Guyaashii Daraawiishi calan walleyneysay ayaa xaruntii col lixaad leh laga dumay. Hase yeeshee ninna kama war qabin, mana garanayn colkaas meesha lagu duulin doono, niman yar oo madax ah maahee. Xaaji Suudi Shabeelle oo qusuusida Daraawiishecd ka mid ahaa, Sayidkana afhayeen u ahaa ayaa jeclaystay inuu ogaado colkaasi meesha uu ku duulaayo. Markaa Sayidkii buu ku yiri: “Sayiddii aan colka Isaaq ku duulinno, siiba Habaryoonis.” Hadalkaas Sayidku wuxuu u qaatay digniin baxday. Isagoo canaan iyo guubaabo ugajeeda, dadkana qayb walba gaar ahaan ula hadlaaya, wadaaddada, maatada iyo dadoo idilba, ayuu wuxuu mariyay masaafo. Waana maanso jiifta ah tan ugu dheer. Wuxuu yiri:
War Suudoow1 dagaalkaba, anigu dooni maayee
 Dunjigiisha Iiddoor, duudsi baan ka yeeloo
 Dibindaabyo Habaryoonis, dacwigu iima qabanoo
 Dagaal Sugle Caynaanshe, durqunkiis ka dhaartoo
 Danabbada Ammaan2 dhalay, daawaa naga dhaxaysoo
 Dabar hadduu ka baylaho, dubkaa ii xanuunoo
 Denbi igama raacoo. daacad weeye saasoo
 Darwiishkii Suldaan-Nuur, duudkooduu ka beermoo
 Ciidagale ma dooraa, an danqaabi maayoo
 Duubigay calaamayn, Diiriyaannu3 xididnoo
 Dayax-weerar4 jeer hore, rag baa igu dukhuuloo
 Dadka Nuux Ismaaciil, dudmo igama haysoo
 Reer Yoonis dayr hore, waa tuu diiday gaalkoo
 Markuu uunku dabagalay, waakii doc uga leexdoo
 Wax kastoo loogu dowgalay. waataan la deynoo
 Hiigaanyo xoola ah, waatii laga dareershoo
 Deyn iyo dulsaar badan, waatii laga dadduucoo
 Awgey danafka baas daa, diradiro ma fiicnee
 Nin duqaan ku moodaayaye, daa’imo miyaad tahay?
 Dacwigaan bannaanayn, maxaad uga dan leedahay?
 Ina-Shixiri5 baa dilay, danyadiyo islaaxoo
 Ragguu dahabka dhaafsaday, caraa wada dig-siisoo
 Door buu is moodaayey, waase doora waynee
 Ma ku dayatay waadigaa, wax duqlaalinaayee
 Maxaad uga dan leedahay, duullaanka aad humi
 Dawo lagama helayoo, dur baa lagu halaagmiye
 Ninna duuli maayo, cirka uma dafaayee
 Waxa dunida joogaba, dookhaan laguma ridayee
 Degmo haatan dhaqan baan, duug laga arkaynoo
 Reero duunyo haystaa, cayr dulugle noqonoo
 Dagaaggaa wuxuu tegi, dekeddii Cadmeedoo
 Wiilal deeb marsaday baa, waraabuhu duddubinoo
 Meyd dogob la moodaa, dugsiyada warnaanoo
 Wax la dooxo mooyee, dar kalaan jireynoo
 Lag duub leh oo dab weyn sida, daaqad looma helayee
 Deebaani baaruudda, dalkuba waa ku ololiye
 Fardaha dininigtoodaa, doy looga qixiyoo
 Doonyadaa waxay tegi, Adari daafaheedoo
 Wixii deebla geelaba, duhur baa la qabanoo
 Maqribkaa hadduu dumo, dalaad lagu arrumiyoo
 Iyadoo daruur u eg, ama daad masaalkiya
 Markii waagu daalaco, Derbi waa la kicinoo
 Senga duubi weyn baa, hadba doca ka geliyoo
 Daliilkii Ilaahiyo, dikraa lagu kaxaynoo
 Dugul maraqa ay luli, dabada loogu xiriyoo
 Debeq lama uleeyee, daaqsin bay u soconoo
 Kuwii deero foofsaday, dugaaggaa la siiyoo
 Daabbaddiyo hubkoodii, dorraataa la helayoo
 Dayayadii horeetaa, rasaas lagu digsiiyoo
 Dawanka iyo sowdkaa, dilalyada ka kicinoo
 Inay soo digigixi, dibaey lagama yaaboo
 Ninkii deys ahaa baa, boqol loo dawariyoo
 War Daarood libtuu helay, dayib iima aha oo
 Anigoo Dariiqaa6, asagay dulmiyayoo
 Raggii daahirka ahaa, asagaa dulleeyoo
 Nasaarada dirayska leh, asageygu diraayoo
 Markaan diirtay ferenjiga, iyagay duleedshoo
 Maandhoow kuu duceeyaye, dabuubtayda maqaloo
 Ma duuloow wixii lumay, maanta haw daliil noqon
 Afartaa dubbeeyaye, ma daabacay sidaydii
 Ma daleeyay maansada, dammiin baan aqoonine
 Hadal diirsimaad gala, duri waa u oron jiray
 Doodna waxaan u leeyahay, kuwii diinta caasiyay
 War haddii laga diday, sida deero iyo cawl
 Rabbi nama dulleeyee, Cawar maxawla deristeen?
