Kama Xoroobaan

Gabaygaan waxaa uu abwaanku tiriyey bilowgii 1982kii, waana gabay ku socdaa dariiqooyinka sida dariiqadda Qaaddiriyada, laakiin waxaana la oron karaa waa gabay uu abwaanku isku qaldayo culumada Suufiyada diinta faafisa iyo qolooyinka diinta ku qaraabta. Run ahaantii waxaa uu halkaan ku cabbiryaa fikradihii ka jirey waqtigaa qaar ka mid ah kacdoomada iyo ururrada Islaamiga dhexdooda.

Xaaraama cunayaashu waa xoogsi diidyada e
Xaq waxey u haystaan qabuur lagu xadreeyaaye
Xasaasiyadba ma lohoo shirkibaa xididadii gooyey
Haddii diinta xeer lagu beddelo kama xumaadaane
Xoogaa markii loo ridey dhab u xadreeyaane
Sayidkii wuxuu kula xarbiyey una xariiqeeyey
Weligood xilfey kula jireen xukunka Daaquudka
Oo wexey xalaaleyn jireen xeerarka ibliiska
Xaq la diido xaaraan la cuno kama xoroobaane
Xaniifiinta iney neceb yihiin kama xoroobaane
Xiddigaha iney faaliyaan kama xoroobaane
Xoolaha agoontoy cunaan kama xoroobaane
In ilaahey xeyn lagu daraa kama xoroobaane
Xertuna macallin koodey dersiga ku xushma dhowraane
Hadduu xarafka khalad ugu bedelo wey xafidayaane
Oo xaaraanta wow bari karaa shay an ka xirnayne
Xumaan culimo kaa soo gashane waa xujiyo yaabe
Xaqood qaadatiyo baadilkood xoorto mooyaane
Wallee xowlka Nabigaanad cabbin tima ku xayr weyne.

Cishqigan

Abshir oo xaas keliya qabo oo caruur uleh diyaarna aan u ahayn inuu naag kale ku labeeyo ayaa waxuu jeclaaday gabar kale, laakiin arinkii uma suura galin, dabadeedan wuxuu ka tiriyey gabaygaan gaaban.

Ilaahow Tawaabow adigaa tuugmo ku haboone
Ilaahow midbaan tabahayaa taniyo waagiiye
Allow iga tir meeshay kutaal waad u talisaaye
Allow ay candhuuf aan tufoo tuuro ii noqoto
Oo tayda ii geli cishqigan iga tan weynaaday
Allow aanan tabinoo ka yeel tuhuma beenoowday.

Tikniko Tuugo Xanbaar (Salsal)

Gabaygaan waxaa uu abwaanku tiriyey mar ay ka soo hor baxday baabuur Tiknika ah oo ay saaran yihiin maleeshiyada qabaa’ilka qaarkood, isla markaana ay jirto lacago been abuur ah oo layska soo sameesanayo ilaa iyo haddana socota.

Talaan towfiiq lagu gaarin
Tikniko tuugo xanbaara
Taneenti tuugsi ku nool
Tubaha layska degaayo
Taraafikaan la maqleenin
Takhtaro tooda yaqaana
Taajir aan tuugsi ku dhiibin
Tol beelay aan wax tareynin
Ku tuuji lays tabi maahe
Lacag tubaalehe tuuran
Tuugana tiinbare saartay
Taariikh madowna geleesoon
Shacabka looga tureynin
Toban sanaan ku jirnaaye
Towfiiq Allow nagu toosi!

Shirib:
Toban sanaa tubtii gafnee Ilaahow toosi tookadaan.

Salaf iyo Khalaf

Waa gabay uu abwaanku ku sheegayo fadliga salafkeenii saalaxa ahaa ee ay ugu horreeyaan asxaabtii nabigeena Muxammed, naxariis iyo nabadgalyo horkiisa ha ahaatee.

Tixdaan iyo tiraabtaan murtida kugu tusaalayne
Alla talada kuma seejiyee Khalaf ha taageerin
Tawfiiq aslama waxaa ku tagey Salafki toosnaaye
Iyagaa la tacasuray in badan Nabigi towxiidka
Iyagaa taabicu taabiciin lagu tilmaamaaye
Iyagaa thluthu miyadi helay sabanki tawfiikhda
Tubtii ay hayeen raac nabigay kuula tagayaane
Iyagaan tashwiishkiyo bidcadu taaban abidkoode
lyagaan ta’wiil iyo aqoon tacaddi diineede
Iyagaan Tacdiil iyo Tashbiih lagu dlmaamayne
Iyagaa Takfiir iyo Murji’o tuurayoo nacaye
Iyagaa Ilaahay tusiyay sharafka tawxiidka
Iyagaa Ilaahay ka dray tuhumo shaydaane
Iyagaa ka taxadaray bidcada khalafku tuugeystay
Iyagaan innaba lagu tuhmayn toobad seegnimo e
Iyagaa tub kaligeeda maray oon tafaruqine
Wax dibkood la taaftaafay waa towbad seegnima’e
Wadaad salafka tuhumeysta oo khalafka taageersan
Inuu toobad seeg yahay haddaan idin tusaalayne
Toddobaatan iyo labo firqoo ahalu towxiid ah
Oo tiih ku dhacay waa bidcada tarantay Shiikhoowe
Seddex tiro boqlaad tulutumiya taariikhda Islaamka
Wax dibkood Ashcari idinku dray ma aha tawfiiqe
Tubtii salafka waa naajiyee taa hala ogaado!
Allana talada kuma seejiyee khalaf ha taageerin;
Oo tuuryeeya waxaan uu Ashcari taxayo waa beene
Nimuu tiih ku dhacay baydin helay mana taqaaniine
Towxiidku yuu idinka burin tala mahaysiine
Inaan khalafka taageerno oo salafka tuuryayno
Oon tiir ka dhiganaa Ashcari tacaddi weeyaane
Kase toobad keen baa la yiri waana taa’ibaye
Toddobaatan iyo labo firqoo khalafka taageersan
Ineysan salaf ka toosnaankareyn taa ha la ogaado!
Tubcad adiga oo heli kariyo tiiraan jebi haynin
Haku turun turoon meel xunoo lagu tahluukoobo
Alla talada kuma seejiyee khalaf ha taageerin

SHIRIB
Salaf nin tuuray toobad seeg kumana taagna tiir Islaam.

Tii Allay Noqon!

Gabaygaan waxaa uu soo baxay 22kii Agoosto 1996kii, kaddib markii ay kala boodeen labada hoggaamiye beeleed Cismaan Cali Xasan “Caato” iyo Maxamed Faarax Caydiid, waxaana halkan abwaanku uu ku cabbirayaa xaaladdii waqtigaas jirtey iyo sida ay u kala durkeen labadaas nin oo isku jeel ahaan jirey iyo hadaladii dhex maray labadooda, gaar ahaan hadalkii uu ku eed sheeganayey Cismaan Caato.

Nin tolkii ka tagayoon la tabin malaha taariikhe
lima dahaba toolmoon waxaan idin tusaaleeyey
Ma tafaafulniye waxaan ka tagay taliye jiitaaya
Tunka inaan ku sidey iyo inuu kali taxaashaayey
Taya inuu lahaa iyo inaan tayda la hor joogay
Tub cad inaan ku waday iyo inaan bohol ka tuuraayey
Inaan talada uga door bidiyo inaan tahluukeeyey
Tafta inaan cadaawe u qabtiyo inaan ka taakeeyey
Tafaruqa inaan keeney iyo talo inuu diidey
Tikniko inuu lahaa iyo inaan tayda la horjoogay
Waxaan tobon bilood gaarin suga tii alley noqone.

Taariikh Madow Lama Dhaxlo

Waxaa uu Abshir Bacadle mariyey maansadaan sanadkii 1993kii, gaar ahaan markii ay isku dhaceen ciidamadii Yunisoom iyo maleeshiyadii taageersanayd Janaraal Maxamed Faarax Ceydiid, gabaygaana Bacadle waxaa ku qasbey si uu u qanciyo bulshadaas aanu soo sheegnay, waxaa uuna maansadiisa ku tusaaleeyey inuu isaga kala mideysan yahey la dagaalanka ciidamada gaalada iyo daan daasigooda, maansadiisuna waa sidatan:

Taariikh madow lama dhaxliyo tows aan kaa harine
Waxaana laygu tirin jiray kuwii tuhunku saarnaaye
Raggii faraha lagu taagi jirey toobad keen noqoye
Tol la’aani waxay leedahay malaha taabteene
Tira buuxis ma ahine waxbaan idin tareynaaye
Hana takoorinina wacad allaan tiinki loo socone
Tawxiidka nagu maamuliyo tiirarka Islaamka
Tubtii nabiga mooyee Tastuur tacadi weeyaane
Nin Ilaahey taageerayey tiisa noqotaaye
Waxaanu marakan daba taaganahey talada Caydiide
Markuu taa ka leexdaana waan kala tageynaaye!

