Ikhwaanii waxaan kala tagnay ayada oo ay xaaladda dacwadu meel fiican marayso. Waxaa dhacay heshiiskii la gaaray oo ahaa in lagu dhaqmo shareecada Islaamka marka laga reebo ugaaskii beesha oo asagu diiday ku-dhaqanka shareecada Islaamka.

Dhulka Gedo ku fadhido aan sawir ka bixiyo, maxaa yeelay waxaa laga yaabaa dad badan oo akhristayaasha ka mid ahi inaysan garanayn khariidada deegaanka.

Sababta ugu weyn ee aan u tilmaamayana waxaa weeye Gedo waxay xuduud la leedahay laba waddan oo shacabka Soomaaliyeed u ah cadow soo jireen ah ama gumaystayaal saliibiyyiin ah. Waa Itoobiya iyo Keenya.

Waxaan kaloo arki doonnaa dagaallo faraha looga gubtay oo dhexmaraya mujaahidiinta iyo saliibiyyiinta. Marka waxaa fududaan doonta tilmaanta meesha dagaalku ka dhacayo iyo cidda daggan. Waxaad arki doontaan bakhtiga Tigreega oo buuxdhaafiyay goobaha qaarkood. Waxaad arki doontaan ciidama dhan oo mujaahidiin ah oo shahiiday dhammaantood. Waxaad arki doontaan karaamooyin Rabbaani ah oo dhacay.

Waxaad kaloo arki doontaan dagaallo dhexmari doonaa mujaahidiinta iyo Yuu.Es.Sii (USC) oo uu hoggaaminayo Jenaraal Caydiid. Waxaad arki doontaan waxqabadkii imaaradii Islaamiga ahayd iyo horumarkii ay gaartay, dhanka diinta iyo dhanka maaddiga intaba. Waxaan kaloo kusoo qaadan doonnaa cududdii milatari ee ay yeelatay imaaradu.

Waxaan naqshadda ka qaadanaynaa Buuloxaawo oo xuduud la leh Itoobiya iyo Keenya. Haddii aan ku billowno degmada Luuq waxay Buuloxaawo ka jirtaa dhanka bariga iyo dhanka ay Baydhabo jirto. Garbahaarray, Baardheere iyo Buurdhuubo way isku aaddan yihiin oo waxay Buuloxaawo ka xigaan dhanka koonfureed ama Kismaanyo xaggeeda.

Ceelwaaq waxay ka xigtaa dhanka qorrax u dhaca oo Keenya ayay xuduud la leedahay. Doolow waxay ka xigtaa dhanka waqooyi oo waxay xuduud la leedahay Tigreega oo labada waardiye waxaa u dhexeeya wabiga la yiraahdo wabi Daawo. Buuloxaawana waan taagannahay oo waxay xuduud la leedahay Itoobiya iyo Keenya oo waa isu muuqdaan saddexda waardiye ama ciidan.

Walaalayaal waxaa caado ah mar kasta oo dadka khayr la farayo inaan la waayeen dad khayrka kasoo horjeeda oo ayagu qaab kale u shaqaynaya ama Islaam-nacayb ha ka ahaato ama jaasuus ha ahaado oo dano shisheeye ha u adeego. Waxaa kaloo mar walba aan la waayeen mid magac Islaam sheeganaya oo manhajku ka khaldan yahay sida Suufiyada.

Ducaaddii waxaa soo foodsaaray caqabado waawayn oo markii dambe gaaray in qaarkood birta laga aslo ama la dilo. Magaalooyinku waa is dhaamaan, qaar ayaan salaadda lagu tukan karin oo markay ku arkaan aan ka shakinayn inay ku dilaan ayagoo rumaysan inay kugu janno-tagayaan. Culumadooda ayaana saas u fatwootay (waa Suufiyo).

Magaalooyinkaas waxaa ka mid ahaa Garbahaarray. Magaaladaas waxaa daggan ama saldhig ay u ahayd Suufiyada Mareexaan ugu waawayn sida Ina Taltaliini. Ninkaasi wuxuu haystay waraaq uu u saxiixay Ina Siyaad Barre oo la leeyahay, “Ninkaad u malayso in uu yahay bidci (Salafu Saalix) adoon ka hadlin xabsiga kuugu dhow ku xir kadibna annaga noosoo gudbi annagaa Labaatanjirow u dhaadhicinaynee!”

Waxaa kaloo magaalada daggan Maxamed Siyaad Barre oo ciidamo ku uruursada si uu mar kale Xamar u qabsado (waa siday la tahaye). Waxaa dagaan ahaan magaalada daggan reerka Ina Siyaad ka dhashay. Waxay tolkiis diyaar u yihiin inay ku celiyaan kursigiisii gardarrada looga qaaday sida ay ayaga la tahay. Waxay ku bixiyeen naf iyo maalba difaaciisii iyo ku-noqoshada Xamar intaba.

Waxaa magaaladaas loo diray Shiikh Xasan Xuseen (taqabbalahu-llaahu). Dadkii wuxuu ugu yeeray in ay Ilaahay isu dhiibaan oo ay dulmiga joojiyaan, shareecada Islaamkana ku dhaqmaan. Wuxuu dood dheer la galay Suufiyadii saaxiroolayaasha ahaa ee Ina Taltaliini madaxda u ahaa.

Waxaa dhexmaray dood dheer, wuxuu ku oogay xujo cad. Waxay waayeen waxay ku difaacaan sixirkoodii iyo riwaayaddii beenta ahayd. Waxay ku dhawaadeen fashil iyo in la ogaado beentay meesha ku hayeen.

Sida caadada u ah diinlaawayaasha iyo suxarada ama sixiroolayaasha waxay sameeyeen dhagar ama shirqool ay wadaadkii ku khaarajiyaan, dhagartiina waxay u dhacday sidaan:

Maalin ayey wadaadkii waxay ku dheheen waxaan rabnaa in aan caawa meel isugu nimaadno oo Ilaahay barinno oo habaartanno (mubaahalo), kaanagii xaqdarro wada in Ilaahay si dhaqso ah nooga qabto. Wadaadkii wuxuu yiri waa hagaag waan imaan.

Waxay diyaariyeen koodii ugu liitay xagga caqliga iyo xagga diintaba. Waxay dheheen, “Markuu shirku dhammaado oo wadaadku gurigiisii aado meel mugdi ah u gal oo baas ku kala jeex subixiina waxaan leennahay waxaa ku dhacay habaarkii xalay la is habaaray oo asagaa xaqdarrada waday. Wakaas durba Ilaahay naga qabtay.”

Waa la isu yimid oo la mubaahalooday, waana la kala tagay. Wax yar intuusan socon wadaadkii ayaa dhagarqabihii meesha loo galiyay baas ku kala jeexay. Halkii ayuu ku shahiiday Shiikh Xasan Xuseen (taqabbalahu-llaahu). Shayaadiintii dhagarta sameeyeyna  subaxii ayay dadkii waxay ku dheheen, “Annagaa habaarnay xalay oo waxaa ku dhacay habaarkayagii. (Maa shahidnaa mahlika ahlihii!) Kama warqabno wax ku dhacay.”

Dhiigga Shiikh Xasan Xuseen iyo rag kale oo ducaad ah waxaa mas’uul ka ah oo lagala xisaabtamayaa Ina Taltaliini iyo saaxiibbadiis, lamana cafin doono jariimaday galeen. Waxaa u furan in ay Ilaahay u toobadkeenaan. Laakiin dhiiggii shuhadadu kama hari doono. Mar uun baa maxkamad caddaalad ah lasoo saari doonaa idan Alle.

Buuloxaawo waxaa dacwada ka waday laba nin. Nin markiiba waxaa xabsiga dhigay Ina Taltaliini ninkii kalana waxaa difaacay tolkiis oo meesha dagganaa. Waxaa la xiray Sheekh Cumar Aw-Faarax. Waxaa loo cagajugleeyay Shiikh Yuusuf Shiikh Maxamuud Axmed Tiire. Waxaa magaalada daggan aabbihiis oo ahaa ninka ugu cilmi roon magaalada Suufiba ha ahaadee, waa Sheekh Yuusuf aabbihiis.

Shiikh Maxamuud Tiire wiilkiisii  ayuu garab-istaagay oo wuxuu yiri ninkii mas’alo ku haysta wiilkayga anaa la doodaya ninkii dood qabaa ha yimaado berri subax 4 saac barxadda magaalada dhexdeeda ah kutubtiisana hasoo qaato.

Waxaa magaalada ag dagganaa ciidan uu haysto nin kornayl ah oo la yiraahdo Kululi. Waxaa loo geeyay khabar ah in la xiray ina hebel iyo ina hebel. Waa dad isyaqaan oo magaaladay ku wada dhasheen. Ninkaan dadka xirxirayaana wuxuu ka yimid Garbahaarray iyo meelo kale. Kululi wuxuu yiri Ina Taltaliiniyow haddaad ninkaan diin ku haysato soo qaado kutubtaada waa  inoo berri subax 4 saac iyo barxadda magaalada dhexdeeda ah.

Shaydaankii markuu ogaaday in laga rabo wax uusan hayn ayuu u cararay dhankaas iyo Baardheere. Ina Taltaliini wuxuu haystaa oo kaliya waraaqdii Maxamed Siyaad Barre u qoray oo ahayd ninkaad ku tuhunto in uu yahay Salafu Saalix  xir. Diin kale oo uu yaqaan ma leh. Xujadiisu waa xarig iyo cagajuglayn. Waagii markuu baryay ayaa lasoo dhoobtay barxaddii bannaanayd ee isteeshinka u dhawayd. Waxaa yimid libaaxyadii dawacadu cunaysay oo wata Bukhaari iyo Muslim,  waa ducaaddii.

Kornayl Kululi wuxuu yiri, “Aaway ninkii raggaan haystay?” Waa la waayay illayn baadilku caga uu ku istaago ma lehee. Kululi wuxuu yiri, “Maanta laga billaabo waxaad tihiin culumo xor ah. Waxaad akhridaan kitaabkaad doontaan, waxaad ku akhridaan meeshaad doontaan, ninkii idin la hadlana ii soo sheega anaa ka shaqaynayee.” Allaahu Akbar.

Xaaladdu markay halkaas marayso oo ducaaddii qaarna la laayay qaarna la xirxiray ayaa waxaa dhacay kulan dhexmaray golihii sare ee dacwada ama odayaashii Al-Itixaad ee gobolka Gedo. Waxaa la galay xiwaar dheer, waxaa la falanqeeyay masiirka dacwada iyo siday ku socon karto, waxaa laga baaraandagay dhibka jira iyo sidii loo xallin lahaa.

Waxaa la go’aamiyay in aan laga maarmin ciidan hubaysan oo dacwadaan waardiye ka haya ama ilaaliya ducaadda iyo dacwada miraheeda. Waxaa la sameeyay haykal dawladeed oo kale. Waxaa Madaxwayne laga dhigay Shiikh Muxamed Xaaji Yuusuf. Waxaa Wasiirkii Arrimaha Gudaha laga dhigay Shiikh Maxamuud Macalin Nuur. Waxaa Wasiirkii Gaashaandhigga laga dhigay Shiikh Yuusuf Shiikh Maxamuud Tiire.

Shiikh Muxamed Xaaji Yuusuf

Shiikh Muxamed Xaaji Yuusuf waa nin caynkee ah? Wadaadku wuxuu ahaa dadkii muddo hore waxbarashadiisa diiniga ah kusoo dhammaystay gobollada Sucuudiga. Wuxuu ahaa daaci wayn oo wuxuu kasoo shaqeeyay ama daaci kasoo ahaan jiray waddammo fara badan oo aan Soomaaliya ahayn, waa intii aysan Soomaaliya burburin ka hor.

Shiikhu wuxuu leeyay sifooyin fara badan waxaana kamid ah: Waa nin haybad badan, waa geesi, waa xaruuri oo waa nin kulul, waa deeqsi, waa mufassir, waa muxaddith. Wuxuu yaqaannaa sida dadka loo maamulo. Wuxuu jeclaa in uu naf iyo maalba jihaadka ku bixiyo. Wuxuu dadka ugu yeeri jiray in dulliga laga baxo oo gaalada la iska dulqaado iyo murtaddiinta, wuxuu rumaysnaa in aan cizzi jirin haddii jihaad la waayo.

Shiikh Maxmuud Macalin Nuur

Shiikh Maxmuud nin see ah ayuu ahaa? Shiikhu wuxuu lahaa wanaag fara badan. Waxaa kamid ahaa: Wuxuu  ahaa dadkii jaamacadaha ugasoo baxay waddanka Sucuudiga muddo hore, wuxuu ahaa nin geesi ah, deeqsi, baarri, mufassir, nabadoon run ah ayuu ahaa. Shiikhu wuxuu ahaa nin qofkii la fariistaa aakhiro uu xasuusanayo, wuxuu ahaa nin tawaaduc badan,  cibaado badan, wuxuu ahaa nin ku habboon in uu dadka hoggaamiye u noqdo. Ilaahay naxariistiisii haka waraabiyo, aamiin, aamiin.

Shiikh Yuusuf Shiikh Maxamuud Tiire

Shiikh Yuusuf nin sidee ah ayuu ahaa? Wuxuu ahaa sarkaal sare oo ka tirsanaa dawladdii dhacday, wuxuu haystay tababbar sare oo wuxuu kamid ahaa ciidammadii kumaandooska. Wuxuu ahaa raggii ay sida gaarka ah u tababarteen taliskii dhacay ee Siyaad Barre, wuxuu ahaa shiikh mufassirul-Qur’aan oo wuxuu ka dhashay qoys ehlu-diin ah, wuxuu ahaa geesi, tababbare ciidan,  wuxuu  ahaa mujaahid diin jecel. Wuxuu  ahaa nin u qalma in uu dawlad Islaam ah u noqdo Wasiirka Gaashaandhigga oo wuxuu yaqaannay hawlaha ciidanka iyo dagaalgalintooda.

Raggaas ama culumadaas saddexda ah ee aan kor kusoo sheegnay nin walbaa wuxuu bilaabay hawl asaga u gaar ah iyo tii caamka ahayd oo lagu magacaabay. Shiikh Muxamed Xaaji Yuusuf waxay ahayd shaqadiisu in uu yahay nin meel fadhiya oo dadka qaabila, waxay rabaanna u fuliya intuu awoodo. Taas wuu samayn jiray wuxuuna ku darsaday inuu noqday daaci dadka wacdiya oo diinta ugu yeera, wuxuu  noqday nin khaadum ah oo shaqaduu wax ka qaban jiray.

Shiikh Maxamuud Macalin Nuur waxay ahayd shaqadiisu in uu dadwaynaha ku dhexjiro oo la shiro oo masaalixdooda kala taliyo oo dhibka dhexdooda ah xalliyo heshiis dhexdhigo kuwa xurguftu ka dhaxayso. Waxay ahayd shaqadiisu in madaaris la dhiso, masaajid la dhiso, dadkana wanaagga ugu yeero. Wuxuu ku darsaday in uu noqdo daaci oo intuu masaajidkii dhex fariistay ayuu dadkii kutubbo u billaabay oo ka haqabtiray diintii.

Shiikh Yuusuf shaqadiisu waxay ahayd in uu ciidan dhiso oo hub soo uruuriyo oo xuduudaha ilaaliyo iyo dacwada meelna fariisto oo ciidanka shaqada u kala diro. Wuxuu ku darsaday in uu askartii tababbaro, diinta baro, waardiyaha qabto, sahanka u baxo, furinta galo, maslaxada dadkana xalliyo oo wuxuu ku dhexjiri jiray bulshada. Mar kastana wuxuu ka qaybqaadan jiray hawlaha bulshada dhexdeeda ka jira.

Billawgii Mucaskarka

Waxaa la yagleelay ama la billaabay mucaskar ama ciidan. Waxaa la dajiyay ciidanka Baladxaawo dusheeda. Sidaad la socotaan dawladdii dhacday waxay lahayd ciidammada qalabka sida oo noocyo fara badan ka koobnaa. Waxaa ugu xoog waynaa milatariga. Milatarigu wuxuu lahaa qaybo kala duwan qaarba wax bay qaabilsanaayeen.

Akhristayaalow Maxamed Siyaad Barre wuxuu samaystay ciidamo aad u fara badan oo si gaar ah loo tababbaray. Ciidammadaasi waxay ilaalin jireen madaxtooyadii Ina Siyaad Barre iyo wixii xiriir la leh madaxtooyada. Ciidankaasi wuxuu ahaa dhammaantiis Mareexaan. Hadday cid kale ku jirtayna ma badnayn. Markii lasoo qaxay oo la yimid gobolka Gedo ciidankii waxay u wareegeen Al-Itixaad. Sababna waxaa u ahaa Allaah kadib culumadaan soo sheegnay oo gaarsiiyay dacwada kadibna waxay noqdeen ciidan diinta Ilaahay waardiyeeya.

Dadku ma haystaan dhaqaale oo waxay u badan yihiin dadkii soo qaxay, waxaa lagama maarmaan ah in la helo dhaqaale ciidankaan lagu maalgaliyo. Waxaa loo baahan yahay hub, saanad, raashin, daawo iyo dhaqaale loo isticmaalo wixii caqabad ah oo ka horyimaada ciidanka. Waxaa la naadiyay ciddii ku tabarrucaysa dhaqaale ama hub ama gaadiid. Waxaa kaloo loo baahnaa qofkii noqonaya ciidan.

Waxaa xeradii soo buuxdhaafiyay ciidammadii xoogga dalka Soomaaliyeed oo waliba tababbaran oo waxaa sahlanaatay inay markiiba hawlohoodii qabsadaan oo aysan tababbar u baahnayn. Waliba waxaa laga helay tababbarayaal sare sida Barre Ubaxle (Barre Daliil), Shiikh Yuusuf iyo rag kale oo fara badan.

Waxaa loo kala tartamay khayrkii, waa loo kala dheereeyay. Waxaan ka xusi doonnaa dhawr nin ragga markiiba keenay naftoodii iyo maalkoodii oo wada socda, waxaa kamid ahaa raggaas Cabdi Buraale Wayax. Wuxuu ku deeqay naftiisii iyo gaari Toyoota ah oo uu lahaa. Markiiba waxaa la saaray qori Bii-10 ah. waa qoryaha lagula diriro taangiyada ama tiknikada.

Ninka labaad wuxuu ahaa Cali Xaashi oo wuxuu keenay naftiisii iyo  gaari Toyoota ah iyo qori Baroon ah oo ku rakibnaa, walow markii dambe xoogaa lacag ah loo celiyay. Cali Xaashi wuxuu kamid ahaa labadii wiil oo buundada Goday Tigreegii ka cayriyay waagaan u haajirnay Bari. Waxaa kaloo lagu xasuustaa Boosaaso mujaahidkii ay kasoo furteen xabsiga asaga iyo Shariif Yare. Waa khibraddii iyo hubkii ay ku difaaci jireen Maxamed Siyaad Barre waxay Islaamka uga faa’iideeyeen, jazaahumu-llaahu khayran ajmaciin.

Waxaa ciidanka maalgaliyay Shiikh Muxamed Qaasim (xafidahu-llaahu). Shiikh Muxamed waxaan soo marnay inuu ahaa nin maalqabeen ah oo maalkiisii u huray mujaahidiinta. Wuxuu noqday ninka kaliya oo Ilaahay mujaahidiinta ku dharqabtay ama ku badbaadiyay. Shiikh Maxamed Qaasim gurigiiisu wuxuu ahaa madarasad Islaam ah. Waxaa mucallim ka ahaa madarasadaas callaamatu Sheekh Shariif Cabdinuur.

Waxaan leennahay ma illaawi doonno abaalkaad noo gashay annagoo u baahan cid na kaalmaysa ayaad dhulka naga qaadday. Ilaahay baa gudi kara abaalkaaga. Waxaan Ilaahay kaaga baryaynaa inuu Jannatul-Firdowsa kuugu baddalo hantidaad Ilaahay daymisay annagana nagu kaalmaysay iyo hoyga aad Islaamka u noqotay, aamiin, aamiin.

Waxaa soo buuxsamay mucaskarkii, waxaa la helay wax aan la malaysanayn oo khayr ah, waxaa la helay cudud milatari oo ducaaddu isku hallayn karaan. Waxaa jiray ciidamo ay leeyihiin Es.En.Ef (SNF) oo ah Mareexaan oo gobolka nala joogay. Meelaha ay xoogga ku lahaayeen waxaa kamid ah Buurdhuubo iyo Garbahaarray.

Ciidammada Es.En.Ef (SNF) waxaa dulfadhiyay ciidammadii Yuu.Es.Sii (USC) oo uu hoggaaminayo Jenaraal Caydiid. Waxay rabaan inay Ina Siyaad soo qabtaan asagoo nool ama waddanka ka saaraan. Asaguna wuxuu rabaa inuu dib u qabsado Xamar oo cagta mariyo Yuu.Es.Sii iyo ciidankeeda. Maalin walba dagaal baa dhaca oo qolaa la cayrsadaa.

Qabsashadii Caydiid Gobolka Gedo

Waxaa weerar soo qaaday Caydiid, wuxuu qabsaday Buurdhuubo, Garbahaarray iyo tuulooyin ka sokeeya. Mooryaantii Ina Siyaad Barrana cagtaa la mariyay asagiina dirqi buu ku baxsaday oo Keenyuu u galay. Akhbaartaasu waxay soo gaartay wadaaddadii Al-Itixaad oo xaaladdoodu isugu toosnayd oo intay dadkii is fahmeen ayagu meesha dawlad ka ah.

Wadaaddadii waxay galeen shir degdeg ah. Waxaa la falanqeeyay musiibada kusoo socota iyo intay le’egtahay. Waxaa la isku raacay in aan Caydiid cidna dhaafayn oo aysan suurtagal ahayn in aan hal magaalo wada joogno annaga iyo Caydiid. Taladii baa lagu baartay, waxaa loo kala baxay laba koox.

Rag waxay dheheen aan ka hortagno oo iska celinno ninkaan waalan oo aan cidna ka xishoonayn. Ragna waxay dheheen aan magaalada gees uga baxno oo yaanaan xabbad ku ridin Caydiid iyo wuxuu wato. Isuma kaaya dhaamaan Yuu.Es.Sii (USC) iyo Es.En.Ef (SNF). Waxaa la qaatay ra’yigii uu soo jeediyay Macalin Maxamuud oo ahaa yaan xabbad lagu ridin magaaladana aan gees uga baxno.

Dib uga Gurashadii Baladxaawo

Waxaa magaaladii looga baxay dhankaas iyo Doolow. Waxaa la dagay meel lagu magacaabo Gaawiito oo 9 kiilomitir u jirta Baladxaawo. Waa meel istaraatiiji ah. Waa dhul biyo leh, hawd ah ama dhir leh wabigana dhinaca ku haysa. Waxaa la diyaarsaday wax alla wixii dagaal lagu gali lahaa, waxaa loo diyaar garoobay hadduu soo xadgudbo Caydiid in la iska dhiciyo oo lagu jihaado. Hadduusan soo aadinna aan loo dhawaaqin.

Sariyyadii Shiikh Yuusuf

Halkaas markay arrintu marayso ayaa waxaa ciidan diyaarsaday halyeygii Shiikh Yuusuf. Wuxuu kaxaystay rag xul ah. Wuxuu yiri anaa Caydiid iyo wuxuu ku sugan yahay ka warkeenaya. Wuxuu afka saaray waddadii Garbahaarray aadi jirtay oo Caydiidna kusoo socday. Ma naqaan wuxuu rabo shiikhu laakiin wuxuu u eg yahay nin inta Caydiid iyo ciidammadiisa ka hortaga xabbad ku billaabi doona oo illaa ay ku noqdaan meeshay ka yimaadeen dagaal ku wadi doona, (immaa shahaada wa imma-nasri).

Shiikh Yuusuf iyo ciidammadiisii way dhaqaaqeen, waxayna cagta saareen jihadii ay Caydiid iyo ciidammadiisiina ku sugnaayeen. Yuu.Es.Sii (USC) way soo socdaan, waxaa la isaga horyimid meel Shabeelduulaay la yiraaho qiyaastii. Shiikhu markii uu usoo dhawaaday ciidankii Yuu.Es.Sii ayuu waddada gees uga baxay oo wuxuu galay dhufays. Wuxuu sugayay intay kasoo dhawaanayaan ciidammada Caydiid. Ciidankiisiina wuxuu u diyaariyay hab dagaal.

Ikhwaanii arrintu ma sahlana, Shiikh Yuusuf wuxuu wataa koox yar oo ciidan ah, waxaa kusoo fool leh ciidankii Yuu.Es.Sii ugu faraha badnaa oo soo qabsaday tan iyo Xamar. Soo duceeya in Ilaahay Muslimiinta nasriga siiyo wixii diinta Ilaahay la dagaallamayana Ilaahay dulleeyo. Ikhwaanii dhagtu ha idiin taagnaato ducadana badiya.

Waa inoo qormada dambe inshaa Allaahu tacaalaa.

Walaalayaal waxaan kala tagnay annagoo dalka dibaddiisa ku maqan. Intaan maqnaa waxaa dhacay dagaallo waawayn oo lagu soo qaaday imaaradii gobolka Gedo. Dagaalkaasi wuxuu socday muddo aan yarayn mar walbana waxaa weerarka soo qaadayey gaalo is bahaysatay wayna jabayeen mar kasta.

Dib u Noqosho ama Gocasho

Inta aanan u galin Gedo iyo imaaraddii Islaamka ahayd aan wax yar dib noogu celiyo gobolka Mudug gaar ahaan Caabudwaaq. Waxaan xusayaa laba arrimood oo aan ka tagay markaan ka warramayey Caabudwaaq iyo dhibkii ay dacwadu kala kulantay.

Midda 1aad: Waxaan ammaan ballaaran usoo jeedinayaa qabiil ka mid ah qabiilooyinka daga Caabudwaaq. Reerkaasi wuxuu ahaa reer Ilaahay barakeeyay, Waxay ahaayeen Ansaar u gargaartay ducaaddii markii cid walbaa dishay oo dhacday.

Waxay dajiyeen guryohoodii, waxay wax ka siiyeen maalkoodii, waxay xabbadda isaga dhigeen ama waardiye u noqdeen ducaaddii dulmiga lagu laynayey, waxay hoy u noqdeen diintii Islaamka oo reer Caabudwaaq la collaytameen.

Waa reer Maxamuud Guuleed. Reerkaas barakaysan oo noqday ansaartii ducaaddii reer Caabudwaaq ay ka dhigeen waxay dilaan iyo waxay dhacaan ama dhaawacaan Ilaahay ha xifdiyo naftooda iyo maalkooda intaba, aamiin, aamiin.

Midda 2aad: Waxaan ka tagay halyeey meeshaas ku shahiiday. Wuxuu ka mid ahaa muhaajiriintii socodka kasoo billowday Dhoobley, wuxuu ahaa hoggaamiye ciidan, wuxuu ahaa tababbare ciidan, wuxuu ahaa daaci dadka dacwada ugu yeera. Reerkoodaa dagaan ahaan ugu badan Caabudwaaq (reer Dalal).

Wuxuu ugu yimid in uu dacwada gaarsiiyo, waxaa dilay ilma-adeerradii, waxay ku dileen magaalada Caabudwaaq bartankeeda. Qabiilkii uu ka dhashay oo magaalada haystay aad ayey ugu farxeen geeridiisa halyeygaas marka laga reebo nin la dhihi jiray Ina Bulxan iyo intii Ilaahay u naxariistay. Wuxuu ahaa halyaygaasu shahiid Abuu Dujaanah (taqabbalahu-llaah).

Ansaarigii Kaligii la Dagaallamay Reer Caabudwaaq

Markii ay Abuu Dujaana dileen reer Caabudwaaq, ayaa nin lagu magacaabo Ina Bulxan waxaa uu dagaal gobeed la galay reer Caabudwaaq iyo magaaladii oo dhan. Ina Bulxan wuxuu galay dagaal uu kali ku yahay ayna kasoo horjeedaan magaaladii Caabudwaaq oo dhan.

Wuxuu isticmaalay bambooyinka gacanta laga tuuro, wuxuu isticmaalay qoriga boobaha ah, wuxuu isticmaalay xeeladdii ahayd ku dhufo oo ka dhaqaaq. Wuxuu galay dagaalkii uu Abuu Basiira galay oo kale iyo taatiko ciidan oo asaga u gaar ahayd.

Wuxuu gaystay waxyeello badan, wuxuu argaggax ku riday Suufiyadii shayaadiinta ahayd ee mu’aamaraadkaan ka dambaysay, wuxuu kala cayriyey dhagarqabayaashii Islaamka dhibay ee laga tukan waayay.

Suufiyada waxaa ansaar u ahaa ama taakulayn jiray laba qabiil oo kala ah reer Siyaad Xuseen iyo qoys lagu magacaabo Celi. Waxaa madax u ahaa laba nin oo midna reer Siyaad Xuseen yahay midna reer Celi yahay ama Celi. Waxayna kala ahaayeen labadaas nin Ina Cabdi Jawaan oo ahaa reer Siyaad Xuseen iyo Ina Macalin Cabdi oo ahaa reer Celi ama Celi.

Ina Bulxan markuu rag waayay muddana dagaalkii ku jiray naftiisiina ay khatar gashay ayuu u hijrooday gobolka Gedo oo markaas jihaad ka socday.

Wuxuu ka qaybqaatay dagaallo badan oo lala galay kuffaartii iyo murtaddiintii. Aakhirkiina wuxuu ku shahiiday magaalada Ceelwaaq agteeda, waxayna isku maalin shahiideen al-Waalid al-Caabid az-Zaahid Shiikh Aadam Garwayne (taqabbalahumu-llaahu ajmaciin).

Gobolka Gedo iyo Imaaradii Islaamiga Ahayd

Sidee ayey ku billaabatay? Sidee ayaase looga faa’idaystay? Goorma ayey burburtay imaaradaasi? Yaase burburiyay? Soomaalidu gacan ma ku lahayd burburkii imaaradaas? Arrimahaas oo dhan iyo arrimo kaleba waxaan uga hadli doonaa qormadaan iyo kuwa kale ee soo socda inshaa Allaahu tacaalaa.

Akhristayaalow waxaad ii oggolaataan in aan xoogaa siyaasad ah gogoldhig ka dhigto inta aanan billaabin ka-sheekaynta imaaradii Islaamiga ahayd ee gobolka Gedo.  Aad ayaad ugu mahadsantihiin dhagaysigiina, baaraka-llaahu fiikum.

Ikhwaanii markii ay burburtay Dawladdii Maxamed Siyaad Barre sanadkii 1991dii,  waxaa dhacay musiibooyin fara badan. Waxaa kamid ahaa dhibaatooyinkii dhacay dil, dhac iyo barakicin. Dhanka kale waxaa meesha ka baxay oo saaxada bannaysay dawlad faasiqad ahayd oo diinta iyo dadkaba dhibaato weyn ku haysay laakiin lagu qabay xoogaa kala dambayn ah.

Waxaa kamid ahaa wanaagga lagu qabay dawladdaas xasillooni dadka dhexdiisa ah, ilaalinta xuduudaha, shaqooyin ay dadka qaarkiis ku haysteen, waxbarasho maaddi ah, magac dawladnimo iyo wixi la mida.

Walaalayaal waxaad ogaataan Soomaaliya iyo Itoobiya dawladihii ka talin jiray isku mar ayaa la riday, isku xilli ayaana kursigii xukunka laga qaaday madaxweynayaashii labadaas dal, Maxamed Siyaad Barre iyo Mingistu Xayla Mariyam. Qorshaha loo dumiyey dawladdii Soomaaliya waxaa lahaa reer galbeedka ama gaalada ee ma ahayn mid ay wateen jabhadihii qabiillada ee lakala oran jiray Yuu.Es.Sii (USC), Es.Es.Dhii.Ef (SSDF), Es.En.Em (SNM), Es.Pii.Em (SPM), Es.En.Ef (SNF), iyo wixi la mida.

Waxaad mooddaa in aan wali la fahmin balaayadu meeshay nooga timid iyo cidda wadatay. Waxaad mooddaa qabiilooyin fara badan oo Soomaali ah in ay la tahay in ay ayagu rideen dawladdii shuuciyada ahayd ee Maxamed Siyaad.

U fiirsada shacabka waxaa lagu dagaalgalinayay Ina Siyaad Barre ayaan kursiga ka tuuraynaa kadibna waddanka madaxwayne caadil ah ayaan u dhiibaynaa oo qof walba xaqqiisa siiya dadkana isu soo dhaweeya oo reer magaal ah.

Waxaa dadka ugu faham xun wadaaddada Ictisaam oo u qaba in ay dawlad tahay Buntlaan, waxaadna arkaysaa marar badan ayaga oo leh, “Waa dawlad madaxbannaan!” Oo talow yay ka xoroobeen?

Waxaa kuwaas kasii liita kuwa ku hoos naban maamulladaas ama la shaqeeya una fatwooda (Ictisaam). Waxaadna maqlaysaa marar badan ayaga oo leh, “Soomaalilaan waxay u baahan tahay aqoonsi.” Oo yaa inkirsan inay yihiin Soomaali?

Qoladaan koonfurtu (Ictisaam) waagii hore waxaa dagaalka lagu galiyay Daarood baa idin gumaysta ee iska dhiciya oo ka saara magaaladiina. Ma aysan oran oo maxay noo dhimeen oo waddanka looga saarayaa? Ma aysan oran miyaan kala maarannaa?

Daarood yaa baddalay oo Xamar lagu soo dhaweeyay? Mar waa Maraykan, mar waa Xabashi, marna waa balaayo madow. Qola kastaa markay timaaddo waxay ka liitaan Ina Siyaad Barre iyo Daaroodkii laga sifeeyay Xamar.

Wax lagu qoslo waxaa ah, bal fiiriya waa macquul in la yiraahdo dadkii Xamar dagganaa ee Soomaaliyeed waxaa dhibay kuwo meel kale ka yimid. Dadku waxay go’aan ku gaareen in ay xoog isaga saaraan baladaan ku habsatay. Ma xuma arrintu hadday saas tahay. Laakiin hadday taladu adinka idinka timid, maxaa loo boobay waddankii aad ka xorayseen dawladdii dhiigmiiratada ahayd? Maxaad Daarood markuu cararay uga daba cararteen? Maxaad uga qaxdeen waddankii aad ka xoraysateen Daarood? Maxaad qoxootiga u noqoteen sidii Daarood oo kale? Maxaa wali xabbaddu idiinku socotaa gaalana idiinku dhex jirtaa?

Jawaab u heli maysaan aan ka ahayn Allay lehe dagaalkaas waxaa watay gaalo iyo gaaloraacyo shacabkana waa la khayaameeyay. Gaalana waxay rabtay in ay waddanka qabsato, waana haysataa ee see isaga kicinnaa?

Markaad waddankii bannayseen ayaa la idiin soo dabamaray waana dantii gaaladu lahayd. Illaa haddana wax gartay arrintaas waxaa ka jira wiilasha yar yar ee gaalada qoriga la hortaagan Soomaaliduna leedahay khayr baad naga hortaagan tihiin oo waxaad waddankii ka erideen hay’adihii khayriga ahaa!

Ogaada gaalo dawlad idiinkuma maqna mana rabaan in aad dawlad noqotaan. Xataa ma rabaan middii shuuciyada ahayd oo kale inay idiin dhalato. Waxay rabaan inaad adduunwaynaha ku kala firirtaan oo kuwo fara badan oo adinka idin kamid ah ama carruurtiinnu ay dib ugu soo celiso Soomaaliya ayagoo gaalo ah, ciyaadan billaahi.

Waxay idin la sugayaan carruurta waddammada gaalada ku dhalatay inay qaangaaraan oo ay waddanka dib ugusoo noqdaan ayagoo baddalan. Waxay rabaan in ay dhammaadaan dadkii damiirka lahaa mid diineed iyo mid waddaniyad intaba.

Waxay rabaan inay gobol gobol waddanka u kala gooyaan oo xuduuddo u yeelaan qola walbana ku dhahaan, “Iska celiya kuwaan oo xuduudihiinna yay imaan, annagaa idin taakulaynaynee. Argaggixisadana laaya iyo kuwaan diinta ku gabbanaya (Shabaab), waa takfiir qoladaan gaalada la dagaallamaysaa oo arrintaas waxaa sheegay culumada musaalaxada iyo Hay’atul Culamaa’ul Kibaar!”

Walaalayaal isla waqtigaas ayaa Tigree gacanta loo galiyay waddanka Itoobiya. Waddankana lama burburin oo Mingistu ayaa lagu yiri raac diyaaraddaan oo waddankaas tag. Shay walbana meeshuu yaallay lagama qaadin, Meles ayaa taladii la wareegay gaaladuna waa ku kaalmaysay.

Melesna waxaa lagu yiri, “Qabso Itoobiya iyo Soomaaliya, labadiiba waa diyaar, dad kula shaqeeyaana waa kuu diyaar labada waddanba.” Soomaaliya iyo Itoobiya laga billaabo 1991 waxaa maamula Meles iyo mid murtad ah oo magac Soomaaliyeed wata. Waana dantii laga lahaa burburkii ama duullaankii lagu soo qaaday 1991 Soomaaliya.

Rumayso in lagu shaqaysanayay jabhadihii magacyada badan lahaa ee lagula diriray dawladdii Maxamed Siyaad Barre. Rumayso in lagu shaqaysanayay dagaal-oogayaashii sagaalka ahaa. Rumayso in lagu shaqaysanayo magaca dawladeed ee Karasayga ah. Rumayso in lagu shaqaysanayo magaca Culumada Musaalaxada. Rumayso in lagu shaqaysanayo macaga Hay’atul Culamaa’ul Kibaar. Rumayso in lagu shaqaysanayo magaca Soomaali hebel-laan. Rumayso in ay been tahay Shabaabku waa takfiir iyo Khawaarij.

Aan kusoo laabto qormada iyo imaaraddii gobolka Gedo. Dhibka aan kasoo sheekaynay markii uu dhacay 1991dii, ayaa qola walbaa waxay u qaxday dagaankoodii ama meeshii reerkoodu u badnaa hadday yihiin culumo ama dadkii caadiga ahaa. Gobolka Gedo waxaa u qaxay ninkii dhibkaan sabab u ahaa oo ahaa Maxamed Siyaad Barre.

Waxaa kaloo qaxay dad fara badan oo Mareexaan ah. Mareexaan wuxuu tagay dhowr magaalo sida Garbahaarray, Baardheere, Buurdhuubo, Buuloxaawo, Luuq iyo wixi la mida. Ina Siyaad Barre wuxuu fariistay Garbahaarray. Halkaasu marna weerar rogaal celis ah kasoo qaadaa marna isku difaacaa.

Dadka qaxay waxaa ku jira culumadii dacwada ka waday waddanka gudihiisa gaar ahaan Xamar. Culumadaas intii dowladdu jirtay dacwadooda hoos ayey u wateen oo dadka waxay wax ku bari jireen guryo qarsoon.

Ninkii lagu ogaado in uu diin faafinayana waa la xiri jiray ayadoon laga hadalsiin. Waxaa la gayn jiray meel lagu magacaabo Godka. Waa dhulaka hoostiisa meel ah oo aan dib dambe lagu arkayn haddii lagu geeyo.

Waxaa tashaday ducaaddii Mareexaan, waxay go’aan ku gaareen in laga faa’iidaysto fursaddaan dahabiga ah mar hadday burburtay dowladdii shaydaanku ku shaqaysanayay diintana diiday in dadka la gaarsiiyo, culumadiina xabsiyada ka buuxisay.

Billawgii Dacwada Gedo

Ducaaddii way is qaybiyeen. Qof walbana waxaa loo diray meeshuu ku habboonaa. Waxaa kamid ahaa raggaas ducaadda ahaa Shiikh Yuusuf Sheekh Maxamuud, Shiikh Cumar Aw-Faarax, Shiikh Xasan Xuseen iyo culumo kale.

Raggaas waxay galeen loollan dheer oo ka dhexeeyay ayaga iyo mooryaantii Mareexaanka oo difaacayay ama ilaalinaya Maxamed Siyaad Barre oo wali ka rajo qabay in uu mar kale madaxwayne ka noqdo Soomaaliya.

Waxaa mooryaantaan ka darnaa oo meesha joogay Suufiyo inkaar qabta oo maradatu-shayaadiin ah. Suufiyada waxaa hoggaaminayay nin lagu magacaabo Ina Taltaliini. Taltaliini kaligii ma ahayn ee wuxuu wataa sixiroolayaal fara badan oo la shaqeeya. Waxaa kaloo meesha ku habsaday ama jooga qoyskii dawladdu ka burburtay oo u qaadan la’ in la jabiyay oo kursigii lagala wareegay.

Wadaaddadu waxay dadka ku wacdiyaan ama uga digayaan waxaa kamid ahaa in aysan galin dagaalka fitnada ah, inay joojiyaan dadka ay laynayaan ee shacabka ah, inay joojiyaan dadka ay xoolohooda boobayaan iyo wixi la mida. Waxay ku guulaysteen dad badan inay kasoo baxaan furintii dagaalka.

Arrintaasi waxay dhibtay saddex qolo:

1. Madaxdii dawladdii dhacday oo uu kow ka yahay Maxamed Siyaad Barre.
2. Suufiyo oo yaqiinsan haddii wadaaddadu ku guulaystaan in ay dadka gacanta ku dhigaan in ayaguna ay waayi doonaan mansabkoodii.
3. Qabiilka la yiraahdo reer Faarax Ugaas oo uu ka dhashay Maxamed Siyaad Barre in Ilaahay u naxariistay mooyee.

Qoyskii waxay naf iyo maalba u diyaarsadeen inay soo ceshadaan sharaftii, dawladnimadii iyo karaamadoodii ay dadka dhexdiisa ku lahaayeen hadda ka hor.

Waxay dadka ugu necbaayeen qofkii yiraahda yaan laga qaybqaadan dagaalka ehliga ah, yaan la layn dadka masaakiinta ah, ma bannaana in loo hiiliyo mujrim, hala qaato shareecada Islaamka, halaga fogaado qabyaaladda iyo wixi la mida.

Waxaa joogay gobolka rag fara badan oo ay Maxamed Siyaad hadda ka hor is qabteen oo ku faraxsan in kursigiisii laga tuuray. Waxaa kamid ahaa raggaas:

Jeneraal Cumar Xaaji Masalle. Cumar wuxuu isku dubaritay wax alla wixii Ina Siyaad Barre ku kacsanaa cidday rabaanba ha ahaadeen. Wuxuu fursad u helay inay raacaan sufaho fara badan oo Mareexaan ah. Wuxuu xiriir la yeeshay Tigree. Wuxuu billaabay dhaqdhaqaaq siyaasadeed.

Intaasoo mashaakilaad ah oo jiray iyo kuwa kale oo fara badan  oo dadka dhexdiisa ah, Ilaahay wuxuu wadaaddadii makansiiyay magaalooyin saddex ah: Buuloxaawo, Luuq iyo Doolow. Waxay heleen shacab u oomanaa barashada iyo ku-dhaqanka diinta Islaamka, waxay heleen ansaar fara badan, waxay heleen oo dacwadii ajiibay odayaal dhaqameedkii in yar mooyee.

Waxay soo gaareen heer ay ku fakareen in ay dawlad dhisaan. Waxaa abuurmay jawi Islaami ah, waxaa aad u muuqday shacaa’irkii ka muuqday degmooyinkaas aan kor kusoo sheegnay sida xijaabkii gabdhaha, dugsi Qur’aankii, machadyo diini ah iyo wixi la mida.

Xarakadii Al-Itixaad waxay iclaamisay shir loo dhanyahay in la isugu yimaado maalin hebla iyo meel hebla. Waxaa shirka lagu martiqaaday wax alla wixii Mareexaan ahaa oo mas’uuliyad qaadi karay sida ugaaska, odayaaldhaqameedka, culimada, aqoonyahanka iyo hay’adihii madaxa bannaanaa.

Waxaa lasoo xaadiray goobtii shirka dhammaan dadkii la is lahaa waxtar bay u yihiin bulshada. Waxaa yimid ugaaskii beesha, waxaa yimid odayaaldhaqameedkii, waxaa yimid aqoonyahannadii, waxaa yimid dadkii la rabay in ay masiirka ummadda hoggaamiyaan.

Culumada meesha joogtay waxaa ka mid ahaa Shiikh Maxamed Xaaji Yuusuf, Shiikh Maxamuud Macalim Nuur, Shiikh Yuusuf Axmed, Shiikh Cabdiraxmaan Oogle, Shiikh Aadam Beebee iyo culumo kale.

Shirkii waa furmay, waa la falanqeeyay waana la isku afgartay. Waxaa kamid ahaa waxyaabihii la isku afgartay in la qaato ku dhaqanka shareecada Islaamka. Waxaa la wada gaaray heshiis ah in diinta Ilaahay la difaaco oo cadowgeedana meel loogasoo wada jeesto. Waxaa lasoo gaaray heshiiska qodobbadiisii in la saxiixo.

War Naxdin Leh oo ka Yimid Meel Aan Laga Filayn

Akhristayaalow markii la diyaariyay nuqulkii ama waraaqihii la saxiixayey ayaa sida caadadu tahay waxaa loo soo dhaweeyay cidda u mudan in ay saxiixdo ugu horrayn waraaqaha.

Wuxuu noqday Ugaas Cumar Ugaas Xirsi. Mareexaan halkaas ugaas buu leeyahay meel uu joogaba sida runta ah. Ugaas Cumar waa diiday in uu saxiixo ku-dhaqankii shareecada Islaamka!

Afka iyo gacanta ayaa la isa saaray ama dhabanka iyo gacanta yaab dartii. Waa la is fiirfiiriyay. Hadal hoosaa billowday, wax ku dhiirradaa la waayay la hadalka ugaaska. Rag kala calool adag kalana geesisan, nin baa hadlay wuxuu muqaddamo ka dhigtay ama iska hormariyay maahmaah. Wuxuu yiri, “Hadda ka hor ayaa nin waxaa uu doonay gabar uu dhalay nin ugaas ah, waxaa la damcay in ugaaskii la siiyo sooryo, waxaa la garan waayay ugaaskii wixii sooryo u noqon lahaa oo dadku siday la ahayd ama dhaqanku yahay ugaasku meel wayn ayuu dadka kaga yaallaa oo waxaa la rabaa wax wayn in la siiyo.”

Cabbaar haddii la aamusnaa ayaa nin hadlay. Wuxuu yiri, “Anaa aqaan ugaas waxa sooryo u ah. Waxaa sooryo u ah gabadh aabbeheed wixii sooryo u ahaan jiray.” Aan si kale u dhoho, wuxuu yiri, “Waxaa sooryo u ah wixii nin gabadh laga guursaday sooryo u ahaan jiray.”

Maahmaahdii markuu dhammaystay ayuu hadalkii sii watay oo wuxuu yiri, “Ugaas haddaad diidday ku-dhaqankii shareecada Islaamka waxaan ku leeyahay ugaas waa nin waxaadna tahay nin Mareexaan kamid ah shareecadiina waan qaadannay iyo ku-dhaqankeedii.”

Waxaana billowday in ay saxiixaan heshiishkii odayaashii Mareexaan marka laga reebo ugaaskii oo diiday in shareecada Islaamka la isku xukumo. Waa la ducaystay shirkiina waa xirmay. Waxaa lagu ballamay in si wada jir ah diinta Ilaahay loo difaaco.

Ugaasku muxuu shirka u yimid hadduusan doonayn ku-dhaqanka shareecada Islaamka? Muxuuse ku baddashay shareecadii uu diiday? Ugaasku hadduu diiday dowladdii Islaamka ahayd ee Mareexaan intiisii kale qalinka ku duugtay dowlad caynkee ah ayuu rabaa?

Nabadoonka ugaaska u maahmaahay waxaa la oran jiray Xaashi Diiriye Maxamuud Hudey.

Dawladdii Al-Itixaad dhidibbada u aastay Mareexaanna ku waafaqay ma hirgashay oo dadkii wax ma u qabatay oo ma laga faa’iidaystay? Caydiid oo baacsanaya haraadigii Daarood ama Mareexaan maka nabadgaleen wadaaddadii dowladda dhistay? Ugaaskii xaggee ku dambeeyay? Su’aalahaas iyo kuwo kalaba waxaan uga jawaabi doonnaa qormadeenna dambe inshaa Allaahu tacaalaa.

Walaalayaal waxaan joognaa dhul aad u qurux badan dadka dagana ay yihiin Soomaali boqolkiiba-100. Waxaan la dagaallamaynaana waa gaalo aad u yar xagga tirada, tayana aan lahayn oo waa fulayaal. Markasta oo dagaal dhaco waa la cayrsadaa. Allaa ku mahadsan.

Gaaladaas magaceeda waxaa la yiraahdaa Tigree. Waa dad gaagaaban oo midabkoodu maariin yahay. Waxay ku hadlaan af ayaga u gaar ah, Amxaarigana way fahmaan. Waxay kaloo ku hadlaan afka Carabiga. Waa dad dhaqan ahaan u badnaa reer baadiye. Waxay dagaalka ku billaabeen jabhadayn ay kula jireen ninkii la dhihi jiray Mingistu, illaa ay markii dambe ka tuureen xukunkii.

Ayagoo aan hubkii dhigin oo aan nasan ayaa lagu yiri Soomaaliya waa burburtay ee qabsada dhulkeeda. Dhulkaas dadka dagana waad wada dhalateen oo waxaa la yiraahdaa qaarkood Daarood Ismaaciil, adinkuna waxaad tihiin Tigree Ismaaciil.

Soomaalidiina waxaa lagu yiri nimankaanu waa walaalihiin oo waxay idiinku yimaadeen in ay idin badbaadiyaan, waddankoodii waxay kasoo xorreeyeen ninkii hororka ahaa ee la dhihi jiray Mingistu. Adinkana waxay idiinku yimaadeen in ay waddankiina idiin ilaaliyaan khayraadka ku jira oo batrool leh, gaas leh, macdan leh. Waxay kaloo idinka ilaalinayaan Soomaalidaan waddankeedii soo gubtay oo rabta in ay boobaan dhaqaalaha waddankiina iyo khayraadka dhulkiinna dhex jiifa. Waxay kaloo idinka ilaalinayaan wadaaddada diinta ku gabbanaya ee Al-Itixaad oo raba in ay waddankiina u gacan galiyaan shisheeye.

Siyaasaddaas fooshaxun oo beenta ah Tigree waxay ku heshay gaashaandhig iyo cudud milatari. Wadaaddadii jihaadka wadayna waxay ku noqotay caqabad iyo imtixaan aan la gudbi karin.

Tigree dagaalka kaligood ayaa ku jira oo ma aaminaan cid kale oo furinta la gasha ayaguna ma badna oo waa dad laga tiro badan yahay. Amxaaro waa iska ilaaliyaan, Oromo waa iska ilaaliyaan, qowmiyad Itoobiya dagta oo ay aaminsan yihiin ma jirto. Waxay rumaysan yihiin dagaalka ay ku jiraan in uu jihaad yahay oo ay Alle ugu dhawaanayaan oo mabda’ ayey nagula dagaallamayaan.

Waxaad qiyaastaan ikhwaanii ninka aan aqoon u lahayn dhulka uu ka dagaallamayo cimilladiisa sida meelaha biyaha leh ama dagaalka ku wanaagsan, dadkii deegaanka dagganaana uu yahay kuwa dagaalka kula jira, ma haystaan meel gurmad u soo maro, ma haystaan meel ay dhaawaca gaystaan, ma haystaan cid waddooyinka tusta.

Ikhwanii xasuusta Tigree haddaysan dad Soomaali ah ku gabbanayn oo aysan ayaga iskasoo hor marinayn maalmo naguma qaadateen in aan dhulka Soomaaliya ka saarno. Rumayso ama diid. Dadka gaaladu iska soka mariso ama gaashaanka ka dhigato waa dadka bulshada Soomaaliyeed dhexdeeda ka muuqda sida aqoonyahanka, odayaasha iyo culumada. Waxay kaloo ku shaqaysataa ganacsatada dhaqaalahoodu uu dibadda ku xiran yahay.

Walaalayaal dagaalkaan gaalada kula jirnay waxaa nooga darnaa midkaan kula jirnay Soomaalida bahalowday oo ku gadanaysa adoo taagan. Soomaalidu ma sinnayn oo waxaa ka buuxay dad khayr badan oo markay na arkaan nasoo dhawayn jiray xoolana noo qali jiray oo si fiican noo marti qaadi jiray sharkoodana aan ka nabad gali jirnay. Jazaahumu-llaahu khayran.

Dadka Soomaaliyeed waa dad wanaagsan oo u baahan hoggaan ay ku daydaan. Markay waayeen wax khayrka u hoggaamiya ayaa gaalo ka faa’iidaysatay. Yaan la dayicin fursadda maantay la haysto oo dadku waa dad Muslimiin ah ee hoggaan fiican haloo sameeyo oo ay ku daydaan gaaladana haloo sharraxo in ay tahay cadow soo jireen ah illaa iyo Nebi Muxamed (sallallaahu calayhi wasallam) inta qiyaamuhu ka dhacayana aan dagaalku dhammaanayn.

Walaalayaal waxaan meesha isku barannay rag fara badan oo aan diinta ku walaalownay.

Raggaas qaarna waa shahiideen qaarna waa nool yihiin ogaantay. Waxaan aad u xusuustaa ninkii aan waddada dheer ee u dhaxaysa Hargaysa iyo Gunnagado soo wada marnay annagoo lug dheer wada galnay oo gaajo iyo cabsi muddo ku wada jirnay, waxaa la dhihi jiray Shiikh Siciid.

Walaalku wuxuu ka mid ahaa raggii waxtarka u ahaa howlaha jihaadka. Wuxuu ahaa nin oday ah oo anaga iyo dadka noo dhexeeyay. Wuxuu ahaa nin aad ugu jajaban khidmada mujaahidiinta. Waxaan leennahay taqabbalahu-llaahu.

Waxaanan hilmaami doonin Shiikh Cabdullaahi Basaas. Wuxuu ka mid ahaa raggii ansaarta ahaa ee noogu yimid Laascaanood kadibna Laasqoray dowladda Islaamka ah ka taagay. Markii dowladdii Laasqoray la kala dirayna wuxuu soo aaday asagoo la socda saaxiibbadiisii ansaarta ahaa meeshuu shahaadada ku qaatay oo ah Soomaali Galbeed. Taqabbalahu-llaahu.

Ragga aan nolosha ku ogaa oo aan waagaas dalxiiska ku wada jirnay waxaa kamid ahaa: Amiirkayagii caamka ahaa Shiikh Cabdisalaam, horaan uga soo hadlay wanaaggiisa. Shiikh Xaadhuun baa kamid ahaa. Xaadhuun wuxuu ahaa nin wadaad ah oo luuqadda Carabiga iyo tafsiirka intaba dadka bari jiray.

Waxaa kamid ahaa Xasan Barkhadle oo taarwalahayaga ahaa, wuxuu kaloo ahaa nin dhisan xagga aqoonta. Waxaa ka mid ahaa Xasan Wali oo markii dambe saaxada qaa’id ka noqday, waxaa kamid ahaa Axmed Nuur oo reer Jigjiga ahaa. Warqad kuma qori karo asmaada aan aqaannay. Intaasu nagu filan.

Ikhwaanii muddo markaan joogay saaxadii ayaan fasax qaatay. Waxaan aaday Nayroobi. Waxaan diyaarad ka raacay Berbera. Diyaraaddu Xamar ayey taraansit ku tahay. Dhinacayga waxaa fadhiyay laba nin oo Soomaali ah. Waan is waraysannay. Midkii isoo xigay ayaan waydiiyey magaciisa waxaana uu ii sheegay in magaciisa la yiraahdo Shiikh Maxamed Cabdi Umal, walaalka kalena waxa uu magaciisa iigu sheegay in la yiraahdo Saylici oo asna reer Nayroobi ahaa.

Saylici wuxuu kamid ahaa ragga mujaahidiinta maalkooda  ama khasnaddooda hayay.

Labada wadaad waxay ka yimaadeen meeshaan ka imid laakiin aniga iyo ayagu saaxada iskuma aannaan arag ee diyaaradda ayaan mar soo wada raacnay. Shiikh Umal waagaas ayaan diyaaradda isku dhex barannay intii ka dambaysayna saaxiib baanu ahayn.

Shiikhu wuxuu kamid ahaa ragga aan looga maarmin saaxada jihaadka oo mar walba ka warqabay xaaladdu meeshay marayso, hadduu Nayroobi joogana intaas waxaa kusoo dhici jiray akhbaarta mujaahidiinta haddii laga maarmi waayana wuxuu aadi jiray goobta jihaadka lafteeda.

Shiikhu markaas wuxuu iimaam ka ahaa masjidka Abuu Bakar ee Sigiska. Masjidku wuxuu ahaa ciriiri. Salaadaha jumcada waxaa lagu tukan jiray bannaankiisa. Shiikha reer baa wuxuu u dagganaa guryaha ciriiriga ah ee Islii dhexdeeda ku yaalla oo kirada laga bixiyo.

Masjidku inta aan loo dhiibin Shiikh Maxamed Cabdi Umal wuxuu soo maray marxalado kala duwan.  Waxaa kamid ahaa xaaladihii uu soo maray: Masaajidku wuxuu xirnaa asbuuc dhan, dhexdiisaa la isku dagaalay. Waxaa la ii sheegay salaad maqrib in wax tujiya la waayay oo ninkii is dhaha horay istaag oo dadka tuji in feer lagu booboo bannaanka lagu tuuro. Waxaa ka dhacday car tuko.

Arrintaasi markay dhacday ayaa la xiray masjidkii si dadka loo kala badbaadiyo. Waxaa la saaray guddi maslaxa raadis ah iyo sidii masjidka looga faa’iidaysan lahaa. Magaalada waxaa joogay callaamatu Sheekh Al-Mujaahid Al-Muxaddith Az-Zaahid Shariif Cabdinuur (xafidahu-llaahu). Waxaa kaloo joogay callaamatu shiikh Mufassir Muxamed Haadi (raximahu-llaahu).

Guddigii waxay go’aan ku gaareen in masaajidka loo dhiibo Shiikh Mujaahid luuqawi Muxamed Cabdi Umal. Waxaa la ii sheegay in uu taskiyeeyay oo talada loogu dhiibay masaajidka Umal uu lahaa Shiikh Shariif Cabdinuur. Waxaa masaajidka laga qaaday oo iimaam ka ahaa nin lagu magacaabo Axmed Nuur oo ganacsade ahaa. Waxay isku qabiil ahaayeen  Sheekh Maxamed Cabdi Umal.

Waxa is dilayay oo qabiil qabiilka u kala baxay oo car tuko ay ka gaartay, mashaakilkiina markii dambe gaaray in masaajidkii la xiro waxay ahaayeen culumadii iyo ardaydii Al-Itixaad. Akhristow xasuuso Al-Itixaad waxay soo burburiyeen oo qabiil qabiil u kala direen waxaa kamid ahaa dowladdii Laasqoray, waxay soo xireen mucaskaraad fara badan oo hubkoodii ay dheheen dhulka ku duugta.

Isu hadal ekaa ayaga iyo Tigreegii dadkii Soomaali Galbeed ku yiri hubkiinna dhulka ku duugta, waxaad lasoo baxdaan markaad is dilaysaan, rasaastu hadday idinka dhammaatana  noo kaalaya annagaa idin siinaynee!

Waxaa kamid ahaa mucaskaraadka hubkoodii lagu yiri dhulka ku duugta mucaskarkii Dhoobley. Kuwii Bari waa annagii soo marnay ayagoo qabiilooyinkoodii la dhex galay qaarna suuqa gashay. Masaajidka Sigiska waxaa ka dhex istaagay Shiikh Mujaahid saabir Xasan Turki. Wuxuu sii daayay sir fara badan, wuxuu caayay oo ceebeeyay madaxdii Al-Itixaad u talinaysay waagaas.

Wuxuu dhalinyaradii u sheegay in ay khaa’imiin yihiin odayaasha Itixaad, wuxuu noo sheegay waxay sir qarsan jireen oo dhan illayn wuxuu kamid ahaa odayaashii ama shuyuukhdii Al-Itixaad. Waxaan u malaynay in odaygu waashay oo wax lasoo cabsiiyay maxaa yeelay wuxuu ceebeeyay oo xumaan ku tilmaamay culumadii Rabbaaniyiinta ahayd, xalaalmiiradka ahayd, mujaahidiinta ahayd ee Al-Itixaad, say nala ahayd markaas.

Shiikh Xasan Turki (xafidahu-llaahu) ma waalnayn ee annagaa waalnayn, wax lama cabsiin annagaa wax nala cabsiiyay, wax ma aannaan ogayne asagaa wax ogaa. Ilaahay baa wax og, asagaana cid walba ka abaalmarinaya waxay galeen.

Shiikh Xasan Turki maalinkaasaa Al-Itixaad waxay ka rifeen baalaha, waxay ku xukumeen nin waalan, waxay noo sheegeen in laga fogaado oo aan waxba laga dhagaysan. Waxay nagu dheheen waa oday qabiiliiste ah ee ha u juuqina. Waxaa la yiri qumanyo intaadan qumanyo ku dhihin ayay qumanyo ku tiraahdaa!

Aan u soo noqonno masaajidkii iyo wadaadkii. Masaajidkii wuxuu noqday madarasada ay Al-Itixaad kasoo takharujaan ama laga diyaariyo jiil wanaagsan oo mujaahidiin ah, mufassiriin ah, muxaddithiin ah oo la dagaallama wax alla wixii ka horyimaada manhajkaan toosan oo loogu khidmaynayo dacwada Salafu Saalix.

Masaajidkii wuxuu noqday xarunta looga taliyo jihaadkii ka socday Geeska Afrika. Waxyaabaha aan lagu illaawi karin Shiikha iyo masaajidka waxaa ka mid ah qamcintii ama baabbi’intii Salafiya Jadiidiyah. Waxaad xasuusataan dooddii dhex martay Shiikh Umal iyo Shiikh Cukaasha iyo wixii ka raacay Cukaasha.

Shiikh Maxamed Cabdi Umal safarkii koowaad ee uu carro gaalo ku aaday wuxuu ahaa billowgii 1996 qiyaastii. Waxaan filayaa in uu tagay Maraykanka, Ruushkana taraansit ku ahaa. Markuu soo laabtay wuxuu noo qabtay muxaadaro degdeg ah. Cinwaanka muxaadaradu wuxuu ahaa: Ninkii halaagsamayaa ha halaagsamo asagoo ay u caddahay halaaggu, ninkii noolaanayaana ha noolaado asagoo ay u caddahay noloshu.

Wuxuu ka hadlay wuxuu soo arkay oo xumaan iyo gaalnimo ah, wuxuu boholo dhaadheer ku riday ragga waddammada gaalada u dhoofaya ama iska dhiibaya. Wuxuu akhriyay nusuustii Qur’aaniga ahayd iyo kuwii axaadiithta ahaa. Wuxuu dhalinyaradii dhoofraadiska ahayd ku riday rajo-beel.

Wuxuu meel dhaw ka tusay cadaabkii. Wuxuu ka hadlay dhal-dhalaalka adduun. Wuxuu dhalinyarada ku sabriyay in aysan waayeyn wax ay cunaan ee ay ku sabraan diintooda iyo akhlaaqdooda. Wuxuu kusoo gabagabeeyay, “Dhalinyarooy yaan shaydaan idiin qurxin wax foolxun, Rasuulkuna wuxuu yiri (sallallaahu calayhi wasallam), ‘Idinka iyo gaalo yaan dabkiinnu isu muuqan.’ War jooga!”

Akhristayaal Masaajidkii Sigiska oo ahaa halka qol wuxuu gaaray in uu qabsado laba xaafadood dhexdood, wuxuu yeeshay dhaqaale sare, wuxuu yeeshay kastamar fara badan, wuxuu ku xirmay caalamka, mid Muslim ah iyo mid gaalo intaba. Wuxuu dhalay masaajido fara badan, wuxuu baddalay qaab dacwadeedkiisii. Wuxuu noqday dhexdhexaad!

Shiikh Maxamed Cabdi Umal wuxuu noqday siyaasi, taajir siyaaxi ah. Waxaa looga yeeray oo lagala tashadaa arrimaha Baarlamaanka Keenya, wuxuu u baxay wadti asagoo matalaya dowladda Keenya, wuxuu xubin sare ka yahay dowladda Keenya.

Waxaa la tashaday oo fatwooyinka waydiista bangiyada adduunka, waxaa wakiil looga dhigay ama taskiyee la yiri shirkado waawayn oo ganacsato ah oo ay leeyihiin dad ay isku dhowyihiin dhalasho ahaan. Waxaa la dajiyay guri wayn oo waardiye hortaagan yahay kirana aan laga rabin ama waxaa lagu yiri adaa leh guriga. Qorraxdu kama dhacdo oo diyaarad buu intaas saaran yahay, mar Ameerika oo maalin ah, mar Yurub oo habeen ah, mar Afrika oo subax ah.

Hadda wuxuu joogaa Koonfur Afrika oo Ogaadeenkii Tigreegu waddankoodii kala wareegtay oo halkaas u cararay ayuu uga dabatagay oo wuxuu ka dhaadhicinayaa in ay xaaladdii is baddashay, Tigreena ay xorriyad buuxa siinayso diintooda iyo adduunyadooda oo ay wax walba u oggol yihiin. Wuxuu leeyahay iska illaawa wixii jihaad lagu sheegi jiray oo la idinku luggooyay dib u dhacana idinku riday dowladdana idinku diray. Waa Tigree dawladduu sheegayaa!

Talow ma wadaadkaa is baddalay oo tanaasulay mise Tigree baa is baddashay oo tanaasul la timid? Arrintaan xaqiiqadeeda waxaan ka rabnaa falanqaynta dadwaynaha ayagaan u daynaynaa in ay xog naga siiyaan. Baaraka-llaahu fiikum.

Shiikh Maxamed Cabdi Umal wuxuu billaabay in uu weeraro mujaahidiinta ay isugu darmatay cadowga  iyo gaajadu, wuxuu billaabay in uu u fatwoodo in gaalo la isu dhiibi karo, wuxuu illaaway shalay fatwadiisii, wuxuu caayay oo yasay ama quursaday mujaahidiintii godkuu kasoo baxay wali ku jira oo gaaladuu shalay la dagaallamayay wali dagaalka kula jira.

Shiikha waxaan leennahay waxaa jihaadka ku jira macallimiintaadii aad Sucuudiga wax kasoo baratay. Adiguna waxaad jihaadkaas ku sheegtay ragga wada in ay yihiin juhalo aan wax aqoon, takfiir aan axkaamta garanayn, ma-fakarayaal aan mustaqbalka wax ka ogayn oo aan kala aqoon mafsadada iyo masaalixda! Subxaanallaahi!

Adigu xaggee ka keentay aqoonta uusan lahayn macallinkaagu!? Haddaad tiraahdo aqoontu macallinka uma xirna oo qofku waa ka aqoon badan karaa macallinkiisa, kuuma roona oo waxaa ku hortaal maxaad ardaydaadii ku haysataa hadday sii wadaan jihaadkii aad ka cuslaatay. Haddaad tiraahdo macallinka waa in laga dambeeyaa kuuma roona oo waxaan ku leennayahy soo raac macallinkaaga oo imow saaxada jihaadka. Midba mid ka kharaar.

Ictisaam madaxtooyadoodu waa Masjidka Sigiska ku yaal ee Nayroobi. Wuxuu leeyahay masjidku laamo fara badan oo adduunwaynaha ku kala yaalla oo asaga ka farcamay sida Ameerika, Yurub iyo meelo kale oo fara badan. Laba waddan aan tusaale u soo qaadanno, waa Maraykanka iyo Ingiriiska.

Maraykanka waxaa ku yaalla qalcado fara badan oo Ictisaam sameeyay. Tuseele ahaan gobolka la yiraahdo Minasoota waxaa laga dhisay qalcad loogu magacdaray masjid, lacago badanna waa lagu aruursaday dhismaheedii. Qalcaddaas waxaa lagula shiray mujrimka adduunka ugu wayn ee fadhigiisu yahay Keenya, waa Maykal ninka lagu magacaabo ee Maraykanka u qaabilsan dabargoynta Islaamka.

Waddanka Ingiriiska waxaa laga furay qalcado waawayn oo ay ku baxday malaayiin gini ama doolar oo laga aruursaday dadkii masaakiinta ahaa ee Soomaaliyeed oo meesha qoxootinimada ku joogay.

Waxaa lagu dagay laba arrimood: dadkoo khayr jecel iyo ayadoo loogu warramay meeshu waa masaajid ee Ilaahay jannada guri ha idiinka dhisee dhisa masaajidka kadibna aan loo kala harin. Looguma khidmeeyo Soomaali maraakiztaas ee waxay qabtaan dano gaar ah. Rumayso ama diid.

Waxaa qalcadahaas lagu magacaabay maraakizta dhismahooda loosoo wakiishay Shiikh Maxamed Idiris. Maraakiztaas ama qalcadahaas waxaa loogu tala galay laba arrimood:

1. In gaalada lagu raalligaliyo oo la tusiyo in ay adduunwaynaha la noolaan karaan, in  la isu soo dhaweeyo caalamka shakigu kala galay, in wax la wada qabsado, in cunfiga iyo waxa lagu magacaabay jihaad oo dhan ay ka fogyihiin.
2. In jihaadka gaalada lagula jiro ay tashwiish ku furaan, in dhaqaalihii jihaadka lagu bixin lahaa halkaan loosoo duwo, in fatwooyin jihaadka iyo ehelkiisa lagu caayayo lagasoo jeediyo, in laga jaasuuso muslimiinta laga dareemo nuxur jihaadi ah qalbigooda, in shaqsiyaad gaar ahi ku raaxaystaan xoolaha bulshada ka dhexeeya iyo wixi la mida.

Waxay dhahaan culimadaani, “Soomaaliyeey iska jira xoolihiinna Naar haku gadanina. Ku bixiya ama ku sadaqaysta masaajidda iyo maraakizta khayriga ah xoolihiinna.” Waxay ku guulaysteen in ay dad badan shaki ka galiyeen jihaadkii. Laakiin jihaadkii wuu socdaa waana socon doonaa inta qiyaame ka dhacayo.

Shiikh Maxamed Idiris wuxuu ahaa nin mujaahid ah. Hadda kahor waa taan soo marnay asagoo dhufayska nagula jira. Wuxuu kaloo ahaa nin u taagan oo dhaqaale u raadiya har iyo habeenba agoomadii aabbayaashood jihaadka ku shahiideen inshaa Allaahu.

Boorsadii yarayd ee agoomaha ay dadka muxsiniinta ahi wax ugusoo ridi jireen intuu tuuray ayuu barnaamijkii oo dhan wuxuu ka dhigay qori iyo qiiqiiisa waa la isla tuuraa. Illayn hadduu mujaahidiintii kasoo horjeestay oo jihaadkii ka dhigay wax fitno ah, agoon xaggee joogtaa? Shiikhu wuxuu u eg yahay xaaladda uu hadda ku sugan yahay tii Qur’aanku ku sifeeyay ninkii la dhihi jiray Dul Qarnayn oo meel walba waa taagan yahay. Wuxuu qaatay boorso tii hore ka wayn.

Wuxuu qaatay laabtob kii hore ka xawaare dheereeya. Diyaaradi ma kacdo waa la socdaa, magaalo ma jirto waa joogaa. Waxaas oo dhaqaale ah yaa bixiya? Maxayse gaaladu uga shakin la’dahay ninkaan wadaadka ah ee aan istaagayn oo sanadka oo dhan diyaaraddu u buukingaraysan tahay? Dadka Muslimiinta ahaa waxay ku jiraan xaalad ay dhoofi waayaan oo kii jirranaa xataa loo diido in uu isbitaal aado, kii ganacsan lahaa loo diido ganacsigii, kii fasax u aadi lahaa meelaha kulul loo diido in uu aado, dhalinyaro iyo odayaalba albaabbadaa loo taagan yahay oo la leeyahay, “Xaggee u socotaa? Xagee ka timid?” Marka dambana waaba la xirxiraa.

Waxaan hubaa wafdiga Maraykanka ah ee uu hoggaaminayay Maykal oo sida qarsoodida ah shirarka ugu qabanaya qalcadda Minasoota ku taal in uusan moogayn ama ka maqnayn madaxtooyada Ictisaamka ee waliba dariska la ah Maykal. Waxaan uga jeedaa Sigiska.

Waxay Ictisaam ku dhex jiraan ayaan dadka tusiyay. Haddaan runta ka hadlo yaan la idhihin waad waalan tahay sidii Shiikh Xasan Turki aad ku tiraahdeen kal hore. Shiikh Xasan run buu sheegay anna run baan sheegayaa.

Dadka ku indhala’ ama u qaba in aysan gafiba karin culumada Ictisaam waxaan leeyahay waan soo marnay waxa idin haysta. Culumaduna waa bashar oo waa gafi karaan qofkii khaladkooda arkaana waa sixi karaa. Haddaad rumaysantihiin culumada Ictisaam khaladkooda waxaa sixi kara caalim mujtahid ah oo aad u da’ wayn muddana dacwada kusoo dhex jiray, daliil baa la idinka rabaa. Haddaad rumaysantihiin in qofkii Muslim ah oo khalad arkaa in uu sixi karo waxaan tilmaannay intaas oo khalad iyo kuwa kale oo aanan ka hadlin markii loo baahdase aan ka hadli doono inshaa Allaahu.

Walaalayaal raalli iga ahaada waxaa ila dheeraaday ama batay warka aan ka ogahay jihaadka Soomaaliya ka socda iyo marxaladduu soo maray iyo meesha lala damacsan yahay in lagu gowraco ayadoon bisinka loo qaban. Midna ogaada, dadkaa is baddalaya ee diintu isma baddalayso. Muslimiinta ayaa tanaasulay ee gaaladu ma tanaasulin!

Ikhwaanii waxaan ku noqon doonaa ishaa Allaahu tacaalaa Soomaaliya.

Ictisaam gar baa taal
Loo wada gudboon yahay
Soo fariista gogoshaan
Ka gar baxa walaalaha.

In shabaab la gooyoo
Gaalada la raacoo
Wala gaara siisaan
Ma gar baad u haysaan?

Gaf hadduu ka dhacay beri
Golihii saree jiray
Maa gadaal u noqotaan
Gaartaan maslaxa sare.

Maa gashaan dhufaysyada
Gaalada la dirirtaan
Gobannimo u dhimataan
Goobtaan Jannada sare.

Culumada gabowdoo
Garanaysa waaqaca
Godad bay ku dhuuntaan
Ma gudbaan xuduudaha.

Ma gam’aan habeenkii
Geesiyadu ma sexdaan
Xabash lama gucleeyaan
Gaalada ma raacaan.

Haddaad gaabiseenoo
Garabkooda diiddeen
Gujada maad ka daysaan
Gabalkiis nimuu dhacay
Gardarrada halkaan yimid
Maxaad ugu gargaarteen
Gaalada u raacdeen.

Meles lowyogaab iyo
Maykal ina masiixiya
Maxaad ula midowdeen
Midigta ugu dhiibteen?
Ma Shabaab nacayb baa
Idin geysay meeshaas?
Manhajkii Rasuulkiyo (sallallaahu calayhi wasallam)
Minhaajkii u tuurteen.

Milicsada wixii dhacay
Maalmihii horee tagay
Roga malafyadiinnii
Musiibooyinkii jiray.
Meeye mufakkiriintii
Maslaxada ka talin jiray
Waxkastoo musiiba ah
Maarayn u heli jiray?

Bismillaahi wabacdu. Waa qormadeennii 27aad. Walaalayaal waxaan kala tagnay ayadoo aan billownay nolol cusub oo dhinac marka laga fiiriyo naftayadu ku xasishay oo aan dareennay cizzi iyo sharaf, dhinac kale marka laga eegana ay noloshu aad u adag tahay ama ay qallafsan tahay, waana magaca Jihaad meesha uu ka yimid. Waa dhib iyo mashaakil lagu waynayo naf iyo maalba.

Goobaha Jihaadka

Ikhwaanii xasuusta goobaha jihaadka ragga joogaa waxay buuxiyeen shuruud adag oo ninka ikhlaas la yimaadaa uu fitno aamin ka yahay. Wallaahi waxaan hubaa ninka inta goobaha jihaadka taga camalkiisa Ilaahay u khaalis yeela in uu fitanta dhacaysa ka badbaadayo, cizzi iyo sharafna ku noolaanayo.

Jihaadku ma aha meel nin walbaa tagi karo. Waxaa taga ninkii Ilaahay waafajiyo, waxaa taga geesiga, deeqsiga, mu’minka, faqiiha Islaamka fahmay, ninka og in jihaadku yahay cibaadada Ilaahay u jecel yahay oo Rasuulku (sallallaahu calayhi wasallam) ku tilmaamay kuruska baarkiisa, waxaa taga culumada waawayn.

Goobaha Jihaadka waxaan tagin oo ka caagan fulayga, munaafiqa, bakhaylka, kan aduunyada jecel, nafta jecel, fahamka xun, kursiga raadiya, maalka aruuriya, shaxiixa ah, dhoohanaha ah.

Sidaas daraaddeed walaalkayga Muslimka ahow iska fiiri calaamadahaas xun xun ee aan tilmaamay, haddaad isku aragtana ka fogow oo raadi cilaajkooda ama daawayntooda.

Ku dayo dadka wanaagsan oo naftoodii iyo maalkoodii ku bixiyay Jihaadka Alle dartiis ah. Waxaan hubaa in aad laba midkood noqon doontid inshaa Allaah: in Ilaahay shahaado ku siiyo oo aad janno gasho. Maxaa ka wanaagsan middaas? Iyo in aad guul gaarto oo qaniimo soo hesho gaalana edeb u yeesho.

Goobaha Jihaadka waxaa laga helaa caafimad taam ah xagga qalbiga iyo xagga jirkaba.

Walaalayaal inta aanan billaabin socdaalkayga ama dalxiiskaan aan u imid aan sawir ka bixiyo dhulka aan ku dagaallamaynay iyo dadka dhulkaas deggan dhaqankooda. Waxaan kaloo rabaa in aan iftiimiyo siyaasadda lagu hoggaaminayo Jihaadka iyo cidda looga amar qaato. Waxaan kaloo xusi doonaa haddii Allaah idmo lagdankii naga dhexeeyay annaga iyo jaawaasiista Soomaaliyeed iyo sidii loogu midaysnaa dilkooda.

Dhulkaan ka dagaallamaynay wuxuu ahaa dhul howd ah, haddaan roob di’in aad u biyo yar, wuxuu u badnaa dhul aan la dagganayn, waxaa ku yiillay magaalooyin tirsan oo aan badnayn, waa dhul ay dagaan dadka reer guuraaga ah, waa dhul aad u qurux badan marka roobku da’o.

Dhulku wuu siman yahay inta badan, meelaha qaarkood ayaa buuro yar yar leh. Dadka dagaanku marka laga eego xagga xoolaha nool waa dad maal qabeen.

Labo qabiilo ayaa  ugu waawayn dadka daga dhulkaas, waa qabiilka Ogaadeen iyo qabiilka Isaaq. Way jiraan qabaa’il kale oo dega dhulkaas lakiiin dad ahaan labadaas qabiil ayaa ugu tug-tug roon deegaanka. Labada qabiil waxaa dhextaal colaad soo jireen ah oo marna cirka isku shareerta marna uu heshiis dhaco oo xoogaa la kala nasto. Waxay haystaan labada qolaba hub casri ah.

Marka dagaal dhaco waxaa laga yaabaa saacad gudaheed in ay ku nafwaydo boqollaal shalay noolayd. Hubka waxaa lala soo baxaa marka dagaal dhaco inta kale wuxuu ku duugan yahay dhulka hoostiisa, maxaa yeelay Itoobiyaa la dhex daggan yahay oo aan oggolayn in hubka bannaanka lagu wato.

Hubka waxaa labadaas qabiilba siiya Itoobiya ayadaana ku og in dhulka hoostiisa lagu duugo hubka marka uusan labada qabiil dhexdooda dagaal ka jirin marka dagaal dhacana waa lalasoo bixi karaa. Haddii xasilloonidu dheeraato oo ay dadku heshiis noqdaan Itoobiya waxay abuurtaa xiisad cusub iyo dagaal kadis ah markaasaa nag la iska siiyaa, ayaduna markaasay nasataa.

Tigreegu dadkaan Soomaaliyeed dhexdiisay ku nool yihiin oo nagula dagaallamayaan. Waxay isula socdaan inta badan 9 nin oo sagaalkooda nin walbaa wuxuu wataa toosh, waana is dabasocdaan inta badan. Hal nin ayaa dili kara kulligood. Soomaalidaan hubku dhulka ugu xabaalan yahay lama hadli karaan sagaalkaas nin. Waxay dadka ku sameeyaan sagaalkaas nin wax kasta oo xumaan ah: kufsi, dhac, dil, boob, iyo xarig.

Siyaasadda Jihaadka Ogaadeenya

Jihaadka aan meesha ka wadnaa siyaasadda uu ku hawlgalaa waa qabiil. Qabiilka magaciisa waxaa la yiraahdaa Ogaadeen. Qabiilku wuxuu jihaadka ugu jiraa oo higsanayaa waa in la difaaco dhulka Ogaadeenya iyo khayraadka ku jira sida gaaska, batroolka, macdanta iyo xorriyadda dadka.

Waxaa laga difaacayaa hantidaas lasoo sheegay Itoobiya, Soomaaliya, Jabuuti iyo cid walba. Waxa arrintaas ka dhaadhicinaya qabiilka waa maamulkii Al-Itixaad ee markaas jiray. Jihaadka Soomaali Galbeed ka socdayna siyaasaddiisu sidaas ayey ahayd. Rumayso ama ha rumaysan.

Tusaale haddii aan ku siiyo: Ragga dagaallamayay ama jihaadka ku jiray waxay ka kala yimaadeen qabiilooyinka Soomaaliya oo dhan. Ninku markuu yimaado saaxada Jihaadka waxaa la dhihi jiray waxaad sheegataa Ogaadeen.

Markuu yaabo mujaahidku oo yiraahdo anigu Ogaadeen ma ihi ee see ku sheegtaa? Waxaa la dhihi jiray akhii waa runtaa laakiin waxaan xeerinaynaa maslaxada dacwada oo qabiilkaan Ogaadeen hadday ogaadaan in Soomaaliya meesha ku lug leedahay jihaadku wuu fashilmayaa oo waxaa kacaya qabiilka Ogaadeen.

Waxaa nalagu akhrin jiray war fara badan oo u muuqda in dacwada loogu adeegayo. Waxaa nagu adkaa in aan markiiba fahamno ujeeddada Al-Itixaad ka leeyahay sheego Ogaadeen! Markii hadal fiican naloogu darana waxaan u qaadannay in ay run tahay oo sidaas dacwada dani ugu jirto, illayn culumadu ayagaa maslaxada dacwada garanaayee!

Waxaa kaloo meesha jihaad ka waday ururkii Oo.En.El.Ef (ONLF) oo aan xiriir lahayn. Dhinaca jihaadka waxaan uga midaysannahay in la ilaaliyo khayraadka dhulka Ogaadeenya. Waan isu hiilinnaa xagga dagaalka. Shirarka waa la wada galaa, waxaa noo yimaada wufuud ka socota dawladda Itoobiya annagoo joogna dhulka hawdka ah.

Waxaan xasuustaa habeen ay noo yimaadeen wafdi uu hoggaaminayay nin aan u malaynayo magaciisu in uu ahaa Jenaraal Cabdiraxmaan Khaliif. Waqtigu wuxuu ahaa saq dhexe ama habeenbarkii. Meeshu waa hawd aan dagganayn. Nimanka waxaa waday rag aqoon wayn u lahaa ciidammada meesha joogay iyo hoggaankooda, waa Mujaahidiinta.

Waxaa la kulmay Shiikh Cabdisalaam Cismaan Cabdisalaam oo ahaa amiirkii Al-Itixaad wakiilka uga ahaa jihaadka Ogaadeenya ka socday markaas. Wax la isku yiri ma naqaan waxbaase la isku af gartay oo waxaa lagu kala tagay is af garad. Wixii fasaad lagu aasaaso faracoodu waa fasaad, hal booli ahina nirig xalaal ah ma dhasho!

Jawaasiista iyo Halgankii lala galay

Walaalayaal bulshada aan ka dhex dagaallamaynay waxaa lagu imtixaamay jaasuusnimo. Meel noo caymatay ma jirin, wadaadkii waa jaasuus, reer baadiyihii waa jaasuus, reer magaalkii waa jaasuus, ardaydii waa jawaasiis, aqoonyahankii waa jaasuus, odayaashii waa jawaasiis, dumarku waa jawaasiis.

Intaas waxaa noo dheerayd kuwa kale oo Muslimiin sheeganaya oo jawaasiis ah sida Oromo, Eretariya iyo kuwa kaleba. Masaajidka ayey  kugula tukanayaan, dhar Islaam bay qabaan, waa ashahaadanayaan, run iyo been waxa uu sheegayo ma garan kartid waana jaasuus.

Dhib badan kadib waxaa Ilaahay na waafajiyay in jawaasiistii meeshii lagu arkaba lagu dilo, xilli wal xaram. Waxaa la khaarajiyey jawaasiis aad u fara badan, waxaa la ugaarsaday fiigoodii markay kala carareen, waxaa loogu galay magaalooyinkii, waxaa lagu dilay suuqyada dhexdooda ayagoo maraya, waxaa la toogtay harcad ayagoo gaaladii la jooga.

In jawaasiista la ugaarsado oo lagu toogto meeshii lagu arkaba waxaa fatwooday oo amarkaasna bixiyey in la laayo culumadii Al-Itixaad! Waxaa amar lagu bixiyay in la dhammeeyo gaalka iyo gaalaraaca ama jawaasiista. Waxaa caan ka ahayd Al-Itixaad dhexdiisa in jaasuus meeshii lagu arko lagu dilo.

Aad baa looga nastay gaaladiina waxaa ku dhacday indho-la’aan iyo in ay waayeen cid kasoo warranta Muslimiinta dhexdooda, in yar oo nagu dhex jirtay oo aan la aqoon mooyee. Jawaasiista aan la aqoon waa kuwa aakhirkii dabargooyay Mujaahidiintii Ogaadeenya oo Meles ka iibsaday aakhirkii dhulkii iyo Mujaahidiintii intaba. Magacii mujaahid waxaa lagu baddalay Niyuu Boolis (New Police), Askarigii Cusbaa. Ma taasaa shaki ku jiraa?

Fiiro Gaar ah: Xilliyadaas jawaasiista lagu dhex dili jiray Ogaadeenya oo shareecadu bannaysay dhiiggiisa iyo midka maanta lagu dilayo Koonfurta Soomaaliya ee ay Shareecada Islaamku diidday dilkiisa oo Mujaahidkii dilana la yiraahdo waa jaasuus dilaa ah waana takfiir, farqiga u dhexeeya halasoo baaro. Niqaashkaasna waxaan u daayay akhristayaasha. Kitaabbada haloo noqdo. Ma dilkii horaa takfiirnimo ahayd oo naloo qarinayay mise kan dambaan Ictisaamku oggolayn haba saxnaadee?

Abuu Basiirah

Waxaa jiray Mujaahid ku caan baxay khaarajinta ama dilka jawaasiista. Mujaahidkaas waxaa lagu magacaabi jiray Abuu Basiira, waxa uu gacan weyn ku lahaa dilka murtaddiinta ama jaawaasiista. Abuu Basiira wuxuu kamid ahaa raggii ay soo saareen ama tababbareen Muhaajiriintii jihaad-doonka u yimid waddanka Soomaaliya. Magaciisa waxa la dhihi jiray Cabdullaahi. Intii uu Mujaahidiinta u yimid waxaa loogu yeeri jiray Cabdullaahi Orod.

Sababtu waxay ahayd maalin ayaa waxaa dhacay dagaal aad u adag oo gacanta la iskula tagay. Gaaladii waa jabtay, wayna carareen, Cabdullaahi ama Abuu Basiira wuxuu ahaa nin shiishyahan ah oo xabbaddii uu rido inta badan ma seerowdo.

Dagaalkii markii uu kululaaday Abuu Basiirana uu dilay wixii uu dili karayaa ayaa waxaa ka dhammaatay rasaastii, gaaladiina way carartay, intuu ka daba cararay gaaladii ayuu gaaray mid sii ordaya, gaalkii ayuu booshkiisii u xirnaa kalasoo baxay khasnad gaalkuna waa ordayaa intaas, intuu qorigiisii gashaday ayuu gaalkiina ku dilay kuwa kalana ku laayay.

Abuu Basiira waxaan xasuustaa in Mujaahidiintu ay ka duubeen cajal uu uga hadlayo dhacdooyin aad ufara badan oo qofka dhagaystaa u noqonaysa cibro dhanka kalena kuu muujinaysa in uu Abuu Basiira isku darsaday geesinnimo, dagaalyahannimo iyo shahaado raadin, dhacdooyin ay ka mid tahay midda aan kor ku sheegayna asaga ayaa si shakhsi ah iiga sheekeeyey.

Maalinkaas wixii ka dambeeyay waxaa loogu yeeri jiray Cabdullaahi Orod, oo macnaheedu waa kii orodka badnaa. Waxaa kaloo la dhihi jiray Abuu Basiira. Abuu Basiira waxtarkiisa halkaan kumasoo koobi karo laakiin aan ishaaro dhacdo kale oo asagu afkiisa iiga sheekeeyay walina aanan hilmaamin.

Nin u Dhigma Kun Nin

Maalin ayaa waxaa waddada loo galay ciidan Itoobiyaan ah oo aan yarayn. Waxay wateen gaadiid badan ciidankuna ma yarayn. Wadaaddada dhufayska galayna ma badnayn, ugu badnaan soddon nin iyo wax ka yar ayey ahaayeen. Waxaa lagu ballamay in ciidanka la gaado oo markii dhib la gaarsiiyo meesha laga insixaabo.

Abuu Basiira kaligiis uyuu dhufays galay, markii gaaladii soo gaartay meeshii lagu ballamay ayaa xabbad lagu billaabay. Cabbaar haddii lagu waday rasaastii oo dhib wayn la gaarsiiyay ayaa laga baxay meeshii oo waxaa la aaday meel la isla ogyahay oo lagu ballamay in la iskugu yimaado. Cabdullaahi dagaalkii ayuu sii waday asagoo u qaba in saaxiibbadiis dagaalka kula jiraan waase kaligiis oo ciidankiisii mar horay meesha banneeyeen.

Waqtigu waa gabbaldhac oo maqribkii baa la joogaa. Wuxuu toogashu ugu dhaqaaqay dadkii uu is lahaa way mudan yihiin in la laayo sida madaxda iyo darawaliinta gaadiidka. Wuxuu yiri gaaladii waxay ogaatay waxa la dirirayaa in uu yahay hal nin markaasay meel walba iga soo galeen, waxaan arkay ayuu yiri anoo meel walba la iga taagan yahay.

Waxay gaaladii damacday in ay i qabtaan anoo nool oo wax xabbad ah la iguma ridin. Waxaan isku dayay ayuu yiri in aan cago ku baxsado waase ii suuroobi wayday markii meel walba la iga istaagay. Wuxuu yiri waan iska istaagay sidii nin is dhiibay oo kale. Waxaan billaabay in aan go’aan qaato oo xoogaa tashi ah ayaan maskaxdayda la galay. Waa la igu soo dhaqaayay waxaana la igu yiri is dhiib.

Raggii hortayda taagnaa ayaan markiiba mid mid u toogtay oo kiiba waxaan ku dhiftay hal xabbad ah. Dhac! Dhac! Dhac! Orodna waan is dhigay, markaasaan ka dhex baxay anoo fayow. Meeshu waa hawd habeenkiina waa madoobaaday. Waxaan billaabay ayuu yiri in aan hadba meel kasoo galo oo qaar laayo. Habeenkii intiisii badnayd waxaan ku jiray ayuu yiri dagaal, inta badanna wax ayaan dilayay ayuu igu yiri.

Gaaladii markii naftii qabatay oo aan rag badan ka laayay ayay ka carareen meeshii gaadiidkiina waa ka tageen. Wuxuu yiri baabuurta ma kaxayn aqaan. Ciil badanaa. Baabuur walba intaan u imaado ayaan matoorka xabbad kala dhacaa.

Wuxuu iga qosliyay markuu yiri waxaan u imid kuwo baabuur ka hallaabay samaysanaya, markaasaan xabbad ku billaabay oo qaar laayay, wuxuu yiri mid buuran oo aan u malaynayo in uu makaanigii ahaa ayaa baabuurka igula wareega caddeeyey, markii dambana asago buluq buluq leh ayaan beerka kala gooyay. Allaahu Akbar.

Karaamo Rabbaani ah

Abuu Basiira warkiisa halkaan laguma soo koobi karo, aan uga baxo dhacdo aan laga tagi karin. Maalin buu harkii mar ahayd magaalada Dhagaxbuur dhexdeeda wuxuu arkay laba Tigree ah oo dhexmaraysa qoryana wata, asagu wuxuu watay bastoolad, wuxuu go’aan ku gaaray in uu labadaan nin dilo, wuu soo daba galay, markuu la siman yahay ayuu mid toogtay kii kalaa cararay asagiina xabbad buu ku dhiftay, ma hubo kan labaad in uu dhintay xabbadduse way ku dhacday saaxiibkiisna dhimay.

Gaal kale oo dharcad ahaa ayaa xabbad ku dhiftay Abuu Basiira oo waliba waxay kaga dhacday feeraha. Si kastaba ha ahaatee Abuu Basiira gaaladii baabi’i asagiina waxaa gaaray dhaawac culus oo xabbaddu feerahay ka dhex baxday. Asagoo dhiig baxaya ayuu u dhaqaaqay hortiisa. Waxaa kala yaacay shacabkii magaalada dagganaa oo waxaa la og yahay in gaaladii soo galayso magaalada qofkay aragtana tooganayso cidday rabtaba ha ahaatee.

Wax yar intuusan soconba wuu dhaqaaqi waayay, wuxuu ku leexday xaafad laga cararay, qol buu iska galay go’aanna wuxuu ku gaaray in uu dagaallamo intuu miyir qabo. Nin la waayi karo ma aha oo dhiiggiisii ayaa qubanaya, gaaladii waxay soo qaadeen dhiiggii daadanayay, waxay soo abbaareen qolkuu ku jiray, asagiina meeshuu ku jiraa. Wuxuu yiri waan arkaa in ay igu soo socdaan gaaladii, waxaanna yaqiinsanahay in aanan baxsanayn. Wuxuu yiri waxaan is iri intay kuu soo dhawaanayaan u kaadi, markay kaabiga kuu yimaadaanna intaad ka dili karto ka dil ayaguna haku dileen.

Walaalku wuxuu yiri waxaa miyir iigu dambaysay in aan is lahaa nimanku hakuu soo dhawaadaan si aadan xabbadda ula gafin. Ma suuxay, ma seexday, see buu noqday lama yaqaan. Gaaladii gurigii intay yimaadeen ayeysan arag Abuu Basiiroo ku dhexjira.

Waana qol yar oo hal irrid leh markay waayeenna waa isaga tageen ayagoon arag Abuu Basiira oo dhex yaala qolka. Allaahu Akbar. Afkiisuu iiga sheekeeyay waliba markaas dhaawicii gaaray ayuu la liitay oo wali ma biskoon.

Abuu Basiira dadkuu laayay ee jawaasiista ahaa waxaa kamid ahaa abtigii oo ahaa nin magac ku leh bulshada dhexdeeda, markuu Islaamkii dhibka ka dayn waayayna qoortuu u dheereeyay oo waxaa ka raaxaystay Islaamkii uu dhibi jiray. Afkiisaan ka maqlay in uu abtigii dilay.

Walaalayaal ninka qiimahaas lahaa oo sidaas Islaamka ugu soo shaqeeyay Tigree buu u xiran yahay sidii nasoo gaartay. U duceeya in Ilaahay kasoo daayo gacanta cadawga, hadduu dhintayna Ilaahay shahaado ku irsaaqo, aamiin, aamiin.

Shahiidkii Aan Jeclaa

Qormadaan aan uga faa’iidaysto nin kale oo arrintiisu i cajabisay. Waxaa noo yimid laba wiil oo kasoo jihaad-doontay magaalada Hargaysa ama Burco middood. Ma hubo tay ahayd. Labada wiil waa dhalinyaro, mid baa Qur’aanka xifdisanaa magaciisana waxaan filayaa in uu ahaa Cabdiraxmaan. Wuxuu ahaa nin Ilaahay xishood siiyay, wuxuu ahaa nin cibaado badan, wuxuu ahaa nin ay ka muuqatay ku dayasho wanaagsan.

Maalin ayaa waxaan dirnay unug ciidan ah oo gaalada waddada u gala, markay soo maraanna dhib gaarsiiya kadibna kasoo insixaaba. Meeshu waa Wardheer agteeda. Waxaa raacay ciidankii labadii wiil oo midna ahaa Cabduraxmaan midna ahaa Xuseen. Waxaa la galay waddadii. Tigreegii waa soo martay ayadoo baabuur saraan. Dabkaa la saaray. Markii wixii la dili karay la dilay ayaa meeshii laga baxay. Ballantu waxay ahayd in marka gaalada dhib la gaarsiiyo markiiba meesha laga baxo.

Waa laga soo insixaabay meeshii. Gaaladii intay baabuurtii ka dagatay intii fayoobayd ayay dhulka ku dagaallamayaan. Cabduraxmaan markii ciidankiisii meesha ka bexeen isma dhaqaajin oo wuxuu sii watay dagaalkii uu kula jiray Nasaarada, wuxuuna kor ugu qaylinayay, “War xaggee u socotaan soo janno ma rabtaan? War gaalada laaya oo ku jihaada.”

