Haddaad Guluf Abaabuli Lahayd – Maxamed Xirsi Guuleed

Gabaygan waxaa tiriyey Maxamed Xirsi Guuleed 2005tii Jannaayo 13ki isaga oo kaga jawaabaya tixdii Abshir Bacadle ka tiriyey qaddiyadda Samsam Axmed Ducaale. Maxamed Xirsi wuxuu la qabaa Abshir Bacadle damqashada uu ka damqaday dhibaatada haysata gabadha Soomaaliyeed, laakiin wuxuu saluugay sida uu abwaanku u weeraray ummad dhan oo aan dambi qaybsan karin. Wuxu yidhi:

Abshiroow gabyaa caan ahoo garashalow heedhe
Anoo gabana iyo maalintaan guuxa baranaayey
Iyo maanta oon gabay badsaday, kala gorfayntiisa
Gadh wadeen ayaad ii ahayd geesi aan dhimane
Goleyaal ayaan kaa xusiyo goobo aan ogaye
Guuleed Fansalakh maalintaad gumuc ku tuuraysay
Kuwii kuu garaacaan ahaa sacab garowsiine
Gabdheheenna diinta leh tixdaad ugu gargaaraysay
Eed farax ku gelinaysay baan weli gardaadshaaye
Geeraaro qiima leh intaad gelisay raadyowga
Gol daloolo hore kaama maqal gef iyo deelqaafe
Haddase gabaygan kaa yimid dareen giiga igu beerye
Inuu yahay gef kaa yara dhiciyo gees mar Bani Aadan
Iyo Gedihii aan kugu aqiin inaad ka soo guurtay
Adigaa gadaal kala caddayn gacallahaygoowe
Gabadhaa Samsama xaajadaa gees kasta u faaftay
Gudaa jeelka ee lagu xidhiyo godobta sii raacday
Gosheedaa la taabtiyo dhibkaa gaadhay sharafkeeda
Inaad gabayga ugu hiilisaa waa gar Bacadloowe!
Hayeeshee gadaafada inaad gobol dhan eedayso
Oo inay gar eexeed naqeen guud ka wada saarto
Ood gaalo raacyiyo guniyo guush ku wada sheegto
Kulamay gudboonayn walaal garashadaydiiye!
Haddaad guluf abaabuli lahayd gabadha soo saara
Gurmashada Magaadliyo Xabuush, gala ma weydeen
Inta cadho la gawracan dhibkaa inanta loo geystey
Ee garab ku siinlayd ayaa geeshashoo badane
Maad gooni Fooxliyo Basaas, go’e u faallaysid?
Oo nimanka waad garanaysaa, gaar wax uga sheegtid?

Gees Isugu Bayra – Daahir C. Maxamuud Daylaaf

Gabi ahaanba gabaygaan waxaa uu qayb ka yahay gabayadii abwaanada isu dhaafsanayeen arrinta ku saabsan Samsam, waxaana maansadan curiyey abwaan Daahir Cabdulle Maxamuud Daylaaf oo jooga dalka Swiiden, wuxuuna abwaanka yiri:

Abshir gabanta guubaabaduu ugu garbeeynaayey
Gaddii fidisay oo rag badan gacantogaaleeye
Kuwo aan giriifana arkoo weer xun soo gamaye
Ninkastana garaadkiisa hadal garasho yeelkeede
Geeraarna waa lagu nastaa lagu gareeystaaye
Taariikhda guun ka ah ayaa laga gunteeystaaye
Mar hadduuse xaafado galfado amase xeer gooyo
In lagaba gabsiistaa habboon laga gedoodaaye
Anna waa geddeeydii inaan dood ka qaybgalaye
Afkoodii intuu guran yohoow gees isugu bayra;
Ragga gabayga godob weyn ka galay gabadhu waa gaare;
Ee gorofta ceebeed sitee meel kastaba gaarey
Ee gudoonka Soomaalilaan wada garaafeeyey
Iyo kii inuu goosto raba gacalna dooneeynin
Gebigiin shirkad wada noqdoo gees isugu bayra
Rag hadduu dagal kama gudbee jeer iswada gaado;
Oo guluf colaadeed fardaha leysku wada giijo
Ee gumuc rasaaseed barqada leysla wada goobto
Si kastoo qolo loo gabadey geeridood badato
Waxay guushu raacdaa ciddii la gardarreeystaaye
Kuwa samaha laga guuriyoow gees isugu bayra
Gablan talo adduunyaay waxaad gebi dhacleeysaaba;
Waxaad gole xun Soomaalidii gabal ka tuurtaaba
Oo goosan keedii batoo qaar la sii gadaba
Mar haddaay birma geeydadii daniba kuu geeysey
Oo inaad agoon goowracdaa kula gudboonaatey
Adigiyo intii godob qabtaa gees isugu bayra!
Goorka hore sideedaba ibtilo waa ay gama’daaye;
Maruun buu habaar qabe gujaa oy galgalataaye
Kolkaasbeey gaaliyo Islaam gebagebeeysaaye
Maantana ragbaa eed ka galay oy ka aar gudane
Intii godob agooneed qabtaay gees isugu bayra!
Wax la yiri gaannari dhergood gowska dhuxul mooddo
Oo gacan ku dhiigle ah haddaa illee waad garane
Oo guunka ugu weeyn fitnada taagan garabkiisa
Ayaa ugu garfiicnaa yartaa guurtigii xiraye
Goobtaa intii joogtayeey gees isugu bayra!
Waxan uga golleeyahay haddaan soo gunaanadaba;
Sheekada gunteedii ayaan kuu gadaal dhigaye
Intuu inanta gafanuhu ku cuni jeelka gudihiisa
Ameey gocosho awgeed ilmada gobo ka siineeyso
Kii dhibkaa u geeystana aduun cidi ganaaxeeynin
Ee isgodo kolkuu soconayee garabka laalaadsho
Danbeey maanso guba iyo u noqon cigalle googaaye
Intii godob agooneed qabtaay gees isugu bayra!

Aflagaaddo iyo Cay – Abwaan Kaarshe

Inkastoo Kaarshe ka soo jeedo degaannada Soomaalilaan haddana isagoo ka xun gabaygii hore oo Yaasiin Ismaaciil jawaab uga dhigey Bacadle ayuu waxaa uu mariyey afareeydaan soo socota:

Abwaannimadi aasaasiga ahayd; Eedday sharaftii dheh.
Asaraarka waxa uugu wacan; Aarsigaa daran dheh.
Waa in eedda layska dhaafaa; Adeer oohintiyo cayda.
Irkashadu haddii kale luntoo; Odaxi taabkeentay.

Intaa kuma ekaanin abwaan Kaarshe ee markii ay u timi dhaliil ayuu wuxuu tiriyey geeraarkaan:

Gacan qabashadiiyo
Qaskii iyo xumaantii
Qool beynu galinee
Intaan qaatey anniguye
Adna qeybta kala raro
Qabri baan ku tuurnee (qabiilkii)
Qof waliba wuxuu
Qaban yaqaanaa
Loo soo qadimayaa.

Duulaanka Xamar – Idbac

Waa gabay uu mariyey qof magaciisa ku sheegey Idbac, 5tii Nofember 2006dii. Gabi ahaanba gabaygaan gaaban waxaa uu lid ku yahay Abshir Bacadle oo ka careysiiyey dad badan oo dega Soomaalilaan, abwaanka maansadan curiyey ayaa ka mid ah dadka Bacadle ka caraysiiyey.

Dowladnimada maantay dhacdee daqaydu naafowday
Dooxatadu markay soo gashee dumarka laynaysay
Dab inaad ridaysaan maqloo dirirtay waagiiye
Mooryaan inaad dabagashaan daabaceed helaye
Shaydaan nimuu duufsadoo daacay baad tahay
Darsin dhigo islaannimadi baad darafka joogtaaye
Nin ku dilay markuu diyo baxshaa la iska daayaaye
Isagoo dabaabaadki iyo danabki heegeeysan
Hadduu duubcad kuu soo xirtaa digasho weeyaane
Duulaanka Xamar waa qabiil loo durbaan tumaye
Adiguna danaanaad u tiri nimanku waa doole
Ama doollar tobanhaad cuntood u digrinaysaaye!

Hargeysaay Maxaa Xaqii Idiin Diiday?

Abshir Bacadle
Bacadle 3dii bishii Nofember 2006dii, isaga oo ka sheekeeyey sababta ku bixisey gabayga soo socda waxa uu yiri, “Waxaan aad uga xumahay in mucaaridkii maamulka la baxay Soomaalilaan ay u hadlaan sida maamulka Riyaale oo kale, iyo sidoo kale in culumaa’udiinka Soomaalilaan ee bayaanka soo saaray dhowaantan ay markii la su’aalay dastuurka Soomaalilaan ma waafaqsan tihiin ay dheheen waan waafaqsannahay, sababtoo ah isaga ayaaba dhigaya in shareecada Islaamka wax lagu xugmiyo, su’aasheyduna waxay tahay maamulka Soomaalilaan ma shareecada Islaamka ayuu ku dhaqmaa oo uu hadda ugu xiran yahay Sheekh Maxamed Ismaaciil?” ayuu yiri Abwaan Bacadle oo mar kale su’aalay culumaa’udiinka Soomaalilaan, “Maamulka Riyaale weligiis ma fuliyay hal xugun oo qisaas ah ama rajmi ah, illeyn aayadihii lama nasakhine, mise waa la jiifiyaana banaan, la joojiyaana banaan oo dowladdu waxay sameysaba waa sharciga Islaamka”.

Hargeysaay habaar baad qabtaa waana la hubaaye
Hoodiyo nasiibkaagu waa holacya baaruude
Helina meysid towfiiq intaad Diinta hororeysid
Waa hiil madow iyo hulaaq hoos ka maaruqaye
Halkii diinta lagu caayo waa laga hijroodaaye
Biyana lagama helo tacabna waa laga habaaraaye
Hoggaan Diinta neceb culumadana laga horeynaayo
Hawaayadiisuney tahay kufriga inuu u haanyoodo
Oo Diintana hagrada Diimuqraadigana u heelan
Hootada Carsaa’iil ha sugo hoos madoobuhuye
Kuwii howshan baray meesha waa kaga horeeyaane
Hargeysaay nasiibkaagu waa holacya baaruude;
Hunduuga iyo Singuhu ammaanbey ku helayaane
Ninkii hiil Ilaahey ah baa lagu hujuumaaye
Habkii Guwantanamoo kalaa hibo laguu siiyay
Helina meysid biyaad ka harqatiyo hogol daruureede
Hoggii culumadaad noqotay iyo god iyo haadaane
Hidda raaca nimankii Bilaal hoojiyaad tahaye
Hargeysaay haddaad culumadii weli ku heysaaye
Adoo gaal u hiilinahayaad dhiig ka halac siisay
In Kitaabku na hoggaamiyaad ka hortageysaaye
Habaar qabuhu daaquudki buu kugu horeeyaaye
Inta culumo la huruufayo oo lagu hajuumaayo
Wallee ineydnan nabad heysan weyku hambalyeysiine
Halkaa Sheekha uun-bey nafluhu idinku heystaane
Boqollaalo ka horeeyey baad godad ku heysiine
Oo dhiiggoodi ay ka harqadeen howlwadeenaduye
Oo heyre Buush iyo Melez ku hanbalyeeyeene
Oo aad hilibka culumada dhaqaal uga heleyseene
Wallee halis waxaad ugu jidhaan hoogi reer Saba’e;
Harqinta dhiigga culumada rag badan bow hamuun qabaye
Halkii ay mareen baad dhowaan hor u tegeysiine
Sidiinaa ayagoo u hadlayaa hoos Alle u dhigaye
Immisaa haalig dunidaan ka tegay hoos madoobe ah
Culumadii Hargeysoo go’aan hagarle soo saaray
Oo Bii.Bii.Sii ka hadlayoo dowladda u hiishay
Dastuur Diinta hoojinahayey u hambalyeeyeene
Kitaabkey nagu hagaan bey dheheen howlwadeenaduye
Caamadii halaajiye raggii ka hadlay Reediyooga
Hadalkii Sheekhu dowluhu rag buu geliyay haadaane
Dastuur Diin hoggaaminahayey u hambalyeeyeene
Oo hilibka Sheekh Maxamed bey ka hadli waayeene
Oo woow hoggaansameen ra’yigi howlwadeenada’e
Hargeysaay haddaadan iska qaban tobanka hiiroole;
Dul cad iyo Hartii Sheekh mar kale waad u haajiriye
Kuwani heysan maayaan kursiga waana la hubaaye
Culumada Hargeysaay maxaa xaqii idiin diiday?

Dabato Weeyaan – Maxamuud A. Colaad Filig

Gabaygaan waxaa tiriyey abwaan Maxamuud Axmed Colaad Filig, wuxuuna ka mid yahay gabayada af-celinta ah ee ku socdaa Abshir Nuur Faarax Abshir Bacadle, gabaygana wuxuu ku bilowdey sidatan:

Abshirow daliil gabay haddan deelka ka hinkaadsho;
Deelqaafki aad tiri haddaan dood yar ka iraahdo
Anigoon dambaabaynin baan kuu dulmarayaaye
Marreexaanku dooxadajubbu dagin u yaalaaye
Duulkaad ka sheekaysay bay daris wadaagaane
Deerkaa u kala rogan Absame taniyo Dowlowe
Doqon-diide iyo Cowramale Dir iyo Shiikhaasha
Mushunguliga deexdiyo Hartida duq iyo waayeelba
Dugaag mahan oo ehelnimaan kala dugaalnaaye
Diiraro anoo joogo iyo daawo iyo gowlin;
Digaal iyo anoo dowmacaan dalab ku maalaayo
Dooyaan ku tagi meelkastoo la iga doonaaye
Daaroodku waa wada dagaa doolo iyo howde
Danihiisa uma sheegi jirin dayday iyo tuuge
Waxaad adigu ugu duubatiyo Daahir garan waayay!
Dowladnimada maantay dhacdee daqaydu naafowday
Dooxatadu markay soo gashee dumarka laynaysay
Dab inaad ridaysaan maqloo dirirtay waagiiye
Mooryaan inaad dabagashaan daabaceed helaye
Shaydaan nimuu duufsadoo daacay baad tahay
Darsin dhigo islaanimadi baad darafka joogtaaye
Nin ku dilay markuu diyo baxshaa la iska daayaaye
Isagoo dabaabaadki iyo danabki heegeeysan
Hadduu duubcad kuu soo xirtaa digasho weeyaane;
Duulaanka Xamar waa qabiil loo durbaan tumaye
Adiguna danaanaad u tiri nimanku waa doole
Ama doollar tobanhaad cuntood u digrinaysaaye
Daroogada cagaarani aday daawa kuu tahaye
Adaa deeq Ilaahay u qabay dahab islaameede
Guryahoodii kuwaad diirateen dabato weeyaane
Hiiraale niman doortay buu daaci u ahaaye
Isagoo dadkiisii watuu duulan soo kicine
Damiciinu wuu guri haddaan moodku daqarayne
Dayniile iyo Dari wanaag looma daadihine
Dakadoodi waa laga xiroo looma soo dagee
Digniin bay baxsheen oo hadday dirir u joogaane;
Haddii aad Daraawiish tihiin diinta u adeego
Oo aan dakanadii horiyo xumo la daacaynin
Cirfe maxaa dikee loogu yiri wabiga daaftiisa!
Dhuxulow dariiquu xirtiyo Yuusuf dabinkiisi!
Maxaa loo dulmaray waan ogeeyn dacatigoodiye
Dambigay galeen ma adinkaa daahir uga yeelay
Shariifkuba dadaal iyo wanaag buu dalbanayaaye
Danihiisa inuu khayr u huray baan daninayaaye
Waxse dilay rag diriqsanahayiyo ducuful iimaane;
Haddii diinta Eebbahay sharciga lagu dabaalaayo
Oo daalimiintii dhulkaan laga dul qaadaayo
Maandhow maxaan diidayaa daraja weeyaane
Daaraha Shabeeliyo intaad dagalka meereeyso
Dukaannada Ismaaciil inataad laba diblaynayso
Dalaggii agoontiyo intaad daaqa guraynayso
Tunni duunyadeedii intaad darar ka maalayso
Diriciyo cimaamaduhu waa dac iyo ciideede
Ka dabaasha adinkaa xumaan diin u qaayibaye!

