne, ina mari aan u soo sheegnee!

Carsaanyo: Waa sidaase aan u soo sheegno Faadumo.

Intaas markii ay is-weydaarsadeen ayay u dhaqaaqeen dhinaca guriga Faadumo, si ay ugu soo sheegaan in labadeedii wiil ay ku dhinteen dagaalladii maanta dhacay. Carsaanyo iyo Qasaaye intii ay waddada guriga Faadumo sii hayeen ayaa iyagoo aan wax badanba socon ay arkeen Faadumo oo xaggooda u soo socota, isla waddada dhinaceeda kale.

“Aan ka hor tagno” iyo “aan halkeenna ku sugno iyadaa noo imaaneysee,” ayay labadoodii isku qabteen, iyagoo aan dhinacna isku raacin ayay iyadii ugu timid meeshii ay doodda ka billaabeen.

Markiiba Faadumo ayaa salaanta billowday, si wanaagsan ayayna isku wareysteen, iyagoo ku billaabay inay ka sheekeystaan xaaladda dagaalkii dhacay. Faadumo waxay sheegtay inaanay maanta oo dhan guriga ka bixin, oo aanay wax war ah ka heyn dagaalka.

Qasaaye ayaa u sharraxay wuxuu soo arkay iyo sida meesha loogu baaba’ay, kaddib ayuu niyeystay inuu u sheego wiilasheedii inuu ku soo arkay meydadkooda jiidda dagaalka, waxaana ay sheekadoodu u dhacsan sidan:

Qasaaye: Faadumoy waxaan ku waydiiyay, labadaadii wiil ee hadda ka hor ay qolada
maamulka cusub waxbarashada u kaxeeyeen, war ma u heysaa?

Faadumo: Haa, walaal waxay jiraan gobol, waxbarashii baa weli u socota.

Qasaaye: Waxbarashana uma socotee, carruurtaada samir iyo iimaan Alle ha kaa
siiyo.

Faadumo: Samir iyo iimaan Alle ha kaa siiyo maxaad ka waddaa? Ma dhibbaa gaaray carruurteyda? Culimo ayey ii noqonayaan, magaaladana hadda maba joogaane, ma adaa xogtooda og?

Qasaaye: Adiga haddiiba ay saas kaa mareyso anaa kugu xog dhaamma. Wiilashaadii way dhinteen, oo waxay ka mid ahaayeen ciidamadii maanta dagaallamayay. Weliba iyagoo ka safan dhanka Marin-habaabiyeyaasha ayaa la dilay, anigaana soo arkay meydadkooda, ee orodoo wiilashaada meydadkooda soo qaado oo ugu yaraan si wanaagsan aaso.

Carsaanyo: Islaantu mid wax ogba ma aha. Waxaa loogu sheekeeyay in diinta loo barayo carruurta, dabadeedna iyadoo khabar-daar ah baa ciidan laga dhigtay, kuwa ka kaxaystayna xitaa uma quuraan in ay xaaladda carruurteeda sida ay tahay uga soo war-siiyaan had iyo jeer. Qasaayow baladkaan waa lagu kala war la’yahay!

Qasaaye: Faadumoy samir iyo iimaan walaal, awal baad carruurtaada dayacdaye.

Carsaanyow na mari aan sii soconnee.

Carsaanyo: Waayahaye ina keen.

In ay baxaan ayay isku afgarteen Qasaaye iyo Carsaanyo, waxayna bartii uga dhaqaaqeen Faadumo oo keligeed taagan oo aad uga naxday warka uu Qasaaye u soo bandhigay.

Faadumo jawi ka beddelan kii ay markii hore ku jirtay ayay gashay, oo xitaa meeshii ay u socotay ayay illowday. Ilmo ayaa ku soo joogsatay indhaheeda, waxayna gashay isla hadal iyo faro tag-taag, taasoo ka yaabisay dadkii waddada socday ee arkayay inay islaantu isku buuqsan tahay.

“Alla anaa ba’ayeey, wiilasheyda markay i lahaayeen gobol baa loo qaaday oo wax lagu soo barayaa ayaanba ka shakisanaa, ileen ciidan bay ka dhigteen.Laakiin waxaa suuragal ah inuu Qasaaye soo arkay carruur kale oo aanay wiilasheydii ahayn, bal aan wax hubsado nimankaan warka ay ii sheegeen inaysan waxba ka jirin baa laga yaabaaye,” ayey iskula sheekaysatay Faadumo iyadoo nafteeda ku qancinaysa in warkaasi ay dhici karto in uu been yahay.

Faadumo oo madaxa si weyn uga shaqeysiiyey ayaa waxay go’aan ku gaartay inay aaddo dhinaca xarunta Marin-habaabiyeyaasha, si ay Abuu Seef uga soo xaqiijiso warka loo sheegay bal in uu run yahay iyo in kale.

xaafadihii lagu dagaallamay oo dhan ay iyaga qabsadeen, wararkaasoo ay gaarsiiyeen meeloo badan oo dalka iyo dibadba ka tirsan, iyagoo ku faanaya in ciidamadii la dagaallamay ay ka awood badnaadeen. Inkastoo wararkoodu ay been abuur uun iska ahaayeen, haddana saameyn ayuu yeeshay oo dad badan ayaa rumeystay.

Warsame aad buu uga xumaaday wararkaas. Iidaacadihii uu maalintaas dhagestay iyo wargeysyadii uu akhriyeyba waxaa ku qornaa wararkaas sheegaya inay Marin- Habaabiyeyaashu meel kasta qabsadeen, dabadeedna ciil ayuu la faruuryo qaniinsaday.
Waa galab wuxuu joogaa xarunta, wuxuuna keligiis iskula hadlayay, “nimankaan indha adayggooda ayaan la yaabbanahay, war illeen beenta kama xishoodaan, waxay meel kastaba la mareen warar aan jirin, goorma ayey degmo naga qabsadeen.arrintaan inaan ka aamusnaanno ma aha.Alleylehe! Wax ka qabashay leedahay.”

Warsame goor hore ayuu shaqada ka baxay, laakiin ma aanu rawaxin oo wuxuu telefoonka kula hadlay guddoomiyaha degmada ay xaafadaheedu dagaallada ka dhaceen, waxayna ku ballameen inay galabta ku kulmaan xarunta.

Warsame wuxuu raagsaday guddoomiyaha, oo dib uga soo dhacay waqtigii ay ballansanaayeen, isagoo is leh “wuu soo daahaye tolow maxaa helay” ayuu arkay isagoo ku soo socda, waxaana labadoodii dhex martay sheekadan soo socta:
Guddoomiye Degmo: Mudane iga raalli noqo waan kaa soo yara daahaye.

Warsame: War hee dheh, kaalayoo, waxaan ku weydiiyay degmadii aad u xilsaarneyd miyaa gacanteenna ka baxday?

Guddoomiye Degmo: Maya mudane, weli annagaa maamulna, meel kasta ciidamadeennaa jooga, degmadaasi cid naga qabsatay ma jirto.

Warsame: Waa yahaye, wararka been abuurka ah ee dal iyo dibad naloo mariyay, maxay ku dhacday inaad ka hadli wayso, oo maxaad adduunka oo dhan ugu soo bandhigi weyday oo aad u tusi wayday degmada inaan annaga gacanta ku heyno?

Guddoomiye Degmo: Mudane wararkaasi iyagoo faafay uun baan aragnay, teeda kale nimanku waxay khasab ku adeegsadeen warbaahinta, oo ka cabsooneysa waxyeelladooda, haddase waa inaan u kaba gashannaa sidii aan u beenayn lahayn wararkooda…

Warsame: Guddoomiye, waxaad ii sheegtaa sidii uu dagaalku u dhacay? Maxaase khasaare ah xaggeenna?

Guddoomiye Degmo: Dagaalka wuxuu billowday kaddib markii xalay saqdii dhexe ay weerar ku soo qaadeen saldhig ay ciidamadeennu deggenaayeen. Inkastoo ay nagu soo kediyeen, haddana waxay la kulmeen iska caabbin xoog leh. Dharbaaxadii halkaas lagula dhuftayna waxay sababtay inay dhaawacyo badan ka cararaan, dabadeedna ciidamadeenna ayaa iyagoo baacsanaya ilaa barqadii meelo fog-fog uga soo haray.

Warsame: Haye, marka qaabkee bay ugu hirgashay inay borobogaandada intaas la’eg faafiyaan?

Guddoomiye Degmo: Markiiba waxay telefoonno kula xiriireen warbaahinta qaarkeed, oo ku yaalla deegaanno ay dadka deggan argagaxin kala daaleen, meelahaasoo ay marar badan oo horena ku dileen raggii la shaqeynayay ee war-fidiyeenka ahaa, si ay u cabsi geliyaan, taasina way u suuragashay oo maanta waxay sheegaan way ku khasban tahay warbaahinta meelahaasi saldhiggoodu yahay oo waa in ay buun buuniyaan, waayo naftooda ayey u baqayaan, laakin haddana raggaasi xaqiiqada jirta kama qarsoona.

Warsame: Warbaahinta waa inaan u cudurdaarnaa, laakiin arrin aan karno ma aha in dadka la barakiciyo, iyadoo xaalad been ah la abuurayo.

Guddoomiye Degmo: Hadda waxaan ku tala jirnaa inaan dadka dib ugu soo celinno guryahooda, qaar badan oo saakay aroortii qaxay marka laga reebo, intii kale ee duhurradii rabay inay cararaan, waxaan ku guuleysannay inaan celinno.

Warsame: In aad ka hortagtaan bay ahayd markiinnii horeba dadka in la qaldo oo lagu barakiciyo warar aan jirin. Teeda kale meel aan maamulno inay cid kale sheegato waa qalad xaggeena ah!

Guddoomiye Degmo: Waa sidaas mudane oo arrintani way dhacday, laakiin hadda kaddib waan ka feejignaaneynaa inay tan oo kale nagu dhacdo.

Warsame markuu intaas ku yiri guddoomiyaha degmada uu dagaalku ka dhacay, ayaa waxaa u yimid wiil xoghayn u ah oo u sheegay inay hoolka weyn ee xarunta ugu diyaariyeen warbaahinta gudaha iyo kuwa dibadda, si wararka dhabta loogu sheego ummadda iyo caalamkaba. Warsame isaga ayaa codsaday in loo yeero saxaafadda si uu u siiyo warbixin dhab ah oo ku saabsan dagaalladii ugu dambeeyay ee dhacay.

Guddoomiyaha degmada ayuu ka codsaday inaanu ka tegin ee uu sugo inta uu shirka jaraa’id ka soo baxayo, si uu ugu daro qolyaha saxaafadda oo uu u soo tuso meelihii lagu dagaallamay inay weli gacantoodu ku jirto.

ugu horreysay ee ay timaado, marar hore ayay islaamo u soo raacday oo way kala garaneysaa meesha. Faadumo waxaa intaas u dheer in ay taqaanno qolka xafiiska ah Abuu Seef, oo ay hadda ka hor isku arkeen madrasada Macallin Duufiye.

Xafiiska ayay iriddiisa soo gaartay, wayna gar-garaacday iyadoo codsaneysa inay gudaha u gasho. Markiiba waxaa u soo baxay wiil yar oo qaaddum ah Abuu Seef, wuxuuna waydiiyay ujeeddada socodkeeda iyo cidda ay rabto. Markii ay u sheegtay inay Abuu Seef rabto ayuu u sheegay inay wax-yar bannaanka ku sugto, markiibana dib ayuu qolkii ugu laabtay.

Faadumo iyadoo walbahaarsan, hase yeeshee aan wax hubin ayey bannaanka fariisatay iyadoo iskula hadleysa, “mashaqo waa tanoo kale, labadeydii wiil ee aan dhalay, een aan is lahaa diinta ha kuu barteen miyaa dhintay iyagoo dagaal ku jira? “Alleylehe! Waa arrin u baahan inaan ka xaqiijiyo sheekha,” markay sidaas leedahay waxay nafteeda ku samirsiineysaa in warkii la soo gaarsiiyay ee ay Qasaaye iyo saaxiibkiis u sheegeen uu been ahaa.

Daqiiqado kaddib waxaa dib ugu soo laabtay wiilkii yaraa, wuxuuna u sheegay inay gudaha u soo gudbi karto. Faadumo deg-deg intay socodka u boobtay ayay xafiiskii soo gashay, waxaanay u tagtay Abuu Seef oo kursigiisii ku tiirsan, garkiisana ku ciyaaraya oo hadba faraha dhex gelinaya, waxaana dhex maray hadalladan:

Faadumo: Asalaamu Calaykum Sheekh.

Abuu Seef: Wacalaykuma Salaam Waraxmatullaahi Wabarakaatuhu.

Faadumo: Sheekh waxaan filayaa inaad i xusuusato, waxaan ahay islaantii aad madrasada isku arki jirteen iyadoo raadineysa carruurteeda.

Abuu Seef: Haa waan ku xusuustaa, magacaagu muxuu ahaa?

Faadumo: Sheekhow magaceygu waa Faadumo. Maanta niman aan deris nahay
ayaan is aragnay, waxayna ii sheegeen inay carruurteyda ku dhinteen dagaalkii ugu dambeeyay ee xaafadda Gawaan ka dhacay, marka waxaan rabay inaad ii xaqiijiso warkaasi bal in uu run yahay iyo in kale.

Abuu Seef: Wiilashaada ma ciidanka ayay ka mid ahaayeen? Bal ii sheeg magacyadooda si aan uga baaro liiska la ii soo gudbiyay ee shuhaddada.

Faadumo: Wiilasheydu ciidan ma ahayn. Waxaan ku ogaa inaad diinta bareysaan, waxaa la kala yiraahdaa Mustaf iyo Aweys.

Intaas markii ay tiri ayuu Abuu Seef la kala baxay buug weyn oo waraaqihiisa intooda badan ay wax ku qoran yihiin, kaasoo ah nooca gacanta iyo qalinka wax lagula qoro. Faadumo waxay qalbiga ka jecleyd in magacyada wiilasheeda laga waayo buuggan baas ee lagu sheegay in ay ku qoran yihiin magacyada waxa ay ugu yeereen shuhuddada.
Daqiiqad iyo ilbiriqsiyo ayay sugeysay, hase yeeshee muddadaasi kooban waxay kala badnayd saacado, waayo waxay doorbidi lahayd inuu markiiba u jawaabo oo uu u sheego inaanay Mustaf iyo Aweys ka mid ahayn maleeshiyadii dhankooda dagaalka uga dhimatay.

Cabbaar ayuu buuggii rogrogay, marba dibnihiisa waxay akhrinayaan magacyo kuwa Carabta ay la baxdo ah. Faadumana dhegta ayay u raaricineysaa, markii dambe ayuu dhankeeda u soo jeestay wuxuuna u sheegay in uu run yahay warkii ay soo maqashay oo Shahiid Mustaf iyo Shahiid Aweys (labadeedii wiil) ay dagaalka ku geeriyoodeen.
Faadumo naxdin tii ugu darneyd ayay naxday oo in ay kursiga ka dhacdo oo ay miyir daboolanto ayay qarka u fuushay. Waxaa mar keliya indhaheedii soo dhaaftay illin markii horeba meel suke sii taagneyd. Faadumo wey uur gaddoontay, dabadeedna af- labadii ayey dhawaaqday iyadoo barooraneysa.

Abuu Seef intuu la yaabay ba’ayeysiga islaanta, ayuu isku dayay inuu samirsiiyo, “nasiib baad leedahay, carruurtaada jannada ayay aadeen, waddo lagu dhinto tan baa ugu kheyr badan, waxba ha u ooyin, hooyo adiga kaa ayaan badan maanta ma jirto,” ayuu ku yiri.

