Ba’a E Yaw Sheega

Nimankii taariikhda Daraawiisheed aqoonta dheer u lahaa waxay sheegeen, in 1905tii intii ka dambaysay, Daraawiishi dad iyo duunyaba sare u kacday, oo barwaaqo iyo baraare, baydi iyo raaxo heleen. Hase yeeshee niman la oron jiray Ararsame oo Hawd    galbeed fadhiyey ayaa Daraawiish far dheeraatay ku noqday Gabayo iyo geeraaro adiyad iyo aflagaaddo ah ayay ka deyn waayeen, dhac iyo duullaanna waa ugu dareen. Sayidku usagoo Daraawiish tusaaleynaaya nimankaa talada uu ka qabo, xikmad iyo murtina faallaynaaya ayuu gabaygaan mariyey, wuxuuna yiri:

Sange buuran oo baddalliyoo, gaadda balaxoobey

Oo aan biyiyo raaxo iyo, banaha caws waayin

Oo subag baqbeenaa la siin, bilaha jiilaalka

Meeshiyo baraarnimo hadduu, baadka miranaayo

Barwaaqadiyo geedaha hadduu, badhi ku laaqaayo

Baldhoolaha cagaarka leh hadduu, buro ku daaqaayo

Bus-ku-erida raacdada hadduu, buufis geli waayo

Sidii bagagi doora leh hadduu, bigigifluu rooro

Inaan bahalka laga soo xireyn, ba’a ee yow sheega?

Basar iyo wanaag haybadliyo, booddo iyo fuulmo

Beded iyo kebtityo raaxo iyo, buubsi iyo weerar

Inaan baqal fardaha gaarayn, ba’a ee yow sheega?

Hadday baatir geel kuu dhashoo, baaqimaad noqoto

Barooddada big caanood haddii, biidna laga waayo

In billaawe lagu soo xafsiin, ba’a ee yow sheega?

Lo’da beydideed waa hadday, baraq u joogtaaye

Barqamaha gugii baa xumbada, laga bursiiyaaye

Buqbuqoodka iyo ciirtu waa, beri samaagiiye

Boggan wuxuu insaarixin intuu, baarta cunayaaye

Jiilaal barraahsaday sacii, balafyey weyshiiye

Ninkii baqar lahaa waa hungee, ba’a ee yow sheega?

Dameer laba buqlood lagu raree, lagu baqoolsiiyay

Bukuuraha xun buu moodayaa, buur inuu silo ee

Inaan bacadle awr lala simayn, ba’a ee yow sheega?

Bakhaylkaan biriir yaabahayn, waa bakhtoo kale e

Marna haddaanu beydkiis nin yimid, barax u dhiibaynin

Buuryaqabka inaan loo tegayn, ba’a ee yow sheega?

Bahdii nimaan wax siinayn, hadday baahi kula roorto

Barakadiyo xoolaha haddii, beri la dhaafsiiyo

Inaan baraxna loo taagihayn, ba’a ee yow sheega?

Naagtii basariyaan Ilaah, barin wax xoogaana

In kastoo baftiyo khayli iyo, boqorro loo iibsho

Baalidu sidii habas hadday, boor ka kici weydo

Marna inaanay bilic yeelaneyn, ba’a ee yow sheega?

Culimada sidii baaniyaal, beledka gaalo joogta

Baabkii Allaa laga akhriyay, inay baloobeene

Inay balalka naartii ku kici, ba’a ee yow sheega?

Ninkii bala’da lagu yeeriyee, bayraq lagu duubay

Marna haddaanu bara aamin iyo, baahi geys noqonnin

Inaan boqorka loo deynahayn, ba’a ee yow sheega?

Bushimo aamusaa waxay helaan, inay bedbaadaane

Rag balaayo iyo ceeb ninkii, igula baayooda

Inaan baxarka moolkaa ku ridi, ba’a ee yow sheega?

Baalxaafka waxaa loo sitaa, beylah kaa maqane

Ninkii loo bukaan qabay hadduu, beeg uu dili waayo

Birtiisu ha jabtee inaan la rabin, ba’a ee yow sheega?

Runna nimaan ka beyreyn iblays, barale weeyaane

Buusuhu belaayiyo hadduu, been ka tegi waayo

Inaan dhagaha loo balalinayn, ba’a ee yow sheega?

Bogga laga mudyow fuluhu waa, baydada hayaaye

Goortuu bidhaan cadow arkuu, balow yiraahdaaye

Inaan melegga laga baajinayn, ba’a ee yow sheega?

Geesiga bacood lagu dhintaa, bili ka raacaaye

Abidkiisba baashuu ka galo, looga kala bayrye

Usaguna buruu leeyahaye, ba’a ee yow sheega?

Burgahaan wax tarahayn haddii, belelku qiiqaabo

Aan bayaadxumo deynahayn, baaqulliyo ceebta

Baasaha dagaal inuu ku lumi, ba’a ee yow sheega?

Ragii baadda loo gurahaye, boqolka loo keenay

Beejimada naagaha raggii, beydka loo geliyey

Baarada adduunkaa raggii, baqaska loo dhaanshay

Baashida raggii laga dhigee, beyda taagahayey

Big hadday yiraahdaan kuwii, sedada beegaayey

Ballankii Ilaah inuu ku dhici, ba’a ee yow sheega?

Ararsame bullada haygu tumo, baanisaha geede

Intuu burunjideydii la tago, hayska baar lulo e

Buluxiska iyo faanka waa, buli ishaalleeyee

Burjin xabaga oo geed ku yaal, baacu waw tegine

Biciidkii bulshada ay ka gala, beydaraa heliye

Inaan beylah laga waayahayn, ba’a ee yow sheega?

Haddeeyaan sidii beela raran, Xarunta soo buuxin

Ama aanay xaqay naga buleen, bixinnin oo keenin

Ama aanay Bangaal1 iyo Hindiya2, beled kaluu dhoofin

Baaruud3 la fuuliyo intaan, bulay taxaabaayo

Barakada Ilaahay haddaan, badi u noolaado

Inaan baarax nabadeed jireyn, ba’a ee yow sheega?

*Waxaan ka qoray Xaaji Jaamac Ismaaciil Dhoon iyo Faarax Baqardhe.

1. Bangaal: Waa gobol Hindiya geesteed ku yaal ama waa gobolkii Bakistaan ka go’ay ee la baxay Bangaaladesh.

2. Hindiya: Wuxuu u jeedaa dalka Hindiya oo ay Soomaalidu waagii hore aad ugu dhoofi jirtey.

3. Baaruud: Waa faras magacii.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *