All posts by mktbd

Wixii Sabcaayey Saaxiboow

Shirib
Waa shirib uu abwaan Abshir Bacadle ku cabbirayo sida uu isagu u arkayey xaaladda magaalada Muqdisho iyo gabi ahaanba dalka Soomaaliyeed marayey waqtii uu hoggaaminayey Shiikh Shariif Shiikh Axmed dowladda Soomaaliyeed. Halkaan Bacadle wuxuu sawirayaa labo qofood iyo dood suugaaneed dhax mareyso, sida labo qofood oo ka soo kala jeedo beelaha Abgaal iyo Habar Gidir, wuxuuna abwaanka yiri:

Goobtii 1aad
Siyuum Masfin ma sow Rabaa, Sagaal Abgaal ku saacideen.
Wixii Sabcaayey Saaxibow, Sacad iyo suul hartow badnaay.
Walax la soocoo suntanaay, Sagaal Abgaal u saari maa

Sayuun Masfin Sali uu fidshaa, waa siryo safar Macsiyeed
Sowdkoo dhan waa la sajilee, Saxiixayaalku waa siyeed
Nin soo Soohdintiini suntadoo, saxiix rabaa ku saacideen.

Salaaxaan iyo Soohdintaan, Waxaad saxiixdeen seddex Joor?
Sowd Beena lama Suubsadee, bal ii sifee Seddexda Joor?

Saban Talyaanigii iyo, Salaad Gabeyriyo Yunusom.
Salaad Gabeyre yaa Suntoo Siyaad u Dhiibay Saq dhexaad?

Goobtii 2aad
Aleylehe Axmed Diiriyow, Afhayeen waa astaahishaa.
Axmed Ragaa ku aadanoo, Shirkaan abaabulee ogaaw.
Inkirimaayi arrinkaas adaana ugu Owr-sanaay.
Isim ka sheeg Abgaal Cusmaan, aan Sheekh Cabdi Iimaan eheen?
Aftahan Cabdullaahi Shiikh, aqoonyahankii Geedi Owr.
Amiiradaaynii Es.Es.Ee, ma waadan Abshirow aqoon.
Es.Es.Ee iyo Es.En.Ee, Ma aqbalaan Axkaamu diin.
Imaamyadii iyo reer Ugaas Waxaa aqbalay Geedi Owr.
Adyaa ku baray Geedi Owr Adeege Daa’uud maa eheed

Qaybtaan shiribka ah ee soo socota waxaa uu Abshir ku cabbirayaa dood ay is weydaarsanayaan maxaakiimtii uu hoggaaminayey Sheekh Shariif Shiikh Axmed iyo dowladdii uu ra’iisul wasaarene ka ahaa Cali Maxamed Geeddi wuxuuna yiri:

Maxkamadaha
Haddey Tigreegu kaa tagaan tatoonyadeena waa taqaan
Dowladda ku-Meel-Gaarka: Tegi maayaan intaan talaa amase leydin tir tiraa
Maxkamadaha: Waxaa Tigree ku tashatiin inaan tumaatiyey tegee
Dowladda ku-Meel-Gaarka: Tigree iyo Taangi waa tolkeey idinse waa i toogateen
Maxkamadaha: Timir kastaa lafaa dhex taal Tigreena deked waa tabee
Dowladda ku-Meel-Gaarka: Tigreegaan leyga taabamaa intaan ka tabareysahaa
Maxkamadaha: Ma taada kulalihiyaa teydana leyga taaban maa
KMG: Adna tawakal calalaah ana Tigreeya Taangigaan
Maxkamadaha: Taariikh madowya towbad seeg Tigreena beriyow tegaa
KMG: Talada Tigree kuuma taal taruurixi tuuryo nacaseed
Maxkamadaha: Tigree iyo Taangi waa tageen taariikh madowse tirmi mee

Qeybta afraad ee shiribka Abshir Bacadle waxay tilmaameysaa hoggaamiye kooxeedyada Muqdisho iyo dhaqankoodii