Faadumo ooyintii ayay sii kordhisay, oo halaagga la soo gudboonaaday ayey si cod aad u dheer ugu dhawaaqday, dabadeedna waxaa baroorteeda isugu soo baxay Marin- Habaabiyeyaashii kale ee xarunta dhinac ka joogay. Haween ka tirsan kooxda meesha isugu timaada ayaa isku dayay inay dejiyaan oo ay la hadlaan, hase yeeshee waa lagu daalay.

Faadumo waxay u jeesatay dhinacii Abuu Seef waxayna ku tiri, “waxaan rabaa inaad wiilasheyda dhiiggooda i siisaan, aniga dagaal kuma ogeyn, waxbarasho ayaan u soo dirsaday.”

Odaygu, Abuu Seef, intuu Faadumo ku xanaaqay oo indhuhu guduuteen ayuu ku yiri “Maxaad ku hadleysaa, dhiiggooda aa!!!? Ma mujaahidiinta dagaalka ku shahiidday baad dhiiggooda i weydiineysaa? Naa hee dheh, meesha ka dhaqaaq yaanan adigana lagugu diline,.. dhiig kute, soco-soco,… yaanan meesha kaaga sii jeedin?

Faadumo iyadoo ciil besteed ah ayaa si qasab ah oo ay handaadi ku jirto meeshii looga saaray, waxaana amar buuxa lagu siiyay in aysan dib dambe xarunta u imaan. Ma iyadaaba u fadhiday Marin-habaabiyeyaashii ay gurigeeda u dumisay, ee wiilasheediina ay ku waysay inay sidaas ula hadli doonaan? Adduunyo xaalkeedku ku cusub yahay dheh!

Faadumo iyadoo ooyin, caay iyo qeylo isku dhex wadda ayay iridda ka degtay, waxayna u sheegtay Marin-habaabiyeyaasha inay ku qaldantay oo ay u haysatay dad wanaagsan oo xaq ku socda. Wey ku ciil fur-furatay, taladase waxay dhaafin weyday inay gurigii ay markii horeba ka soo baxday dib ugu laabato.

Waxaa bannaanka uga hor yimid Abuu Colaad, oo isaguna u soo socday dhinaca Abuu Seef, wuxuu la yaabay murugada islaanta ka muuqata, ilmada ka da’eysa iyo qeylada afkeeda ka baxeysa, hase yeeshee waxba uma uusan jixin-jixin oo wuxuu hore ugu sii gudbay xafiiskii. Abuu Colaad wuxuu si toos ah u abbaaray Abuu Seef waxayna is- weydaarsadeen sheekadan:

Abuu Colaad: Sheekh Seef waxaan kugu hambalyeynayaa guusha aad dagaalka ka soo hoyseen, waan arkaa inaad meelo badan qabsateen, islaantanina maxay ahayd meesha ooyeysay ee sii socotay?

Abuu Seef: Waa islaan waalane, warkeeda iga daaye, hawlaha dhankaaga iiga warran?

Abuu Colaad: Abuu Seef, inta badan waan ku guuleysannay degmooyinka inaan gacanteenna soo gelinno, sidaas darteed nasrigu wuu soo dhowaaday. Waa inaan wax yar dulqaadannaa, si inta inoo hartay aan u dhammeystirno.

Abuu Seef: Waa sidaas Sheekh Colaad.

Abuu Colaad: Seefow, hal arrin baan kula socodsiin rabay! Waxaa jirta meel halkan ah oo aan la damacsanaa inaan ku sameyno camaliya istish-haaddiyah (is-qarxin). Waa hawlgal barakeysan oo aan uga farxin karno walaalaheenna dibadda nooga yimid, waayo marar badan bay i weydiiyeen sababta aan u samayn la’nahay hawlgal noocaas ah. Sidaas darted, waxaan kaa doonayaa inaad ii diyaariso qof dhallinyaro ah oo isku miidaamiya meeshaas aan soo qorsheeyey. Tallaabadaasi waxay annaga noo noqoneysaa hawl aan isku muujinno, oo ay nagu jeclaadaan walaalahaas dhaqaalaha badan nagu caawiya, waayo waad ogtahay in aan dhaqaalahaas ku shaqeyno.

Abuu Seef: Mar hore ayaan arrimahaas ka sii baaraan-degnay, waxaan tababarnay oo weliba carbinnay dhallinyaro ay da’aaddoodu aad u yar-yar tahay, kuwaasoo saf ballaaran ugu jira inay camaliya-istish-haadiyah sameeyaan oo ay naftooda u huraan annaga darteen. Weliba, si gaar ah baan macallimiinta uga codsaday inay xushaan oo ay diyaariyaan dhallinyaradaas geesiyaasha ah ee doonaysa in ay jannadooda u deg- degaan.

Abuu Colaad: Hadda, waxaa la gaaray maalintii aan u baahneyn dhallinyaradaasi, ee qofkeen u xulannaa arrintan?

Abuu Seef: Waxaa ugu fiican oo aan hadda u yeeran karnaa wiilka Guuleed ah oo in badan na aaminsan, kuna talaxtegay arrimaheenna. Wiilkaas fariidka ah waa u diyaar arrintan, fikirkeenna ayuuna aad u aamisan yahay,. bal yar sug aan u yeeree haddaba, si aad ula hadasho.

Abuu Seef markii uu intaa yiri ayuu u qeylo dhaamiyay Guuleed, wuxuuna ka codsaday inuu deg-deg agtiisa u yimaado. Abuu Colaad ayaa ka dhex galay oo u sheegay inaan loo baahneyn hadda inuu isaga la hadlo Guuleed, maadaama tilmaanta uu ka bixiyay Abuu Seef ay aad u qancisay, oo uuna u arko inuu yahay nin aan u baahneyn tashkiilis iyo wax u sheegis hor leh.

Abuu Seef ayaa ku adkeeyay inuu haddaba la hadli karo Guuleed, oo uu yahay wiil u dhego fudud iyaga. “Mar haddii uu yahay sidaas aad u tilmaantay waa inaan horay u kaxeystaa, waayo fursad dambe nooma harin, wax kasta waa la isku dubba-riday, kaamirooyinkii lagu duubi lahaa waa diyaar, si hadhow aan ugu gudbinno walaalaha, xitaa waa diyaar raggii la shaqeyn lahaa oo way sugayaan, intaan sii soconno ayaan wax kasta u sheegi doonaa” ayuu yiri Abuu Colaad.

Guuleed waa ninkaas tahliisha la cabsiiyaye markiiba isagoo ordaya ayuu goobtii looga yeeray ka soo xaadiray. “Heeee, Sheekh Seef ma adinkaa ii yeeray?” Ayuu waydiiyay isagoo laga dareemayo inuu adeecsan yahay nimanka madaxdiisa ah ee inay Marin- habaabiyeyaan ay shaqadoodu tahay.

“Guuleed, … wiil fiican baad tahay,” intuu yiri Abuu Colaad ayuu madaxa u salaaxay Guuleed, wuxuuna u raaciyay, “soo bax waxaa jira hawlgal barakeysan oo aad nasiib u yeelatay inaad adigu ku qeybto.” Guuleed ma fahamsana waxa laga hadlayo, hase yeeshee wuu ku faraxsan yahay in dhallinyarada la midka ah lagala soo dhex baxay, oo isaga lala jeclaaday hawl muhiim ah.

“Fursadda maanta aad haysato waa tii ugu dhoweyd ee aad jannada ku tagi lahayd. Bal ina kaxee war kama gaarnee,” intuu yiri Abuu Colaad, ayuu wiilkii Guuleed ahaa gacanta qabtay oo la dhaqaaqay.

Abuu Colaad iyo Abuu Seef carruurtooda kuwa waaweyn waxay waxbarasho u jiraan dalal dibadda ah, halka kuwooda yar-yar aanay u oggoleyn inay xitaa soo booqdaan xeryaha iyo madrasooyinka ay leeyihiin. Carruurtoodu iskuullo caadi ah ayay dhigtaan, uma oggola in ay qeyb ka noqdaan carruurta ay ku dareen balaayada, ee ay hubka deegta u sureen.

Guuleed maanta wuxuu kawaanka u saaran yahay dad aan ka naxeyn. Babin in badan loo qoolayey ayaa dhankiisa loo hoggaamiyay, oo waxaa la qorsheeyay in bam lagu rakibo oo naftiisa lagu qarxiyo dad islaam ah oo mas’uuliyiin ah, balse isaga loo fahamsiiyay inay cadowga Ilaahay yihiin. Abuu Colaad wuu ogyahay in Guuleed aanu wax hadal ka soo celineyn, oo waqti badan waxay geliyeen inuu madiidin u noqdo.

Waa cunuggii ugu horreeyay ee jaakadda bambada leh loo geliyo, waxaase saf-dheer hawshaas oo kale ugu soo jira carruur kale oo sidaas oo kale lala damacsan yahay, hase yeeshee ay waalidkood u soo direen inay wax u bartaan.

iyo dalkuba u dhalan-rogayaan Marin-habaabiyeyaasha, oo ay deegaanka u bur- burinayaan oo ciddii ka hor timaadana ay u dilayaan. Waxay la yaabeen magaca diinta loo ekaysiiyey ee ay kuwa soo horjeesta ama fahma waallida Marin-habaabiyeyaasha ugu yeeraan, kaasoo ah riddo oo mar haddi qofka loogu yeero in uu riddoobay aanay cidna u turayn.

Waxay degmada ku soo kordhiyeen xumaan tiro dhaaftay, qas laga yaabay, walaac lala fiigay, qax lagu daahay, wareer aan laga bixin, naxdin guri kasta iridda ugu gashay, madfac aan loo meel deyin, qofkii siyaasaddooda diida oo ay diinta ka saaraan iyo waxyaabo kale oo ugub ah, oo aan hortood la arag.

Mar kastoo ay isku yimaadaan Qasaaye iyo Carsaanyo waxay ka sheekeystaan xaaladda nimankaas. Laakin subaxaan warkooda sheeko kuma eka’e, waxayba dejinayaan qorshe la yaab leh oo ku saabsan sidii loo dabar-jari lahaa kuwan ummadda halaagay. Inkastoo uu hadalkoodu u badan yahay kaftan, haddana dadka iyaga ayay ugu neceb yihiin, waxaana loo necbaystaa sida ay u doonayaan in la helo cid meesha ka saarta.

Waxay wax badan ka sheekeysteen arrinta Marin-habaabiyeyaasha, saakay markii ay isu yimaadeen waxay iska waraysteen dagaalladii ugu dambeeyay ee dhacay, waxayna isku si uga murugoodeen dadka masaakiinta ah ee la baabi’inayo.

Qasaaye ayaa u sheegay saaxiibkiis in la gaaray waqtigii ay hubka qaadan lahaayeen, oo ay dagaallada dhinacooda ka geli lahaayeen, maadaama maalin kasta hoggaamiye cusub uu soo baxayo, sheekadana aanay dhammaad lahayn, “waa inaan markeenna isa soo shaacbixinnaa,” ayuu yiri Qasaaye.

Carsaanyo soo-jeedintaas gaashaanka ayuu u daruuray, wuxuuna saaxiibkiis ugu war¬celiyay inuusan diyaar u ahayn hub inuu qaado. Wuxuu ka naxsan yahay oo weli hortiisa ka muuqda hubka inuu qaato lagula talinayo inta dad ah ee uu qabo ee weliba uu garanayo, “Qasaayow waad soo waalatay ee iga tag,” ayuu yiri.

Qasaaye wuxuu ku dooday in dadka fitnada iyo dulmiga wada ay la dagaallamaan oo sidaas ay tahay aragtida uu qabo, si ay shacabku u nabadgalaan, loogana hortago Abuu hebal kale oo cusub inuu soo baxo.

“Habar fadhida legdin la fudud,” ayuu ku maahmaahay Carsaanyo, isagoo saaxiibkiis u sheegay dadka dulmiga wada inay badan yihiin oo labadooda oo keliya aanay waxba ka qaban karin.