Tawbada Ha Seegin

Gabaygaan Abshir waxaa uu la hadlayaa Shiikh Cali Cilmi Yare, oo ka mid ah culumadii deggaanada Mudug ilaahey ha u naxariistee, oo qeyb weyn ka soo qaatey faafidda diinta Islamka gaar ahaan isku xirka bulshada Soomaaliyeed, isagoo u soo jeedinayo talooyin waano ah kaddib markii uu dhaliiley abwaanka habka uu shiikha iyo kooxdiisa ay u dhaqmeysey ayaa waxa uu tiriyey gabeyga soo socda horraantii sideedamaadkii:

Ilaahayow Tawaabow adaa tuugmo ku habboone
Cidkaloo wax ii tari kadhaa waa tu’aan jirine
Taageeradaadaan Rabbiyow tabar ka haystaaye
Allow tubaha kheyrka le imari waan ku tuugsadaye
Oo towbad li’i haygu dilin taa’um bey darane
Oo towfiiqda adigaa hayee talada hay seejin
Ilaahayow tolkey ima nebcoo wey tix geliyaane
Waxeyse maanta noo taagan tahey taad ogsoon tahaye
Waxey igula taliyeen inaan mayd la tuugsado e
Oo aan Xabaal tiiriyaad xoolo soo tubo e
Iblays tab iyo xeel garanayey talo ka qaataane
Towxiidka kuma doorsan karo tacalum shaydaane
Wexey igu tilmaamaan inaan tuurey nabigiiye
Kuwoodii tabcadayoo horaan taakulayn jirine
Taageeradaydey Rabbiyow tuhun ka qaadeene.
Wuxuu yiri tafsiirkiyo sunnaha Ahalu-Towxiidka
Tuuryeeya Xaramayn kibaa looga soo tagaye
Baddey soo taUaabeene yey ina tahluukeyne
Haddey nagu tarmaan nimanku waa layna tirayaaye
Toomaha kuwaan kula jirnay qaar la tegayaane
Intey tobanka gararka le yihiin towrada u dhiiba
Ama naga tumaatiya ducaan toobinahayaaye
Todobaatan weli oo qabrida loogu tegi waayey
Oo Caro la wada tiicayaa laylkan ii timide
Sidaan idin tusaaleynayey talo ku gaareene
Anna tookadaydaan hadliyo tamaradaydiiye
Waxaan iri Iblays taladi iyo tab iyo xeeshiisa
Iyo taaqad yaridiisu waa taan ogsoonahaye
Haddaad toban ka soo cabatayood Towrad ugu yeedhay
Todobaatan iyo dhowr kunoo ahalu towxiida
Oo aan Tafsiirkiyo sunnaha kaaga turahaynin
Ilaahayna taageerayaa taabka kuu qabane
Insha allaahu kaa takhalusee towbadda ha seegin
Wuxuu yiri nin taariikh lahoo teedan baan ahaye
Wuxuu yiri markaan tabar galaan aadami toosiyaye
Wuxuu yiri ragga itaabacaa naar ma tegayaane
Wuxuu yiri haddoon tabar dhigaan taahayaa weliye
Waxaan iri ibliis taladi iyo tab iyo xeeshiisa
Iyo taaqad yaridiisu waa taan ogsoonahaye
Ragga adiga kugu titrsanoo talada kaa qaata
Todobaadba waxaan kala baxaa kan ugu toolmoone
Oo ugu taqwada roon cilmina kaala soo tegaye
Markaasaad u taahdaa sidey eebo kugu taale
Car balkii nataabacay mar qura talo ha kaayeelo
Taariikhda dib u raaca waad nala taqaaniine
Tusaaley u tahay tii Makee towbada ha seegin
Inkastoo tub iyo ceelba aad calan kasii taagtid
Oo tuulo iyo beledaba aad inagu tuuryeysid
Ama aad tilmaan beena iyo taharo noo yeeshid
Oo towrad iyo shacabba aad ina tusaaleysid
Nin Ilaahey taageerayey tiisa noqotaaye
Towxiidku waa fidahayaa towbada ha seegin!

Nadaafadda Muqdisha (Shirib)

Shirib gaaban oo dhowr tuduc ah oo uu abwaanka rabo inuu kaga qayb qaato wax qabadka bulshada gaar ahaan nadaafadda iyo bilicda magaalo madaxda dalka Soomaaliya oo qashin la ciir ciireysey kaddib markii uu
qarankii dhexe burburey meeshana ay ka bexeen wax qabadkii dowladda hoose.

Heysku haleynin hay’adee, hormuud u naqo howlahaan.
Qashin ku qaate Qandaraas in laga quusto waa quneed.
Isku xilqaanka xaaqidaan xaq iyo xushmadey aheyd.
In loo dadaalo danta guud duf ku bax ruuxi diidanow.
God u qodaa iyo qiiqisaa qof walbow qashinka iska qaad.
Niyadda ha ka nicinee ku nuursada nadaafadaan.

Sidii Bahalkii Loo Dilay

Abwaan Abshir Nuur Faarax Bacadle wuxuu tiriyey tix geeraar ah oo uu ku cabbirayey isbeddelkii ka dhacay magaalada Muqdisho ee ay hormuudka u ahaayeen Golaha Maxkamadaha Islaamiga Soomaaliya bishii Maarso 2006dii wuxuuna yiri:

Sidii bahalkii loo dilay
Burcadiina u yaaceen
Baandadii Talyaaniga
Iyo Burtiqiiskina u qaxay
Boogtiina loo dhayay
Baras-kiina loo gubay
Beledkaani waa nabad
Jidku waa baraxan yahay
Balaayo iyo baas ma leh!
Safar baad ka qaad ma leh
Baabuur la dhaco ma leh
Baadda iska dhiib ma leh
Barmuudow jiraa ma leh
Iyo Buurka Diikow ,
Afarta Daay ka baar ma leh,
Seybiyaano gey ma leh,
Iyo Bohoshi sheydaan
Moobaylka bixi ma leh
Bowdyaha ka jebi ma leh
Bagsii iyo Baroon ma leh
Bagadi soo qafaal ma leh
Beesada ka qaad ma leh
Wadaad beecintiis ma leh
Gabdho-buurashadii ma leh
Isbaaro iyo tuug ma leh
Leejo iyo baad ma leh
Baatigiyo Suudkaba
Banaankaan ku waranaa.
Gurigu waa balaqan yahay
Banaankaa la seexdaa
Beel beel ku duushiyo
Hoogay iyo Ba’ay ma leh.
Qashin buuro weyn ma leh.
Hoggaamiye Butucay ma leh
Boqorkaana mahada leh.
Bacdigina Maxkamadaha
Iyo shacabkii soo baxay.

Baqaratu Daaxika

Waa gabay uu ka tiriyey abwaanka isku daygii laysku dayey in la dilo madaxweyne Maxamed Xusni Mubaarak ee fashilmey markii uu booqanayey dalka Itoobiya, abwaaanka waxaa uu cabbirayaa uga yaraan sida u u jeclaa in qorshaha fashilmey ay fusho:

Cakuye Bii.Bii.Sii waxaan ku nacay hadal bar gooyaahe
Baqara Daaxikaa shalay baxsaday ma aha beentoode
Habkii baqada iyo waxay qarshecn balow cabaadkiiye
Basal inuu hunqaacoo waliba, ban iyo xaar seyrey
Wuxuu baqiyo dhuuso isku daray baahin mahayaane
Beerkiyo wadnaha ugama dhicin biiri qaatahaye
Bartey kaga wadeen sow qadari baal ugama leexin
Baddal khayr qabaan dhihi lahcyn Bucur Baceyrkaase
Muxuu shaqi bulaaliycy Rabbigii baqarka sii daayey
Waa Bani lsraa’iil fadhiya, beyd aan lcenahaye
Baaqiyadii Fircoon wabiga Niil waa ku badan yiine
Mar dhawbeyse baabi’i xunbada sii bashiiq lihiye
Inaan mowdka laga baajin karin bahalka yow sheega
Basar xumadi labaduu badaley1 buu ku soo baxaye
Bushi u dhimatayaa iyo rasaas kugu bashkaaxecba.
Booraantii Saadaad galaan kuugu bishaareeyey
Bi’sal qowmu iyo waxaad u tegi boqorki gaabnaaye.