Dagaalkii Jidbaalle ee Daraawiish lagu jabiyay markuu dhacay ka dib ayaa dadkii cadowga u ahaa ku digtay oo waxaa lagu billaabay xumo iyo waxkasheeg aan sal iyo baar lahayn. Taas waxaa keenay markii Daraawiish towsi ka muuqatay col iyo gaadde midna wax ka soo baxa laga waayey.
Usagoo Sayid Maxamad doonaya in la rogaal celiyo oo dagaalkii Jidbaalle Ingiriis laga aargoosto, ayuu olole iyo guubaabo kula dhex dhacay Daraawiish si duullaan loo humo, dagaalna loogu kiciyo Ingiriis iyo kuwa u adeega, wuxuuna Sayidku yiri:
Wararka badaha laga keenayee, beeshu ii warisay
Ee boonta Habaryoonis iyo, bogox ka soo dhoofay
Oo aniga bari iigu yimi, waan ka buubsanahay
Wax bishaara helaa waa ninkuu, beejey gacalkiise
Baar sare ninkii aan ka dhalan, baahi baa diliye
Wax baylahdaa iigu wacan, waa badeen xumo e
Daraawiish ninkii bili u falay, waw badawnimo e
Siday boqorradii uga lumeen, biin cad baa haraye
Buruud luguma oga wiilashaa, baacin laafyaha e
Bilcaan dumara baha dhowra oo, wada baraaraysan
Aqal bilic leh oo lagu bayiday, baarro iyo xeero
Barni iyo bariis iyo xalwiyo, budo la iidaamay
Bilcooshaan xariiriyo baftiyo, khayli baro weynle
Sange buuran bari dhowr casoo, bulushku laadlaado
Bilbilaha maqaanaha sitaac, shaalka laga buuxshay
Baqas ariya boqollaalka geel, baarqab iyo goolal
Baqar lo’ ah banaaxiga gugii, bayddi iyo raaxo
Barwaaqada adduunyada ah bay, barako moodeene
Baabkii Ilaah iyo sharcigii, laga baxaayowye
Burco Laaran1 buu tegi, ninkaad beri u yeedhaaye
Nin waliba sidii baadi geel, naga banjoogowye
Ballanfure kuwii aan lahaa, boowayaashaya e
Burris bay ahayd dhaar waxay, boholo jeexeene
Wixii ay billaahida mareen, beenshe taladiiye
Qaylada bayaankaa haddii, buunka lagu yeersho
Birmadkii la soo yaaci jiray, haatan laga baadye
Waxa baaqa lagu diidaya, waa baraad li’iye
Aarkuba wuxuu balacsadaa, boodda ka horowe
Bakowyada intay looshadaan, beri ma doontaane
Nimankii banaaggoodi jaray, baafin ma hayaane
Raga haatan baashaali waw, baraq nugaylkoode
Baasaha colaadeed haddii, belel ku qiiqaabo
Banaadiiqda nimankii la dhacay, beegsan ma hayaane
Sidii ari bulaad galay raggii, buuradk u jiifay
Baqalyuhu ragguu cunahayee, boobay hilibkiisa
Marna kama biriiryaabayaan, baalcaddii shalaye
Buuhabuuhadii laga tegiyo, babul-kicintiiye
Booley ahayd faan waxay, bedertamayeene
Goortii loo bareeray ciyow, balow yiraahdaane
Anigaaba baaloon hayee, baarax baa dhacaye
Waa baydad nimankii la dhigay, Buura dhinacoode
Baqahii Jidbaallaa2 ka dhigay, baali caana lehe
Nimanyahow si baas baa qalbigu, ii balbalayaaye
Sidaan bariidaad cunaa wadnuhu, way bugleeyahaye
Badankayga waxa saas u galay, boohin iyo ciile
Buska wax igu riday gaaladii, balagta dheerayde
Wuxuu beerku ii ruxan raggay, baga u laayeene
Waakaa waraabuhu ka bogan, burunjidaydiiye
Raggii aniga ii burin lahaa, waa bud aakhiro e
Eebbow baqdhoos ba haraan, biidna tarahayne
Bulge iyo waxaa ii arrimin, buqulkii3 gaabnaaye
Eebbow birtaan rabin sidii, beydaroo kale e
Eebbow berriyo saaddambaan, bixitamaayaaye
Eebbow waxaan sii biglayn, biliqda deyreede
Eebbow boqoolaannu nahay, aniyo Boodeyse4
Eebbow Burciyo5 Looyo6 waa, beled amxaaraade
Eebbow barqaan mari karaa, Beeratiyo7 Siige8
Eebbow xaqaygii bulmaan, baafinhayaaye
Eebbow ba’naan kuma jiriyo, baaddil iyo qooqe
Eebbow biddaha ii horee, baqalka Iiddoore.
*Waxaan ka qoray Darwiishka la oron jiray Cabdi-Yaar, Cali Guuleed 1955.
1. Gaal Ingiriis ah oo Burca xukumi jiray.
2. Jidbaalle: Waa goobtii shanaad ee Daraawiish iyo Ingiriis dhex martay 1904, waxayna ka dhacday dhooddida Nugaaleed bartamaheeda meel Laascaanood waqooyi ka xigta.
3. Ibraahim Buqul: Wuxuu ahaa la taliyaha Sayidka, ammaanduulaha ciidamada Daraawiishta. Waxaa lagu dilay Bixin (Garoowe) 1919, waxaana dilay ciidamadii Ingiriiska.
4. Boodeys: Waa faras ka mid ahaa fardaha Sayidka u gaarka ahaa.
5. Burco: Waagii hore waxay ahaan jirtay ceel xooluhu ka cabbaan, haddana waa magaalamadaxda gobolka Togdheer, waxaa la abuuray 1910.
6. Looyo: Waa meel u dhexeysa Burco iyo Shiikh.
7. Beerato: Waxay u dhexeysaa Oodweyne iyo Burco.
8. Siig: Waa ceel u dhexeeya Mandheera iyo Cadaadley.