Xuseen wuxuu isku dayay in uu saaxiibkiis meesha ka kexeeyo waase u suurtoobi wayday oo Cabduraxmaan waa diiday waxaan dagaal ka ahayn iyo in uu Ilaahay naftiisa uga gato shahaado iyo janno. Ilaahay waxaan uga baryaynaa in uu Cabduraxmaan shahaadada ka aqbalo kuna irsaaqo janno, aamiin, aamiin.

Warkaas waxaa noo sheegay Xuseen oo ahaa ninkii damcay in uu Cabdiraxmaan meesha kasoo saaro asagiina ka diiday oo wuxuu yiri waxaa iigu dambaysay asagoo dagaallamaya.

Ikhwaanii waxaa nala dheeraaday warbixintii yarayd ee aan ku ishaarnay siyaasaddii Al-Itixaad ku maamulayeen jihaadkii Soomaali Galbeed horay uga jiray. Waxaa u caddaanaya qofkii warkayga dhuuxa in wali qabiil qabiil loo qaybsan yahay oo mandaqad kasta ciidanka joogaa ay ku joogaan magaca reerka meesha daggan, dadku haba kala duwanaadeen xagga qabiilka.

Tusaale ahaan Gado waxaa ka jiray imaarad Islaami ah, waxaa loo yaqaannay ciidammadii Mareexaanka. Magaalada Marka waxaa ka jiray imaarad Islaami ah, waxaa loo yaqaannay ciidamadii Hawiyaha. Ogaadeenya waxaa ka jiray imaarado waawayn intaan Maraykanku kusoo duulin, waxa loo yaqaanay Ogaadeen. Waqooyi Galbeed waxaa ka jiray imaarado, waxaa loo yaqaanay Isaaq. Boorama waxaa ka jiray imaarad, waxaa loo yaqaanay Gadobiirsay. Imaaraddii ugu waynayd oo Laasqoray lagu burburiyay waxaa loo yaqaanay Daarood.

Siyaasaddii Al-Itixaad sidaas ayey ku dhisnayd. Waxaa intaas ka daran culumada ugu waawayn ee Al-Itixaad isma arki karin oo waxaa ka dhexeeyay qabyaalad aad loogu kala dhintay markii dambena waa tan keentay in qola walbaa magac la baxdo oo qabiilkooda dhex galaan oo ay yiraahdaan dacwaan ka wadnaa meesha. Markaad tiraahdo war maxay tahay kala faquuqaan iyo qabiil dhexgalku? Waxaa lagu leeyahay waa dacwatu yaa qowmii oo waa arrin bannaan inta aayado iyo axaadiis laga siidaayo.

Ilaahow adaa yaqaane Macalin Haylaan ma runtiisaa?

Ikhwaanii wali waxaan joognaa goobihii dalxiiska warkuna wuu noo sii socon doonaa inshaa Allaahu tacaalaa. Waxaa iga dardaaran ah in dalxiiska la aado. Waxaad ka helaysaan dambidhaaf, daawo qalbi, dareen raganimo, dullayn gaalo, dabargoyn murtad, iyo dumar cafiifaad ah. Rag baa lagu imtixaamay dumarka in aysan ka fogaan karin. Ma waxaad u malayseen in aan meesha dumar joogin? Waxaa jooga kuwiina kuwo ka khayr badan.

Walaalayaal waxaan kala tagnay anagoo u nimid ciidammadii mujaahidiinta ahaa ee Itoobiya dhexdeeda joogay. Waxaan soo lugaynay muddo dheer, waxaan soo marnay cabsi fara badan, waxaan soo marnay daal fara badan, waxaan u nimid ciidankii mujaahidiinta. Waan daaltirannay ama waa nasannay, waxaan dareennay cizzi, kalsooni iyo sharaf badan.

Ciidammada mujaahidiinta ah ee Itoobiya dhexdeeda joogaa waxay u qaybsan yihiin guuto guuto. Takhdiidkaasna waxaa la qaatay kadib weerarkii Maraykanku kusoo qaaday saldhiggii waynaa ee mujaahidiinta ee ku yaallay Ugunjo ama Xangeeya oo ku yaallay hawdka Qarri Jaqood. Ciidan kastaana wuxuu leeyahay waajibaad u gaar ah iyo aag ayaga lagu ogyahay in ay ka dagaalgalaan.

Waxaan u imid ciidan uu madax u yahay Shiikh Cabdisalaam Cismaan Cabdisalaam. Ciidankaas aaggiisu aad ayuu u balaadhnaa. Waxay ka hawlgali jireen inta u dhaxaysa Dhagaxbuur, Gunagado, Shilaabo, Qabridaharre, Qabribayax, illaa iyo dhulka lagu magacaabo Riseef Eeriya (Reserve Area) ama la yiraahdo Doolo. Sarkaalka ciidanka madaxda u ah iyo anigu aqoon hore inagama dhaxaynin oo markaas ayaan isbarannay balse aan tilmaan ka bixiyo sifaadkii aan ku arkay.

Wuxuu ahaa nin aan dheerayn aadna u gaabnayn. Wuxuu lahaa hilib aan badnayn, wuxuu ahaa nin maariin ah say ila ahayd, gadh weyn buu lahaa, waxaa uu ahaa nin farxaani ah oo marna aadan arkaynin asaga oo xanaaqsan, wuxuu ahaa deeqsi geesi ah. Kamaysan muuqan isla wayni ama in uu ragga wax dheeryahay in uu isu qabo. Waxaa ka muuqatay isku kalsoonaan.

لا نزكي على الله احد

Waxaan ka warramayaa waa uun sifaadkii aan ka arkay hoggaamiyaha waase laga yaabaa in dadka qaarkiis haddii la dhaho wadaadkaas tilmaama in ay si kale u tilmaami lahaayeen wallaahu aclam.

Sheekh Cabdisalaam iska faanin maayo ee dagaal baan la galay, muddana waan wada lugaynay oo gaajo iyo harraad iyo colaad ayaan soo wada marnay. Waa meelaha cilladda qofku kusoo baxdo ama lagu ogaado waxtarkiisa iyo waxtar la’aantiisa.

Waxaan billaabay isticdaad in aan galo, illayn waxaan billaabay nolol cusube. Waxaan gatay qori Aake-47 ah iyo rasaastiisii. Qorigu waa cusubyahay oo waxaa laga soo qaniimaystay Tigreega saliibiyiinta ah. Waxaan diyaarsaday wax kasta oo iga dhimanaa. Waxaa la igu daray koox ama urur ciidan ah. Waxaa nala siiyay waajibaad gaar ah.

Ciidanku wuxuu leeyahay hal talis ama hal amiir laakiin isku meel kama dagaalgalo oo wuxuu u qaybsan yahay ama u dagaal galaa 30 illaa 40 inta u dhaxaysa oo ciidan ah.

Meelaha qaarkood waxaa laga yaabaa in ay isku soo dhawaadaan ama isuba yimaadaan Mujaahidiintu, mudda yar kadibna way kala aag baddashaan. Waa isu soo hiiliyaan ama waa is caawiyaan.

Aan isha marinno ciidanka dhexdiisa.

Waxaa kamid ahaa ciidanka nin lagu magacaabo Ibraahiim Khaliil. Ibraahiim wuxuu noo qaabilsanaa saxaafadda, wuxuu ahaa nin jecel in uu wax soo akhriyo annagana nagu dul akhriyo, wuxuu ahaa nin wax qora inkastoo aysan jirin qalab wax lagu qoro haddana wuxuu isku dayi jiray in uu ushaqeeyo sidii nin saxafi ah oo kale. Wuxuu ahaa nin jeclaa in uu taariikhda kaydiyo oo qoro dhacdooyinka.

Waxaa kamid ahaa raggii aan meesha isugu tagnay Shiikh Dhaaweed. Dhaaweed wuxuu ahaa wadaaddadii Aslaaxa la dhihi jiray, wuxuu joogi jiray Qabribayax oo uu dacwada ka waday. Gaaladu ma kala soocin Aslaax, Itixaad, Waxdad, Suufiyo iyo wixi la mida oo Itoobiya dhexdeeda joogay ninkii ay diin ka muuqato oo lagu arko Itoobiya dhexdeeda waa la dilay ama waa la xiray xarig geeri u dhigma.

Shiikh Dhaaweed wuxuu ciidanka u yimid asagoo laga shakisan yahay imaatinkiisa, maxaa yeelay wuxuu ahaa nin aan Al-Itixaad ku manhaj ahayn. waxaa kaloo waagaas badatay wadaaddada jaasuusiinta noqday oo dhib badan noo gaystay. Waa sax ku manhaj muu ahayn Al-Itixaad haddana uma imaan Al-Itixaad ee wuxuu u yimid jihaad fii sabiili-llaahi iyo in uu naftiisa iyo maalkiisa ku bixiyo kalimadda Allaah in ay kor noqoto. Inuu run sheegayo waxaa ogaa Allaah kadibna asaga, anaguse waan ka shakinnay!

Shahiid Shiikh Dhaaweed wuxuu noqday nin Ilaahay barakeeyay oo saaxadii wax wayn ka baddalay. Wuxuu noqday qaa’id aan marnaba caadi ahayn oo geesi ah. Wuxuu noqday nin ay kusoo hirtaan mujaahidiintu. Wuxuu noqday mujaahid dagaalgaliyey ummad u baahnayd in ay jihaadaan. Taqabbalahu-llaah.

Waxaa kaloo saaxada Jihaadka noogu yimid Shiikh caan ka ahaa magaalada Jigjiga. Shiikhu ayaa qiso nooga sheekeeyey. Laakiin inta aanan sheekada billaabin aan sawir ka bixiyo qaabkaan u fadhinnay iyo meeshaan fadhinnay.

Waxaan joognay dhul hawd ah oo dhirtu cagaaran tahay, waxaan maqlaynay shinbiraha codkooda kala nooc nooca ahaa. Waqtigu waa barqadii, colaadi markaas ma jirin oo waan iska nasanaynay ama meel baan dagganayn oo safar kuma aannaan jirin, nin walbaa qorigiisaa agyaallay ama ku ag tiirsanaa oo dhagtaa noo taagan illayn annaga iyo gaaladu isku meel ayaan joognaaye oo maka fogine.

Waxaan ka xasuustaa raggii goobtaas fadhiyay amiirkayagii Shiikh Cabdisalaam, Xasan Wali iyo Ibraahiim Khaliil. Raggu ma yarayn. Jawigu aad buu u dagganaa. Shiikha waxaa horyiillay ama uu gacanta ku hayay laba kitaab oo midna tafsiir yahay midna naxwe yahay (Kawaakib), mid walba xoogaa ayuu ka akhriyay. Markuu dhammeeyay akhriskii ayuu sheeko billaabay. Wuxuu yiri, “Waxaan joogi jiray magaalada Jigjiga, waxaan dadka wax barayay muddo dheer,” wuxuu tilmaamay sanooyin fara badan, ma hubo sanooyinkii mar mar waxaan is dhahaa ma wuxuu yiri 20 sano, mase hubo tirsiga.

Shiikhu wuxuu yiri, “Cilmiga naxwaha waxaan ka gaaray heer aan isku dayay in aan kutubo ka qoro ka madax bannaan kuwii culumadii hore oo naxwaha qortay. Fanniga aan dadka bari jiray wuxuu ahaa Tafsiirka Qur’aanka iyo Naxwaha. Waxaan is lahaa waxaad ka gaartay labadaba meel wanaagsan.” Maxallu-shaahidkaygu waa meeshaan: Shiikhii intuu qummaati noo soo eegay oo dhaar xaf isku siiyay ayuu yiri intaasoo dhaar ah, “Waxay iga tahay in aannan fahmin waxaan dadka u aqrinayay hadda ka hor.” Wuxuu ka wadaa intuusan noo imaan ama uusan goobta Jihaadka imaan.

Waxaa laga yaabaa in qaarkiin yiraahdo waxaad Shiikha ku khaladdeen risaalooyinkii aad ku khaladdeen Shiikh Jaamac Cabdisalaam, Shiikh Nuur Macallin, Shiikh Xasan Daahir Aways, Shiikh Xasan Turki, Shiikh Cabdiqaadir Mu’min, Shiikh Xasan Mahdi, Shiikh Cabdullaahi Cali Xaashi iyo culumo badan oo saaxada jihaadka joogta oo aan halkaan lagu soo koobi karin magacyadooda. Taas waxaan ka leeyahay waagaas ayada ah waxaan ahayn Al-Itixaad oo risaalooyinka hadda Ictisaam ka cabanayaan lama akhrisan jirin lamana aqoon.

Shiikhu wuxuu akhriyay tafsiir aan u malaynayo in uu ahaa Ibnu Kathiir, wuxuu isha mariyay aayadaha Jihaadka ka hadlaya, wuxuu ku baraarugay wuxuu markaas ku sugnaa oo cizzi iyo sharaf ahaa, markaasuu yaqiinsaday Jihaadka Qur’aanku sheegayaa in uu yahay midkuu hadda dhex fadhiyo ee uusan sheeko dhammaatay ahayn. Wuxuu u ekaaday nin hurdo ka kacay oo kale waana midda ku bixisay in uu qalbigiisa ka runsheego oo miisaan isa saaro kaligiis (xafidahu-llaah).

Shiikhu wuu qiirooday wuxuuna billaabay in uu cudurdaar bixiyo intii uu ka maqnaa goobaha Jihaadka. Waxaa kamid ahaa cudurdaarkiisii, “Waxaan is dhihi jiray yaa carruurtaada kuu biili doona haddaad ka tagto?” Wuxuu muujiyay shiikhu in uusan fahmin aayadaha Jihaadka ka hadlaya maantay kahor! Shiikha markii iigu war dambaysay waxaa la ii sheegay in uu daaci ka yahay magaalada Galdogob. Shiikha magaciisu waa Shiikh Cabdinaasir. Ma hayo magaciisa labaad.

Waxaan goobta jihaadka ku wada jirnay oo aan ku wada cibaadaysanaynay nin aan aad u jeclaa ama Allaah dartiis aan u jeclaa waa Shiikh Axmed Cabdisamad Geesood. Haddaad xasuusataan Shiikh Axmed waxaan ku billaabay qormooyinkii koowaad, kuwii dhexana waa ku jiray magaciisu, haddana waa kan soo laabtay. Shiikha waxaa dhaawac aad u ba’ani kasoo gaaray dagaalkii Laasqoray (Dabra).

Waa annagii soo marnay asagoo calooshii iyo feerihii isku darsameen oo loo qaatay in uu dhintay ama uusan ka kacayn dhibka gaaray mase dhiman oo wali waa jihaad-doon oo wuxuu rabaa in uu shahaado helo. Noloshaan adduunka wax uguma taal, waxaa u muuqda xuurul-cayntii Jannada ku sugnayd ama loo diyaariyay shahiidka. Diiftii dagaalkii iyo dhaawicii Laasqoray kama harin oo waa ka muuqataa. Waxaad mooddaa in uusan ku qanacsanayn wax shahaado ka yar. Waa sida daahirkiisa nooga muuqatay.

Shiikh Axmed Cabdisamad waa nin dheer oo hilibyar ama caato ah, intii dhaawucu gaarayna sii hilib yareeyay (waa intaan ka ogaa), wuxuu ahaa nin samir badan, shaqo badan oo u fudud in uu wax qabto, wuxuu ahaa nin jecel in uu dadka wacdiyo oo ku dul akhriyo nusuusta. Wuxuu inta badan ka hadli jiray mustaqbalka iyo waxa loo baahan yahay in la gaaro.

Wuxuu ka hadli jiray cizziga iyo sharafta Islaamku leeyahay, wuxuu ka hadli jiray in uusan nin jilicsani Islaamka wax u qabanayn, wuxuu ka hadli jiray in loo diyaargaroobo waddada dheer ee na sugaysa. Wuxuu nagu dul akhrin jiray aayadaha Jihaadka ka hadlaya ee suuratu Aala Cimraan inta badan.

Wuxuu ahaa nin iithaar badan ama aan oggolayn in uu wax cuno ayadoo qof qatan yahay, wuxuu ahaa nin xishood badan oo aan hadal badnayn, wuxuu ahaa nin aan kaga dayan jiray xagga wanaagga iyo sabirka. Shiikha waxaan si gaar ah ugu xasuusanayaa waa ninkii baycadii Al-Itixaad iga qaaday markii aan joognay magaaladii Laasqoray. Baycada waxaan ku galay waxaa kamid ahaa in aan naf iyo maalba u hurno Islaamka. In aan Jihaadka ka runsheegno oo bixinno naf iyo maalba.

Waxaan baycada ku galnay in aan walaheena siinno Islaamka, gaalada iyo ehelkeedana beri ka noqonno. Waxaan baycada ku galnay in aan ku soconno Manhajkii Nebi Muxamed (sallallaahu calayhi wasallam) noo jeexay. Waxaan baycada ku galnay in Allaah diintiis loo khidmeeyo adoo ladan iyo adoo dhibaataysan intaba. Waxaan ku ballannay shicaarkii ahaa:

نحن الذين بايعوا محمدا علي الجهاد ما بقينا ابدا

Walaalayaal sababta aan warka Shiikha u badiyay aan idiin sheego:

Qoraalkaan magaciisu yahay “Masoo gaadhay gaal iyo wadaad gaar u wada taagan” in aan qoro waxaa igu bixiyay ama sabab u ahaa Shiikh Axmed Cabdisamad Geesood. Shiikha saan idiin sheegay wuxuu ii ahaa qudwa ama ku-dayasho nin mudan. Waxaan isla soo gaadhnay waa dhaweyd oo xilligii maxkamadaha u dhow. Xamar baan isla joognay. Waxaan ahayn rag cadaysin ah ama fara bannaan, oo waxaa sharaftii nooga ciyaaray Al-Itixaad oo hubkii naga dhigay (عليهم من الله ما يستحقون).

Waxaan galnay in aan iska xamaalanno oo ilmahayaga u xiiranno. Waxaan isha ku hayn jiray wixii soo baxa oo siyaasad cusub ah xagga dacwada. Waxaan jeclaa in Ilaahay rag soo saaro naga dulqaada dulligaan lagu jiro waxna ka baddala. Waxaa dhici jiray shirar looga hadlayo mustaqbalka Soomaaliya iyo sidii lagu badbaadin lahaa Muslimiintaan la gumaadayo har iyo habeenba. Mar walba oo la shiro waxaa dhici jiray khilaaf iyo aragtiyo kala duwan. Waxaa la noqon jiray koox koox. Waxaan isha ku hayn jiray kooxda uu raaco Shiikh Axmed Cabdisamad.

Khilaafaadkii ugu dambeeyay ee dhexmaray mujaahidiinta iyo mukhaalifiinta jihaadka waxaan fiiriyay meesha Shiikh Axmed maray, waxaan ogaaday in uu maray muqaabilka mujaahidiinta ama uu kasoo horjeestay Jihaadkii. Waxaa i galay shaki, waxaan billaabay gaabis, waxaan galay in aan si taxaddar leh ula socdo mujaahidiinta. Waxaan jeclahay mujaahid iyo Manhajkiisa saxan. Waxaan ku sigtay in muqfuraddu iga tagto. Waxaan mujaahidiinta la socday anoo aan qanacsanayn illayn waxaa meesha ka maqan raggaan hawshaan uga dayan jiray hadday jihaad tahay ama diin xaq ah. Shiikha kaligii ma ahane waxaan kaloo waayay wadaaddo badan oo aan is lahaa furintay kaaga hormarayaan haddii jihaadkani xaq yahay ayagiina meeshaan ka arki waayay! Ogow sigtaye! Waana dhibta haysata dhalinyaro badan oo xaqqa jecel, in ay jihaadka uga haraan markay saaxada jihaadka ka waayaan shiikh hebel iyo shiikh hebel oo ah shuyuukh uu ku xiran yahay kuna kalsoon yahay diintooda.

Waxaa daawo ii noqotay dhibaatada ku dhacday Shiikh Axmed Cabdisamad. Wuxuu mar qur ah budh kasoo yiri ama kasoo baxay daaqaddii aan shiishka ku haynay ama iska ilaalinaynay ee cadawgu ka imaan jiray. Muuqaal kumuu ekaysane wuxuu sameeyay xayeysiis aan bannaanayn oo xaaraam ah caqlan wa sharcan. Sharcigu wuxuu xaaraam ka dhigayaa in gaalo aan is haynay la ammaano oo la yiraahdo, “U kaalaya gaalada saad mooddeen xaalku ma ahee.” Waxaana hadalladii shiikha ka mid ahaa, “Itoobiya ma ahan sidii la moodayey, imaada oo arka waxaa la idin siinayaa xorriyad buuxda, diintiinnana xor ayaad u tihiin.”

Waxaan caqligu yeelayn Zanaawi oo Buush dhalay ama Ina Buush ah ayaa xorriyad buuxda Islaam siinaya! Waa suurtagal in markay faraha ka gubteen ay dhahaan bes weeye Soomaaliya mar dambe la dagaalli mayno diintooda xor bay u yihiin!

Aad baan hadalkaas usoo dhawaynaynaa faraha hannaga qaadeen oo yey Soomaaliya noogu imaan! Waxaan kaloo saaxiibkaygii hore u sheegayaa maxaad ku baddashay aayadihii jihaadka ee aad nagu dul akhrin jirtay oo ahaa: Gaalada la sabirtama oo ha daalin hana murugoonina, adinkaa sarreeya, haddii dhaawac idin gaaray ayagaba waxaa gaaray dhaawac, waxaad rajaynaysaan wax aysan ayagu rajaynayn (Janno iyo dambidhaaf).

Ma waxaad ku baddali Qur’aan cusub oo dhahaya, “Muslimiinay waad daasheen dhaawacna waa idin soo gaaray hoosna waa tihiin oo waa la idinka adkaaday ee is dhiiba! Soomaaliyana dacwada kama wadi kartaan ee ka kaalaya oo imaada Itoobiya. Melesna wuxuu idin siin xorriyad buuxda. Waxaad iska akhrisataan Kitaabada Fatxul Majiidka iyo Kashfu Shubuhaadka. Inta Meles joogana la idin taaban maayo. Ha tagina Jubbada Dhexe, Jubbada Hoose, Bay, Bakool, Gado, Hiiraan, Banaadir, Shabeellada Dhexe, Shabeellada Hoose iyo Galgaduudba. Intaas oo gobol waxaa jooga niman laga kari la’yahay qoriga dhiga oo gaaladii ka nasan la’dahay. Ha tagin culumow gobolladaas, is ilaaliya shacabow, haku dagmina nimankaas. Caalamka waxaan u sheegaynaa in ay yihiin nimankaasu Irhaab ama argaggixiso isa soo bahaystay, annagu uma talinno ee waxaa u taliya culumo kale oo aan Soomaali ahayn, annagu waan u diidnay in aan dhaqaalo siinno, ma naqaan waxa dhaqaalaha siiya iyo meeshay ka keenaanba. Waxay ku xiran yihiin Al-Qaacida iyo meela kale. Ha nalaga soo gaaro, waxay wataan ajaanib,” iyo wixi la mida.

Waxaan hubaa marka la is barbar dhigo Shiikha iyo nimanka ku siyaasadda ah ee Itoobiya isu dhiibay iyo garabka kasoo horjeeda ee jihaadka ku jira in aan ku baraarugay oo aan ka helay kalsooni fara badan garabka jihaadka ku jira ee gaalada la jihaadaya. Waxaan hubaa in ay xaqqa uga dhaw yihiin marka laga hadlayo in gaalo la iska dhiciyo. Waxaan hubaa in qabyaaladi dilootay iyo gaalo jacayl nimankaan la baxay Ictisaam. Xataa waa kuwaas siday u socdeen marmarsiiyada u samaynaya kuwii kaniisadihii galaye lahaa, “Walaalaan nahay annaga iyo reer Nasaaro. Waxaan rabnaa taqaarubul adyaan, isu soo dhawaynta diimaha.”

Waa ducaaddii Ictisaamka waxa maalin walba la shiraya waliba masaajidka dhexdeeda gaal gaal dhalay oo ah kan hadda gacanta ku haya dabargoynta Muslimiinta Geeska Afrika. Ninka Nayroobi fadhiya ee loo yaqaan Maykal ayaa Ictisaam madaxdiisii maalinba meel kula shira oo heshiisyo lagu gaaraa lid ku ah Islaamka oo dhan, gaar ahaan Soomaaliya. Shaki kuma jiro in aan dadku meel ku dhammaan karin. Ictisaam xubno ayaa shirarka u taga inta kalana waa kuwii dirsaday oo waa ku qanacsanyihiin wixii shirkaas lagu soo gooyo.

Tusaale in Garoowe lagu gumaado dhalinyaradii jihaad-doonka ahayd afraad baa loo xilsaaray laakiiin go’aanku wuxuu ka soo baxay golaha sare ee Al-Itixaad. In dowladdii Laasqoray lakala diro afraad baa loo xilsaaray go’aankuse wuxuu kasoo baxay golaha sare. In dhalinyarada gaalada ku jihaadaysa la yiraahdo waa takfiir oo dhaqalihii laga goosto dadkana laga horkeeno oo la yiraahdo waa fitno ee jihaad ma aha waa go’aan ka soo baxay golaha sare ee Al-Itixaad qaar baa loo xilsaaray. In Tigree la isu dhiibo oo dhulkii Soomaali Galbeed la iibsado waa go’aan ka soo baxay golaha sare ee Al-Itixaad qaarbaase loo xilsaaray.

In kaniisadda la galo oo la yiraahdo waxaan isu soo dhawaynaynaa diimaaha go’aan bay ahayd loo dhan yahay qaarbaase loo xilsaaray. In lala shiro Maykal si qarsoodi ah iyo si muuqataba waa go’aan kasoo baxay golaha sare qaarbaase loo diray. Oo maxaan ka tagoo haray oo ay samayn lahaayeen nimanka la dagaallamaya mujaahidiinta berigana ka noqday, gaaladiina garab istaagay walahoodiina siiyay. Waxaan sheegayaa hadday been tahay wax burinaya hala keeno. Wax aan caddayn qori maayo ama aanan caddayn u hayn.

Fiiro Gaar ah: Waxaa isoo gaaray farriimo fara badan oo leh maxaa culumada gaalada loogu ag sawiray ama loola masawiray? Waxaan leeyahay qofkaasi waa labo midkood:

1. In uu yahay mid indha la’aan culumada u difaacaya oo aan ogayn waxay samaynayaan.
2. In uu yahay mid aan waxba kala ogayn ama aan kala fahmin caabidka iyo macbuudka. Culumadu waxay nagu leeyihiin ixtiraam aad u wayn intay toosan yihiin.

Hadday qalloocdaan culumadu waxay ku khaldameen beri baan ka nahay, waxay ku saxanyihiinna waan ku addeecaynaa, macal ixtiraam – laa lil cubuudiyah! Iska jir walaalkayga Muslimka ahow aayaddii ahayd:

ٱتَّخَذُوٓاْ أَحۡبَارَهُمۡ وَرُهۡبَـٰنَهُمۡ أَرۡبَابً۬ا مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَٱلۡمَسِيحَ ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَمَآ أُمِرُوٓاْ إِلَّا لِيَعۡبُدُوٓاْ إِلَـٰهً۬ا وَٲحِدً۬ا‌ۖ لَّآ إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ‌ۚ سُبۡحَـٰنَهُ ۥ عَمَّا يُشۡرِڪُونَ

Waxay ka yeesheen axbaartoodii iyo ruhbaantoodii (culimadoodii iyo kuwoodii cibaadada badnaa) rabbiyo Allaah ka sokeeya.

Ma waxaad u malaysay akhii Muslimka ahow in ay Yahuud iyo Nasaaro gaar ku ahayd aayaddu? Maya, annagana waa na qabanaysaa haddaan dariiqooda marno ee digtoonow.

Maalin ayaa waxaa kulmay Amiirul Mu’miniin Cumar binu Khaddaab iyo Muxamad Ibnu Maslamah oo asna ahaa saxaabi weyn oo jaliil ah. Cumar (radiya-llaahu canhu) ayaa weydiiyey, “Muxammadow ka warran hawsha sidaan u wado seed u aragtaa?” Yacnii khilaafada iyo howlaheeda. Wuxuu yiri, “Maashaa Allaahu, waxaad qabatay shaqo aysan qaban cid adiga kaa horraysay. Waxaad aruurisay maal fara badan waxaadna ku bixisay waddooyinkii loo baahnaa.” Ibnu Maslamah hadalkii ayuu sii watay oo wuxuu yiri, “Waad toosan tahay laakiin Allaah baan ku dhaartaye haddaad xaqqa ka leexato seef baan kugu toosinaynaa!” Ninka saas lagu leeyahay waa Cumar binu Khaddaab Allaah haka raalli noqdo asaga iyo Maxamed ibnu Maslamah.

Cumar muxuu yiri? Saxaabadii ka ag dhoweydse maxay yiraahdeen? Cumar wuxuu yiri, “Allaahu akbar! Ilaahay ayaa mahad leh haddii la helay rag markaan khaldamo seef igu toosinaya.” Wuxuuna ogaa in uu bashar yahay oo uu khaldami karo, ciddii khayr fartana uu diyaar u yahay in uu ka qaato, kamana aysan muuqan islaweynaan iyo kibir midna.

Saxaabadii meesha fadhiday ama maqashay Muxamed ibnu Maslamah warkiisii ahaa wallaahi seef ayaan kugu toosinaynaa, qof saxaabadii kamid ah oo ka dhigay hadalkii Maxamed ibnu Maslamah (radiya-llaahu canhu) mid aan culumada lagu ixtiraamayn ama khaliifkii ku hadal celiyey lama sheegin. Saxaabigiina lagama dhigin takfiir iyo nin dadka seef ku handadaya ama u gilgila.

Waa kee ninka maanta leh Amiirul Mu’miniin Cumar binu Khaddaab ayaan ka khayr badannahay? Waxaa soo haray ninka oggol in seef lagu toosiyo, ha u diyaargaroobo seeftii Cumar binu Khaddaab lagu toosiyay. Raggii toosin lahaana waa joogaan manhajkii lagu toosin lahaana waa diyaar.

Ikhwaanii raalli iga ahaada haddaan ku dheeraaday mawduuc laga yaabo dadka qaarkiis in ay u arkayaan mowduuc yar anigase ila weyn. Maxaa yeelay dadka waxaa kulmiya caqiido, waxaa kala dira caqiido, waxaa meesha yaallaana waa al-Walaa wal-Baraa.

Waxaan sii wadi doonaa dhacdooyinkii meeshaan hadda joogno inshaa Allaahu tacaalaa.