“Haddii aan sidaan u aamusnaanno, isbeddel weligiis ma imaanaayo, ee aan isku dayno inaan wax sameyno,” ayuu ku celiyay Qasaye, halka saaxiibkiis Carsaanyo uu sheegay inuu jeclaan lahaa sheekadaas oo dhan in laga xiro. “Isbeddelka aniga iyo adiga nagala sugaayo weligiis yuusan imaan,” ayuu ku dhawaaqay.

Carsaanyo intuu ka yaabay fikradaha saaxiibkiis ayuu ku yiri, “Qasaayow sidaad u soo socotay, ma maanta ayaad ii keentay aan dagaallada socda dhinaceenna ka galno!?”
Qasaaye intuu ku qoslay hadalka saaxiibkiis iyo cabsida wejigiisa dabooshay ayuu ku yiri, “Carsaanyow inaad fuley tahay waan ogaa awalba, ee adigaan ku tijaabinaayay, waan iskala kaa kaftamaayay, ee anigaba go’aan igama ahan inaan dagaallada ka qeybgalno.”
Carsaanyo intuu neefta xoog u jiiday oo haddana bannaanka u soo afuufay, ayuu saaxiibkiis qosolkii uu waday dhinac kala qabto, oo uu si kaftan ah ayuu u yiri, “haddii aan dagaallami aqaanno, markii ay xabbad dhawaaqdaba ma shubka gurigaaga ayaan ku soo carari lahaa?”

Kuwa dagaallada ku jiraba inaanay xabbadda iyaga isku ridine, ay sidaasoo kale ay darbiyada guryaha dhagaxa ah ku dhuuntaan, oo ay afarta dhinac u ridaan, ayuu Qasaaye u sheegay Carsaanyo. “Mar hore ayaa la kala bixi lahaa haddii qof kasta kan ka soo horjeeda uu xabbadda ku ridi lahaa oo ay geesiyaal ahaan lahaayeen!” ayuu yiri.
Iyagoo sidii kaftanka isugu dhiib-dhiibaya hadallada ayaa waxaa u yimid saaxiibkood Abaadir, markaas ayey isagana sheekadii dhinac ka soo geliyeen. “Abaadirow, hadda ayaan ku soo raadin rabnay, waxaan abaabuleynay ciidamo cusub oo aad adigu hoggaamin doonto, dagaallada socda inaan galno waaye, si aan u soo af-jarno,” ayuu yiri Qasaaye.

Abaadir oo gartay inuu kaftan yahay hadalka Qasaaye ayaa u sheegay in waxaas oo dhan looga daran yahay. “Adinka dagaal aan shaqadiinna ahayn ayaad ku mashquulsan tihiin, weligiinna qori ma aydaan qaadin, sidaan uun baad afka uga hadashaan,” intuu yiri ayuu cabasho u gudbiyay saaxiibbadiis, maadaama ay talo ka jahawareersan tahay.

Abaadir wuxuu u sheegay saaxiibbadiis wixii dhex maray isaga iyo Faadumo iyo sida uu weli u quud-darreynayo oo uu u jeclaan lahaa inay maalin uun qol kala soo toosto iyadoo xaaskiisa ah. Markii ay dhageysteen warbixintii Abaadir iyo sida Faadumo ula hadashay iyo wixii dhex maray, ayay iyagana u sheegeen Abaadir in ay Faadumo hadda ku soo biirtay mucaaradka Marin-habaabiyeyaasha oo ay neceb tahay, kaddib markii labadeedii wiil ay ka khayaaneen oo dagaal lagu dilay, oo markii ay u tagtay wadaaddo- ku-sheegyada iyadoo ashtako ahna ay soo eryeen, oo weliba si aan xushmad lahayn loola dhaqmay.

Qasaaye iyo Carsaanyo waxay u ballanqaadeen Abaadir in ay arrintiisa wax kala qaban doonaan, oo ay Faadumo ula tegi doonaan, isla markaana kala hadli doonaan arrintiisa, arrinkaas ayeyna saddexdoodiiba u ballameen maalinka xiga.