Dib U Goco Abshirow! – Cumar M.M. Baarqab

Gabayga soo socda waxaa mariyey abwaan Cumar Maxamuud Maxamed oo ku magac dheer Baarqab kana mid ah abwaanada Soomaaliyeed ee qurbaha ku nool. Cumar wuxuu doonayaa in uu halkaan ku soo bandhigo gabay jawaab u ah gabaygii abwaan Abshir Nuur Faarax Bacadle, gabaygaas oo magaciisu ahaa Beel Yahay Gadoodayoo Go’daydoo Gabar ku Ciil Beeshay, abwaanka oo ujeeddadiisa iyo dareenkiisa suugaaneed ka hadlaya waxa uu yiri:

Abshiroow gabaygu mar buu kula tagaa godobna reebaaye
Nin walibana garaadkiisuu hadlaa garasho waa meele
Gefefkuna mar bey kaa dhacaan adoon u guuxeyne
Marka hore dib uga guro xumahaad galisay taariikhda
Maanso waan u guuxaa in badan waan gareysnahaye
Hayeeshee gabyaa sare waataad aheyd gu’ iyo jiilaalee
Faysal ku gaar yeel xumaha intii geysatuu qabane
Reerahana ha kala geyn sharaf baa loo guntaa xarige;
Gobtu ways taqaan ragoow gees walbood eegto;
Nimuu walaalkii ganahayoo gees u riixaayoo
Ama uu garbaduub intuu u xiray geeyay meel geesa
Ogoow mar buu gacalka dhaamaa gaalka aad sheegtay
Gundhiga iyo ujeeddada haddaan qalinka gaarsiiyo
Gartu Allee taqaannaa goor kastooy tahaye
Gilgishaye aan ku faro xaal inaad geeyso
Gob iyo gaan geetahoon isqaban wuu i gali waayay
Ninkii gafa lama daba galoo looma guumeeyoo
Guushuu kaa heelaa markaad gumuc ku tuurtaaye
Sidii godka loogu rido amase loo gaado
Maskaxdaa go’aan laga dayaa gama’a how diidin
Intaa waan gorfeeyaye mid kale iga gudoon maanta
Guri wixii soo dumiyo dhibkii Soomaali kala gaaray
Abshiroow gu’ iyo deyr wixii lays gumaadaayay
Gandhari wuxuu hooya dilay Isaaq wuu ka gaar yahaye
Sharaf buu gobal iyo dhuulkii goostay kaligiiye
Innagaa is gooynaye raggaa yaan la gaaxine
Godobteena aan dhaqnoo tolkeen yaa la sii gubine
Geesi wuu garqaataa kolkii dagaal lagaga guuleysto
Adiguna gaddii lagugu yiqiin waad gadaal dhaaftay
Gumaadkiyo xasuuqii miyaad garasho beel gaadhay!
Reer waqooyi haddii lala garamo ama garaab yaalo
Inagaa gumeeynoo colaad geesta kala raacnay
Nin walboo gorfeeyana gardarraa geesta naga taala
Waagii baryaba raggii taangi lagu garaacaayay
Koofur oo gurmada dadkaan geynay xeradooda
Inaan wali u sii goodinaa waan ka gaabsadaye
Lixdankii ummad gees aheyd gacal ku soo maagay
Oo gogoshaadii kuu yimid calanna kuu geeyay
Oo aan abaal kood la gudin lana garafeeyay
Inaan wali u sii goodinaa waan ka gaabsadaye;
Faysal god iyo qool hadduu mool is galinaayo
Garaabada iyo ninkii la qaba madax garaaciisa
Isagaa goor danbaba ku dhici hadaamuhuu maanta goobaaayo
Beeshase in loo gudbaa waan ka gaabsadaye
Goos goosan meynee khabiir soo gubtaad tahaye
Aniguna haddaan soo galoo waan gardaadsadaye
Dib u goco Abshiroow wey gudboon tahaye!