Geesood ma garateen?
Gubniyada haddeer jira
Waa raggii gingimay Bari (Al-Shabaab)
Waa raggii Saliid galay
Xingaloolna sii maray
Geed-la-rifay intuu dagay
Warsangalina magangalay (Aadam Siciid)
Buurta dheer gunteedii
Dabra geesaheedii
Inuu go’ay la moodoo
Girligaanka isu dhigay
Inuu gaaro libin sare (Shahaado)
Gablan talo aduuney
Geesood ma moodayn
Inuu gaaray heerkaas
Oo Sanaawi u garbixin
Walaalihiisna uga go’ay
Haddaan goobnay waxa jira
Gadgadinnay mas’aladaan
Guranaaya odayada (Ictisaam)

Raadkii wuxuu galay
Gobollada Sucuudiga
Garwaynidu ma salaf baa?
Maku goob adduunyaa?
Ictisaam gar baa taal
Loo wada gudboon yahay
Soo fariista gogoshaan
Ka garbaxa walaalaha
Gobollada dalkiinnii
Gaarsiyay nabad run ah
Barxaddii Garoowiyo
Ligle geesaheedii
Gumaad baa ka dhacay Bari
Garmadowdii lagu jaray
Waxay galabsadeenoo
Oo guddoonku ugu dhacay
Oo guura loo yiri
Ma garwaaqsateen wali?
Gaadiidka fuuloo
Galabtaba carraaboo
Gooya wabi Shabeelaad
Taladii ku goyseen
Guddoonkii saree jiray
Gacamay wuxuu yiri
Gardarraad samayseen
La guddoonsay taladii
Wadaaddadu gorfeeyeen
Gabbalkii markuu dhacay
Baan guurnay idilkeen
Buuro wadal agteediyo
Bannaan aan fogayn iyo
Bixin geeseheedii
Raggii aan is barannoo
Naga maray bannaankaas
Barqadii markay tahay
Buundada naloo gali
Annagoon balaayaba
Bowdkaan ka filanayn
Boobayaasha culus iyo
Birigaanku nagu yeer
Basuuke ku baal jiro
Waa balaayo ciidana
Waa boholo dhaadheer
Baabuurtu mari karin
Baqa dirirnay saacado
Baalaha naloo taag
Barxaddii Nugaaleed
Bah Dhulbahante mooyee
Cidi nama bariidayn
Waxaas oo gaboodfala
Soo diiwaanka lama galin?
Soo godobi kama dhicin?
Gurboodkii markaas jiray
Aabbihiis la gawracay
Soo iskuulka lama gayn?
Soo ma qaadin gaashaan?
Soo ma garan wixii dhacay
Ictisaamku gaysteen?
Sow talo kumuu goyn
Gar madow hadduu yahay
Isticdaad inuu galo
Axmed Godane ugu tago
Marka geeseheedii?
Gardarradu ma fiicnee
Aargoosto waa nine
Ictisaam gar baa taal
Garwaaqsada waxaan dhacay
Inta goori goortahay
Oo talo gudboon tahay
Soo fariista gogoshaan
Ka garbaxa agoonkaan
Cishiriin ku gaamuray
Godobtaas raggii dhigay
Ma garbixin ayaan qura
Garowshana ma damacsana
Gar eexeed ninkii naqay
Goor dambuu shallaayaa
Ictisaam gar baa taal
Gabi baad ka lulataan
Garwaaqsada waxaan dhacay
Diiwaankana idiin galay
Gaaladu biray tagi
Bahuukana bas baa dili
Hadduu balo ka nabadgalo
Burca geeseheediyo
Bannaankii Nugaaleed
Boosaaso way tagi
Jiilkaan basuukaha
Buuraha la fuulaa
Buush ehelladiisiyo
Gaal baaraloo idil
Baacsaday wixii yimid
Ictisaam gar baa taal
Gabi baad ka lulataan
Gabalkii ma dhicin wali
Talana way gudboon tahay
Waa iga gunaanade
Meel la isku giijoo
La garaaco miiskoo
Nacfi la iska gooyiyo
Lagu faano gaalada
Waa gudubtay xaajadu
Gubniyaan is haynaa
Gaalada wakiil ka ah
Wadaad geesa waynoo
Gaalada dhex joogoo
Gunna qaata waligiis
Gobannimana doonayn
Gees maray jihaadkii
Give way baanu leenahay.

Wa illaa…

Give way [Ingiriis]: Ka leexo, bannee

Bismillaahi wabacdu. Waa qormadeennii 25aad. Walaalayaal waxaan isku ogayn in talo la isoo siiyo ilayn waxaan rabaa in aan aado dhul aannan aqoon waddooyinka loo maro iyo la dhaqanka dadka toona. Waxaa kaloo jiray cabsi aad u ballaaran oo waddanka ka jirtay. Illaa iyo hadda ma hayo cid igu tiri qaado taladaas oo waxaad martaa wadda hebla. Intaas ka badan idinma sugi karo oo waan dhaqaaqay anoo Ilaahay talo saaranaya waxaan heli karay oo xeelad ahna diyaarsaday. Allaahul Mustacaan.

Waxaan soo xuuraamay ama soo raadiyey qaabka looga baxo Xamar oo loo aado gobollada Waqooyi Galbeed. Waan soo helay, waxaan isu diyaariyey safar khatartiisa leh. sidaad ogtihiin waxaa dhacay ama dadka dhexmaray dagaal aan la is badbaadinayn oo qofba qofka kale ka aargoosanayo.

Dadku ayagoo sidaas isu dilaya ayey haddana is dhex mari jireen oo waxaa samaysmay kooxo dadka dhexdiisa ka ganacsada oo ayagu qofka naftiisa dammaanad qaadaya illaa uu ka tago gobolkuu rabay, qofkana waxaa laga qaadayaa lacag fiican oo uu naftiisa ku badbaadiyo. Kooxdaas magaceeda waxaa la dhihi jiray Mukulaal Madow, ciday wataanna waa lasii dayn jiray oo lama dili jirin lamana dhici jirin.

Xuduudaha waa la kala leeyahay oo qola walba awooddeedu meel ayey ku eg tahay. Bakaaraha illaa iyo Baladwayne waxaa Mukulaal Madow ka ahaa Gaaljecel. Waxaan Bakaaraha ka raacay gaari ay mas’uul ka yihiin rag Gaaljecel ah. Waxaan u dhaqaaqnay dhankaas iyo Waddadii Afgooye. Markaan Wanlawayn marayno ayaan waxaan u leexannay dhankaas iyo Jawhar xaggeeda. Waxaan soconnay saacado badan intaasna waddo lama hayo oo waxaa la marayaa dhul qaxar ah ama dhib badan.

Casarkii markay ahayd ayaan waxaan nimid meel matoor ka mudan yahay ama riigga xooluhu ka cabbaan. Darawalkii gaariga wax yar buu meeshii ku hakaday oo dadka qaarkii ayaa dalbaday in meesha shaah laga cabbo.

Wax yar ka dib waxaan aragnay dhalinyaro gees u baxday oo afka isku haysa qoryana wadata, shaki ayaa galay darawalkii gaariga wuxuuna dadkii ku amray in ay baabuurka fuulaan. Markii aan dhaqaaqi lahayn ayey dhalinyaradii gaarigii hortiisa la istaageen qoryo, waxaa la galay xiwaar dheer, aakhirkiina waxay ku dhammaatay in nalasii daayo dhib nama soo gaarin waxaanse galnay khatar.

Akhristayaalow dhib badan kadib waxaan Baladwayne kasoo galnay dhanka qorraxdu u dhacdo, waa caksiga meeshii aan kasoo gali lahayn haddaan nabadgalyo haysanno, oo Baladwayne marka Xamar laga tago waxaa laga soo galaa dhanka qorraxdu ka soo baxdo. Intaasna waddo ma aannan haynee waxaan maraynay dhul qardajeex ah. Bal qiyaasa dhibaatada dadkaas haysatay iyo nabadgalyo la’aanta ka jirtay meeshaas.

Waxaan gaaray anoo nabad qaba magaalada Hargaysa ee gobolka Waqooyi Bari. Waxaan soo maray oo Ilaahay iga soo badbaadiyay gobollo badan oo Mukulaal Madow ay dadka dhiiggooda iyo naftoodaba ka ganacsato, wax la hadlayana aadan arkay ama iska dhicinaya oo leh war dadka dhibka ka daaya. Waxaaba laga yaabaa in odayaasha reerku biil ka saaran yihiin ama ay biilaan Mukulaal Madowdu, oo haddii ciddu la hadli lahayd waxaa laga baqayaa qabiilkiisa ama nabaddoonkiisa ama shiikhiisa oo ku og arrimahaan waana shaqo loo diray.

Hargaysa waa meel xoogoow xasiloon waxaase ka muuqanaya burburkii ka dhashay dagaalkii ay la galeen dawladdii Maxamed Siyaad Barre. Waxaa ka muuqanaya burbur aad u ballaaran dhanka dhismaha, dhanka gaadiidka, dhanka waddooyinka. Ma jirin meel u caymatay oo badbaadday. xataa waxaa burbursanaa masaajiddii iska daa meel kalee.

Waxaa billow ah nolosha magaalada, waxaa la billaabay in la dhiso meelaha daruuriga u ah bulshada, sida masaajidda, dukaammada yar yar, maqaaxiyaha, hoteellada iyo wixi la mida. Waa magaalo caraysan oo looga soo duulay Koonfurta Soomaaliya siday ayaga la tahay. Ma maqli karaan qof Koonfur ka yimid, waxay u yaqaannaan dadka Koonfurta ka yimid Wanlawayn ama Faqash!

Maalin baan khatar galay maalmihii ugu horreeyey ee aan tagay Hargaysa sababtuna waxay ahayd, waxaan wax ka gatay dukaan, waxaan ku iri ninkii badeecadda iibinayey waa meeqa sheygaan? Ninkii dukaanka gadanayay intuu wax walba dhulka dhigay ayuu kor ii fiiriyay! Hadal kululna iigu yiri, “Waa miiqa? Waar orod naga tag waxba kaa gadan maynee.”

Waqooyi marka qofku qiimaha sheyga waydiinayo wuxuu dhahaa, “Waa imisa?” Waan sigtay waxse ima gaarin aan ka ahayn canaan waayeel, mar dambana afkayga lagama maqal, “Waa miiqa?” Markaan wax gato waxaan dhihi jiray, “Waar waa imisa?”

Magaalada waxaa ka jiray dacwo laba nooc ah, mid waa tii soo jireenka ahayd ama wadaaddadii hore oo ayagu dhowr nooc ah, sida Suufiyada, Waxdada, iyo niman Mumtadda loo yaqaan oo ayagu u dhisan sida hay’adaha oo kale, hoostana waxay ka wataan manhajkooda. Waxaa kaloo jiray tayaar aad u xoog badan oo waliba markaas la xiisaynayey oo dacwadana waday jihaadna ku jiray, waana nimankaan u socday anigu.

Magaaladu waxay xuduud la leedahay waddanka Itoobiya, Itoobiyana waa midda lagu jihaadayo oo dhexdeeda waxaa ka socda dagaallo faraha looga gubtay ama jihaad kulul. Waxaa jihaadka saldhig u ah oo howlihiisaa dhanka siyaasadda iyo dhanka dhaqaalahaba laga wadaa labo magaalo oo kala ah Hargaysa iyo Burco. Waxaa laga diraa gurmadka, waxaa laga diraa dhaqaalaha, waxaa la keenaa dhaawaca iyo bukaanka.

Waxaa ku diyaarsan mar walba dhalinyaro aad u qiiraysan ama jecel camalkaan iyo ehelkiisa, una huray naf iyo maalba. Waxaa magaalada soo buux dhaafiyay jawaasiis Itoobiyaan ah oo isku daya wax kasta oo camal ah oo jihaadka ku saabsan in ay ogaadaan si ay uga digtoonaadaan. Itoobiya waqtigaas asaga ah ma lahayn ciidan ku filan oo u ilaaliya xuduudbeenaadka ama ka hortaga dhalinyaradaan u jihaadaysa Kitaabka Allaah koryeeliddiisa.

Waxay awoodeen oo kaliya in ay wax soo xuuraamaan ama soo ogaadaan kadibna ay akhbaarta u gudbiyaan cidday khusayso. Itoobiya markaas ma lahayn awoodda ay hadda ku leedahay Hargaysa iyo dhammaan gobollada Waqooyi Galbeed ama kuwa Waqooyi Bari.

Waxaa u shaqayn jiray dad yar oo Soomaali ah. Waxaa loo yaqaannay dabaqoodhi ama koofiyad-dhuub. Waxaa kaloo u shaqayn jiray ama jawaasiis u ahaa wadaaddo inxiraafay oo markay cabbaar jihaadka ku jiraan ayay inta Itoobiyaanka u tagaan waxay dhihi jireen anigu waan kasoo baxay Al-Itixaad, adinkaan indinla shaqaynayaa, markaasuu dib noogu soo noqon jiray asagoo Itoobiya u shaqaynaya. Waxaa laga yaabaa in loo dhiibo ciidanka dhan ama madax looga dhigo guuto dhan jaasuuskaas ama munaafiqaas.

Marka dagaal dhaco waxaa laga yaabaa in dad yar ay gaaladu disho laakiin kuwaan nagu dhex jira ama ciidanka madaxda u ah ee jawaasiista ah ayaa laga yaabaa in ay dhabarka kaa toogtaan. Inta badan waxaa shahiidi jiray dadka madaxda ah ama qiimaha gaarka ah u leh jihaadka. Waxaa muddo kadib la ogaadaa munaafiq ama murtad ciidanka ku dhex jiray oo dhammeeyay dadkii waxtarka ahaa. Marka la ogaadana ama wuu baxsan jiray ama waa la khaarijin jiray. Lagdankaasaa naga dhexeeyay (ow masgab).

Culumadaas inxiraaftay waxaa loo yaqaannay magac ah: hebel waa is masgabay, macnaha eraygaas waxaa weeye: hebel waa is diiwaangaliyay, wuxuu noqday jaasuus. Nimankaasu waxay nagu hayeen haddana nagu hayaan Nebi Muxamedna (sallallaahu calayhi wasallam) ay ku hayeen dhib aan dhammaanayn illaa qiyaame ka dhaco oo dadka loo garnaqo.

Qofka aadaya furinta ama ka imaanayaa aad buu u taxaddari jiray, bixitaankiisa iyo soo galitaankiisa intaba. Howshaas waxaa u xilsaarnaa rag qaarna shihiideen oo Ilaahay naftoodii ka iibsadeen qaarna wali nool yihiin furintiina wali ku jira, Ilaahayna waxaan uga baryayaa in uu siiyo shahaado ay ku illaawaan dhibkay diintaan u soo mareen, aamiin. Raggaas waxaa ka mid ahaa Shiikh Axmed Aw Cabdi xafidahu-llaahu (Hargaysa) inkastoo aanan aad u hubin taariikhda aan Shiikha magaaladaas ku arkay. Waxaa kamid ahaa Shiikh Maxamed Maxamuud Nuur xafidahu-llaahu (Burca).

Mujaahidiintu inta badan waxay adeegsadaan lugtooda oo gaadiid ma haystaan. Haddii ay jiraan waxyaabo culus, sida hubka ama raashinka waxay ku rartaan dameerro ama geel, Intii ka dambaysay dagaalkii saldhiggii Qorra oo Maraykanka iyo xulufadiisu ay kusoo duuleen, waxaa la baddalay takhdiidkii oo ma jirto meel saldhig u ah mujaahidiinta. Waxaa loo sameeyay ama laga dhigay koox koox ama 30 illaa 40 ciidan ahba waa la isku daray oo waxaa la siiyay itijaah u gooni ah ayaga.

Wadaaddada magaalooyinka naga taakuleeyaa waxay adeegsadaan dad mucayin ah oo dhulyaqaan ah. Waxay baabuurta ka kiraystaan dad yar oo aammin ah. Waxay leeyihiin siyaasad u gaar ah ayaga, waxay leeyihiin sakuurati aad u heer sarreeya oo kii Itoobiyaanka ka qaalib noqday ama ka adkaaday. Waxay lahaayeen dhaqaale u gaar ah oo ay wax ku dabbaraan ama ay wax ku xalliyaan hadday wax is dabamaraan ama xumaadaan. Ma jirin dowlad taakulayn jirtay ama ay ku tiirsanaayeen marka laga reebo Al-Itixaad oo mar mar wax usoo tuura illayn magacoodaa la adeegsanayaa, waa Al-Itixaad.

Meel baa nalagu aruuriyay ama waxaa nala dajiyay hoteel annagoo ah koox jihaad-doon ah. Maalmo kadib ayaa waxaa naloo sheegay in aan bixi doonno muddo aan fogayn naloomase sheegin waqtiga aan baxayno. Saq dhexe annagoo hurudna ayaa nala kiciyay, waxaa nala saaray baabuur Toyoota ah, wuxuu na gaarsiiyay meel qoxooti daggan yihiin oo lagu magacaabo sidii la ii sheegay Obokor, isla habeennimadiiba lug baan kaga baxnay tuuladii oo looma baahna in ay na arkaan dadka tuulada daggan. Waxaan lugaynay intii habeenkii ka hartay. Markii waagii baryay oo aan tukannay ayaan xoogow sii soconnay. Qiyaastii siddeeddii subaxnimo markay ahayd ayaan geed hoosta ka galnay illaa qorraxdu ka dhacday ama ay aad u gaabatay.

Ma wadanno haba yaraatee wax hub ah. Waxaan lugtaas ku jirnay illaa aan u tagnay Mujaahidiintii oo habeenkiii oo dhanna waan soconnaa maalinkii oo dhanna dhufays baan ku jirnaa. Waxaan ciidankii u tagnay annagoo aan naf badani nagu jirin oo aad u daalan, cagihiina murxeen, bowdyihii is xoqeen, beerkii isku kaaya dhagay gaajo iyo daal dartiis.

Muddo yar ayaan ku illawnay dhibaatadii aan soo marnay o waxaan la qabsannay noloshii meesha ka jirtay. Waxaan dareennay cizzi iyo sharaf, waxaan barannay lugayntii iyo gaajadii, waxaan barannay in qofku qaato hubkiisa iyo raashinkiisa asagoon gaadiid raacin. Waxaan helnay oo dhex galnay bulsho Ilaahay ku xiran gaaladana aan ixtiraam u hayn. Waxaan dareennay arrintii ahayd immaa shahaado wa immaa nasri.

Walaalayaal meeshii aan imid waxaan ugu imid Mujaahidiin ka kala yimid daafaha Soomaaliya ama dhulka Soomaalidu dagto oo dhan. Tusaale ahaan waxay ka yimaadeen Koonfur, Waqooyi Bari, iyo gobollada dhexe. Khaasatan rag tababbaran ayaa waxay ka imaan jireen mucaskarkii Marka iyo mucaskarkii Luuq. Waxay kaloo ka imaan jireen Laascaanood, Burco, Hargaysa, iyo inta tuulo ka ag dhaw oo dhan.

Akhristow la socda waxa jihaadka wadaa waa Mujaahidiin Soomaaliyeed iyo Mujaahidiin muhaajiriin ah, waxaa magacooda la isticmaalayaa waa Al-Itixaad Al-Islaami. Waxaan soo marnay Al-Itixaad oo kala diray ciidammadii, quwaddii Xarakada iyo dawladdii Laasqoray ka jirtay, sidaan soo sheegnayna waxay dhalinyaradii Mujaahidiinta ahayd ku yiraahdeen hubka dhiga oo qabiilooyinkii aad ka dhalateen dib ugu noqda, jihaad dambena yaan la idinka maqlin, haddana waxay horboodayaan qola kasta oo jihaad ku jirta ama isticdaad, oo waxay leeyihiin annagaa maamulka idiin haynayna ee jihaadka wada magacayagana isticmaala!

Tusaale Marka waxaa ka jiray mucaskar loogu tala galay in lagu diyaariyo ciidan difaaca acraadda ama sharafta gabdhaha Muslimaadka ah iyo ducaadda haddii lagu xadgudbo, waxaa magaciisii la wareegay iyo maamulkiisii Al-Itixaad. Luuq waxaa ka jiray imaarad Islaami ah oo dhinacna isticdaad ka wadda dhinacna mujaahidiin u dirta goobaha jihaadka, dhinacna dacwadii ka wadda. Waxaa la wareegay Al-Itixaad maamul iyo manhajba.

Itoobiya waxaa ka socday jihaad aad u mira dhalay oo ku dhawaaday in Xabashidu isdhiibto waana tan keentay in Maraykanku usoo hiiliyo, waana caadadooda markii laga adkaado in ay u yeertaan walaalahooda Kiristaanka ah. Tusaale 77 (toddobaatan iyo toddobadii), markii laga adkaaday waxay u yeerteen walaalahood Ruush, asagaana Soomaali ka dulqaaday dhulkiina ku celiyey gacantooda Soomaaliyana ku celiyay xuduudbeenaadkii ay awalba u sameeyeen ayagu.

Maantana waxay u yeerteen walaalahood Maraykan markii mujaahidiintu ku biya keeneen oo dhulkii intiisii badnayd laga xorreeyay. Waxaa kaloo u hiiliya markay jabaan gaaladu mid ay nagu dhex darsadeen oo gadh wayn ama wadaad u eg oo mujaahidiinta hoggaankooda haya ama sirtooda og, markaasuu wuxuu keenaa tabriiraad been ah oo ay yaqaannaan dadka caqliga u saaxiibka ah, doqonkana lagu siro oo markaas mujaahidiinta lagu kala furfuro gaaladuna ay kasoo kabato dhibkii gaaray Muslimiintana dib u gumaaddo.

Ikhwaanii waxaa laga yaaba qaarkiin in uu is weydiiyo maxaa na dabadhigay Al-Itixaad iyo odayaashiisa hadday intaas oo dhibaato ah noo gaysteen marar kala duwan iyo meelo kala duwan? Waxaan gaari doonnaa inshaa Allaahu annagoo kala harnay annaga iyo odayaashii Al-Itixaad waana baytul qasiidkayga ama qormadaanu meeshay u socoto ama jawaabteedu dhici doonto, laakiin hadda Allaa iskaaya baday annaga iyo odayaasha Al-Itixaad ee iska adkaysta inta laga xoroobayo ama la gaarayo Nihaayatul-Itixaad.

Sababaha keenay in aan isla soconno annaga iyo Al-Itixaadka odayaashiisu waxaa ugu waawaynaa dhowr arrimood:

1. Dhalinyarada oo aan ka sabrin ducaaddii ama culumadii hoggaaminaysay jihaadka dhib kastaba ha u geystaan dhalinyaradee.
2. Dhalinyaradu ma lahayn culumo kale oo ay ka amar qaataan ama ku xirnaayeen.
3. Odayaasha lama fahmin khiyaamaday wateen, wixii dhacay oo khaladaad ahaana dhalinyaradu waxay u qabtay waxyaabo la sixi karo oo xagga farsamada ka khaldamay. Wali lama fahmin khayaamada.
4. Madaxdii Al-Itixaad oo ogaatay in meesha ay soo galeen Mujaahidiinta Al-Qaacida kadibna ka baqay in lagala wareego dhalinyarada ama maamulka jihaadka, marar badan baa inta lawada hadlay la isku afgaran waayay, waa Al-Qaacida iyo Al-Itixaad, wadaaddadii Soomaaliyeedna waxay go’aan ku gaareen in aysan ka dhex bixin dhalinyarada oo ay ilaalsadaan dhalinyaradooda, jihaadkana afka baarkiisa ay ka yiraahdaan dhalinyaraduna ay run u maleeyaan dhiirrigalinta iyo muxaadarooyinka jihaadka lagu sharraxayo.
5. Ducaadda oo ay ka buuxeen balaayo u shaqaysa danaha gaalada oo waxay mar walba oo guul la gaari lahaa arrinta u leexiyaan meelo khaldan ama fowday kiciyaan iyo wax aan meesha oollin. Tusaale Salafiya Jadiidiyah waxay kiciyeen fowdo aad u gilgishay Al-Itixaad markii Laasqoray dawladdu ka istaagtay oo waxay dheheen, “Tuug baad tihiin, qabiil baad isku qarinaysaan, waxaad qaadateen magac wadaad, waxaad tihiin Daarood raba in uu soo ceshado dawladdii daaquudka ahayd ee la eryey.” Arrintaasna dad badan oo xaqdoon ahaa oo isyiri yaan la kala tagin ayaa run u maleeyay oo wali waxaa loo qabay in wax la saxayo, looma malayn hagardaamo shisheeyuhu soo dhisay in ay tahay waxay wateen Salafiya Jadiidiyah. Wali lama fahmin khiyaamada.
6. Waxaa ducaadda ka buuxay oo aan war laga hayn casabiyad aad u gaamurtay ama qabiil. Taasi waxay keentay meel kasta oo la is yiraahdo saldhig halaga samaysto in culumadii gobolkaas u dhalatay ay yiraahdaan waa nalagu soo duulay, dacwadii baa wax loo dhimay, dadkii baa la gaalaysiinayaa, annaga wax nalama waydiin oo waa nala jajuubayaa iyo wixi la mida. Haddana waxaa la raadiyaa dhul kale oo dadkiisu ka qiil fayow yihiin, markii dacwadii la billaabo oo muddo la joogo ayaa buuq dhacaa iyo isfahmi waa, markaasaa meel kale loo guuraa. Wali lama fahmin khiyaamada.
7. Inxiraaf diini ah oo jiray oo aan war laga hayn, waxaa dhammaan waayay khilaaf iyo iska hor imaad fikrado kala duwan, wada shaqayn la’aan, is tuhun, khiyaamo mid siyaasadeed iyo mid dhaqaale intaba, markaasaa madaxda la kala baddalaa oo wax la isku shaandheeyaa. Wali lama fahmin khiyaamada.
8. Arrinka siddeedaad oo ugu dambeeya wuxuu ahaa culumada waawayn oo ilaalshan jirayn magacooda iyo mansabkooda, mid Ilaahay u naxariistay mooyee. Taasi waxay dhalisay in dhalinyaradu wadaadkay la dhacaan afkaartiisa in ay cirka geeyaan oo loo khidmeeyo oo la ammaano, casharradiisa lagu taxmo, magaciisa far qurux badan lagu qoro. Markaasuu wadaadkii kala dhacaa oo ismahadiyaa oo u qaataa in aysanba cidi ka daba hadli karin ama saaxadu asaga kaligii u xirantahay. Cudur jiruu ahaa oo lagu wada socday.

Markay dhalinyaradii iyo wadaadkii iska horyimaadaan oo la isku qabsado arrimo diini ah ama masaalix kale ayaa wadaadkii waxaa lagu dhiftaa dhulka, markaasuu arkaa asagoo dhulka yaalla, wuxuu billaabaa riddin aan looga baran, fatwooyin aan looga baran. Wuxuu illaawaa shalay nusuustuu adeegsanayay, wuxuu yeeshaa qawlul qadiim wa qawlul jadiid. Fatwo cusub iyo fatwo duug ah oo iska hor imaanaya. Waa waxyaabaha culumada ka caraysiiyay oo ay Shabaabka ula dagaaleen.

Wuxuu xaaraam ka dhigaa wuxuu shalay xalaaleeyay. Wuxuu caayaa qoladuu shalay ammaanayey. Wuxuu caayaa qolooyin Ilaahay ammaanay. Wuxuu baddalaa saaxiibbadiisii shalay, wuxuu garaacaa albaabbo uusan awal garaaci jirin. Wuxuu isku dayaa in uu soo ceshado sharaftii iyo karaamadii uu u maleeyey in ay ka luntay. Wuxuu maraa waddo kasta oo uu ku gaari karo kursigiisii la waydaariyay siday asaga la tahay. Waa waxa ugu danbayntiina Zanaawi u geeyay.

Waxaan shaki ku jirin khalqiga hadda nool in uusan ku jirin qof haysta dammaanad uu jannada ku galo, waxaan kaloo laga aammin ahayn inxiraaf diini ah. Ilaahay waxaan ka baryaynaa in uu xaqqa nagu sugo, wixii aan dambi galnayna noo dhaafo, aamiin, aamiin.

Ikhwaanii waa inoo qormada dambe inshaa Allaahu.

Bismillaahi wabacdu. Waa qormadeennii 24aad. Waxaan kala tagnay ayadoo Xamar ay ka socdaan dagaallo faraha looga gubtay oo ka dhexeeya Muslimiinta oo aan midaysnayn iyo gaalo isa soo bahaysatay oo midaysan. Gaaladu waxay ka amarqaadanayeen hal nin oo aan magiciisa ku sheegnay Haw. Muslimiintana waxaa matalayay oo shaashadda saarnaa Jeneraal Maxamed Faarax Caydiid. Jananka waxaa ka amarqaadanayey dad aan badnayn oo kusoo raacay qabiil, markii dambana sii kala jabay oo ayagiiba is ugaarsaday iskaba daa in ay saf wada galaane.

Ikhwaanii dagaalka waxaa ku jiray Muslimiin fara badan oo dibad iyo daakhilba ka yimid ama haddaan si kale u dhaho Muslimiin Soomaali ah iyo kuwo aan Soomaali ahayn intaba. Waxaa dagaalka ka qaybqaadanayay ayagoo caraysan walaalihii Bari lagusoo kala diray.

Waxay yimaadeen Xamar oo aysan jirin meel cag la dhigo oo bannaan oo ay buux dhaafiyeen gaalo iyo mooryaan qolo waliba dhankeeda dadka u dhibayso. Gaalada iyo mooryaanta waxaa ka dhexeeyay dagaal xiniinyo taabad ah. Waxaa ku dhex jira ama magaalada joogay dad wanaagsan oo ayagu raba in ay gaalada la dagaallamaan laakiin shaki ka galay qaabka raayada ay ka hoos dagaallamayaan, dhibkana waxaa keenay waxaan jirin tayaar diineed oo nidaamsan oo dagaalka ku jiray.

Waxa dagaalamayaa oo adduunwaynuhu arkaa waa Maxamed Faarax Caydiid. Ninkaasna in ay saf la galaan shubhaa ka gashay Muslimiintii is xilqaami lahayd. Waxaa kaloo shubho la galiyey dagaalka  isbahaysatadaan Maraykanku wato in uusan bannaanayn, maxaa yeelay waxay u yimaadeen maslaxadda ummadda Soomaaliyeed, sidaasaa culumo qabtay!

Waxaa magaalada Xamar ka ag dhawaa ama joogay Shiikh Shariif Cabdinuur (xafidahu-llaah). Waxaa u tagay dhalinyaro jihaad-doon ah. Waxay ku yiraahdeen, “Waxaan rabnaa in aan la dagaalanno gaaladaan kusoo duushay ama qabsatay dhulkii Muslimiinta dadkiina gumaadaysa, qaab aan ula dagaalno ma garanayno oo waxaa dagaalka ku jira Soomaali fara badan oo aan diin u dagaallamayn. Waxaa dhanka Soomaalida dagaalka hoggaaminaya Maxamed Faarax Caydiid. Ninkaasna amar kama qaadan karno oo nin diin u dagaallamaya ma aha. Nala tali Shiikhunaa al-faadil.” Wuxuu u iItooday Shiikhu in ay bannaan tahay in lala dagaallamo isbahaysatada uu hoggaaminayo Jenaraal Haw. Wuxuuna siiyay talooyin wax ku ool ah.

Waxaa ka mid ahaa talooyinkii shiiikha: “U gala dagaalka jamaaco iyo fardiba, gaalada isa soo bahaysatay ku dila meeshaad ku aragtaan, ku dagaallama waxaad awooddaan, kii dhagax tuuri kara, kii madfac ridi kara intaba.” Waxaa la galay dagaalkii, waxaa la isu qaybiyay koox koox, qolo walbaa waxay awoodday ayay ku dagaalantay, dagaalkana ayaga kaligood ayaa furinta gali jiray oo kama ay dhex dagaallami jirin Soomaalidii Caydiid hoggaaminayay.

Waxaa yool laga dhigtay Maraykanka, lamase dhaafi jirin gaal daggan haddii la arko. Waxaa kadeedmay Maraykankii oo meeshuu galaba waa looga daba galay. Waxaa dhici jirtay baabuur badan oo kolonyo ku jirta in kan dhexda ku jiraa yahay Maraykan. Asagoo dhexda ku jira ayaa haddana Ilaahay fadligiisa waxaa lagu qarxin jiray meeshuu marayo. Waxaa ku dhacay Maraykan car soco magaalada dhexdeeda oo nabad gal.

Saldhigga ugu wayn ee uu ku lahaa magaalada dhexdeeda waxay ahayd kulliyaddii Jaalle Siyaad. Wuxuu meel walba iska dhigay ciidan Carbeed ama Afrikaan si aan asaga loogu soo dhawaan godadna intuu qotay ayuu dhulka hoostiisa ku dhuuntay. Asagoo meeshiisa dhabbacan ayaa lagu qarxin jiray bambooyinka wax gumaada oo takbiirtu la socoto.

Ciidamadii Maraykanku waxay gaareen in ay dhufeysyadoodii ku dhex kaadiyaan waxna ku dhex cunaan oo haddana ay seexdaan.

ألله أكبر ولله العزة

Walaalihii mujaahidiinta ahaa waxay isku dhex wadeen dagaal caniif ah iyo tababbar degdeg ah. Qofka maalmo gudahood ayaa waxaa la tusayaa qaabka wax loo halaago iyo tabaha la adeegsanayo, kadibna asagaa howshiisa wadan jiray.

Waxaa la helay cudud milatari oo aan is dhimayn, maxaa yeelay kii shihiida waxaa baddalaya booskiisii mid diyaarsan oo tababbaran howshana meesheedii kasii wadaya. Waxaa cabaad afka labadi yeeray Axbaashtii Muslimiinta sheeganaysay ee Maraykanku soo kiraystay, waxaa ku dhacday qaarkood ama intoodii badnayd dharbaaxo ay salka dhulka ku dhiftaan.

Tusaale ahaan kuwii tima-jilicda ahaa ama Eeshiyaanka markii hore way iswaaleen oo dad badan ayay gumaadeen, inta loo ballamay ayaa gamta loo taagay wixii ka harayna meel baa lagu kuusay oo madaxay soo bixin waayeen. Ergo ayey soo dirsadeen, waxay dheheen  walaalayaalow nadaaya waan idin daynaynaaye, waxaan nahay dad Muslimiin ah oo xoog lagu keenay xoogaw nacfi ahna u xishay, waxaana ballan qaadaynaa in aanan idin taaban.

Waxay codsadeen markaad camaliyaadka fulinaysaan hubka soo qarsada oo baabuurta dhexdeeda dhigta qoryaha iyo wixii lamid ah oo aad dagaalka ku galaysaan annaguna waan idinka wareegaynaa. Sidaasaa lagu heshiiyay ballantiina ma aysan jabin oo ayagaaba dani ugu jirtay mar haddii dilkii laga daayay.

Inta kontorool ah waxaa joogay dowladaha Muslimiinta sheeganayay oo u badnaa kuwaas aan ku xusay magacooda kor. Ayagii  iyo mujaahidiintii baa heshiiyay oo waxay soo gudbiyaan wax kasta oo Maraykan col u ah, ama la dagaallamaya, ama wadaad ha ahaado ama Soomaali kale ha ahaado. Waxaa fududaatay in la gaaro saldhigyadiisii iyo meelihii muhiimka u ahayd.

Waxaa la garaaci jiray ayraboorka saacaddii la doono khaasatan saqda dhexe habeenkii. Waxaa la gubi jiray dabbaabaadkiisii oo ku dhex jira kuwii murtaziqada ama calooshood u shaqaystayaashii. Waxaa loogu galay meel kasta oo ay gabbaad ka dhigan lahaayeen. Waxaa hub noo ahaa hubkooda, waxaa daawo noo ahaa daawadooda, dhaqaalahayagu wuxuu ku tiirsanaa qaniimadaan ka helno.

Intaasna waxaa noo dheeraa guryahayagii ayaan joognay oo safar kuma aanan imaan sidiisa, dhulkana waan naqaan iyo dhismayaasha magaalada ku dhexyaala oo ayagu ma yaqaannaan wax ka horreeya iyo waxa ka dambeeya.

Waxaa asaguna dagaal kula jira gaalada Maxamed Faarax Caydiid, wuxuu dagaalka galiyay ciidammadii uu ku qabsaday Xamar oo ku dagaallamayay hab qabiil, waxay dagaallameen dagaal gobeed oo ka wanaagsan kii ay Soomaalida la galeen. Waxay ku tababbarteen ama aad u yaqaanneen qaabka magaalada loogu dagaallamo. Waxay ku shiish-barteen oo soo laayeen Soomaali fara badan. Waxay ku naxdin gooyeen dhimashadii faraha badnayd iyo maydkii ay arki jreen.

Waxaa soo caanbaxday oo caalamkoo dhan ku faaftay in Caydiid iyo ciidammadiisii jabiyeen gaaladii isa soo bahaysatay, waxaa shaashadaha caalamka lasoo saaray Soomaalidii Xamar ka dagaallamaysay oo Maraykanka iyo xulufadiisii hilibkoodii cunaya, waxaa la daawaday diyaarado Maraykan ah oo hawada ku gubanaya, waxaa jabay oo warbaahintu sheegtay ciidammadii Maraykanka magaca gaarka ah u lahaa (Raanjaris).

Raanjarisku ma rootiyaa,
Shacabkii yaaba raamsadee?

Waxaa la hubaa in shacabka Muqdisho uu yahay shacab diin jecel, dagaalyahan ah, hadduu helo wax xaqa ku hoggaamiya.

خياركم في الجاهلية خياركم في الإسلام إذا فقهوا

Walaalayaal Maraykan iyo xulufadiisii waxaa isugu tagay oo jabiyay illaa uu dalka ka baxay shacabkii reer Muqdisho oo wata culumadoodii. Waxaana dagaalka hoggaaminayay caalimka wayn Shiikh Shariif Cabdinuur (xafidahu-llaahu). Wuxuu ka diyaariyay muxaadarooyin fara badan. Waxaan ka xasuustaa:

لَا مَرۡحَبَۢا بِہِمۡ‌ۚ إِنَّہُمۡ صَالُواْ ٱلنَّارِ

Waxaan Ilaahay uga rajaynayaa dhalinyaradii waagaas ku dagaallamaysay magaca qabiilka ama uu dagaal-galinayay Caydiid oo la dagaallamay kufaartii isa soo bahaysatay oo u diiday in ay nastaan illaa ay ka baxaan dhulka Soomaaliya, in Ilaahay xaqa tuso oo ay noqdaan kuwo u dagaallama in Ilaahay kalimadiisu kor noqoto. Waxaanna rajaynayaa in maantay kuwo badan oo ayagii kamid ah ay safka mujaahidiinta ku jiraan.

Waxaa qarsoonaa quwadda aan ka sheekeeyay oo ahayd mujaahidiintii ka dagaallamaysay Muqdisho, waxaana u sabab ahaa arrimo dhawr ah:

1. Waxay iska ilaalinayeen Soomaalida ay dhufayska ku wada jiraan oo hadday ogaadaan in Ikhwaankii meesha ka dagaallamayo ayagaaba lagu jihaadayaa oo waxaa u siman mooryaanta in ay gaal dilaan iyo in ay mid Ikhwaan ah dilaan. Waxaaba laga yaabaa in culumada soo jireenka ahayd ee Soomaalidu ay lahaan jirtay sida Suufiyada iyo wixi la mida, in ay u fatwoodaan dhalinyaradooda: dila nimankaas sarwaalka gaaban. Ninkii hal nin oo ayaga kamid ah dilaa wuxuu helayaa ajar dhan in uu dilay kun gaal.
2. Arrinta labaad waxay tahay uma ay baahnayn iclaam iyo cid sheegsheegta. Waxay u dagaallamayeen Allaah dartii Allana waa ogaa waxay samaynayaan wuuna uga abaalgudi inshaa Allaah.

Xamar waan joognay, ninkii joogay oo baraarugsanaa wuxuu ogyahay quwaddii Maraykanku ka cararay ama irhaabka ku riday oo uu la gaari waayay ujeeddadiisii in ay ahayd rag xaq ku dagaallamayay oo meesha soo galay asaguna wuu ogaaday in talo faraha ka baxday oo ay yimaadeen Mujaahidiin Muhaajiriin ahayd oo caalamka ka yimid.

Markuu yaqiinsaday Shabaabul Caalam in ay dagaalka ku jiraan oo mukhaabaraadkiisii arrintaas usoo gudbiyeen ayuu cagaha wax ka dayay. Ileyn dagaalku hadduu sii socdo waxaa soo badanaya dagaalyahannada aysan jirin meel celinaysa bi’idni-llaahi.

Waxaa mujaahidiinta u fududeeyay imaatinkooda Soomaaliya Maraykanka oo jabiyay albaabkii Soomaaliya laga soo gali jiray oo lahaa halka irrid oo laga kantaroolo, oo waxaa furmay cirka, dhulka iyo badda intaba.

وَيَمۡكُرُونَ وَيَمۡكُرُ ٱللَّهُ‌ۖ وَٱللَّهُ خَيۡرُ ٱلۡمَـٰڪِرِينَ

Asaga Maraykan ah ayaa jabiyay albaabka, wuxuu is lahaa dadkaan Muslimiinta ah dawladdooda burburi markay kala yaacaanna qabso dhulkooda, kadibna kitaabkooda bidixda ka sii! Qoladuu burburiyayna Ilaahay baa naga dulqaaday asagiina waan ku darnay Maraykan ahaa. Allaa mahad leh awel iyo aakhirba. Waxaan sugaynaa dowlad Islaam ah waana helaynaa inshaa Allaahu tacaalaa.

Walaalayaal waxaan wax ka xusi doonaa dagaalyahannadii Ilaahay gacmahooda ku jabiyay xulufadii Maraykanku hoggaaminayay. Soomaalida waxaan ka xusi shahiid Shiikh Cumar Dheere (taqabbalahu-llaahu). Cumar Dheere wuxuu ahaa maskaxdii ka dambaysay infijaaraadkii lagu dhammeeyay shayaadiintii isa soo bahaysatay iyo tabo fara badan oo milatari oo laga dhaxlay jazaahullaahu khayran wa taqabbalahu-llaahu.

Ninka labaad waa Shiikh Mahad Karataay (xafidahu-llaahu). Mahad waa nin aan dheerayn oo aan lahayn hilib cusleeya (intaan ka ogaa), wuxuu isku qarin karaa meelo aysan isku qarin karin ragga cayilan ee jihaad-diidka ah dhanka kalena aan tababbarka qabin. Mahad wuxuu yaqaannaa karatayga ama qaalma-rogadka. Waa nin dagaallami kara asagoon hub wadan loona tababbaray arrintaas waana laga faa‘iidaystay oo dad badan ayuu wax baray.

Waxaan wax yar ka sheegayaa walaalihii muhaajiriinta ahaa ama dagaalyahannadii lagu diirsaday.

Waxaa kamid ahaa: Shahiid Abuu Xamsa Al-Masri (taqabbalahu-llaahu). Waxaa kaloo kamid ahaa Shahiid Abuu Xafsah (taqabbalahu-llaahu). Raggaan muhaajiriinta ah waa ragga gaaladu markay ogaadaan meel ay soo galeen aysan sii fadhin karin. Waa raggii Ruush oo ahaa quwaddii adduunka ku amar taglayn jirtay barqadii ka xorreeyay Ardu Shuhadaa.

Reer Xamarka waxaa lagu xasuustaa la dagaalanka gaalada, ama ha ahaado mid cad ama ha ahaado mid madow. Waxaana tusaale inoogu filan, Talyaanigii waa iska xoreeyeen, Maraykan  iyo xulufadiisii waa iska xoreeyeen, Xabashi iyo xulufadeedii waa iska xoreeyeen, balaayo madaw oo isa soo bahaysatay waxay qarka u saaran tahay in ay kabahooda ka cararaan waxay wataanna laga qaniimaysto bi’idni-llaahi.

Waxaan rajaynayaa in aan taariikhdaas wanaagsan ee diiwaanka idiin gashay reer Muqdishow in aan la illaawin ama la hilmaamin oo gaaladaan nagu soo gardarrootay oo aan garanayn cidda aad tihiin la iska dhiciyo oo afka ciidda loo daro. Yaan loo kala harin ee muujiya gobannimadiinnii iyo gaalo-nacaybkiinnii iyo gobannimodoonkiinnii. Haka yeelina adinkoo nool in gaalo gabdhihiinna xijaabka ka qaadaan ama ay masaajiddiinna bakhaaro ka dhigtaan ama ay idin dullaystaan oo aad ayaga u ahaataan jaawaasiis iyo wixi la mida. Hala sabro guusha waxaa la gaaraa marka la dhibtoodo. Dhibkana waxaa ka dambeeya wanaag, wanaagna lama gaaro illaa la is imtixaamo. Ilaahay wuxuu leeyahay:

أَلَمۡ يَأۡنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن تَخۡشَعَ قُلُوبُہُمۡ لِذِڪۡرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلۡحَقِّ

Balaa yaa Rabbi! Waxaa ii muuqda in ay soo dhawaatay nihaayatul muctadiin. Waxaa ii muuqda in ay soo dhawaatay iqaamatu Imaaratul Islaamiya. Waxaan ku raaxaysanayaa midowga Muslimiinta. Waxaan ku raaxaysanayaa madmadowgii meesha ka baxay iyo muctadiinta halaagsami doonta inshaa Allaahu tacaalaa. Walaalayaal muddo kadib waxaan ka tagaynaa Xamar oo waxaan aadaynaa xaggaa iyo Itoobiya walaalihii jiray ama ka jihaadayay.

Waxaa Xamar ka bixi jiray dhalinyaro fara badan oo jihaad-doon ah markay ka adkaadeen Maraykan iyo xulufadiisii, aniguse waxaan ka tagay Xamar oo jihaadku ka socdo iyo mujaahidiinta oo intay dagaalka fahmeen ku raaxaysanaya dabargoynta doofaarrada dulmiga ku yimid dalkayaga.

Agagaarka Xamar waxaa ka hirgalay imaarad yar oo Islaami ah, waxaana saldhig looga dhigay Marka iyo meelo lamid ah. Mucaskarka ama imaarada Marka ka dhisnayd waxay xiriir la lahayd Mujaahidiinta meel kasta oo ay joogaan, sida Gado iyo Itoobiya. Waxay diri jireen ciidan gurmad ah marka loo baahdo, waxay ka warqabeen xaaladda ay ku suganyihiin mujaahidiintu, waxay wadeen dacwo aad looga faa’iidaystay.

Waxaa isoo gaartay arrin u baahan in la hubiyo sanadkeeda ama xaqiiqadeeda. Waxaana u daynayaa qofkii dhacdadaas wax ka ogaa, waxayna ahayd: Markii uu dhacay dagaalkii ehliga ahaa ee Xamar 1991dii oo dadkii ay jabsadeen bakhaarradii dowladdii laga xoogga roonaaday ay hubka ku kaydin jirtay, oo qof waliba qaatay qaybtiisa, ayaa dhalinyaro waxay u tageen Shiikh Maxamed Nuur Qawi, oo markaas Xamar joogay.

Waxay dheheen shiikhunal faadil waxaa dhacay waxaad arkayso! Ma qaadannaa hubka qaybtayada? Wuxuu yiri, “Maya! Maya! Ka fogaada waa fitno dhacday, guryihiinna gala iyo meeshii aad kaga badbaadi kartaan.” Dhalinyaradii ama wadaaddadii duruuftu waxay ku kalliftay in ay qaataan hubka intay heli kareen oo waa kuwa Maraykan iyo xulufadiisii ka xorreeyay waddanka. Waxay kaloo sameeyeen mucaskar ay ku tababbartaan iskuna difaacaan haddii naftooda iyo dumarkooda loo soo dhigto.

Muddaa kasoo wareegtay. Shiikhu wuxuu dagganaa Kaaraan. Wuxuu ahaa nin aan Soomaalida ku dhaqan ahayn oo haddana waayeel ah,  wuxuu ku hadli jiray ama dadka wax ku bari jiray luuqadda Carabiga.

Habeen ama maalin baa waxaa usoo dhacay jirridii ama mooryaantii. Dhib ayaa loo gaystay asaga iyo ehelkiisiiba, waxaa qaylo loo soo diray mujaahidiintii reer Marko, way soo gurmadeen, waxay u yimaadeen Shiikhii oo shayaadiini ay miranayso ama dhufays ugu jiraan. Way ka difaaceen mooryantii waxayna u rarteen asaga iyo qoyskiisiiba Marka. Meel baa la dajiyay ammaan ah oo rag horay ugu jihaadeen dhiiggoodiina ku bixiyeen maalkoodiina ku bixiyeen haddana dhufays ugu jira wixii kusoo xadgudba.

Shiikhii mudduu nastay, nasiino kadib ayaa la yiri shiikhunal faadil ka warran haddaan hubka bannaanka daadsan wax ka qaadanno? Wuxuu yiri waa bannaan tahay in la qaato oo la iska dhiciyo xaaraamiyiintaan ama tuugtaan Ilaahay aan aqoon oo aan cidna badbaadinayn!

Warkaasu haddii uu run yahayna waxaan rajaynayaa in lasoo xaqiijin doono haddii uusan sax ahaynna waxaan rajaynayaa in la waayi doono cid rumaysa. Waxaanse anigu maqlay in sidaas wax u dheceen aniguse aanan joogin meeshii wax ka dheceen ama aanan goobjoog ahayn.

Ikhwaanii waxaan aadi doonaa xaggaas iyo Itoobiya wixii hadda ka dambeeya, waxaan walaalaha meesha hoose ama tacliiqaadka wax kusoo qora ka codsanayaa in ay noogu raaxeeyaan siday waagii Maraykanka u dilleeyeen iyo qaabkay ula diriri jireen intaba.

Waxaan leeyahay jazaahumu-llaahu khayran ajmaciin, wa taqabbala-llaahu shuhadaa’akum.

Waxaan gali doonaa safar dheer oo aannaan aqoon dhulkiisa, waxaa aad u yar in laga badbaado dil ama dhac oo waddadu waxay u baahantahay in aad ku marto qaab xeeladaysan, maxaa yeelay ma mari kartid adoon hubaysnayn oo kaligaa ah, kaligaana isma difaaci kartid.

Waxaa la idinka rabaa qaabkii aan ku gaari lahayn Itoobiya dhexdeeda annagoo fara bannaan bulshadaan waalatayna aan uga nabadgali lahayn.

Waa inoo qormada dambe inshaa Allaahu tacaalaa.

Bismillaahi wabacdu. Ikhwaanii waxaan kala tagnay ayadoo qabiil qabiil loo kala saftay, qolo walbaana ay aadi doonto qabiilkii ay ka dhalatay. Waxaana adkaan doonta in mar dambe la arko dawlad Itixaad ah ama lagu midaysan yahay. Waxaanse meesha ka marnaan doonin in ay dhismi doonaan imaarado yar yar oo wali wata magacii Al-Itixaad Al-Islaami.

Waa lakala tagay ayadoo rajada la qabaayi ay aad u yar tahay, maxaa yeelay waxaa naloo celiyay dad aan kala dhimanay oo aan Manhajkii diiniga ahaa ku kala tagnay, dagaallana na dhex mareen oo dhiigga la kala cabbay. Hubkii baa nalaga dhigay, waxaa nala yiri ku noqda qabiilkiinna adinkoo fara bannaan. Qabiilkuna waa kuwaan shalay is laynay.

Saddex meelood ayaa waxaa ka samaysmay maamul hubaysan oo wali wata magacii Al-Itixaad intii lagu kala tagay Laasqoray kadib.

Itoobiya dhexdeeda waxaa ka jiray maamul aan ka madax bannaanayn dawladdaan la kala diray ee Al-Itixaad. Waxaa hadda ka hor nooga soo gurmaday raggii ansaarta ahaa ee noogu yimid Laascaanood oo uu watay Shiikh Mustafa Carab (taqabbalahu-llaahu). Ciidankaas Itoobiya nooga soo gurmaday ayaga waxaa lagu amray in ay meeshoodii ku laabtaan illaa amar dambe.

Mucaskarkii ay kasoo dhaqaaqeen ee Halooyo la oran jiray intay anaga dhankeena soo jireen ayaa inta gaalo u tashatay ayaa habeen madow lagu leefay ama nag laga dhigay. Waxaa la laayay wax alla wixii madax ahaa oo ciidanku lahaa. Waxaa la burburiyay saldhiggoodii. Waxaa la barakiciyay taageerayaashoodii oo dhan. Waxaa abuurmay colaad aan la isbixinayn ayaga iyo Itoobiya. Meeshii nin Al-Itixaad ah lagu arko waa dil toogasho ah.

Ayadoo la ogyahay waxaas oo colaad ah yaa waxaa la yiri orda aada meeshaad ka timaaddeen. Hubkiina waa loo diiday ciidan xoojiyana waa loo diiday. Taas macnaheedu wuxuu u egyahay orda hala idin dabargooyee. Waa iska tageen illeyn wax kaloo ay samayn karaan ma jirtee.

Ayaga hubka dhiga lama oran karo oo waxaa la rabaa in la iska fogeeyo oo meelahaas Xabashidu ku gumaaddo sidaasna ay u kala cararaan. Hubkii nalaga dhigayna lama siin oo waa loo diiday oo ayagoo kaligood ah ayaa la yiri orda Itoobiya ka xoraysta waddankiina. Hubkii la haystayna qolo walbaa qabiilkoodii ayay ku wareejiyeen. Kuwii ugu fiicnaa ayaa suuqa gaystay oo iibsaday. Walaalihii waa dhaqaaqeen ayagoo garabkooda laga baxay.

Markay wax yar ka socdeen magaalada Laascaanood ayay Tigreegii foodda is dareen.

Waxaad isleedahay markaad soo xasuusato waxyaabihii waagaas culumada Al-Itixaad nagu samaynaysay waxay ahayd mu’aamaraad cad cad oo la rabay in lagu dabargooyo dhalinyarada jihaad-doonka ahayd. Tusaale: Maalintii Garoowe waxaa nala yiri fuula baabuurta mooryaantiina waa nalagu soo fasaxay, markaasay eber naga dhigeen illeen baabuur baan saaran nahay ayaguna dhufays bay ku jiraan meeshuna waa bannaan.

Maantana qolaa la yiri orda fuula baabuurta oo xaggaas iyo Itoobiya aada, markaasaa munaafiqiintii nagu dhex jirtay markiiba intay ordeen oo Tigreegii u tageen waxay dheheen Al-Itixaad Shiftaanow, waa kuwaan ayagoo baabuur saaran ee ayagoo nool nool qabqabta. Waxaa loo galay walaalihii dhul hawd ah. Waxaa qabsaday dagaal aad u kulul oo waliba la gaaday. Waxay ahaayeen rag Ilaahay talosaartay dagaalkana wax ka yaqaanay oo waxay ahaayeen rag tababbaran Tigreena ay is dagaal yaqaanneen.

Ilaahay wuxuu guushii siiyay walaalihii ansaarta ahaa gaalana Ilaahay wuu hoojiyay, walaaluhuna dhib badan kadib waxay u tageen walaalohoodii ay markii horaba ka yimaadeen. Ciidankaan noo soo gurmaday intuu xaggayaga soo jiray ayaa Tigreegii intay walaalihii gaadeen dhib wayn gaarsiiyeen ayaguna waxay dagaallameen dagaal gobannimo oo gaaladii waxay ku dhifteen dharbaaxo aysan filayn.

Walaalihii naga tagay iyo qoladii Halooyo oo dagaalku qabsaday way isu tageen, waxayna sameeyeen abaabul xoog leh, waxay galeen dhul hawd ah oo Itoobiya dhexdeeda ah. Wixii waagaas ka dambeeyayna waxaa sare u kacay cududdii milatari ee ciidamadii fadhiyay Itoobiya dhexdeeda. Wuxuu ahaa magacay wateen oo ku dagaalamayeen Al-Itixaad, laakiin xaqiiqadu waa ka duwanayd ama waxqabadku.

Wanaaggoodii iyo horumarkii ay gaareen mucaskaraadkii Al-Itixaad ee ku dhexyiillay Itoobiya bartankeeda iyo markii dambe weerarkii Maraykan iyo xulufadiisii ay kusoo qaadeen wuxuu u baahan yahay qoraal gaar ah oo wuxuu leeyahay taariikh aan la hilmaami karin, aniguse waxaan idin tusiyay ama idiin iftiimiyay quwaddii meeshaas ka jirtay barigaas iyo cidda burburisay. Waxaan rajaynayaa in qalinka la qaato oo wax laga qoro.

Qolada labaad waxay ahayd reer Gadood. Reer Gadoodkii ma garanayo qaabka ay ku tageen dhulkii Gado laakiin waxaan hubaa in ay safar dheer galeen ayagoo aan ku faraxsanayn meeshay u socdeen iyo qabiilka la yiri aada.

Tusaale intaan la gaarin Gado waxaa ka sokeeya magaalooyin ay dagaan Mareexaanku sida Caabudwaaq, Balanbale, Dhabad iyo kuwo la mida. Barigii Itixaadku dagganaa ama haystay gobollada waqooyi bari ee dacwadu meel walba ku fidday Caabudwaaq foodda waa la galin waayay.

Waxaa ka quustay ducaaddii u dhalatay, waxay laayeen macallimiintii dadka wax baraysay, waxay laayeen gabdhihii xijaabnaa, waxaa lagu tukan waayay masaajiddii, waxaa la yaabay diin-la-dirirkooda dad aan magaalada u dhalan oo Muslimiin ah oo markay arkeen siday ducaaddii ula dhaqmayaan, dadkiina ay masaajiddii ugu diideen, ayay uga tageen masaajiddii ay dadka ku dhibayeen. Dadkii xumaanta dhawran waayay waxaa kamid ah nin lagu magacaabo Yaardi oo muddo halkaas dagganaa.

Yaardi wuxuu billaabay in uu gurigiisii ku dhex tukado, muddaa la waayay, maalin dambe ayay is arkeen odayaal ay isa sheeko-yaqaanneen, waxaa la yiri war heedha xaggee aadday oo waayadaan ku maqnayd lagu waa waayadaane? Wuxuu yiri waan joogay. Waxaa la yiri oo masjidka ma timaaddide maxaa kugu dhacay? Wuxuu yiri, “Haddaan labo guri oo Mareexaan mid ku tukanayo kan ii kiraysan baan ku tukanayaa!”

Hadalka Yaardi waxaa ka muuqda in uu yaqiinsaday dulmiga Mareexaan diinta ku hayay, Yaardina Al-Itixaad ma ahayn ee wuxuu ahaa oday Soomaaliyeed oo garanaya dhaqanka wanaagsan iyo ixtiraamka uu leeyahay dadka ehlu-diinka ah.

Walaalihii Gado u socday aad baa loogu dhibay Caabudwaaq, waxaa laga dhigay mid la dilo, mid la dhaawaco, iyo mid la furto oo asagoo fara maran oo caga murux ah ka baxay magaaladii Caabudwaaq. Waxay aakhirkii tageen wixii ka badbaaday mooryaantii diinlaawayaasha ahaa ee reer Caabudwaaq Gado. Halkaasna waxaa laga sameeyay imaaro Islaami ah. Waxayse u baahan tahay qoraal madax bannaan in laga qoro aniguse wax baan ka ishaari doonaa inshaa Allaahu tacaalaa.

Akhristow reer Caabudwaaq waa ka dhab diin-la-dagaallanku. Waliba waxay la dagaallamayaan Usuushii Diinta ama Shacaa’irkii Diinta Islaamka ugu waawaynaa. Tusaale waa meesha kaliya ee ay ka dhacday in masaajid dhisan oo lagu tukado la dumiyo oo dhulka lala simo, waa meesha kaliya oo ay ka dhacday in la yiraahdo maalinkii Carafe waa baadil, waa meesha kaliya oo masaajiddii magaaladu lahayd albaabbada la isugu dhiftay ama la xiray.

Caabudwaaq waxaa daggan jinni ooman oo u baahan in dhiig la waraabiyo. Hadda waxay xarun u tahay mushrikiinta madow, waxay xarun u tahay qabuuriyiinta, waxay xarun u tahay qabqablayaashii Xamar laga soo eryay. Waxay xarun u tahay mooryaan diintii Islaamka aan ku dhaqmayn dadkiina u diiday  ku dhaqankii Shareecada Islaamka.

Soomaaliya waa is dhaantaa oo in badan oo kamid ah ama kulligood waxaa gaaray dacwada Ahlu-Sunna wal-Jamaaca, ama dacwatu Salafu Saalix, Caabudwaaqse waxay la ciiraysaa dacwatu Sahyuuniya wal-Qubuuriya.

Fiiro Gaar ah: Labadaan dhacdo oo midna tahay ciidankii aaday Itoobiya iyo waxay la kulmeen midna tahay ciidankii aaday Gado iyo waxay la kulmeen, goobjoog kama ahayn dhacdooyinkaas, waxaase ii warramay ikhyaartii joobjoogga u ahayd. Haddii wax khaldamaan waa la sixi karaa ayadoon cidna lagu xadgudbin inshaa Allaahu tacaalaa.

Qolada saddexaad waxay ahayd Muqdisho iyo agagaarkeeda. Walaalayaal waa la kala firdhay wixii hadda ka dambeeyana waxaan ka warrami doonaa Muqdisho oo aan aaday markaan nastay kadib. Muqdisho waxaa ka jiray dagaal u dhexeeya Muslimiinta iyo gaalo kusoo duushay. Muslimiintu dagaalka uma midaysnayn.

Waa la isku fiirsanayay. Gaalada iyo gaalaraacyaduna waxay kuwada jireen hal saf ah, waxay ka amar qaadanayeen hal nin oo lagu magacaabo Jenaraal Haaw oo Maraykan ah. Dawladaha dagaalka soo galay oo Maraykan hoggaaminayay waxay qiyaastii dhammaayeen 38 dawladood  oo waxna asalkoodii kufri ahaayeen waxna kufrigii ku raaceen Maraykanka.

Waxaa shaashadda saarnaa oo atoore ka ahaa dagaalgalinta dhanka Muslimiinta Jenaraal Maxamed Faarax Caydiid, wuxuu watay dad yar oo qabiil ku raacay oo asaga furintiisa ka dagaallamayay ama asagu uu dagaalgalinayay. Waxaa jiray Jundullaahi aan cidina ogayn Allaahse ogaa ayaguna is ogaa oo dagaalka ku jiray. Waana kuwa sabab u noqday in Maraykan iyo xulufadisii ay jabaan oo cararaan ayagoo aan gaarin hadafkay u yimaadeen, Allaa ku mahadsan awel iyo aakhirba.

Inta aanan Xamar aadin aan ishaaro waxay ku dambeeyeen walaalihii la yiri aada qabiilooyinkii dagi jiray Goboladii Waqooyi Bari. Walaalahaas waxay mudnaayeen in loo bixiyo magacii loo bixiyay Ansaartii reer Madiina, markii Nebi Muxamed (sallallaahu calayhi wasallam) uu yimid Madiina. Maxaa yeelay waqtigaa kala duwanaa lakiin waxqabadku isku mid ayuu ahaa, Manhajku isku mid ayuu ahaa, Muhaajiriinna way soo dhaweeyeen oo waxaa  laga helay sifihii oo dhan marka laga reebo in aysan arkin Nebi Muxamed (sallallaahu calayhi wasallam).

Walaaluhu waxay ku dhex laabteen qabiilooyinkii ay ka dhasheen, waxay billaabeen in ay la qabsadaan noloshii meesha ka jirtay oo ay ka dhacsanaayeen. Waxay billaabeen ganacsi yar yar sida sarrifka, waratada, biibitada ama cabbitaanno yar yar. Waxay kaloo sameeyeen ganacsatada waawayn ayay waxay u dhiiban jireen xoogow lacag ah markaasaa waxaa loo keeni jiray xoogaa badeeco ah oo kartoomo ku jirta, saasayna noloshoodii ku maarayn jireen illaa markii dambe loo furay adduunyadii oo ay isku dhex hilmaameen mid Ilaahay u naxariistay mooyee.

Walaalahaas waxaa loo baxshay Kartoonlay waxayna dhexgaleen qabiilooyinkii ay ka dhasheen oo waxay qaateen amarkii Al-Itixaad bixiyay oo ahaa nin walbaa ha aado qabiilkuu ka dhashay. Yaan loo qaadan in aysan Islaamka wax tari jirin. Waxay noqdeen khasnadda lagu xisaabtamo marka dacwadu u baahato kharash ama lacag caddaan ah.

Waxay ka cudurdaarteen in ay dagaal dambe galaan, waxay ka mashquuleen dacwadii lagula jiray qubuuriyiinta iyo qabiiliyiinta, waxay ka mashquuleen isticdaadkii ama diyaargarowgii gaalada looga hortagi lahaa. Kulligood ma aha waxaan ka sheekaynayaa ee qaar baa haleelay goobaha raggu isku hayo oo ka tagay kartoonkii iyo kaftankii gabdhaha (jazaahumu-llaahu khayran ajmaciin).

Ikhwaanii markaan xoogaa nastay oo aan hareerahayga fiirfiiriyay waxaa ii cuntami waayay bay’adii aan ku dhex jiray iyo dhaqankeedii. Waxaan go’aansaday in aan aado Xamar, waxaan galay diyaargarow illayn Xamar waxaa ka sokeeya halis fara badan.

Waxaan wali dhammaan kala-aargoosigii Soomaalida dhex maray, waxaan soo noqon cuquushii tagtay oo nin walbaa uu ku fakarayay seed hebel u dishaa xoolana u heshaa!

Waxaa samaysmay xuduuddo qabiil qabiil. Qabiil walbaa wuxuu diyaarsaday intii ugu akhlaaqda xumayd in ay xuduudda u ilaaliso. Waa juhalo, waa reer baadiye aan dabacsanayn, waa tuugo aan guri fiican kusoo korin, waa dhiigyacab aan kaa waabanayn, waa fuqaro fara madow oo waxaa xoolo u ah dadka xoolihiisa. Ma yaqaannaan xaqa uu leeyahay musaafirku, ma yaqaannaan kanaa ku xiga iyo kanaa reer hebel ah.

Waxaa taas ka daran gaalaa waddankii ku habsatay oo meel cag la dhigo oo bannaan way yar tahay. Tusaale safarkayga waxaan ka billaabay Gaalkacyo. Gaalkacyo illaa Dhuusamareeb waxaa joogay mooryaan aan cidina ka badbaadayn oo cidday doonaanna dilaysa ciddii ay doonaanna dhacaysa. Waa iska qayilayaan markii qaadku ka go’o dadkay baaranayaan, waxay dadka kasoo helaan bay waxna cunto ku cunaan waxna qaad ku cunaan.

Waxaa ka nabad gala qofkii kusoo hagaaga ayagoo cunteeyay qaadna helay oo fadhiya.

Markaad soo gaarto Guriceel waxaa billaabanaya balaayo hor leh, oo waxaa ku habsaday gaalo madow oo aan dadka kala soocayn. Xulufadii Maraykanku hoggaaminayay waddanka way qaybsadeen oo qoloba waxay ku habsatay meel u gaar ah ayaga. Guriceel illaa Baladwayne waxaa ku habsaday qolooyin aad u madmadow oo Afrikaan ah iyo balo ku dhex jirtay oo cadcad.

Baladwayne iyo aaggiisa waxaa ku habsaday Jarmal iyo intuu hoggaaminayay. Jowhar iyo aaggiisa waxaa ku habsaday Talyaani iyo intuu hoggaaminayay. Kismaanyo iyo aaggeeda waxa ku habsaday Biljam iyo intuu hoggaaminayay waxayna ahaayeen kuwii ugu akhlaaqda xumaa xulufadii nagu habsatay (waa Biljamka). Wixii Xamar iyo aaggiisa ahaa illaa iyo Baydhabo waxa ku habsaday balaayo iswadata oo uu Maraykan madax u yahay.

Waxaan billaabay safarkaygii anoo kaligay ah oo aanan wadan cid aan is naqaan oo ila socota. Waxaan sii maray waddadaas aan ka sheekeeyay waxa mushkilad ka jirtay, Ilaahay waa iga nabad galiyay oo waxaan galay Xamar. Waxaan ku dagay guri ku yaalla Hoteel Daamay agtiisa. Waxaan ku socday tilmaan.

Guriga waxaa lahaa reer uu ka dhashay nin dhalinyaro ah oo kamid ahaa muhaajiriintii Laasqoray lagu kala diray. Gurigii baan imid, waa la isoo dhaweeyay, waxaan ugu imid koox raggaygii kamid ah oo ninba maalin yimid guriga. Waxaan seexday hurdo lamid ah hurdada ay aroosyadu seexdaan, waxaan hilmaamay waxaan dhib soo maray oo dhan, waxaan helay dad ay ku xasishay quluubtaydu, waxan helay bulsho waxaan doonayo ayaguna baadi goobaysa.

Walaalkaas reerkoodu guriga lahaa wuxuu soo uruurin jiray dadka noocayga oo kale ah oo il mirig laha ah ama aan garanayn meel ay ku dagaan. Waxaanan hilmaami doonin intaan noolahay wiilka hooyadi oo ahayd gabar isku darsatay arrimo dhowr ah: waxay ahayd deeqsiyad, xaliimad dabeecad wanaagsan, waxay ahayd qof caqli badan oo garanaysa xuquuqda martidu ku leedahay, waxay ahayd wadaad Ilaahay barakeeyay dhan walbaba. Ilaahow u dambi dhaaf iyada iyo waaridkeedba, aamiin.

Wiilka magaciisa waxaa la dhihi jiray Cabdinaasir Kalcadoodi. Cabdinaasir waxaa loogu magac daray tog wayn oo ku dhex yaallay buurta Geeldoora loo yaqaan. Togga waxaan dagganayn muddo ama cabbaar baan ku nasannay intaannaan u dhaadhicin Laasqoray.

Inta aanan tilmaamin mujaahidiintii Xamar joogay iyo waxay qaban jireen aan bidhaamiyo waxay sameeyeen culumadii qaadatay manhajkii loo baxshay Salafiya Jadiidiya oo aan markaas ka hor la aqoon.

Markii raggii loo kala diray qabiilooyinkoodii ayaa waxaa ka faa’iidaystay qoladii u dhaga nuglaatay amarkii Sucuudigu bixiyay oo ahaa in jihaadkii dhammaaday.

Waxay isbaaro u dhigteen raggii oo habqan ah ama lasoo jabiyay. Waxaa lagu yiri noo kaalaya anagaa idiin hayna Manhaj fiican oo aad ku illowdaan wixii Al-Itixaad idinku faleen. Nimankaas idinku yiri qabiilooyinkiinnii ku noqda, markii horana aan khayrka lahayn oo xisbiyada iyo tacasubka uu ku dhisnaa manhajkoodu Ilaahay baa idinka soo badbaadiyay oo markii horaba baadil bay ku socdeen. Noo kaalaya annaga. Xoogow dhaqaale ahna waa loo qaybiyay.

Markii balo dhacdo waa la kala baxaa, waxaa markiiba is dhiibay intii jilicsanayd xagga Manhajka iyo xagga dhaqaala u xilashada intaba. Waxaa meel lagu aruursaday dhalinyaro aan yarayn. Waxaa loo furay duruus mukathafa ah ama culus oo looga dhaqayo wixii Al-Itixaad muddo ku gurayeen.

Waxaa la dajiyay meelo khaas ah. Waxaa loo sameeyay maamul iyo xaafiisyo. Waxaa loo raadiyay dhaqaale lagu hanto raggaan sida fudud loo helay. Waxaa loo raadiyay manhaj ka duwan kii Al-Itixaad. Waxaa loo qaylo dhaansaday waddammada Sucuudigu waayeelka u yahay hawshaan oo kalana dhaqaalaha ku bixiya.

Maalin baa ayaa waxaa i marti qaaday rag aan garanayo oo aan furinta ku wada jirnay oo kamid ahaa raggii soo firxaday oo ay gacanta ku dhigeen Salafiya Jadiidiyah. Waxaa la igeeyay guri ku yaalla Bakaaraha. Waxaan ahayn rag koox ah. Waxaa naloo martiqaaday si wanaagsan. Waxaa na loo soo bandhigay manhajkii Salafiya Jadiidiyah.

Waxaa martiqaadkaas noogu yeeray nin lagu magacaabo Sahal Xaraare Xirsi oo kamid  ahaa raggii ugu firfircoonaa dagaalyahannadii Al-Itixaad Al-Islaami. Wuxuu ahaa nin aan jeclaa dhaqankiisa, xagga diinta iyo xagga akhlaaqda intaba, waxaan ahayn saaxiib, Sahal kaligi ma ahayn ee waxaa weheliyay culumo fara badan oo inta badan aan garanayo oo ay isku manhaj noqdeen.

Waxaan dhagaystay warkiisii, waxaan ka qaatay wixii khayr ahaa, waxaan ka tagay wixii shar ahaa. Waxaan ka tagay waxaa kamid ah in aan ka diiday in aan kamid noqdo Salafiya Jadiidiyah. Waxaan kaloo ka tagay in walaalku yiri, “Waxaa Al-Itixaad ka baxay reer hebel iyo reer hebel ee ka soo bax adiguna oo ku dayo qabiilooyinkaas markay arkeen khiyaamada Al-Itixaad kusoo biiray walaalahaan Salafiyiinta ah.” Wuxuu tilmaamay laba qabiil oo midna Hawiye yahay midna Daarood yahay.

Itixaadkii jabay ragga ugu yeerayay manhajka Salafiya Jadiidiyah waxaa madax u ahaa ninka lagu magacaabo Cabdala Diiriye Abti-Doon iyo Axmed Daahir Aways. Shuyuukhda waagaas ku qanacday manhajkaas oo dabada ka riixaysayna waxaa kamid ahaa Shiikh Cabdiqaadir Cukaasha.

Shiikh Cukaasha waxaa waagaas saldhig u ahayd Geeska Afrika gaar ahaan Nayroobi. halkaasuuna ka maalgalin jiray manhajka isaga ah. Markuu u baahdana wuxuu imaan jiray Xamar iyo meeshuu u arko in uu dacwadiisa ka wadi karo. Walaalayaal waxaad xasuusataan Shiikh Cukaasha in uu kamid ahaa culumadii jihaadka nagu qalqaalisay ama nagu maalgalin jirtay oo mar walbana ka digi jirtay in laga gaabiyo jihaadka. Waxaa isbaddalku yimid markii Sucuudigu is baddalay, Maraykan kuna yiri jihaadkii xaqqa ahaa wuu dhammaaday ee haloo jeesto jihaadka wayn oo ah In irhaabka la qabqabto.

Haddaad dhuuxdaan qormooyinkaan waxaa kuu soo bixi in ay isla shaqaynayeen labada Salafi, waa Salafiya Jadiidiyah iyo Ictisaam Isdhiibay. Raxanwayntu waxay ku maahmaahdaa: lan waalanna lohoow lan reereebana lohow. Soo ma aragtid? Waxaad mooddaa in lagu heshiiyay waan kala diraynaa, hubkana waan ka dhigaynaa, waxaan leennahay ku noqda qabiilooyinkiinnii, ciddii diidda arrinkaas oo hubka dhigi wayda qabiilkana ku noqon wayda adinku ugu yeera magacaan cusub iyo barnaamijkaan cusub, kadibna ula gala qabaa’ilooyinkii ay ka dhasheen hubkana ka dhiga, sidii bayna noqotay.

Ergaygii Al-Itixaad noo soo direen wuxuu amar ku bixiyay in nin walbaa qabiilkiisii ku laabto isuna dhiibo asagoo fara bannaan, afkiisana aan laga maqal jihaad dambe.

Dadkii markay kala yaaceen waxaa isbaaro u dhigtay madaxdii Al-Itixaad qaar ka mid ah oo sheeganaya in ay manhajkoodii baddaleen. Markii dhalinyaro ku kadsoontay warkoodii ay raacdayna waxay ula galeen qabiilkii ergaygu nagu yiri aada, hubkiina waa laga dhigay. Hal meel ah ayay wax u wada wadeen. Salafiya Jadiidiyah ninkii aqoon u leh wuu yaqaannaa. Waxay ku dhisanyihiin qabiil iyo tacasub aan qarsoonayn.

Fiiro Gaar ah: Tusaale kale aan idin siiyo. Raggii qabiilkoodii markiiba galay oo hubkii xooray looguma yeerin Salafiya Jadiidiyah, ayagu amarkii bay qaateen la rabay in uu fulo. Waxaa Salafiya Jadiidiyah loogu yeeray raggii Xamar soo galay ayagoo hubkoodii wata oo rabay in ay la dagaallamaan Isbahaysatadii Maraykanku hoggaaminayay.

Rag badan ayaa ku baraarugay waxa loo dhoodhoobay ama loo qariyay oo markii dambe ay u caddaatay in ay tahay inxiraaf diin ah. Abtidoon wuxuu ragga ku lahaa ka kaalaya nimankaan xisbiga ah oo dadkii kooxkooxda ka dhigaya. Wuxuu kaloo diinta uga meel dayay in ay xaaraam tahay in xisbi xisbi la noqdo ama maamulo la samaysto iyo koox heblo.

Waxaa soo baxday markiiba khiyaamadiisii iyo qurunkuu marada noo saaray iyo qabiilkii ay kilkilaha ku wateen oo raggii waxaa lagu shubay qabiilooyinkoodii hubkiina waa laga dhigay. Waa tii Itixaadka oo khiyaamo ku jirto. Itixaadkuse nooma qarin qalab ka-dhigidda iyo qabiil aadista. Itixaadna intaasuu watay lakiin waxaa ka hadal dhawaa Salafiya Jadiidiyah, markii dambana waxaa caddaatay in ay isku meel wax u wadaan laakiin ay kala qaadeen waddooyin kala nooc ah oo dadka lagu khaldayo ama jihaadka looga soo horjeedo.

Waxaan dul istaagi doonaa haddii uu Allaah idmo qaabkii ay walaalaha Xamar dagaalka uga qaybqaadanayeen, iyo cidda culumada u ahayd oo ay ka amarqaadanayeen. Waxaan kaloo wax ka tilmaami doonaa junuudda dagaalka ku jirtay iyo meelahay ka kala yimaadeen. Waxaan kaloo wax ka sheegi doonaa nihaayadii dagaalka iyo meeshay ku dambayn doonaan Isbahaysatadii Maraykanku hoggaaminayay.

Baaraka-llaahu fiikum, aan xoogaw nasanno kadibna waxaan gali doonaa marxalad kale inshaa Allaahu tacaalaa.

Bismillaahi wabacdu. Waa qormadeennii 22aad. Ikhwaanii waxaan kala tagnay ayadoo go’aan lagu gaaray magaalada Burco, waxa gaarayna ay yihiin golahii sare ee Al-Itixaad, go’aankuna waa in ciidanka Laasqoray jooga lakala diro. Anaguna wax war ah oo aan ka hayno haba yaraatee ma jirto. Xataa madaxdayadii noogu sarraysay war kama hayaan arrinkaas, waxayna ku baraarugeen ayadoo nala haysto!

Waxaan soo marnay hadda ka hor shirar badan oo la galay. Xiwaar dheer dabadiina waxaa la qaadan jiray qoladii ra’yigooda iyo nusuustu is-waafaqdo haba laga tira badnaadee. Sababta arrinkaas fududayn jirtay oo loo qaadan jiray wixii nusuunta iyo ra’yiga saliimka ah waafaqa waxay ahayd hal arrin oo ah: Waxaa la watay ama la isku waafaqsanaa hal manhaj, wixii manhajkaas ka hor yimaadana daaqadda ayaa laga tuuri jiray oo waxaa lagu faataxaysan jiray meesha nasku tilmaamo manhajkuna ama raggiisuna ku qanacsan yihiin.

Waxaan soo marnay Dhoobley, Nasrudiin, Bacaadweyn. Intaba waxaa la qaatay go’aanno aad u qaraar oo ragga qaarkiis ka dagi waayay. Waxayse ku qasbanaayeen in ay raacaan nusuusta la hordhigay, haba u arkaan in ay ahaayeen culumo waawayn oo waayo arag ah ama madaxdii ururkaan ugu sarraysay. Waxaa lagu kala dambayn jiray daliil ma haysataa?

Shirkaan hadda go’aannadu kasoo baxeen waxaa ka horreeyay laba dhacdo oo aan midna laga shuuraysan ama laga tashan. Mid waa tii Garoowe iyo gumaadkii gurboodka. Midna waa Dabra iyo dabargoyn la’aantii daalimiinta oo la daayay daaquudkii na dilay. “Yaan la dhammayn waa Muslimiine!”

Midkaani waa kii saddexaad, kuwii hore waa loo daboolay kanse daahaa nalooga faydey. Asaga laftiisa intii shirku socday lagama run sheegin, waxaa la sameeyay oo kaliya afduub ama xukun maroorsi ay xeeladi ku jirto, waxaana markhaati u ah sida loo adkeeyey akhbaartiisa illaa nalagu leefay oo nalaga dhigay hal dhumay iyo hal dhaan raacay.

Waxba yaanan warwareegin oo ka biqin ama afka soo marin waayin ciidankii na jabiyay iyo khiddadii ay adeegsanayeen ama ciidanka tiradiisii. Walaalayaal waxaa naloo soo diray hal nin oo ka mid ah culumadii la yaqaanay ama ka mid ahaa maamulkii sare ee Al-Itixaad, wuxuu soo gaaray magaladii Laasqoray.

Waxaa lagu soo dhaweeyay gacmo furan, qalbi furan, waa la martigaliyey oo waxaa la dajiyey madaxtooyadii. Wax war ah oo kasoo horreeyay ma jirin war ka daba yimidna ma jirin, asagiina iskama dhigin nin akhbaar wada oo uma warramin cidna, madaxdiina waa ka xishoodeen ninkaan martida ah oo walaalkood ah meel dheerna uga yimid in ay qodqodaan. Wadaadku waa nin aad loo yaqaan muddana la isma arag, dadkuna waa ehello oo waa wada dhasheen. Waxaa lagu wada tukadaa barxad wayn oo magaalada dhexdeeda ku taal. Markii salaadda laga baxo ayaa lagu soo xoomaa oo salaan lagu boobaa, waa la waraystaa, dadku kala dhiirane qaar baa dhaha maxaad u socotay shiikh?

Wuxuu ugu jawaabaa, “Waxaan u imid in aan baabuurta baasiin idiinku shubo oo aad bannaysaan Laasqoray iyo aaggiisa oo nin walbaa qabiilkuu ka dhashay aado!” Waxaa loo qaataa hadal kaftan ah, asagase waa ka dhab oo wax kale uma imaan intaas mooyee. Muddo aan maalmo ka yarayn ayuu qofkii u yimaadaba wuxuu ku lahaa isla warkii, mana badiyo mana yareeyo, waddo walba ayaa warkii ku fulay, waxaa ka faa’iidaystay munaafiqiin fara badan oo aan la aqoon laakiin soo baxa markay dhacdo wax Muslimiinta lid ku ah.

Arrintii waxay noqotay dacaayad ciidankii ku riday ama ka dhex dhalisay ismaan dhaaf, waxay dhalisay muran gaaray in qoryo la isula baxo. Waxaa lagu dagaallamayaa waa hadalkii Shiikhu suuqa galiyay. Qaar baa waxay leeyihiin warkaas shiikhu ma oran ee munaafiqiin baad tihiin. Ma anaad iiga warramaysaa fulaan waaba ninkii jihaadkaanba dhaqaalihiisa bixin jiray ee. Qaar waxay leeyihiin hadduu hebal yahay waa lagu been abuuranayaa ee warkaas asagoo fayow afkiisa kama soo bixin. Ma fayooba! Manhajkii baa la baddalay!

Muran dheer dabadi arrinta waxaa lagu xalliyaa soo hubiya oo asagii u taga oo waydiiya warkaan beenta ah oo meelaha lala wareegaayo. Waxaa soo baxa ciidan xaqiiqo raadis ah, waa loo yimaadaa Shiikha oo la waydiiyaa warkaan dacaayadda ah ayagoo yiqiinsan in uu oran doono waa been iyo wax aan waxba ka jirin. Wuxuu ugu jawaabaa, “Haa. Anaa iri idinkana haddaan idinku leeyahay!” Waxaa qabata nimankaas caro ay ku sigtaan in ay Shiikha wax gaarsiiyaan waase isqabtaan oo caradoodii ayey liqaan.

Wallaahi furintaan ku jiray anigu oo waxaan kamid ahaa raggii cadowga hor fadhiyey, waxaan garanayaa ciidankayagii oo ku sigtay in uu xabbad isula baxo muran ka dhashay warkaas dacaayadda ah. Waxaa adkaysan waayay qiyaadadii magaalada oo wadaadku martida u ahaa, waxay waydiiyeen si taxaddar leh, “Shiikhow arrintaan magaalada ku jirta oo la yiri Shiikhaa laga maqlay maxaa ka jira?” Wuxuu ugu jawaabay, “Haa. Waa run anaa iri.”

Waa la yaabay, ciidankii fitan baa ku dhex abuurantay, khalkhal baa galay isku-xirnaantii iyo is-aaminiddii ciidanka, kala shaki baa ku dhex baahay, dowladdii Islaamka ahayd waxaa u yimid wax aan waligeed lagu fakarin. Nin waliba asagoo afka abur ka kicinaya ayuu kusoo gali oo ku qaylinaya, “Muxuu yahay munaafiqa noo yimid oo leh ku noqda qabiilkii iyo qurunkii Ilaahay nagasoo badbaadiyay? Aaway ninkaasi xaggee ayuu joogaa anaa shan xabbadood ku dhufanayee.” Haddaan takfiir nahay ninkaasaan dili lahayn.

Ninku waa nin loo soo dooray oo loo soo aaminay khibradna u leh arrintaan iyo sida dadka madaxa loogu socodsiiyo oo waliba looga badbaado sharkooda. Waa nin aan wadan wax hub ah oo aan ka ahayn dacaayaddaas iyo in la yiraahdo waa shiikh hebel ee ka wareega waa la yaqaan asaga iyo  manhajkiisaba. Nin ku aaminay ha khiyaamayn!

Maalin walba nin baa masaajidka ka istaagaya oo wuxuu soo daliilsadaa aayado Qur’aan ah ama axaadiith, wuxuu kor ugu qaylin, “Miyaan Rasuulku (sallallaahu calayhi wasallam) oran xadiith macnahiisu yahay: Qofkii idiin yimaada adinkoo isku duuban oo idin kala firdhiya dila? War ninkaan ha nalaga qabto.” Waan isku daalnay, waxaan jeclaanay in ay fiicnaan lahayd in la kala tago intii fitno ka wayn meesha ka dhici lahayd, illeen rag baa qoryo la gagabaya ama iscelin la’ caro darteed.

Shiikhii markuu arkay in aan u bisil nahay akhbaarta uu waday dhagaysigeeda ayuu wuxuu ballansaday qiyaadadii ciidanka ama madaxdii maamulkii Laasqoray. Wuu u warramay oo wuxuu usheegay akhbaartuu xanbaarsanaa. Akhbaartii waxay noqotay arrintii dacaayadda loo qabay, kamana yarayn kamana badin ujeeddadiisuna intaas ayay ahayd. Waxay si fiican oo dhaga nugul u qaateen akhbaartii ay u qabeen war ciyaalsuuqnimo ah ama war munaafiq ciidanka ku dhex tuuray oo aan jirin. Waxay yaqiinsadeen in amarkaan uu ka yimid golahii sare ee Al-Itixaad. Madaxay hoos u laalaadiyeen murugo awgeed iyo gabood falka meesha ka muuqday waxse kama qaban karaan arrinta oo talo farahay ka baxday.

Shiikhii wuxuu yiri, “Waqti badan ma hayo ee diyaar ma u tihiin in aad kala tagtaan oo nin waliba qabiilkii uu ka dhashay aado? Haddaad diiddaan ogaada maantaa isugu kaaya dambaysa oo shilin dambe ama raashin dambe oo aad ka sugtaan maamulka Al-Itixaad ma jiri doono cid aniga iga dambaysana war kama sugaysaan. Haddaad yeeshaan baabuurtaan baasiin idiinku shubi, waxayna idinku daadin ama idin gaarsiin illaa iyo Nugaal.” Waxaa la yiri afkaaga caano lagu qabay ee meesha ha nooga tagin. Wuxuu yiri fuula baabuurta, waa la fuulay. Muddaa la daadguraynayey dadkii sanooyinka soo hijroonayay. Waxaa la isugu geeyay Xingalool oo ah tuulo yar oo ku taal meel bannaan. Waa carro Warsangali.

Waxaa loo kala dajiyay qabiil qabiil, waxaana billowday jabkii ugu waynaa ee abid soo mara Muslimiinta dagta gayiga Soomaaliya marka laga reebo jabkii soo gaaray Sayid Muxamed Cabdulle Xasan iyo Daraawiishtiisii. Ikhwaanii intaan la kala dareerin aan milicsanno jawigii Laasqoray siduu ahaa intaan akhbaartaan foosha xun aysan imaan. Laasqoray waxaa ku wada noolaa shucuub aad u fara badan oo hal manhaj leh, hal amiir leh, hal hadafna leh. Waxay ka kala yimaadeen dhammaan dhulka Soomaalidu dagto, marka laga reebo kuwii Muhaajiriinta ahaa ee ayagu ka yimid meelo aad u fogfog ee dhulalka Muslimiinta.

Magaalada axwaasheeda haddaan xoogaa ka sheego waxaa kamid ahaa rag dhaawac ahaa oo muddo la dabiibayay laakiin aan wali ku guulaysan in ay helaan caafimaad taam ah. Waxaa kamid ahaa ragga dhibaataysnaa: Shiikh Axmed Cabdisamad, Cali Mujaahid, Xirsi iyo kooxdiisii oo aad u gubtay oo aan lahayn meel la qaban karo korkooda. Waxaa kamid ahaa kuwo aanan hadda magacooda halkaan ku tixi karin laakiin dhibaataysnaa ama duruuf gaar ah ay haysatay.

Ikhwaanii dhibaatada nalasoo daristay wax la qiyaasi karo ma ahayn laakiin aan isku dayo in aan tasawur ka bixinno ama tilmaan. Wixii nagusoo duulay wuxuu ahaa hal nin oo fara bannan, wuxuu ahaa nin wadaad ah, wuxuu ahaa raggii hawshaan hurmuudka ka ahaa ama madaxda kamid ahaa, wuxuu ahaa nin aan shaki laga qabin diintiisa iyo akhlaaqdiisa toona. Wuxuu kusoo galay magaalada sidii nin wafti ah ama kormeer.

Wuxuu xambaarsanaa wadaadku maaddada loo yaqaan nugliyarka ama kiimikada wax gumaadda ayadoo aan sharqamin. Tusaale Shiikhu xagga tirada waa kaligii, xagga tayadana waa faramaran yahay oo hub ma wadan. Shiikhu wuxuu adeegsaday siyaasad aan looga baran Al-Itixaad, wuxuu adeegsaday akhlaaq aan looga baran Al-Itixaad dhexdeeda, wuxuu kaloo ku gabbanayey haybadda shiikhnimada iyo in uu kamid ahaa maamulkii sare ee Al-Itixaad Al-Islaami.

Maxay ahayd akhlaaqda iyo siyaasadda aan horay loo aqoon?

Waxay ahayd akhlaaqda aan looga baran Al-Itixaad dhexdeeda: qof walba oo waydiiya wuxuu u socday wuxuu ku dhahaa waxaan u imid in aan idin kala diro oo nin walbaa qabiilkii uu ka dhashay aado hubkana aad iska xoortaan! Qof walba oo hadalkaas maqlaa waxaa go’a wadnaha markaasuu asagoo naxsan una malaynaya wax afka baarkiisa ah iska tagaa. Wuxuu kaloo adeegsaday wadaadku ishaacaad aad mooddo in uu ugu tala galay in dadku ku caajisaan marka dambana ay xaqiiqada raadiyaan ayagoo isleh war hadday rabto run ha ahaatee yaa noo xaqiijiya arrintaan ama waxa jira.

Wuxuu adeegsaday qabyaalad cad oo aan geed loogu soo gabban iyo hadallo ka turjumaya jaahiligii. Wuxuu u hadlay sidii woorlooradii oo kale, wuxuu noo celiyay marxalad Ilaahay naga soo badbaadiyay, taasoo ah in aan qolo qolo u kala baxno, wuxuu na xasuusiyay waxyaabo aan illownay, wuxuu la yimid akhlaaq tii ugu liidatay oo lagu arko qof dacwada u nasab sheeganayaa in uu sameeyo iskaba daa nin isku darsaday culumonimo iyo mas’uuliyad ka saarnayd ciidankaan oo wuxuu kamid ahaa odayaashii Al-Itixaad.

Kiimikada wadaadku nagu buufiyay saamaynteeda waa loo kala nuglaa oo markiiba rag baa waayay xiskoodii oo waashay. Waalida lafteeda waa loo kala nuglaa oo rag baa ayagoo fayow waashay ragna ayagoo dhaawac culus ah ayay waasheen ama xiskii ka tagay.

Waxaa kamid ahaa ragga waashay ama xiskii ka tagay Dhakhtar Bashiir Xuseen Jibriil, Cali Mujaahid, Caynaanshe Dheere oo loo yaqaannay kumbuyuutar masixi karo tiradu intay ahayd waayo waxaan ahayn shacab fara badan oo meelo kala gaar ah daggan, anigu intaan ayaan hubaa dhibkuse intaan waa ka badnaa. Aan hal nin dul istaagno oo dhibku ama waalidu saamayn ku reebtay: waa Cali Mujaahid. Cali waxaa isugu darmatay saddex arrimood:

1. Waa dhaawac oo wuxuu waayay lug qurux badnayd oo uu meesha la yimid
2. Wuxuu waayay ilma-adeertiis oo uu shalay surka ka bireeyay asagoo Ilaahay ku raalli galinaya oo waa taan soo marnay Warsangali oo maxaabiistii qolo qolo u qaybsanaya (Dabra)
3. Wuxuu waayay dowladdii Islaamka ahayd oo dhib badan lagasoo maray sidii dhidibbada loogu aasi lahaa markii Ilaahay u saldhigayna hal wadaad ayaa kala diray oo waliba ku celiyay jaahiliyadii ay ka yimaadeen qolo qolana u kala saaray shacabkii ku karaamaysnaa Laasqoray iyo dowladdoodii ay ku hoos noolaayeen. Calayhim mina-llaahi maa yastaxiqquun!

Cali waxaa la ii sheegay in uu joogo waddanka Ingiriiska gaar ahaan magaalada Barminhaam, dad ka war haya ayaan arkay. Waxay ii sheegeen Cali Mujaahid in uu dadka ugu neceb yahay qofkii ugu yeera Cali Mujaahid! Waxaa uu la baxay Cali Faqiih. Dadka waxaa uu ugu neceb yahay wadaaddadii Itixaadka ahaa ee dowladdii uu naftiisa ku bixiyey burburiyey. Cali wuxuu ahaan jiray nin xikmad badan oo farxaan ah oo waliba howlqabad badan. Cali waagaas ayuu waayay caqligiisii iyo waxqabadkiisii waana howlgab dhanka miyirka iyo dhanka ciidanka intaba. Haloo cudur daaro haddaad ku aragtaan tanaaqudaad ama war aan habboonayn.

Waxaa halis galay ama geeriyooday ummad fara badan, waxaan sugin kala dareerkii oo markiiba caro iyo ciil la dhaqaajiyay geesiyaashii nooga soo gurmaday waqooyi galbeed. Waxaa kala yaacay oo qoryihii daadiyay dhalinyaro fara badan oo aan taxamuli karin wadaadka kiimikadiisa uu buufinayay. Waxaa gabbalkoodii dhacay Muhaajiriintii oo ayaga aan cidina lahayn baabuurkaan raaca. Waxa loo dan lahaaba waa ayaga in ay meel cidlo ah kusoo dhacaan.

Waxaan filayaa ujeeddada ugu wayn ee naloo halaagay ama loo burburiyay dowladdii Islaamka ahayd in ay ahayd sidii Muhaajiriintu meesha uga bixi lahaayeen. Waana tan hadda ay af-labadii la yeerayaan Ictisaam. Waxaa na qabsaday ajaanib ama dad aan Soomaali ahayn, waxay ula jeedaan waa Muhaajiriintii waagaas ay u qabeen in ay dhulka la simeen. Alle dilaa dhinta! Nimanku waxayba u yimaadeen in ay dhintaan laakiin marna kuma ay fakarin khiyaamo intaas le’eg in ay kala kulmayaan walaalahood fil Islaam wafil caqiidah sidii la moodayay. Dadku waa isku dhex jiray, Allaa kala saaray.

Aan ku soo noqonno Xingalool iyo wixii murugo taallay. Dadku isku meel kama imaan, qolooyin baa waxay ka yimaadeen gobollo fog fog sida Itoobiya, Muqdisho, Bay, Bakool, Hiiraan, Mudug, Gado, Jubbooyinka iyo meelo kale oo fara badan. Ma jirin barnaamij dhaqaale oo wadaadku dadka ku dayactirayo mar hadduu dowladdoodii ka burburiyay. Waxaa lasoo siiyay amar ah kala dir laakiin ma wadan lamana soo siin miisaaniyad dhaqaale oo dadkaan intooda liidata lagu dabiibo.

Ikhwaanii dadku waxay ahaayeen cayr fara madow ama aan dhaqaale haysan, waxaa ku jiray dad dhaawac ah, waxaa ku jiray kuwo meel fog ka yimid, waxaa ku jiray kuwo duruufaysan, waxaa ku jiray carruur iyo haween aan waxba galabsan. Lama kala soocin oo waxaa si siman ugu dhacay musiibadii naloo soo diray. Dad badan ayaan maalinkaas kadib la maqashiin karin Al-Itixaad ama wadaad magacuu doono ha watee. Waxaa billowday in rag badani gaaladii isu dhiibaan. Waxaa naga dhex dillaacay jaasuus miiran oo illaa iyo hadda maaro loo la’yahay.

Al-Itixaad wuxuu ahaa laba koox oo isla shaqaysa. Qolo waxay qaabilsanayd dhaqaalaha iyo siyaasadda dibad iyo daakhilba, qolana waxay ahaayeen howlwadeenno ama qiyaadada ciidanka, ha noqoto dacwo ama dagaalgalin. Waxaa barnaamijkaan watay waa raggii caalamka ku xirnaa oo dowladdaan iyo shacabkeeda dhaqaalaha usoo aruurin jiray ayagoo magacooda isticmaalaya ama dhahaya waxaan ku jirnaa jihaad iyo marxalad adag.

Waxaa la kala diray qiyaadadii hoggaaminaysay mucaskaraadka Mujaahidiinta. Waxaa jagadiisii waayay hoggaamiyihii ama madaxwaynihii Al-Itixaad Shiikh Cali Warsame. Waxaa shaqadii laga eryay ganaaxna loo raaciyay Shiikh Xasan Daahir Aweys. Waxaa tuhun kala galay raggii isku Manhajka ahaa, waxaa madaxa lasoo kacay xumaan aasnayd oo magaceeda la yiraahdo qabiil. Waxaa Manhajkii ka leexday lagu midaysnaa rag badan. Waxaa soo noolaaday cadowgii aan meel iska marinnay, waxaa nagu wiirsaday ama nagu qoslay raggaan mabda’a ku kala tagnay oo aan ayagii martida u noqonnay, waxaa na qabsaday wax aan la malayn karin.

Xingalool waxaa la joogay maalmo aan badnayn. Waxaa loo kala soocay ciidankii qabiilooyinkii: Hawiye xagga u istaag, Daarood xagga u istaag, Isaaq xagga u istaag, Adaris ma jirin barigaas waxaase la hubaa in ay jireen qabiilooyin fara badan oo aan intaas oo dhan ahayn. Dadka intaas fara le’egna waxaa isku keenay caqiido iyo Manhaj. Qolo walba waxaa baasiin loogu shubay gaadiid, waa lakala dareeray ayadoo qof walbaa murugo buuxisay waxa ka horreeyana uusan garanayn.

Ninka na halaagay oo qiyaame wax laga waydiin doonaa arrintaan intuu adduunka joogana lagala xisaabtami doona waa Shiikh Cabdiwaaxid Xaashi. Wadaadka waxaan ugu nasteexayn lahaa hadduu nool yahay haka toobad keeno wuxuu ku falay Ikhwaankii aaminay. Ha ogaado in aysan ahayn wax fudud wuxuu sameeyay. Hadduu hilmaamay rag baan hilmaamin.

Xamar ma dhawa. Yaan la kala tagin. Waxaa la kala diray waa ciidankii Laasqoray ee lama kala dirin Islaamkii iyo Mujaahidiintii. Waa inoo qormadeenna dambe inshaa Allaahu tacaalaa.

[sawir]

Fiiro Gaar ah: Axmed Cabdisamad oo abaalmarin looga dhigay ama magdhow tiifiiga Al-Majd, waxaa maalgalintaas bixinayaa waa Cabdiwaaxid Xaashi oo ahaa ninkii burburiyay kaligi dowladdii Al-Itixaad 1994 Laasqorey. Kor fiiriya waxay labada wadaad u fadhiyaan furitaankii tiifiiga Al-Majd oo lagu wareejinayo Ina Cabdisamad.

Ikhwaanii waxaan kala tagnay ayadoo ay shir u fadhiyaan xubnihii ugu sarreeyay dowladdii Al-Itixaad Al-Islaami. Shirar baa waxay ka dheceen goobo farabadan, waxay dheceen waqtiyo kala duwan waxaana loogu gogol xaarayey shirkaan kama dambayska ah ama go’aammada kasoo bixi doonaan.

Anigu ma joogin shirka waxaase igu maqaal ah in uu ka dhacay magaalada Burco waana shirkii ugu dambeeyay ee go’aammadu kasoo fuleen. Waxaa la galay xiwaar aad u dheer, waxaa la isku mari waayay qaabka loo wajihi lahaa ciidankaan hubaysan ama sidii loo kala diri lahaa oo looga dhaadhicin lahaa go’aammadaan dhiiggu ka da’ayo. Waxaa dheeraaday go’aan-qaadashadii qar iska tuurka ahayd ama qaran dumiska ahaa. Khilaafo Islaam soo-celin ka-carar!

Raggu ma sinna oo ragna waa daacad oo waxay xeerinayaan ama talooyinkooda ku dhisayaan sidii ciidankaan meesha looga saari lahaa ayagoo nabad qaba. Ma ahan rag meesha tagay ama furinta. Ma hayaan xog dhab ah, waxaa lasoo gaarsiiyay akhbaar aad u liidata ama dhibaato laga sheegayo walaalaha Laasqoray jooga oo aad u dhibaataysan. Go’doon bay ku jiraan.

Waxaa laga yaabaa in la yiraahdo walaaluhu meesha go’doon bay ku yihiin, waxaa ka dhammaaday rasaastii, waxaa ka dhammaaday daawadii, waxaa ka dhammaaday raashinkii, waxaa ka dhammaaday qiyaadadii iyo waxgaradkii, waxaa isu soo haray juhalo aan waxba garanayn ayagiina waa hareeraysan yihiin oo meel walbaa laga fadhiyaa waxaa meesha ku baaba’aya carruur iyo haween farabadan, arrintu ma sahlana saad moodaysaanna ma ahan,  xaaladda walaaluhu ma fiicna iyo wixi la mida. Waa munaafiqiin iyo jawaasiis warkood.

Qaarna waa ragga balaankaan wata oo waxaa u qarsoon wax ay waligood ku taamayeen oo ah in aan hal qof oo Muslimiinta Geeska Afrika ka mid ah uusan hub qaadin, kuwa hadda watana laga dhigo. Waxaa kamid ah xujooyinkooda: Soomaaliya dacwadu waxay kusoo gaartay dagaal la’aan haddana looma baahna dagaal iyo qori, dadku waa Muslimiin boqolkiiba-100, dacwada dani uguma jirto in qori la qaato, waqtigaan Jihaad ma bannaana, adduunwaynaha indhihiisa ha nagusoo jeedinina, dadku uma bisla in dagaal la galiyo, dhaqaale uma hayno, saanad uma hayno, waxaa la laynayaa culumada, waxaa dhammaanaya waxgaradka sida haddaba dhacday iyo wixi la mida. Waa mowd ka carar iyo geeri nacayb!

Waxaa la hubaa in talooyinka qaarkood wanaagsanyihiin, qaarna waxaad mooddaa in aysan munaasib u ahayn meelaha lagu kakabinayo ama loo daliilshanayo. Tabriiraadka ama xujooyinka ay daliilsanayeen walaalaha diiddanaa Jihaadka waxaa ugu waawaynaa ama ugu muhiimsanaa laba arrimood:

1. Kama hortagi karno quwadda nagasoo horjeedda, isumana dheellitirna labada quwadood! Waxay uga jeedaan Mujaahidiinta iyo hoggaamiye-kooxeedka)
2. Dhaqaale uma hayno sida saanad, daawo, raashin iyo kaash ama lacag!

Waxaan shaki ku jirin in aan ragga isu yimid daacad wada ahayn, waxaa kaloo adag in la ogaado inta khiyaamada wadday. Si kastaba ha ahaatee waxaa soo dhawaatay in la gaaro gabagabadii nuxurka shirka. Waxaa la go’aamiyay in lakala diro Mujaahidiintii saldhigga ka samaystay Laasqoray iyo wixii ku fakar ah meel kastaba ha joogaane.

Waa fikir waa dhow nasoo gaaray oo jihaadka looga hortagayo wuxuuna soo billowday xilligii lala dagaallamayay Shiikh Muxamed Cabdiwahaab iyo fikirkiisii Khilaafo Islaam raadiska ahaa. Fikirkaan waxaa maalgaliya Sucuudiga waxaana ku amray Maraykanka iyo saaxiibbadiis. Car waa been dheh haddaad nin taariikhda wax ka og tahay? Arrintu annagay nagu cusub tahay ee mudday socotay.

Maamulkii Al-Itixaad waxaa waagaas Arrimaha Siyaasadda Dibadda u hayay Shiikh Maxamed Cabdidaahir. Waxaan maanta qofna ka qarsoonayn meeshuu ku dambeeyay Shiikh Maxamed Cabdidaahir. Shiikha waxaan la kulmay waa dambe oo lakala dhintay asagoo nacalad dusha uga tuuraya raggii walaalihiis ahaa xagga Manhajka, qaraabadiis ahaa xagga nasabka, dariskiis ahaa xagga dagaanka, aaminay oo ka dhigtay Wasiirkii Arrimaha Dibadda ee dawladdii Al-Itixaad. Aad ayaan uga sheekaysannay wixii lasoo maray iyo wixii markaas taagnaa. Shiikha waxaan weydiiyay su’aalo badan wuuna iiga jawaabay.

Waxaan damcay in aan ka faa’iidaysto kulankaas, markaan arkay Shiikha baarrinimadiisa iyo siduu u yahay sariixi ama u calool xaaran yahay. Waxaan waydiiyay ka warran haddaan adinka iyo Al-Itixaad idin heshiisiinno? Wuu qoslay oo waliba aad ugu dheeraaday qosolkii! Wuxuu yiri ma kuu warramaa? Waxaan iri haa. Wuxuu yiri annaga iyo Itixaad iskuma haysanno Diin. Waxaan iri hee! Maxaad isku haysataan marka? Wuxuu yiri waxaan isku haysannaa waa aduunyo iyo mansab-raadin! Run buu sheegay oo dib baan ka ogaannay annaguse waan la yaabbanayn waagaas wadaadka af-adayggiisa iyo tuhunka intaas le’eg.

Waxaan ku adkaystay in uu iga yeelo arrintaas shiikhu, oo aan heshiisiinno ayaga iyo Al-Itixaad. Wuxuu yiri haddaad rabto in aan wadahadalno annaga iyo Itixaad nagu wada hadalsiiya waddanka Sucuudiga, sababtuna waxay tahay labadayada kooxoodba waxaa laga xukumaa Sucuudiga oo waxaa fududaanaysa markaan is mari weyno in qola waliba ay la tashato ama aaddo xafiiskii laga xukumay oo aad noogu dhow taageerayaashoodiina ama culumadoodiina ay halkaas joogaan, kadibna kala soo tashadaan waxay yeeli lahaayeen ama go’aankay qaadan lahaayeen. Haddaan nahay waxgaradkii gedgeddiyay mas’aladaan guranaaya odoyada (Ictisaam) raadkii wuxuu galay gobollada Sucuudiga. Ka fiiri gabaygaan buugga ama qormada 2aad.

Waxaa laga yaabaa in qaarkiin yiraahdo waa rag colaadi ka dhexayso oo la isu qaban maayo hadalkooda! Anigu waxaan soo gudbiyay akhbaarta, Shiikhii ii sheegayna waa noolyahay ee waydiiya in ay xaqiiqo tahay iyo in kale. Wuxuuna ii la muuqday nin run sheegaya waana nin daaci weyn ah oo xog ogaal ah, weliba waa raggii aasaasay Al-Itixaad, markuu fahmi waayayna isaga insixaabay. Ayagii baa hadda ka dabatagay oo wayba dhaafeen meeshii Jadiidiyo gaartay.

Waxaa hubaal ah dacwadii Soomaaliya ka hanaqaadday in ay ku xirnayd waddammada Carabta khaas ahaan Sucuudiga, dhanka siyaasadda iyo dhanka dhaqaalaha intaba. Akhristow xasuuso 1991dii waxaa Jihaadka Soomaaliya hoggaaminayay culumo ay kamid ahaayeen Sheekh Maxamed Idiriis, Sheekh Maxamed Cabdidaahir, Sheekh Cabdiqaadir Cukaasha, Sheekh Cabdiwaaxid Xaashi, Sheekh Cabdinaasir Xaaji Axmed, Sheekh Cali Warsame, Sheekh Cumar Faaruuq, Sheekh Cabdullaahi Cali Xaashi iyo Sheekh Maxamed Cabdi Umal iyo kuwo kale. Waxaa la dhihi karaa dhammaantood way isku waafaqsanaayeen oo khilaaf ma jirin dhexdooda ah.

Markaas ayada ah waxaa socday Jihaadkii Afqaanistaan ka socday oo dhammaan caalamul Islaam ay ka qaybqaateen. Sucuudigu jihaadkaas wuxuu ku bixiyay naf iyo maalba culumada Sucuudigu waxay la garabtaagnaayeen iyo fatwooyinka bannaynaya in la gali karo dagaalka oo uu yahay Jihaad xaq ah, markaasaan qof damiir lihi ku harin dhul Carbeed ama dhul Muslim oo waxaa la galay Jihaadkii. Markii culumadii fatwootay in Jihaadkaanu yahay xaq oo ay bannaan tahay ama waajib tahay in la galo, waa tii barqadii Ruushkii lagu leefay.

Jihaadkaas waxaa kaloo ka qaybqaadanayay Maraykanka oo rabay in Ruushka la jabiyo. Wuxuu ku bixiyay dhaqaale farabadan, wuxuu ku bixiyay hub noocyadiisa kala duwan, wuxuu ku bixiyay wax kasta oo la waydiisto oo gargaar ah. Ruushkii markuu jabay arrintii waa is baddashay oo waxaa dantiisii gaaray Maraykankii, wuxuuna amar ku bixiyay ama iclaamiyay in jihaadkii dhammaaday.

Amarkii wuxuu soo gaaray Sucuudiga, Sucuudigu waa qaatay amarkii, asaguna wuxuu gaarsiiyay intii uu xukumay oo ay Soomaalidu kamid tahay, wuxuu amar ku bixiyay ama iclaamiyay in jihaadkii dhammaaday. Culumadii Soomaaliyana waxay gaarsiisay qoladii qoryaha wadatay ama jihaadka ku jirtay in ay qoryaha iska dhigaan jihaadkiina uu dhammaaday. Waxay daliilsadeen xadiith shaydaan dhagaha ugu shubay oo dhahaya, “Waxaa dhammaaday Jihaadkii yaraa! (Qitaalkii gaalada.) Waxaa haray Jihaadkii waynaa (nafta),” ee qoryaha hala dhigo.

Waxaa soo baxay fatwooyin cusub oo ka warramaya in aan cid dambe hub qaadan karin oo uu dhammaaday jihaadkii xaqqa ahaa, wixii hadda ka dambeeyana qofkii lagu arko qori asagoo wata waxaa loo aqoonsan doonaa Irhaab, Argaggixiso, Mara-ku-dhag, Asal-raac, Qar-iska-tuur, Jaahil, Khawaarij, Tattaar, Takfiir iyo wixi la mida. Khiddadaas waxaa dajiyay Sii.Ay.Ee, Em.Ay.Fayf iyo Muusaad iyo wixi la mida.

Dadku waa kala dhaga fududaayeen oo waxaa markiiba amarkii qaatay qolada la yiraahdo ama la baxday Salafiya Jadiidiyya. Nimankaasu aad bay u mahadsanyihiin oo ma aysan samayn wax munaafaqad ah oo amarkii ayey si toos u qaateen saaxadana waa ka bexeen (Sheekh Cukaashe iyo raggiisii). Dadkii ama wadaaddadii intii soo hartay waxay u qaybsantay labo qolo. Qolo waxay tiri jihaad ma dhammaan mana dhammaan doono qorigana dhigi mayno inta naftu nagu jirto (Shabaab iyo intii talo ku raacday). Qolana waxay billaabeen mujaamalo ama iska daba wareejin (munaafaqadayn) oo war cad lagama helin, laakiin waxay ku qanacsanaayeen in jihaadkii dhammaaday. Afkoodana waxay ka ilaalsadeen in ay dhahaan jihaadkii wuu dhammaaday haddana waxay billaabeen qaab farsamaysan oo ay uga nabadgalaan dhalinyaradaan jihad-doonka ah in ay dhib kala kulmaan, dhalinyaradana ay hubka uga dhigi lahaayeen ayagoo aan cidna dhibin, aakhirkiina waa ka dhigeen oo kala direen si waliba xushmad darro ah oo cadowtinnimo ka muuqato. Calayhim mina-llaahi maa yastaxiqquun.

Wadaaddadii mujaamalada waday goor dambay muujisteen waxay qabeen oo ahayd in jihaadkii dhammaaday. Waxaa kamid ahaa ragga barnaamijkaan fulinayay oo caanka ku ahaa si aad ahna ugu jidbaysnaa Sheekh Maxamed Idiriis oo Itixaadka xilligaas u qaabilsanaa ama kamid ahaa ragga ugu waawayn xagga dhaqaalaha ama khasnad-hayaha la aaminay ahaa. Waxaan soo marnay Sheekh Maxamed Idiriis oo waagaan koonfur kasoo hayaannay ama kasoo hijroonay nala dultaagnaa dhaqaalaha aan hagarta lahayn iyo muxaadaraadka quluubta jilcinaya iyo talooyin wax-ku-ool ah. Waagaas waxaa socday Jihaadkii Maraykanku madaxda ka ahaa oo Ruushka lagu qaaday Afqaanistaanna ka socday!

Wuxuu Shiikhu aad nagu taxriikin jiray ama nagu baraarujin jiray jihaadka iyo macaanidiisa, wuxuu nagu dul akhrin jiray aayaadka ka hadlaya jihaadka iyo faa’idada uu u leeyahay shucuubta Muslimiinta ah oo maantay caalamka lagu dullaysanayo cirdigoodii iyo sharaftoodii. Waxaa is baddalay Shiikha muxaadaraadkiisii, fikirkiisii, deeqsinnimadiisii, jihaad-jacaylkiisii, waxaa is baddalay dabeecaddiisii. Wuxuu u egyahay nin lasoo canaantay oo la yiri fuli amarkaas ee waa in uu joogsadaa jihaadka Soomaaliya ka socdaa!

Sucuudigu waa joojiyay dhaqaalihii uu ku bixin jiray jihaadka. Wuxuu joojiyay taageero kasta oo lagu taageerayo qof ama koox ay ka muuqato nuxur jihaadi ah. Culumadii Soomaaliyana waxay fulinayaan awaamirta Sucuudigu dul dhigay, illayn waxaa noo warramay Sheekh Maxamed Cabdidaahire. Run buu sheegay Shiikhu markii uu yiri iskuma hayno wax Diin ah annaga iyo Al-Itixaad, waxaan isku haynaa dhaqaale iyo jago-raadin.

Waxaan arkay Sheekh Maxamed Idiriis oo hadda inta badan kasoo muuqda shaashadaha tiifiiyada gaalada u adeega asagoo dhanka kale boqol wareegay oo ka tagay ama illaaway wanaaggii, ka-sheekayntii, taxriikintii ama ku-qalqaalintii, maalgalintii jihaadka caalamka ka socda oo laga yaabo haddii qolo shubho gasho kuwa badan ay saxanyihiin cadowna is horfadhiyaan ama gaalo la dagaallamayaan. Miyaan Rasuulku (sallallaahu calayhi wasallam) oran, “La waayi maayo qolo ama koox xaqqa u gargaarta mana dhibi doono mid khayaamay khayaamadiisu.” Aw kamaa qaala (sallallaahu calayhi wasallam). Haddaad cabsateen iska aamusa intaasaa dembi idiin ku filan.

Waxaa wax laga naxo ah in uu la taagan yahay Shiikhu idaacadaha adduunka ama tiifiiyada, “Yaan lacag la siin kuwa jihaadka wada, war dadyahow ma waxaad rabtaan in aad xoolihiinna Naar ku gashaan! War see wax idin ka yihiin? War lacagtiinna ha siinina argaggixisada dadkii Soomaaliyeed dhammaysay ee arxanlaawayaasha ah oo barakiciyay malaayiin masaakiin ah! War ka fiirsada xoolihiinna meeshaad ku bixinaysaan. War maalgashada shirkadaha ay wadaaddadu maamulaan, ku bixiya xoolihiinna madaarista iyo masaajidda ku yaalla Mareykanka, Ingiriiska iyo wixi la mida.” Maalgashiga shisheeyuhu ma garaad nin wayn baa? Gabay Qor. Waxaa la hayaa canjalad dhagaysi ah wadaadkoo sidaas u hadlaya.

لَا تُنفِقُواْ عَلَىٰ مَنۡ عِندَ رَسُولِ ٱللَّهِ حَتَّىٰ يَنفَضُّواْ‌ۗ

“Ha siinina xoolihiinna dadka la jooga Nebi Muxamed (sallallaahu calayhi wasallam) illaa ay kala tagaan.” Waa hadalkii munaafaqii weynaa Cabdullaahi Ibnu Ubay Ibnu Saluul. Jawaabtiina waxay noqotay:

وَلِلَّهِ خَزَآٮِٕنُ ٱلسَّمَـٰوَٲتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَـٰكِنَّ ٱلۡمُنَـٰفِقِينَ لَا يَفۡقَهُونَ

“Ilaahay bay u sugnaatay khasnadaha cirarka iyo kuwa dhulalka, munaafiqiintuse waxba ma fahmayaan.”

Cajaa’ibta Sheekh Maxamed Idriis waxaa ugu daran in shiikhu telefishin lasoo istaagay asagoo dadka ku boorrinaya in ay xoolohooda ku aamminaan asaga, sadaqana u niyaystaan. Wuxuu yiri, “War shakiga iska daaya oo bixiya xoolaha waxaad helaysaan baddal ka badan kaad bixiseen.” Wuu sii waday shiikhu hadalkii oo wuxuu yiri, “War ma iga rumaysanaysaan haddaan idin dhaho khasnaddayda waxaan ku arkay 300,000 (oo doollarka Mareykanka ama giniga Ingiriiska ah) oo aanan garanayn meel ay ka timid?”

Akhristayaalow bal ka warrama  lacag intee le’eg ayaad u malaynaysaan in ay khasnaddaas ku jirto, mar haddii Shiikhu garan waayay 300,000 oo doollar ama gini meel ay ka timid. Aniga waxay ila tahay lacagta ku jirta khasnaddaas in aysan ka yarayn 3 (saddex) milyan oo doollar ama gini. Annagaa naqaan meeshay ka timid ee fadlan sii dadkii lahaa! Waa akoon aad qaybin jirtay oo oran jirtay, “Waxaan haynaa agoomo, waxaan masruufnaa Mujaahidiin gaalada nagusoo duushay dagaal kula jira,” iyo wax la mida.

Billaahi calaykum, miyeysan habboonayn in Shiikhu haddii uu kala bakhaylay lacagtaas Mujaahidiintii mudnayd in la siiyo uu ku nafaqeeyo malaayiinta Muslimiinta ah ee macaluusha u dhammaanaysa? Waxaan Shiikha ugu cudurdaaraynaa wuu safarro badan yahay oo waxaa laga yaabaa in aysan asaga ka badnayd ama ku fillayn tigidhadiisa iyo hoteelkiisa! Waxaa la hayaa cod shiikha oo dadka uga digaya in laga dhagaysto akhbaarta mujaahidiinta si toos ah iyo si dadban intaba. Ereyadiisii waxaa kamid ahaa, “Yaan la dhagaysan idaacadahooda, yaan la akhrisan weebabkooda,” iyo wixi la mida.

Murti Soomaaliyeed oo ku saabsan rag is-haya

Qaniinyo qaniinyaa kaa fujisa. Rag aan isdayno wuxuu ku dhaamo la waa. Maxaad Caamir ugu geedi tahay soo ku guban maysid? Laaluusha haddii aanan ku siin Xalane ma ila aadi? Nin muraayad ku jiraa dhagax ma tuuro. Laba weel haddii la isku dhifto kii wax ku jiraan baa daata. Reer odaygiisii durbaan tumay carruurtuna waa iswareejiyaan. Isku daalnaye maxaa inoo dan ah? Iyo wixi la mida.

Yaan la madax taagine hala wadahadlo, ninna nin addoon uma aha diintuna armaajo furaheedii lumay kuma xirna. Nin walbaa intii Ilaahay ka fahamsiiyo ayaa ka muuqan. Waxaan ku talin lahaa tanaasul hala sameeyo. Waxaan kaloo ku talin lahaa in ay odayaashu billaabaan tanaasulka gogoshana fidiyaan, iskana illaawaan yaska iyo quursiga aan ku habboonayn qofka Islaamka ah oo diinta wax ka fahmay. Shabaabka waxaan leeyahay Ilaahay ha laga baqo oo yaan laga tagin xushmadda, qaddarinta, kala-dambaynta, hana diidina wixii xaq ah oo la idiinku nasiixeeyo. Kama maarantaan culumo aad ku dayataan, culumaduna kama maarmaan dhalinyaro ay ku indha-qabawsadaan oo hawsha la qabata ama ka xigsata howsha culayskeeda.

Waxaan la hadlayaa ragga fayow ee taladu ka go’do. Warkaygu wax uguma yaal nin xanuunsan talana aysan ka go’in. Waxaan la hadlayaa ninka og in uu khaldami karo oo uu yahay banii-Aadam. Warkaygu wax uguma yaal ninka isu qaba in uu yahay macsuum aan khaladba ka dhicin. Lama daawayn karo nin isu-haysta in mar walbana laga gardarran yahay oo sugaya in asaga raalli ahow la dhoho taladana loo dhiibo ayadoo aan la garsaqsan. Gar iyo gardarraba aniga!

Su’aal ah xaggee garta lagu qaadayaa?

Waa sahlan tahay arrintaasu haddii aan la is indhotirayn. Waxaan nahay shucuub jirta oo dhul leh ama meel deggen. Waxaan ku wada hadlaynaa dhulkeennii. Ma waxaad rabtaan sidii hoggaamiye-kooxeedkii in Muwaayi Kibaaki Doofaaray nagu shiriyo? Ama Meles nagu shiriyo Soodare ama Maykal meel noo calaamadeeyo aan Soomaaliya ahayn sida Jabuuti, Cadan iyo wixi la mida. Fiiri tixdaan aan qormadaba ku billaabay haddaad xaqdoon tahay: Xiiqsanase yeelkiis Xabashida la safan wali!

Ka gar baxa walaalaha, gobollada dalkiinnii gaarsiiyay nabad run ah

Axmed Godane ugu taga la gorfeeya taladana, kama liito gaalxune!

Ma Axmed Godane wuxuu ka liitaa Maykal, Muwaayi, Mahiige iyo mid magac masiixi leh?

Ninka wadaadka ah oo maanta diiddan in uu tago Kismaanyo, Muqdisho, Baydhabo, Baladwayne, Gaalkacyo, Garbahaarreey, Ceelbuur, Marka, Jowhar, Xuddur, Xarardheere, iyo inta u dhaxaysa oo tuulooyin iyo magaalooyin yaryar ah xagguu rabaa in uu ku noolaado oo dacwada ka wado ama lagu garnaqsado? Malaha xataa wadaaddada waxaa ka dhaadhacday barnaamijka gaaladu wadato oo ah in waddanka dibaddiisa Soomaalida shirar loogu qabto ama lagu heshiisiiyo!

Wadaadka diiday intaas oo gobol in uu cagahiisa dhigo waxa ka socdana u arka fitno saasna caqiido ka dhigtay oo raba in shirarka lagu qabto Jabuuti, Nayroobi, Adis Ababa, Kambala iyo wixi la mida kaas sharkiisa Ilaahay ha naga qabto anaguna waan iska qabanaynaa. Waxaan la hadlayaa waa shuyuukhda ka carootay Shabaabka oo ku eedaynaya fudayd iyo waxmaqal la’aan. Haddii lala tashan lahaa culumada wax badan bay hagaajin lahaayeen oo qaar baa jecel camalkaan socda una arka camal loo baahan yahay culumase aan wadan.

Waxaan dhagaystay culumo waawayn oo magac ku leh dacwada dhexdeeda oo la su’aalay maxaad u tagi waydeen waddanka gudahiisa oo usoo ogaan waydeen dhibka Shabaab laga sheegayo oo hadday khaldan yihiinna ugu nasteexayn waydeen? Wuxuu yiri wadaadkii, “Meesha lama tagi karo oo ninkii taga waa la gowracayaa!” Subxaana-llaah! Annaga maa nala gowraco har iyo habeenba waan joognaaye? Ninka gowraca ka baqayaa wax buu gowracay hadda ka hor. Muslimiin badan baa gacantiisa ku maqan. Dhagarqabe dhulkaa qaban.

Wallaahi wadaadka qaba arrintaas oo afkiisa laga maqlay ama caddayn buu keeni ama waxaa u yaal wuxuu malaystay. Waxaa kaloo dhammaaday shacwadiyadii ama riwaayaddii dadka shacabka ah madaxa looga haystay. Meel walba maanta waxa yaalla daqiiqad baa lagu ogaan karaa oo isgaarsiintii baa noqotay mutawafir ama meel walbay taallaa maqal iyo muuqaalba. Iscaddeeya!

هَاتُواْ بُرۡهَـٰنَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَـٰدِقِينَ

Ikhwaanii waa loo baahan yahay in marmar wax laga sheego meesha xaaladdu marayso. Sidaad og tihiin waxaa jira dagaal xun oo ka dhexeeya mucallim iyo arday daaci wada ahaa. Ninkaan ogayn ha ku baraarugo ninkii ogna yuu qarsan, waxaad qarsataa waa ku qarsadaane. Eragya ah Mucalim iyo Arday anaa doortay, waana sida filinku ku socdo. U daa sideedaas haddii daawo lagu helayo.

Ma habboon tahay ikhwaanii in loo garnaqo mucallimka iyo ardayga? Akhristayaal haddaan xallinwayno khilaafkaan dacwada soo dhexgalay cidi noo xallinmayso qofna kama badbaadayo xumaantii ka ratibanta. Waxaa ugu horreeya oo su’aashu ku dhacaysaana waa duqayda ama culumada. Dhalinyaradu dowr bay ku leeyihiin arrinta hadday odayaashu tooda gabaan. Ma oday baa loo baahan yahay mise waxgarad? Ma kitaabkaan ku kala baxnaa mise odayaasha ra’yigooda?

Laba ra’yi ayaa imaan karta

1. In la yiraahdo Allay lehe ragga hala kala dhex galo oo arrintaa hala xakameeyo.
2. In la yiraahdo maya maya ma ul iyo seef baa siman? Mise arday iyo macalin?

Arrintaas waxaan u daayay akhristayaasha in ay go’aan kasoo gaaraan oo aan la dhowran cunfigaan iyo hujuumkaan joogtada ah. Sidaana dacwada dani uguma jirto. Run baan sheegayaa in aan sidaas dacwada dani ugu jirin. Waxaan u malayn maanta warkaygu wuxuu u badan yahay siyaasad. Mar mar waa loo baahan yahay in la kormaro xaaladda lagu jiro iyo waxa daawada u ah.

Aan ku laabanno qormadii iyo meeshay noo maraysay.

Waxaan sugaynaa Burco waxa kasoo baxa iyo ciidammada naloo soo diri doono intay le’eg yihiin iyo hubka ay wataan, waxaana ka dhiman in arrintaas lagu dhawaaqo saacado yar. Waa go’aankii Burco laga sugayay.

Intaan ciidamadu nagu habsan ama nasoo gaarin aan milicsanno Laasqoray iyo wanaaggii yiillay: Laasqoray waxay noqotay magaalo shacab yeelatay, Ansaar farabadan yeelatay, maamullo kala duwan yeelatay, waddanka intiisii kale xiriir wanaagsan la yeelatay, maalinba wax cusub ayaa kusoo kordha oo wanaag ah. Maalin baa waxaan aadnay annagoo koox ciidan ah meeshii la dhihi jiray Saliid. Saliid waxaa ku tiillay tuulo yar. Raggii aan isla soconnay waxaa kamid ahaa nin lagu magacaabo Bile Cabdullaahi Warsame. Waxaan meesha u aadnay labo arrimood, in aan hubinno nabadgalyada carradaas ka jirta iyo in aan deegaankaas dadka daggan soo wacdinno.

Anigu ma joogi jirin Saliid laakiin waxaa ila socda walaalihii muddo halkaas lagu go’doomiyay ama joogi jiray. Waxaa la i tusayay meelihii ciidanku dagganaayeen. Waxaa meesha mara tog aad u wayn oo markay roobabku da’aan biyaha soo roga oo dhagxaanta iyo geedaha qaadaya. Roob ayaa da’ay oo wax walba qaaday maca alaabadii ciidanku meesha uga tagay.

Sidii hadba la ii lahaa halkaanna qolo heblaa dagganayd ayaa markii dambe waxaa la i tusay geed wayn oo har leh oo togga dhexdiisa ku yiil. Waxay dheheen geedkaan hoostiisa waxaa ku shihiiday Shiikh Cabdicasiis Faarax Lagujiray (taqabbalahu-llaah). Goobta waxaa yaallay Kitaab Qur’aan ah oo biyihii wax walba qaaday ay ka tageen. Kitaabkii markaan eegay waxaa ugu korreeyay aayadda ah بِأَىِّ ذَنۢبٍ۬ قُتِلَتۡ. Aad baa waxaa noo caajis galiyay in aan ka jawaabno daadkii ama biyihii wax walba oo culus qaaday oo ka tagay waraaqo aad u fudud waxayna u ekayd mucjiso nala tusay. Run baa sheegaya shaahid baan ahaa.

Waxaan tagnay tuuladii, dadkii baa markay na arkeen firxaday ama cararay, waxay fuuleen buuraha dhakadoodii. Dadka cararay waxaa ku jiray gabadh wadatay ilmo aad uyar. Waxay ubaxday buurta dusheedii. Waxaan u dirnay ciidan kasoo dajiya buurta dadkii cararay.

Waa lasoo dajiyay, meel baan isugu keennay, waan wacdinnay. Waxaan su’aal waydiinnay gabadhii ilmaha la carartay oo waxaan niri maxaad u carartay walaal raggu haba cararaane? Waxay tiri waxaa la yiri xattaa ilmahaan yar way gowracayaan Ikhwaanku! Waxaan u sheegnay in aannaan cidna dilin. Waxaanna kasoo tagnay ayagoo faraxsan oo nabad qaba. Lama gowricin lamana dilin.

Walaalayaal shirkii waa soo gabagaboobay go’aanna waa kasoo baxay, waxaana nagusoo wajahan ciidankii loo xilsaaray fulinta go’aankaan. Aan sugno Laasqoray oo aan war hayn iyo ciidanka ku habsan doonaa intuu le’eg yahay.