 Eygi doofisha lahaa, daaha maxawgu rogateen?
 Dumarkii idiin dhaxay, dala maxawga yeesheen?
 Doofaarkaad qalaysaan, sow kama diqootaan?
 Dulligiyo cadaabkii, maxaa kiin isugu daray?
 Durriyaddii iblays iyo maxaa, daadduf idin qoray?
 Dariiqii rasuulkiyo, dawgii maxawga bayrteen?
 Xaqa aan daboollayn, maxaa idinka soo deday?
 War sow derajo aakhiro, rabbi kama damcaysaan?
 Xuuralciinta diibka leh, war maxow dalaaqdeen?
 Durdurkii fardowsana, dacni maxawga yeesheen?
 Dibjiryadiyo guuraha, dafdaf maa u roortaan?
 Dacas lama jiifee, xaqa maw dedaashaan?
 War hooy deeqa Eebbiyo, janno maa u dirirtaan?
 Daqarkiyo dubaaqada, dacar haddow malayseen?
 Dumbuq ninkii aan lagu ridin, dan la’aanba waw dhiman
 In kastaad dedaashaan, ma naf baad damcaysaan
 Haddaan dunidu waarayn, miyaad daa’imaysaan?
 Duqyaankii Fircoon iyo, aaway daarihii Caad?
 Qaaruun dad iyo maal, damug baa la siiyoo
 Tacaddiguu Samuud falay, faddamdama ku noqayoo
 Waxaa loogu daw galay, Daaq iyo Gureeyoo
 Nebi Nuux kuwii dagay, duufaan baa la tegayoo
 Dooniduu samaystiyo, dooshi buu ka korayoo
 Docogaysigii Luud, doogtiisii la aragyoo
 Nimankii darribi jiray, Rabbi waw darraadoo
 lyagaan digniin qabin, malaa’iguu u dirayoo
 Dambasyaalla culus baa, dusha lagaga ridayoo
 Nin kastoo digniin qaba, maruun baa la dagiyoo
 Dooxanaha mowdka ah, diric kama geleysaan
 Haddaan beendabaad ahay, aaway dowladdii Iram?
 Aaway doorarkiinii, danlahelayda qabi jiray?
 Ma daleelay maansada, dammiin baan oqoonnine
 Afartaa dubbeeyaye, ma daabacay sidaydii
 Hadal diirsimaad gala, duri waa u oron jiray
 Doodna waxaan u leeyahay, culimada dafaarka ah
 War an idinma doocine, idinkaygu diimee
 Dalkaad iibiseen baa, dacarta igu kiciyaye
 Shan haloo idiin daran, dannigiin ka fiirsada
 War waa inaad dayowdeen, diirad haddaydin qabateen
 Dadka aydin raacdeen, isna waydin diga gubi
 Dillaalkii la siiyana, dunna kama helaysaan
 Ninkii idin darraabana, ajri iyo ducuu heli
 Dibna deeqa Eebbahay, dibinta saari maysaan
 Diin niman lahayni, dameer caynsan weeye e
 War maxaa dufulayahay, cadaawe ugu daranteen?
 Wanka doosha weyn iyo, ma dagadaad u xilateen?
 Qandiga mayska duubtaan, dawarsigu ma fiicnee!
 Awyaalow ma diiddeen jahaadka maw dareertaan?
 Warma danana iyo seef, degta maad ku qaaddaan?
 Darmaan haad la qooqdiyo, Doolaab maa u fuushaan!
 Wiyilka diirkaqaadkaa. bidixda mawgu dadabtaan
 Doobbiga xammalkaa, dakarka maa ka goysaan
 Daacufleyda madidaa, degdeg maw xabbaadhaan
 Idinkaa dalkaba lehee, dowlad maw ahaataan
 Illeyn doqoni calaf ma leh, dulbaax maxaa ka baylahay!
Afartaa dubbeeyaye, ma daabacay sidaydii
 Ma daleeyey maansada, dammiin baan aqoone
 Hadal diirsimaad gala, duri waa u oron jiray
 Doodna waxaan u leeyahay, da’ kastaba ha noqotee
 Kuwii diinta qariyow, idinkays dilaayoo
 Nin dalkiisii iibsaday, dulli buu ku waariye
 Ninkii gaalka daba gala, darxumow dambaynoo
 Naftu hadday ka duushana, dalku waysu diidiye
 Inuu haadku diirdiiri, waa sida daruurtoo
 Dulbaaxiisa feeraha, dab baa lagaga shidiyoo
 Hadduu waayo darib cuno, waa laga dambaynoo
 Ninkiise dawga dhaafaaya, dawo looma helayee
 Digtoonaada weligiin, dunidu waari maysee
Doodna waxaan u leeyahay, dumarkiyo carruurtoo
 Dadkii idinka weynaa, hadday idin dulleeyeen
 Danbi kama ay yaabine, cuntay idinka doorteen
 Duunyaa la dhaafsaday, dugsigaad geleyseen
 Dameerkuna ma yeeleen, halkay talo ku daysteen
 Dab intay shideen bay, dalaq idinku siiyeen
 Doox intay qodeen bay, ciid idinku daadsheen
 Nin idiin damqanayaa, idin kama dambeeyoo
 Haddaydaan digtoonaan, daad baydin qaadiye
 Duleeddada kufaartaa, dacas idinku laynoo
 Naf dalkaaga doonaysa, firaash looma daadshoo
 Dabkan aan shidayaa, dawadiinna weeyee
 Dariiqii Rasuulkiyo, dawga ha ka bayrina
Dood kalena waa anigiyo dan iska sheeggay
 Xalay sida digaaggaan, dar Alluun isaga ciyay
 Habeenkoo dalool tegay, dibeddaan isaga baxay
 Dermadiyo furaashkii, dugsigiinna kuma ledin
 Dhaxantiyo dabayshii, daleel baan u kuududay
 Dowliilkaa ii joogaye, qalbigu way dawaafsamay
 Dalal iyo Subayr baan, Daratoole7 ugu tegay
 Aararsame wuxuu degay, Dooxiyo8 mareerkii
 Maalkay inaka deebsheen, dareemada ka badan
 Doogna waa cunaayeen, danaagna wawgu leeyahay
 Waana durbaansanaayeen, waana dabbaaldegaayeen
 Duujo iyo cay iyo, durruqaan waa shubaayeen
 Anaa Doollo weeraray, anaa deeradii helay
 Dibtaa geesiyaan ahay, daaxuurradaan gani
 Daraawiish anaa helay, dumarku wawgu heesaan
 Waxnay igu danqaabeen, Rabbi haw darraadee
 Annagaa sidii dogob, duur idinku hurinoo
 Annagaa nooga durugteen, dagalkiyo ruktiinnii
 Waxnay igu dardaareen, Rabbi haw darraadee
 Ama dalawi naga hele, ama dabata qaayiba
 Ama digada naga gura, ama dirir u joogsada.
Waxaan ka qoray Xaaji Jaamac Ismaaciil Dhoon, 1967kii.
1. Suudi: Xaaji Suudi Shabeelle. Wuxuu ka mid ahaa qusuusida Daraawiishta, wuxuu kaloo ahaa afhayeenka Sayidka, waxaa lagu diley Bixin iyo Waw (Garoowe) 1919kii, waxaana diley ciidamadii Ingiriiska.
2. Ammaan: Ammaan Suldaan Diiriye Sugulle, danabbaduu dhalayna waxay ahaayeen sagaal.
3. Diiriye: Suldaan Diiriye Suldaan Xasan.
4. Dayax-weerar: Waa duullaan Daraawiishi dcgmooyinka galbeed ku gashay.
5. Ina-Shixiri: Waa Cabdalle Shixiri. Wuxuu ahaa xoghayaha dibadda Daraawiishta uga dooda. Gadaalkiise waa ku ballan furay oo wuxuu raacay Ingiriis mar xoolo badan lagu bantookhay.
6. Dariiqo: Waa magac labaad ee xarunta Daraawiisheed la oron jiray.
7. Daratoole: Waa balli ka mid ah todobada balli ee loo yaqaan Haraxodayood. Waxaa ka dhacay goob xun oo dhex martay Daraawiish iyo Ingiriis 1902.
8. Doox: Waa doh Hawd dhex marta oo mareer badan, geeluna ku naaxo.
Mashallh