Garashoy Yeelkeed Dheh – Axmed Aadan

Gabayga soo socda waxaa mariyey abwaanka yar ee lagu magacaabo Axmed Aaden oo ku nool Kalgari, Kanada, wuxuuna tiriyey 26dii Febraayo, 2005tii. Abwaanka waxaa ku dhaliyey inuu curiyo tixdan jawaab gabayga ah markii ay soo gaartey gabay uu tiriyey Abshir Bacadle oo uu u arkey in Abshir beesha abwaanka meel uga dhacay, taana waxay noqotey mid u cuntami waydey abwaanka, sidaa darteed waxaa uu mariyey gabaygaan oo jawaab u ah maansooyin isugu jira gabay, geeraan iyo shirib uu Abshir Bacadle u soo mariyey beelaha Isaaq.

Ma gabyo ma geeraaro mana guuraabo
Hayeeshee goor dhawayd bay igashay tixdaan gabay tuducsiine
Gudgude roob sidii maw gabogabeeyaa
Ma gan ganaa hageeyeen geestaa ogdheeriyo gobol Hargaysaade
Gunburaha bankiyo sudiyo gaaroodi
Gabiilay korkeediyo intaa gubano daaqaysa
Guudkaa sanaagiyo garadag Cayniyo godonka Ceel-Afweyne
Qolyaha geerisa afkeeda yaaliyo beeshaa saraar godan iidoogsan
Inta gu’gii hawd u baxdee galool xagar leh dheehanaysa
Gadhkayogolka sayliyo aroor surimada geeri
Golis geedka ka bixiyo gobabkaa hadhweyn herer gudaheeda
Haradaa garduuriyo inta gal saxar geela ku horjoogta
Ee guba laga tirshee laga gayoonwaayey
Saw geesinnimo aan ku dheerihiyo garashaday maaha
Afartaa gigsiiyaye maan kaga gariirshaa
Afar kalena way in guntaniyo gelin kaloon dhawri
Gabayaagu geestayaduu ahaa geeraarshawguye
Godkii Ina Jadeeriyo Aflaw maan gabay ku guuraabo
Guba tuu Salaan ka tirshayiyo geeraarkii Faarax Nuur
Geedka maan ugu golo goleeyo gabaygan
Cumar Usteraaliye geelow marshiyo milgihii gabyaaye
Gaalodiid Cali Jaamac miduu ku gowracay tuuggii reer Xamare
Galkuu ka daray Qaasin gabay gulufkii Yawliyo gawdii Dhirbaaxe
Ka gariirshe Timacadde guuxii Qawdhaniyo guhaadii Dalaayad

Garnaqsigii Ina Gahayriyo kolay ku tahay deelayduu gunaanaday Iidaane
Gabay mujaahidlaha Hadraawiyo Gaariyiyo
Inta gobaad u kacay gabannada soo yeedhi!
Giddigeed Soomaaliweyn gurigaygaa laga marshaa gabay ahaantiiye
Intaas oo gabyaa caana baa gocosho ii diideye
Kolkan maan u quus gooyo gadhyarahan Xamar ka geeraaray
Gabaygaagu Abshiroow waa yootan geeljire e
Gaf inaad naga gashay ood nagu geeraari
Oon garawshiiyo loo ogayn xaajo laysugu garaabo
Gardarro adaa noogu yimi gaf aanoo gayigiina noo ool
Gun inaad ku tidhi guurtida reer Sheekh
Oo gob baad tihiin na odhan haddana yara gumaysan
Gobannimiyo gunnimo miyaad guri isugu gayn
Sidee garaadku kaa yahay maandhoow garashadaada
Waa maxay gunbaad tihiiniyo haddana gobaad tihiintan!
Geesaha iskula jirtee is garabgoryeynaysa
Sidii goosan adhi oo guduudane gilgilay armuu
Arrinkaaga gunta dheeri kaa noqdaa garashooy yeelkeed dheh!
Hartigaad gargaarka u fidin isagay u taal hadduu kuugu garaabaayo
Geelahase Jabuuti iyo waxaanad gacaylkay u soo qaadin
Waa laba guroo is xiga oo gumaysi kala gooyey
Haddaan goostay goobtaan fadhiyo saw ma gobonnimo dhashan!
Miyaad gacan ka gaysatay adaaban gobonnimo kuu horseed ganaye
Inaad gaalo nagu sheegtaan gama’a ii diidye
Hayeeshee ciduu Eebbaheen gacansiiyey ee gobonnimo kusoo ceshay
Gayigan midhaa saw ma aha gaarka isu taagay
Calan Tawxiid loo guntiyey inaan guddoonsanno
Gartu saw garashadayo maaha iyo gargaarka Raxmaan
Idina calan geeso leh ayaad sidii Iblays sujuud isugu gaysaane
Garta Ina Sanweynaa loo geysan jiraye gaalnimo keeneebaa u dhaw
Garanwaagu kaa uu soo marshay garashooy yeelkeed dheh!
Diinta aakhirsaman soo gashay ee gaalku ka danbeeyo
Ee Muslinkii lagu lugooyeyba garanayo maanta
Inay gaabis soo noqon siduu Rasuulku noo sheegay
Ooy toddobaatan guudkawga bixi gaalnimo agteeda
God qudhaa ka saxa waxa boholo soo gudban
Galay ana kaasaan garanaynaa weeye
Gabyaa afhayeen inaad geeskaa ka tabay garta isugu gooysay
Geeridii Cigaal hadduu Tigraygu tacsiyo geeyo
Waa garasho aan ku dheerahayiyo talo gobsanaantayda
Adna in gudin iyo warmaha godan laguugu soo afeeysto
Waa garaad yaraantaa iyo talo guracnaantaada
Gole Amxaar gaal madaw iyo kumaa doofaareey gogal loo dhigay
Guutooyinkaa Tigraha kuwaa Goday ka soo jiidaaya
Gilinsoor kuwii ku korayiyo go’e saw gurigiina maaha
Goor iyo ayaan gaaljecelnimadu saw taa gama idiin diiday
Galawgaa ka ciyey garashooy yeelkeed dheh!
Gadh u ciil qabaa jira guba iyo wixii gabay la geeraarshay
Waatuse guddoonsaday Salaan guushuu lahaa gabay ahaantiiye
Adna waxa ku gubayaan ogahay gabay yaraantaada
Waxba hay guudmar laynine keen gundhigaaga oo
Gabadha yarta ah gacalow soo dhaaf gocashadeeda
Gadhkaan quus aqoonse gadhquus inuu noqdo gari saw maaha!
Ku galgalo Hadraawaad istiri Gaariye iyo Qaasin
Ganay colkiisiyo waxaad gabay ka doontay gabanada jooga
Ha ka yaabin gabyaa hore nin ahi inuu gabay jawaabtii kuu marsho
Gadaal uga baydha duqa hay guufanaysnaadee
Oo gelinba nin yari haygu gabay bartee daaya
Golis Kolej kaalayoo ku baro gabay gayaankiisa
Ama Gaariye Camuud ugu tag golaha suugaanta
Hadduu gabyaa hore nin ahi jawaab diiday gabaygaaga
Gedgaa miyaanu cunsuri ku noqon garaadlaawennimadaada
Ku ganbiyay kolkee garashooy yeelkeed dheh!
Ceelashaan gudhaynini saw qubays koluun kuuma gaadhaan
Maxaad garbaha hoostooda u qoysaan isu qadhmuun goynta
Gartu saw maaha guud ahaan jidhkuba in la uskag gooyo
Guryahii Xamar dhaadheeraa ka goostaye ka dhigo god Mad-har
Gasiinkii beeraha ka baxi wabiyada sawtaad gaanjoda ku beertay
Degmadaa Gabiilay baa iigu filan garaw gasiinkiisa
Gasiiradaha Carbeed waad ogtahay midho guudkooda ka bixin
Haddana waad garan waxa midho gadaankooda sudhan
Gini baan ku gadan geedihii cambaha lahaa gabi ahaantoodba
Afarteeda gees dunida ganacsi baan gooshaa
Nin ragi wuxuu galiyo hay yeedhin tuu gudo
Nin abaal gala inaan ahay daayin kaw marag gala
Meel la iigu gudayse mahayo gabi ahaantiinba
Wixii Soomaali gobannimo lahayd guudka yaw tidcay
Gogosheedu saw tan golayaashayda taal garmoognaantaada
Gu’ wayn inaad jirtoo gadhku ku ciraystay
Ood nolosha galinkeedii danbe galbis ku tahay
Garaad kaaguse gaabisiyo gocosho mooyee
Miyaan geeda kale ka gu’in magane guudkaaga!
Tixday gabay waxaan ku soo gooyn
Gobta Reer Sheekh Isaxaaqiyo guud ahaan gobi dunida meelay joogto
Wixii kula garaado ah ayaa loo marshaa gabaye
Mooryaan gadhle maxaan uga gabyaa saw la garan maayo!
Waxaanse odhan gocashadeed dhaaf waryaa garashadeed yeelo
Oo ninka Xamar ka soo geeraarayaw garashooy yeelkeed dheh!

Ugu danbeyntii abwaan Axmed Aadan wuxuu ku soo gabagabeeyey dooddiisii suugaaneed hal tuduc oo Alle tuug ah sida ay tahayba:

Allahayoow noo danbi dhaaf adaa sadriga daalacdee.

Ha Ku Digan Sheekhaa Addimay – Barre Ibraahim

Gabyaa Barre Ibraahim ayaan halkaan jawaab u tiriyey niman ay isla beesha Mareexaan isla yihiin oo weerarey Abshir Bacadle, laakiin Barre Ibraahim oo muujinayo inuusan arrinkaa la qabin nimankan beeshiisa ah, balse uu Abshir ku raacsan yahay fikradda uu ka qabo isku qabqabsiga deegaanada Jubbooyinka iyo arrimaha murugsan ee dhextaal beelaha wada dega halkaa. Tixdan waxay si toos ah oo khaas ah ula hadlaysaa ninkii usoo gabyay Abshir Bacadle iyo inta la fikirka ah, tixdina waa tan:

Deelayda gabay waadigan door ka garanaynin
Waakaad daliilada rag kale daabac rogataaye
Adaa dool ku soo galay dhul kale oo haddana doodi
Damaciisu baasaa indhaha duubka laga saarku
Dibjirada Marreexaan hadmay gabayo daadsheen
Goormay raggii diinka baray doqon ku sheegeen
Waan dabaal dhuflayn gabaygu ee yaana kugu daalin
Waxaan uga duleeyahay hadaan idin dareensiiyo
Haku diganin Sheekhaa addimay daacad hadalkiisa
Ee sheegay suu dawgu yahay duhur dharaareede!
Dulmigaad carriga daadisan wali la daawayne
Caydiid hadduu diiday yiri inaad dul saaraato
Ma duryami sidii geel dhurwaa didayay goor baas
Ogaadeen-kaad Daaroodsatee doqon ku sheegayso
Ee dakadihii uu lahaa damac ku qaadayso
Ma dacaayad baad kaga hor tagi soo dakaan celinta?
Haddii uu dalkii uu lahaa kaaga dacareeyo
Ma daruuso beenaad akhriyi iyo duruufaysi?
Haddii aad ka duudsiday in badan duulkan maqashooda
May nagaysku dada baad ku odhan waa dig iyo yaabe?
Hawiye-han aad daarteed ku tidhi wayna dabar goyn
Sawkay dorraad ku qabteen dagal Kismaanyood
Markii aad dhulkii wada dubtee dhuxul ka daaguugtay
Ee aad dugaagtii idlayd Dubay u iibgaysay
Inaadan deegaan ahayn duulku wada yaabe
Ka damqade raggii daaqi jiray dooxan aad shidatay
Danbigana adaa qaadanoo waa diwaan qorene!
Hadaan maanso deelaydan wacan dib ugu soo laabto
Diin Islaam markii laga hadlaad diba jaleecdaaye
Dariiqada Rasuulkana adaa diiday waa hore e
Sawdigii dorraad uun daldalay culimadii diinta
Sawdigii dalkeenii wacnaa dumay ee laagay
Sawdigii adoo duur ka yimid Janan laguu doortay
Sawkaad qabiil laga daqamay dib ugu soo laabtay
Sawdigii dad Soomaaliyeed didiyay ee laayay
Sawdigii ku daabulay xabsiyo daxalmadoobaaday
Daarood maxaa kaaga xidhan waa duf iyo
Ogaadeen adaa doontay dumayay weelkooda
Qorraxay dilkiisii miyaad daalac bahalaysay
Majeerteenka sawkaad dulmiday duhur dharaareede;
Adoo Sade ku taaq taga in badan dunidan aan joogno;
Kablalax dihina baa soo fakaday oo duubab wada qaatay
Dagtaa iyo dagtaa bay ka imin sida daruurtiiye
Sidii daad mahiigaan watay dunida maanshayne
Waa deeq Ilaahay baxshoo diiday may odhane
Ka digtooni feedh duuban baa dayrka soo xulaye!
Damacaagu meel foolxun buu kugu daheeyaaye
Dagganow intuu Eebbahay duni kaa siiyay!

Gefka Bacadle – Mubaarak M. Nuur

Waa tix gabay ah oo jawaab u ah gabaygii uu Abshir Bacadle u tiriyey Reer Soomaalilaan gaar ahaan beelaha Isaaq, taa oo la magac baxday Gob Cunsuri Ah, waxaana tixdaan mariyey abwaan Mubaarak Maxamad Nuur oo deggan Swiiden.

Maansadu ged bay leedihiyo god iyo miisaan
Abshir gabay gartana meel ka dhaaf godobna meeleeye
Intii garashadiisii ahayd guuroow soo mariye
Gadhna waa ku yaal aadanoow waana ruux gudhane
Garaadkiisa inuu soo hadlaa waa gun shuqulkeede
Gefka dhacay haddii uu ogyoo uu ka gubanaayo
Oo giir Islaanimo ku yaal kana garaabaayo
Ama gabadha meel looga dhacay xumana loo geystay
Samsam adiga inaad guursataa kula gudboonayde!
Guurtida Isaaq waa taqaan xaajadii gudhane
Bari iyo galbeed uunka way kala gar qataane
Hartiga wayna kala guursadaan kalana goostaane
Gelbis iyo mashxarad bay hablaha ugu goleeyaane
Gaaf weyna waa loo sunta aqal leh googoose
Gulufkiyo colaadana mar baa la isku gooyaaye
Markay goorta culus taagantee lagu galaayuuso
Ama geel ninkii lihi ka hadho gaarna uga leexdo
Annagu goobta lagu hoogo baan guula dhalinaaye
Adiguna libtaan gaadhno waad nooga gubataaye
Waxse adiga gaax kaaga noqon baana garanayne
Ha yeeshee gamuunkaad ridee dunida gaadhsiisey
Ee aad geyiga aanu naal nagu guhaadaysey
Iyo nabaradaad geysatiyo guluca aad reebtay
Gurigaad degtaan waa ku caan labada gooroode
Masjidyada kuwii ugu galee dumarka gawdiidshey
Ee Eebbe gooyee jaraa gacal wadaagtaane
Gaalgale wixii lagu faliyo xumihi loo gaystey
Waa kuwaa Majeerteen u galay galablahoodiiye
Gendhenshe iyo Shikhaal hablaan ganac u noolayne
Biyamaal sidaydun u gasheen xaasas baa gudhaye
Garraha iyo Jiiddadu sas bay idinka giigaane
Habargidir waxay geysatiyo gani Abgaaleedku
Ee dumar gabood loogu falay kuma gubtaanyayne
Gondhahaaga bay taal waxaad nagu gelaysaaye
Geeraarku wuxu daaran yahay waan gabyoo qudha e
Maxaan ararta kuu soo godlaa noqotay beyd gaabe!
Afartaa gefkaad geysatooy gole ka muujeen dheh;
Xaqiyo diinti aad gaasirtoo gooni kuu xidhay dheh
Sheekadaad gadaanka huwisoo timi galkeedii dheh
Galladaha Ilaah baa baxshee garshadaydii dheh
Nin baa ararta gaasira intuu geed ka toocsade e
Erayna waa gubtaanyada jirtee balan ku gaadhsiiyo
Gurigiisu nimuu baylahyoo gebi ku soo ciiray;
Inuu fara geshaa aqal nin kale lama gudboonayne
Inaan kuu gurmado baan jeclaa kuna gargaaraaye
Adigana gu’ baa kuu kordhaye garasho waa maafe
Markaad geed u socon weydey ee aad is wada goysay
Eed dawladnimo gaamurtiyo qiimo garan weyday
Ma geesigii kaa dhashaa gacal leh hiil waayey
Wataa gobolladaadii Amxaar soo galaa baxaye
Kii shalay ku gubay baad u tahay weliba gaadiide
Gurgurshaa sidii buu ku raray kuna garaacaaye
Ood weliba gooh dheeryahood sii gunuuniciye
Qoom aan is gaasirin Ilaah ciida lama goyne
Gabay kuuma eegayne waad soo gashoo timiye
Gedii neefka gawracan ayaan waaban geedaha e
Gal dad liqa ninkii garanayaa ways yar gaabshaaye
Adna gees adoon deyin ayaad baxar gelaysaaye
Ood weliba ceeb geystaa aan garow wadane!
Afartaa gefkaad geysatooy gole ka muujeen dheh;
Xaqiyo diinti aad gaasirtoo gooni kuu xidhay dheh
Sheekadaad gadaanka huwisoo timi galkeedii dheh
Galladaha Ilaah baa baxshee garshadaydii dheh
Nin baa ararta gaasira intuu geed ka toocsade e
Erayna waa gubtaanyada jirtee balan ku gaadhsiiyo
Taariikhdu galahay lahayd galaba tay joogtay
Iyo waayeheedii gurmaa kala gol roonaaye
Ninba tuu ka geystay iyo intuu goostay midhaheeda
Haddaan kula gudiyo anigu waan kaa gar helayaaye
Weligaad guhaad baad qabtee waanad garanayne
Gaajaa dhurwaa ugu baqtiyey geli cadaade
Haddaad ganac ku hays aan dhul kale ugamad guurteene
Guud cadaaga baahida qabiyo sebiga goohaaya
Galgaduud haween kuma gam’aan dhawr guyoo tegeye
Haddaad geel u haysiyo waxaad gaawe ugu maasho
Macaluushaad kaga goyn lahayd gabanadaadiiye
Imikaad gawaanaha qodaa goon ka dayataaye
Annaga kii gabiilaa guryaha guule noo dhigaye
Batroolkiina waa gaagsan yahay goola ii qalane
Marsadiina gaadiidku ways gudub maraayaaye
Abshiroow maxaan Xamar gocdaa garaw ma beertaane!
Waxba arartu yay ila gudbine waxaan ku soo gooyey;
Haddii aad gantaal haysatiyo gumuca baaruuda
Amaad Gaanni iyo Ina Siyaad god uga soo yeedho
Ama duul guraangura kun goor la isu soo geeyo
Gashigayga waan raadsadaa guran aqaanaaye
Bal inaad garqaad leedihiin ama garowshiiyo
Gu’gan maanta aan eegayaa garashadiiniiye
Arrintani inay tahay go’aan idinka soo guuray
Oo gabayga loo wada dhanyoo la isla soo guulay
Iyo inuu ninkaa gaar ku yahay gulufka reemaaya
Hawiyoow gudoon baan rabnaa gooshka maanta ahe
Labadaa miduun soo galoo golaha soo jooga
Welibana duqaa geed ku xidha maduxu gaashoobay!