Habaar aruurayaa heloo hoggaamiye kooxeedyo waa hereen
Hoggaamiyeyaalkii halgankaan kan u habaaran H ku sheeg?
Anow horreeyey Heer habaar ninkii ku hadlay waa heshaa
Halkaanu heyb kalow galaa Heer madmadoobe H ku sheeg?
Hal haadiyo hal heybihaa iyo hal hundhurey naqdeen
Halgankii haaman dhiig ahaay Mo how ku hoobtay H ku sheeg?
Ha igu sheegin halgankaas Hal odayaa ka soo heree
Halkaana wax yarow heree hoggaanka rag ma loo hayaa?
Hoggaanka duul hanuunsanoo Kutaabka heystaa loo hayaa.

Qaybta 5aad ee shiribka waxaa uu Bacadle ka hadlayaa xaaladaha adag ee dalka Soomaaliya marayo, gaar ahaan khilaafaadka iyo dagaallada ka dhexeeya saaxiibbadii Islaamiyiinta ee ka soo wada horjeedey iska Itoobiya iyo dowladdii Soomaaliyeed ee uu hoggaaminayay korneel Cabdullaahi Yuusuf Axmed.

Waa Sheekh Shariif-ya Shuuradii iyo shabaabki sheeganaay
Sidaa u sheegtay Shaabad saar Hal shaqsi la shareysamaa.

Cayda Suubbanha (Geeraar)

Waa maanso kale uu ku difaacaya Nebigeenii – naxariis iyo nabadgelyo koriisa ha ahaatee – oo la mid ah kii horey. Maansadu waxay leedahay:

Gaalada Suubbane cayday
Oo Ilaahay saddaxeysay
Oo Kitaabkii suuli ku tuurtay
Oo Ciraaq siday yeeshay
Afgaanistaan ku sameysay
Annana noo sahaneysa
Nabaddaan ka sugeyno
Horta maysa su’aalay?
Saaxiriinta Denmaak
Holan oon ka sokeynin
Iyo Noorweeyoo saddaxeysa
Caanahooda suntaa
Yaan carruurta la siinin
Kuwii suubbanaheenna
Sawir fool xun u yeelay
Oo Ilaah saddaxeeyey
Saddexdaa waddanoo
Geeraarka aan ku sifeeyey
Caanahoodu sumooboo
Sawirkey bixiyeen baa
Suubanihii ku habaaray
Caanahooda sumeysan
Carruurtaada ha siinin
Waa su’aashi labaade
Anigu aan hub sameysto
Isticmaarna ku saaro
Adna ha igu sameysan
Sharcigaana sidaasa
Anigaana saxiixay
Waa inaad sabcisiin
Yuhuuddu waa saxanyiin
Waa la saacidayaa
Falastiin hala seemo
Sideedaa ha ahaato
Anigaana saxiixay
Sidaa aan u asiibay
Waa in loo sabciyaa.

Shirib:
Waa Sheekh Shariif-ya Shuuradii iyo Shabaabki sheeganaay

Maxay Ahlu Towxiidku Sugi?

Gabaygaan soo socda waxaa uu Abshir Bacadle ku difaacayaa Nabigeena Muxammed naxariis iyo nabadgalyo korkiisa ha ahaatee, kaddib markii ay af lagaadeeyeen dadyow dhowr ah sida caadada gaalada neceb nabigeena ahaan jirtey taariikh ahaan. Laakiin Abshir Bacadle waxaa gabayga haatan ku qasbey kadib markii aflagaaddada Nebigeenna ku timid sawir ahaan oo ay ku muujiyeen wargeysyada caalamka qaar ka mid ah, sida wargeys ka soo baxa dalka Denmaak, Noorwey iyo Iswiidan. Inkastoo Bacadle uusan ka mid ahayn Muslimiintii ku nooleed aagagga Nabiga laga af lagaaddeeyey haddane dareenkiisa suugaaneed ayuu ku caddeenayaa sida uu uga xun yahay cayda Nabiga, kuna muujinayaa arrinkaa hab suugaaneed oo aad u sarreysa, taana waa sidii lagu yiqiin halyeeyada iyo abwaannada Muslimiinta ah marka loo eego taariikhdeena Islaamka. Abwaanka oo aad iyo aad u careysan wuxuu ku billaabayaa gabaygiisa, shiribka iyo geeraarka ka danbeeyaba sidatan:

Maxay Ahlu Towxiidku sugi waa su’aal furane?
Sanka miyaa bir laga galiyayoo seeto lagu taagay
Suddan miyaa qalbiga nooga xiran samaha diideysa
Cawinaad miyaa nalagu sabay sun iyo dhuunkaal ah
Ma wax Nabigii lagu seejiyaa gacanta loo saaray
Waxay sahala ugu eegayaan waa saqiifnimo e
Usaamiyo Sarkhaawiba walley naga saxnaayeen!
Haddaan labadaa saacidi lahayn sidan ma joogneene
Ninkii xaar u seyriyay samada wuu ku soo noqone
Iyana saafi madaxiisina suuli buu noqone
Sakhiifkii Nabiga caayayow saa umbaa tahaye
Nabigii saafi adigana bir baan kula sugeynaaye
Seeftii Sarqaawoo sahneyd saa laguu mariye
Wixii aad sahaala u qortaa joogi sababtaada
Sakhiifna waxaa ah gaal seyn lahoo Suubbanihi caayay
Kuwii Sanam Ilaah moodayoo una sujuudaayey
Suubanaha iney caayayaan safiihigaa mooge
Nin liwaadka suubbiya unbaa suubanaha caaya!
Nin Ilaahay seejiyey xaqaa suubanaha caaya
Suddan jannada ninkii looga xiraa suubanaha caaya
Sagaashan oday nin loo gubay unbaa suubanaha caaya
Ninkii Hooyadii saartay baa suubanaha caaya
Nin saqiir liwaaday unbaa suubanaha caaya
Nin walaashi xabad saaray baa suubanaha caaya
Qalinkiisi baa sabab u noqon saala weynaha e
Inuu seexan waayaa la badi saahir buu noqone
Afka wuxuu ka sii deynayaa sun iyo dhuunkaale
Markii Aydhiskii saaqay buu suubanaha caayay
Hadba wuxuu ku salalaa raggii saartay oo kuday
Haddii daba saliid iyo khaniis suubbanihi caayay
Maxey Ahlu-Towxiidku sugi waa su’aal furane
Salka may ka gooyaan kufriga subax khamiisaad
Sallallaahu Nabigu ha farxo subax isniinaade
Ilaahay shafeecaduu u sugay waa naloo sixiye
Sallallaahu Nabigeeniyoo saa la yeelahayo
Nafta haddaanan mowdka u sallimin seegnay taladiiye
Shafaacaduna sahal ma aha ee seefta wada qaata
In Ilaahay nagu sugo xaqana saamaleyl kacaya
Ka saahida adduunyada naftana siiya Nabigeenna
Raggii seef isaga dhigoo wadnaha lagaga soo saaray
Oo Uxud sidaa loo wariyo sahanki maan raacno
Sukhrufkaan adduunyadana maan saahid ka ahaano
Oo maan nolol sidaan nahay ka roon seefta lagu doono
Silcatallaahi qaaliya muwaan saabka lagu haynin
Warhooy maa jannada loo sacyiyo saan u gadanaaba
Suddan miyaa qalbiga nooga xiran saatirkaa faxane!
Safar baa dunida lagu yahoo waan ka soconaaye
Saad kheyr leh weeyaan wallee hiilka suubbanuhu
Naf jannadi lagaa siistay baa sahan u kheyr roone
Niman yahow su’aalo aan hayoon sugi jawaabtooda
Goormaa nalaka saamaxay jihaad waa su’aal furane!
Surka miyaan la goyneyn kufriga suubbanaha caayey?
Saxan saxo udgooniyo jannadi sow la sugi maayo?
Adigoo dilkooda u sacyiyey oo niyada saaray
Surka haddii lagaa jaro jannaad sugi Inshaa Allaahu
Sariirihii jannada iyo aroos suubban baad heli
Nimco aan lagaa saarinoon suulin baad heli
Naftoo waaritaan loo sugiyo sixiyo liibaan leh
Saxan saxo udoon Xuurul-Ciin wada suleekhaahe
Sanka taad ku qabatiyo shafkana aadan saluugeynin.

Shirib
Samadaad xaar u seyriseen, Nabiga suuban waa saliim.

Baabuurta Bii.El-ka

Sihiinaan aqaan Bii.El-oow saad u badan tiine
Sare u fuul sikiyo sociyo joog waad ka sinantiine
Qof soo socota waa sugi yaqaan sanuud jeceelkiisa
Salka intaadan dhiginow misana sibiq dhaqaaqaaye
Soo kala firee waa yaqaan sabadiyood gaarin
Ka koo degiyo baabuurkan saar kama sariigtaane
Gaariga sidii suus galey nalaku soo beegay
Saf waliba markaad buuxisoo surumadii goysey
Sufurtaa madooboo ilkaha saaran baan garane
Sigaar nugu shiidoo buufiyoo qaaca nagu sayri
Sanka ugu shub duulaan cabeen sun iyo waabayda
Sannudiina waa naga gurteen saaraqnimadooda
Halkaa sahansatana waa iney hor uga siibtaane.

Qabrigii Isugu Jiray

Maansadaan waxay ka mid tahay maansooyinkii ugu danbeeyey ee abwaanku tiriyey inta aanu ka tagin adduunka, waana maansooyinka uu ugu jeclaa waayo waxaa uu kaga hadlayaa dhimashada iyo wixii ka danbeeyey waana gabey wacdi iyo waano ah.

Sagaashan iyo dhowr sano haddaan samo ku noolaado
Sakaraatul mood baa ku xigi subax aan dheereyne
Hadduu ruuxa iga siibo Malag amar cad loo siiyey
Oo saaqba saaq lagu duwoo mara cad lay saaro
Waxay igu samiyi magac cusuboo aan i soo marine
Sidaa yeela meydkey i oran saacad dabadeede
Sariirtaydi bay iga beddeli saxar la’da ahayde
Qabrigii i sugi jiray haddii midig la ii seexsho
Saddax xarar haddii lay dul suroo jaqafyo lay saaro
Oo ciidda igu soo rogaan ahalyo saaxiibo
Oo saabaanka leyga ceshadoo la iga sii yaaco
Oo kaligey aan soo haraan laba sugaayaaye
Ilaahayow su’aalaha qabriga aanan sixi waayin
Allow igu sug towxiidka oo Nabigi hay seejin
Siraadkiyo qiyaamana Allow haygu saran seerin.

Sacadow Yeelkaa

Gabaygaan waxaa uu gabyaagu tiriyey maalmihii ugu danbeeyey ee aanu buuggaan ka shaqeyneyney daabacaddii koowaad, ka dib markii aan arkey gabyaaga beeshiisa oo ka lugjiideysa taageeridda dowladdii lagu soo dhisay Carte ee dalka Jabuuti oo uu hoggaaminayey Cabdi Qaasim Salaad Xasan.

Sayn xaarle sayr sayrisee Sacadow yeelkiinna
Soomaali waa kala tagteen sucamadoodiiye
Sagaal iyo sideed Digil iyo Mirif kala socdaasheene
Sama talis Xawaadliyo Abgaal kuuma uursama’e
Saddax iyo Sagaal Murusadana waa sidoo kala’e
Suleemaan iyo Dudublana horaad sulux ku sheegteene
Sacad Cayr ka harayow ciddaad sugi aduunbaa og!

Shirib:
Soomaalaa sowd ku dooratee sokeeye diidey sayrabaan?
Umadu waa oggol yihiin adduun kuna waa aqoonsadeen
Aqri badeena waa yihiin abaalna waa u erganaay
Itaalna waysku ag dhacnaa idinna wayla ogtihiin!

Saar Hindi

Gabaygaan waxaa la tiriyey 17kii Oktoobar 1997kii, maalintii Jimcaha oo ay isugu tageen beesha Sacad, labadooda qaybood Jaamaca Ummadda meeshii ahaan jirtay, si ay u heshiiyaan. Kulankaas waxaa uu ku dhammaaday jawi nabadeed oo ay ka muuqatay is jeceyl iyo ka shalleyti wixii la soo maray ee hore oo khilaafaad iyo dagaalba ahaa.

Taariikhda sooyaalka ahe Sacad ku naaloodo
Soddonkii fac sharafkaan sidnaad sahal u laaddeene
Sinji waxaanan u lahaynna waad nagu saxiixdeene
Sanka iskama duraan laba simane waysku siranteene
Towfiiq Allaha noo saqiro way nasidataaye
Waagii siyaasada cusubi Sacad ka waynaatay
Oo saar Hindigu nagu dhacoon samada eegaynay
Cumar Dheer kuwii sababayna aan daba saqleynaynay
Kuwaan uurka wada seexanana sulux ku sheegaynay
Waxay sababtay gacal aan hub sidan suuqa ku ogaarso
Iyo inaan Saciim wayno oo Sacad agoontoobo
Waxba gabaygu yuu ila sidbane waxaan ku seeteeyey
Sidii la arki jiray curadku waa lama saluugaane
Waxay noo saxiixaanna waa samiyo kheyraade
Sinji dhaannimana lama rabee Sacadow taageera.

Sababta Ii Sheega

Waan maanso Siinley ah oo uu gabyaagu la yaabban yahay arrimo dhowr ah ee ka dhacay geeska Afrika iyo degaanno ka mid ah dunida Islaamiga, sida xiriirka ka dhexeeya dad Somaaliyeed iyo Itoobiya, sidoo kale siyaadaha reer galbeedka ee uu Mareykanka ugu horreeyo ee la xiriirta dunida Islaamka.

Siinleyda gabay waxaan ku nacey ugana sukuuday
Hadba kooxda ay saaran tahay sax uma eegaane
Siday tahayna uma fiiriyaan nuxurka suugaanta
Anna saama leyl baan u kacay sahala maahayne
Yey ku seegin maalmaha sabtiga tixaha Siinleydu
Siddo’ la qabto gabay aan laheyn waa ka saahidaye
Rabbina ha iga saamaxo wixii sabaqu liisaana
Iyo sacabkii ley tumi jiroon samaha moodaayey
Afartaa si aad garan kartiin meydin solonsiiyey
Siddo la qabto mowyeelay iyo seedaan laya leexan
Saddax kalana waa midaan u sinay magaca Soomaali
Sinjiga Xabashi sidii lagu yiqiin waa ku socotaaye
Maxaa sababay gogol Soodariyo sibiqda dooloowa
Maxaa sababay Suugiyo Shilkaha saqiiradii laayey
Maxaa sababay saadaasha xune Xabashi loo seexday
Maxaa sababay gaal seyn lohoo siqaya ciiddeenna
Maxaa sababay kumanyaal sirdoon Sababa loo geeyey
Maxaa sababey oo lacag saqrada Sanaawi loo siiyey
Maxaa sababey Soomaali qaar Xabashi soo raacdey
Sirdoonkii Israa’iil maxaa Sababa loo geeyey?
Maxaa calanka Soomaaliyeed Xabashiguu siibay
Waa Su’aal ma doonaa la yiri sadarka muuqdaaye
Cabdi Majiid hadduu suuxayoo dhaawacmoo sirirey
Isxaaq Rabiin muxuu ugu safriyey saba Yahuudeedka
Saxwada diinta maxay uga cawdeen sanad Mareykaanku
Muxuu Kilinton saad ugu baxshaa sababo diimeedka
Maxay Suufiga u jecel yihiin selefna ceebeeyay
Suudaan maxey galabsadeen waa su’aal culuse?
Seddex gees dagaal ehey kufrigu saf ugu qaadeene
Oo hub iyo saanad u heleen kuna siqaayaane
Waxaa sababay diintii Alley sara u qaadeen dhe
Waxay Carabi sugayaan ma garan saxal Alloow keenye
Sidey ku habbooneyd iyo baldaa saamigaan rabaye
Haddey subax ka yaacaan Yuu.En-ada lama saluugeene
Sahyuuniyadda gurigeedi bay kharashka siiyaasne
Markaasaa Fiito laga saarayaa samafalkoodiiye
Seetaa Ciraaq lagu qabbirey sagaashamaadkiiye
Nimcadii Eebbehey siiyey bay qalinka saareene
Khaliijiguna sacabkuu u tumay gaalka seynta lehe
Sinji waa maguuraanoo waa suu ahaan jiraye
Sayid Maxamadoo difirayaad sahay u diideene
Siddeetan iyo lix guuradiina waa jananka Suudaane
Sal iyo baar anaa idin aqaan salafka mooyaane
Adigoon cimaamado sumadda madaxa ii saaran
Kala saar Sunnada iyo bidcada ha isku suugeyne
Waxba gabaygu yuu ila sidbane waxaan ku seeteeyey
Soddon dowladoodoo Muslimoo hub iyo saad heysta
Sanka waxay Yuhuudi uga duri sababta ii sheega
Suudaani waa Carab Muslima saan ogsoonahaye
Sunnihiyo kitaabkii Alley madaxa saarteene
Saddexda gaal waxay ugu kulmeen sababta ii sheega
Siyaasiintii Soodare tagoo Senaawi sooryeeyey
Waxay Dooloow uga saakideen sababta ii sheega!
Dad saboola oo silicsanoo sahay yar loo keenay
Dekaddiyo goroonkina sakiray Sababta ii sheega
Soomaali anigaa xukuma suluxna waa diiday
Saddexda raadiyana waa ogyahay sababta ii sheega?
Dadku wuxuu u seeteysan yahay toban siyaasiine
Culimadu waxay ula socdaan sababta yey sheega?

Ri’ Ka Qaada Caamada

Gabeygaan waxaa uu Abshir Bacadle mariyey sannadkii 1984kii, waxaana uu ku weerarayaa gabaygaan dariiqooyinka siiba dariiqada Rabiiciyada, waxaana ka muuqata in abwaanku isaga oo careysan tiriyey maansada sida uu ku caddeeyey tixda gudeheeda, waayo ma aha arrin sax ah in dad Muslimiin ah lagu tilmaamo ama lagu sheego riddo iyo gaalnimo si kasta oo fikradaha leysugu khilaafo.

Kitaabaha markii laysla rogey oo run laga sheegay
Waatey riddoobeen mar qura ru’asadiiniiye
Nin waliba halkii laga rabuu raali geliyaaye
Kacaankeydin raacaye wallee iguma raagteene
Markaan dibirta kugu soo ritaa layga kaa rogaye
Waxaan caro la riimaba haddaan soo ruqaansadaye
Rixladii waxbarashadu haddey soo rogaal celisey
Ragaadkii imudey wey biskadey roobna wey da’aye
Rumaatiisamkii weyga baxay ruugagga ijaraye
Halkii raranku iga gubi jiraa rays kasoo duxaye
Rag kuu helay Rabbina kuu cuskadey Ruushna waa tegaye
Ruqruqaan sigiinaan maqliyo wey rawaxayaane
Reemaha inaan kugu wadaco waa sidaan rabaye
Raan weynayaa shiyo bidcada diinla kala reebey
Rukumada in loo siibi karo maba rumesneyne
Rajaase haatan ii muuqatiyo raaxo iyo khayre
Hadba raxan hakaa leexsadeen waa sidaan rabeye
Rugta Gaalkacyood lagu raqsiyo xarunta Ruunsheelo
Ma Rusuul qarsoon baa fadhiya meeshan lagu riimo?
Rag hadday lahaayeen horay xaqa u raaceene
Rabbi baan ku dhaartiyo Allihi Raasiqa ahaaye
Ra’su diinka weli maanay garan ru’asadoodiiye
Afartiisa rubuc baan bartay ribix u haystaane
Dhaaxaa la ruugood naflaha roob ka gadateene
Ri’ ka qaada caamadu hadday rara gubyoodeene
Kitaabaha markii laysla rogey oo run laga sheegay
Waatey riddoobeen mar qura ru’asadiiniiye
Nin waliba halkii laga rabuu raali geliyaaye
Kacaankeydin raacaye wallee iguma raagteen
Markaan dibirta kugu soo ritaa layga kaa rogaye
Waxaan caro la riimaba haddaa soo ruqaansadaye
Rixladii waxbarashadu haddey soo rogaal celisey
Ragaadkii imudey wey biskadey roobna wey da’aye
Romaatiisimkii weyga baxay ruugagga i jaraye
Halkii raranku iga gubi jiraa rays ka soo duxaye
Rag kuu helay Rabbina kuu cuskadey Ruushna waa tegaye
Ruqruqaan sigiinaan maqliyo rawaxayaane
Reemaha inaan kugu wadaco waa sidaan rabaye
Raan weynayaa shiyo bidcada diinta kala reebay
Rukumada in loo siibi karo maba rumeysneyne
Rajaase haatan ii muuqatiyo raaxo iyo khayre
Hadba raxan hakaa leexsadeen waa sidaan rabaye!

Yaa Deegaan Ah? Yaa Dool Ah?

Abshir Bacadle gabayga soo socda wuxuu ku cabbirayaa sida ay fikraddiisa ugula muuqato nolol bulshadeedka Soomaali meelo ka mid ah, gaar ahaan habka loo kala leeyahay degaannada qaarkood sida deegaannada Jubbooyinka oo dhibaato badan iyo is qabqabsi ay ka dhacaan beelaha Soomaaliyeed oo halkaa wada dega. Abwaanku halkaan dereen suugaaneed ayuu ugu muujinayaa sida uu u arko xaquuqda degaanka iyo sida xaq loogu kala leeyahay:

Diiwaanka taariikhda gabay daabacaan tirini
Ninkii dudaya yeelkiiye garsoor dow ahaan ridiye
Yaa deegaan ah, yaa dool ah baan diirka ka caddeyni
Anba doolka yimid baan ihiyo duulka soo galaye
Hirka Absame haddii aanan ku helin ma ihi deegaane
Dawankii colaadoo Jubbada hoose dananaayey
Oo doolku wadi jiray haddaa daawo loo helaye
Rag isku darahoo deegaan ahoo diin leh baa tegaye
Oon duulaan ku aadine ku tegay dalabka deegaanka
Daroogada cagaaran inteey dilatay mooyaane
Shacabku waa ku diirsaday xaqii daaha laga qaaday
War-day iyo Absame waa degaan kalase deyr weyne
Doqon-diide Cowramale, Dir iyo Sheekhaasha,
Mushunguliga xeebaha degiyo webiga daaciisa,
Hartigu waa deegaan la hubo oon ciddina diideyne
Taariikhda duugga ahi waa lama daboolaane
Siddeedani deegaan weeye haba kala danbeeyeene
Digil ya Ciis deegaan ma ahan waa deris wadaagaane
Daa’iratu Seban buu waqtigu daadihinayaaye
Waa daalac naasile Baroow damaca aashaada
Nin dool ihi hadduu qolo didshoo dega makaankooda
Oo loo daayo seban wuxuu is dhihi dowlad baa tahaye
Lama dooran, mana aha deegaan duullan buu wadaye
Asba Morgan buu didayayoo loogu dowgalaye
Ina Aadan Dheeruu ku daray kama dambeysiinee
Dubuhuu la rabay Ina Cigaal dib ugu soo laabay
Hadalaabo Hiiraale kuwo diin leh baa yimide
Ninka daadka sheegoo Rabbigeey guusha ugu deeqay
Dirkii waa Absame, kuna darsaday Daahi Caalim ahe
Yaan damac ku gelin boqol kun buu daadihinayaaye
Dibedahana meer waa digii diiday nabadiiye
Ama diinta raac waa dantaa labada daarood ba!

SHIRIB
Dad waa dool dadna waa deegaan, Deris wanaagse diidi maa
Dawanka Tigri waa damaa, Dad diin lahaa dalkoow heraa
Kornayl Hiiraale waa kudee, Kitaabka Alle kukta saar
Qabiil iyo Qaad u qeyliyoow, qowlkoodu qiima yeela maa
Barre Bax Baydhabaa xigtee, Kitaabka baahay maw bogteen?