Cutubka 8aad

Habkii Rasuulku ula dhaqmi jiray caruurta
Wuu u ducayn jiray
Wuu salaami jiray
Wuu la kaftamin jiray
Wuu dhunkan (shumin) jiray
Wuu xambaari jiray
Wuu la ciyaari jiray
Wuu waanin jiray

Siduu ula dhaqmi jiray Rasuulku ilmaha
Caruurnimadu waxay leedahay xaalada khaas ah, oo rabta in loola dhaqmo hab ka duwan qaabdhaqanka dadka waa wayn, waxay Soomaalidu ku maahmaahdaa ciyaalnimadu waa ciil laga koray, hadaba marxalada caruurnimada ayaa ah marxaladaha dadku soo maro midda adag, waayo waa marxalad uu qofku ku qaabaysmayo oo uu qaadanayo qaabkii uu u noolaanayo, sidaa awgeed aad ayey culumada tarbiyadu isku dabar jabiyeen siday u caddayn lahaayeen marxaladan iyo waxa gudboon in la sameeyo si loo helo ilmo ka hagaagsan dhan walba. Taas sidii loo gaari lahaa ayey umad kasta u dajisataa manhaj ay ku hogaamiyaan marxaladan caruurnimada iyo maraaxisha kalaba, hadaba Islaamku wuxuu leeyahay manhaj dhamaystiran oo caddaynaya hannaanka barbaarinta ubadka, waxaa laga soo xigtay manhajkan Qur’aanka iyo sunada rasuulka s.c.w, hadaba aan bal eegno qaabkii rasuulku scw ula dhaqmi jiray ilmaha.

U mahadnaq ilmahaaga
Sida badan ilmuhu markuu qaldamo waxaa ku dhacda canaan inkaaran oo qalbigiisa dooxda, laakiin waxaa yar inta ilmaha loo mahadnaqo ama la amaano, sidaa awgeed waxay na faraysaa tarbiyada rasuulku s.c.w in ilmaha la amaano oo loo mahadnaqo marka ay sameeyaan wax lagu farxo, wuxuu yiri Ibnu Cabaas r.c waxaan u keenay rasuulka s.c.w wayso, markaasuu yiri, “Yaa ii keenay waysada?” Markaasaa loo sheegay, markaasuu yiri “Allow fahansii diinta.”
Sidoo kale rasuulku ilmaha wuxuu ugu ducayn jiray ducooyin xambaarsan khayr aduun iyo ku aakharaba. Waxaa laga wariyey Anas ibnu Maalik oo ahaa adeegihii rasuulka s.c.w inuu yiri: rasuulku wuxuu iigu duceeyey ducadan: [Allow badi xoolihiisa iyo ubadkiisa, una barakee waxa aad siisay.]
Waxaa dhacday in Ilaahay uu aqbalay caruurtii rasuulku u duceeyey oo dhan, Ibnu Cabbaas wuxuu noqday caalin wayn oon laga daba hadlin waqtigiisa, sidoo kale Anas ibnu Maalik wuxuu Ilaahay siiyey hanti badan iyo caruur ka badan boqol iyo wax dheer. Wuxuu kaloo Ilaahay siiyey cimri dheer oo waxaa la sheegaa in uu gaaray 120 sano.

Faalo
Waxaa jirta in duqeydeena qaarkood marka ilmuhu u adeego ugu duceeyaan waynoo, hadaba sidaas waa laga fiican yahay, waa inaan ilmaha ugu ducaynaa duco wax ku ool ah, sida cilmiga, liibaanta aakharo iyo adduun, baarinimo iyo suubanaan, maxay u tari haddii uu waynaado oo uu noqdo mooryaan? Ama noqdo ayaan darane seegay aakharo iyo aduun.

Salaan ilmaha
Waxay kaloo tarbiyada rasuulku s.c.w na faraysaa inaan salaanno ilmaha yaryar marka aan la kulanno, waxaa la sheegaa Anas inuu soo maray caruur meel ku ciyaaraysa, markaasuu salaamay, markaasuu yiri, “Rasuulka ayaa soo maray ciyaal meel ku dheelaya markasuu ku yiri: assalaamu calaykum caruur.” Marka rasuulka ayaa sameyn jiray.
Hadaba inaad salaanto ilmaha waa sunno ilma lagu barayo salaanta, laakiin waxaa kaloo sugan in ilmuhu salaamaan dadka waawayn. Taasise waxay ku dhacaysaa haddii la baro salaanta iyo aadaabteeda.

U sheeg ilmahaaga inaad jeceshahay
Waxaa shaki ku jirin in waalidiintu ilmahooda jecel yihiin, oy naftooda ka jecelyihiin, laakiin waxaa qurux badan in ilmuhu dareemo jecaylka waalidkiisu u qabo, wuxuu dhihi jiray rasuulku s.c.w marka uu qaado Xasan, [Allow waan jeclehee jeclow.] Wuxuu yiri al-Baraa r.c, “Waxaan arkay rasuulka s.c.w oo Xasan ibnu Cali tunka ka saaran yahay oo leh, [Allow waan jeclahee, jeclow.]
Waxaa kaloo laga wariyey Abii Hurayrah r.c inuu yiri, “Rasuulka ayaa laabta ku qabtay Xasan ibnu Cali oo yiri, [Allow anigu waan jeclahaye, jeclow, oo jeclow qofka jecel.]” Wuxuu yiri Abii Hurayrah r.c, “Ma jirin wax iga jeclaa Xasan, kadib hadalkaa markuu yiri rasuulku s.c.w.”

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *