All posts by mktbd

Qeybta 7aad

Bismillaahi Wabacdu.

Waxaan isku ogayn in aan soo nasanno ciidankuna casheeyo. Ciidankii wuu casheeyay wuuna nastay. Wuxuu cabbay biyo macaan oo Ilaahay cirka uga soo dajiyay. Waa la qubaystay. Weelashii marnaa ayaa biyo laga buuxsaday. Mahaddaasna Ilaahay baa leh. Ciidankii wuu dhaqaaqay. Waxaa afka la saaray meeshii ay dagganaayeen mucaskarkii reer Halooyo oo aan sidaas nooga fogayn. Waxaan soo gaadhnay walaalihii iyo degaankoodii. Waxaa naloo tusmeeyay meelihii ku habboonaa degaanka waana la dagnay.

Meesha waxaa ka qodan dhufaysyo Rabbaani ah. Waa meel leh togag waawayn oo qaarkood biyo qul-qulayaan. Biyuhu waa biyo dhanaan oo markaad afka saarto gadaal bay kuu dhaafayaan. Waase lagu qasban yahay in la cabbo oo hadday dhammaadaan xoogaagii xareedda ahaa ayagaa biyo noo ah waliba waxaa nala socda carruur yaryar oo aan xamili karin biyahaas kharaar.

Ciidanka urur walbaa meel buu dagay. Taliskii ama madaxdii ciidammada waxaa la dajiyay meel u dhaxaysa ururrada si looga warqabo nabad galyadooda. Waxaa madaxdaas ka mid ahaa oo ciidanka dhexfadhiya Shiikh Aadam Garway (taqabalahu-llaahu). Shiikhu wuxuu ka mid yahay ragga fara-ku-tiriska ah oo naftoodii iyo maalkoodii u huray in ay ku bixiyaan jihaadka Ilaahay magiciisa lagu koryeelayo mu’miniintana loogu gargaarayo. Taqabalahu-llaahu.

Wuxuu ka soo tagay dabaqyo dhaadheer iyo hoteello ku yaalla Nayroobi. Kaashkiisii wuxuu ku soo shubay khasnaddii mujaahidiinta si loogu nafaqeeyo mujaahidiinta dhibaataysan. Allaahu Akbar walillaahil Xamdu. Shiikh Aadam ma ahayn oo kaliya nin xoolo bixiya wuxuu ahaa askari qabta waxay qabato askartu.

Wuxuu ahaa waacid wacdiya ciidanka. Wuxuu ahaa zaahid cibaado badan. Wuxuu ahaa mufakir bixiya talooyinka markaas taagan. Wuxuu ahaa nin Ilaahay jeclaysiiyay goobaha jihaadka kumana soo koobi karno wuxuu mudan yahay in aan waraaq uga sheekeeyo. Ilaahay baa ka abaalmarin doona wuxuu shaqaystay oo khayr ah.

Waxaanse Ilaahay hortiis idinku markhaati galinayaa in aan jeclaa Shiikh Aadam. Waxaan u jeclaana aysan ahayn aduunyo ee ay ahayd jihaad jacaylkiisii iyo cibaadadiisii. Ilaahayna waxaan uga rajaynayaa in uu shahaadadiisii u aqbalo. Waxaan Shiikh Aadam warkiisa uga baxayaa: Maalin ay dhagahayga ku soo dhaceen asagoo taar kula hadlaya qof aan u maleeyay xaaskiisii oo markaas hadalku ka taag taagmay.

Waxaan maqlayey hadal uu oranayey oo ahaa, “Maxaad iga rabtaa xoolahaygii oo dhan adaa haystee ku raaxayso aniguna waxaan ku raaxaysanayaa boorka Jihaadka.” Meeshaan markaas joognay waa meel duur ah oo aad u qallalan oo aad u boor badan. Akhristow Shiikh Aadam Ilaahay buu ka doortay Islii oo waa tagay. Waxaase nasiib darro ah rag maalinkii Shiikh Aadam safka kula jirey oo mujaahidiin ahaa sida daahirkooda nooga muuqatey muddana camalkaas jihaadiga ah ku soo jirey ay maanta camalkii isaga ahaa ka tanaasuleen oo ay ka doorbideen in ay cimaarado dhaadheer ka dhistaan Islii iyaga oo aan waliba is qarinaynin oo habeen walba talefeeshinka iska xayeysiinaya.

Nasiib darrada taa ka wayn waxay tahay in xayeysiinta ganacsigooda ay ku garab wadaan xayeysiin kale oo ah “Tigree waa walaalahay oo waan ku khaldannay markaan jihaadka la galnay waxaan bari ka nahay Al Shabaab iyo mabda’ooda diiniga ah. Waxaan qaadannay mabda’a Dimuqraadiyadda. Waxaan u soo laabannay Meles iyo wixii ku mabda’ ah. Waxaan la dagaalami doonnaa annagoo isku duuban wax alla iyo wixii heshiiskeennaas cadaw ku ah!”

Wayna ka dhabeeyeen oo hadda waxay wadaan xamlo aan caadi ahayn oo lagu hayo Muslimiintii awalba daciifka ahayd oo kacaakufaysay. Waxaan sheegayo qofka been u qabow ka kac hurdada oo fiir-fiiri hereerahaaga.

Waxaa mudan in la xuso Shiikh Maxamed Qaasim oo ahaa halyay kale oo ummadda ku dhex jiray. Skiikhu wuxuu ahaa nin gacan furan oo deeqsi ah. Waa nin qaari’ ah oo cibaado badan. Wuxuu ahaa nin taajir ah. Maalkiisiina wuxuu ku bixiyay in lagu koryeelo kalimadda Ilaahay. Wuxuu ahaa ninka soo gaarsiiyay Al-Itixaad meel ay dawlad ka noqon karaan oo ayagu isku fillaan karaan. Ilaahay ha xifdiyo isaga iyo kuwa la midka ahba. Aamiin. Aamiin.

Aan u soo laabanno dagaankii biyaha kharaaraa. Ciidankii mudduu meeshii dagganaa. Waa la daal tirtay oo la nastay walaw ciidanka ay soo martay xanuun aad noo jilciyay. Sababtuna waxay ahayd biyihii kharaaraa markii ciidankii cabbay ayay hor iyo gadaal noqdeen oo xitaa waxaa la gaaray heer salaadihii fadhiga lagu tukado. Waxaa la diyaariyay baabuurtii soo martay waddada dheer.

Waxaa la bixiyay amarkii lagu guuri lahaa illayn waxaa na sugaya waddo aad u dheer oo cabsi badane. Cabsidii ma dhammaan. Waxaase dhammaaday wabiyadii laga gudbayay iyo buundooyinkii waawaynaa. Waa la dhaqaaqay. Waxaa na wada rag aad dalkaas u yaqaan. Waxaan sii marnay meel bannaan oo magaceeda la yiraahdo Banki Qoraxay.

Waxaan sii marnay dhul aad u qurux badan oo dhirtiisa carafta ka soo kacaysa aad mooddo in dhalo barafuun ah lagu jabiyay. Ciidda dhulkaas haddaad seexato oo aadan waxba iska xijin wasakhi kaa soo raaci mayso siday nadiif u tahay awgeed. Nin baan waydiiyay magaca meeshaas wuxuu yiri, “Waxaa la dhahaa Wardheer.”  Waxaan xasuustay murtidii ahayd waddo loo maraa wadyaalaaye Wardheer dal wanaagsanaydaa.

Waxaan sii marnay tuulo ayana meeshaas ku taallay. Waxaan iri, “Magaceed tanina?” Wuxuu yiri, “Waxaa la dhahaa Qalloocan.” Waxaan sii marnay tuulooyin kale oo dadka qaarkiis macna wayn ugu fadhiya. Waxaa ka mid ahaa Shaxda iyo Buuhoodle oo bulshada qaarkeed markay xanaaqaan ay ku dhaartaan oo waxay dhahaan waa tii ciidda Shaxda iyo Buuhoodle midh midh loo qaadaa!

Waxaan gaadhnay laamigii dheeraa oo isku xiri jiray gobollada waqooyi bari iyo koonfurta Soomaaliya. Mar haddaan halkaas nimidna waxaa naga hari doona jid xumidii na dhaxalsiisay in aan bil ku soo jirno safarkayagaas. Waxaan kaloo ku soo dhawaannay magaalooyin waawayn sida Laascaanood oo kale. Laamiga laftiisu ma dhibyara oo aad bay ugu badan yihiin day-dayga iyo dhabajiifku.

Laamigii markuu noo muuqday ayaan meel ku leexannay oo dagnay si xuduudda haan cusub loo muraaqabeeyo oo musaalaxo lagu dhexmaro. Waxaa la diray raggii u xilsaarnaa arrimahaas khaaska ah. Ciidankiina waa dagay. Ikhwaanay aan ka war sugno raggaas. Xoogaana aan nasanno socdaalkuna meeshiisuu nooga sii socon doonaa inshaa Allaahu tacaalaa.

Qeybta 6aad

Bismillaahi Wabacdu. Waa qormadeenii 6aad iyo qisaskii Al-Itixaad.

Inta  aanan u galin qormadaydaan waxaan dhammaan salaamayaa walaalaha ku taxan  qisadaan. Waxaana uga mahad celinayaa talooyinka ay ii soo gudbinayaan iyo khaladaadka ay iga saxayaan. Aad ayaad ugu mahadsan tihiin. Waana qaadan doonaa taladii wax ku ool ah inshaa Allaahu tacaalaa.

Anna waxaan idinka codsanayaa gaar ahaan ragga taariikhdaan wax ka og in ay i saxaan oo wixii macluumaad ah oo mugdi iga galo in ay ii toosiyaan. Waxaan kaloo walaalaha ku boorrinayaa in ay u madax bannaan tahay ciddii qisadaan buug ka samaynaysa. Maxaa yeelay waa taariikh soo martay ummadda Soomaaliyeed oo mudan in loo xifdiyo. Baarakallaahu fiikum wajazaakumullaahu khayran fiddunyaa wal aakhirah.

Waxaan kala hoyanay ayadoo ciidankii dhammaan mashquul yahay. Qaar waxaa loo diray in uu keeno xogtii cadawga oo dhamaystiran. Qaar waxaa loo diray in ay ciidanka caloosha u buuxiyaan ama dharjiyaan. Qaar waxaa loo diray in ay diyaariyaan kaartadii ciidanku ku weerar tagi lahaa. Qaar kalena waxaa loo diray in ay hubka safeeyaan, iyo wixi la mid ah.

Waxba ha nixina oo ha is dhihina: “Alla Ikhwaankii maxaa haysta? Wadaaddadu maxay dagaal ka yaqaannaan masaakiin?” Nacam naxnu masaakiin ilallaahi. Sidaan horay idinku soo sheegayba dadka meesha marayaa waxaa la dhihi karaa waa umaddii Soomaaliyeed oo dhan xagga tirada iyo xagga tayada marka laga eego.

Waxaaba la dhihi karaa waxay ahaayeen dhuuxii ummadda. Amiirka caamka ah waa nin kornayl milatari ah waa Sheekh Maxamuud Ciise. Ku xigeenkiisa waa kornayl kale oo ahaa Sheekh Faarax Xasan Faarax (taqabalahumullaahu ajmaciin). Labada shiikh tusaale ayaan u soo qaatay laakiin ciidanku wuxuu ahaa rag Ilaahay barakeeyay oo aysan u yarayn aqoon diin iyo adduunyo toona.

Waxaa la gaaray saacatu sifir ama wakhtigii kama dambaysta ahaa. Waxaa timid xogtii cadawga oo dhammaystiran. Waxaa la bixiyay amar ah in weerar la isu diyaariyo. Wakhtigu waa duhur gadaashiis ama qiyaastii saddexdii galabnimo.

Urur walba oo ciidanka ka mid ah waxaa u qalan neef geel ah walina aan hilbihiisii loo qaybin ciidanka. Waxaa nalagu amray in aan dhaqaaqno annaga oo dagaal u diyaarsan. Magaalada Goday waxay ku taal meel bannaan ah. Bannaanku wuxuu la’egyahay qiyaastii 5 illaa 10 kiilomitir. Magaalada waxaa ka sokeeya wabi iyo buundo oo ay ciidan ku hareeraysan yihiin ama waardiye ka hayaan.

Meeshu geed lagu gabbado malaha. Ciidankii waxaa loo qaybiyay saddex qaybood. Midig, bidix, iyo qaybta dhexe, khidadkaasna waxaa laga dhaxlay Nebi Muxamed (sallallaahu calayhi wa sallam). Waana kaartada ugu fiican oo ciidan ku dagaalamo. Waxaa la dhaqaaqay ayadoo la takbiirsanayo hubkuna kusii jeedo gaalada xaggeeda.

Waa lagama maarmaan in aan milicsanno magaalada iyo taageerada aan ku leennahay. Magaalada bartankeeda waxaa ka lulanayay calan ay ku xardhan tahay calaamadda iyo magaca Al-Itixaad Al-Islaami. Waxaa ka furnaa xafiis loogu khidmeeyo ururkaas iyo danahiisa siyaasadeed.

Magaalada meel aan ka fogayn oo la dhaho Halooyo ayaa iyadana waxaa ka furnaa mucaskar ay maamulaan ragga xafiiskaasu u furnaa, Al-Itixaad.

Mucaskarkaas waxaan filayaa in uu madax ka haa shiikh lagu magacaabi jiray Cabdullaahi Baday (taqabalahullaahu). Rag ay ka mid yihiin Shiikh Cabdullaahi Baday, Shiikh Cabdullaahi Sayid  iyo kuwa kale oo fara badan oo aad u qiiraysan ayaa muddaba nala soo socday oo meel fog nooga hor yimid si ay noo soo dhaweeyaan dal aqoonna way noo ahaayeen.

Walaalahaas magaalada daganaa oo xafiisyada ku lahaa oo dawladda Itoobiya aqoonsanayd waxay isku dayeen in ay si nabad galyo ah ciidamadeenna ku marsiiyaan dhulka. Waase laga diiday waxaan dagaal ka ahayn. Itoobiyana waxay isu diyaarisay dagaal annana waxaan soo qaadnay weerar. Maxaase dhacay aakhirkii? (Walcaaqibatu lilmutaqiin).

Waxaan soo qaadnay weerarkii loogu magac daray Furashadii Buundada Goday. Meeshu waa bannaan saan horayba idiinku sheegay. Ciidankii waa uu soo dhaqaaqay asagoo saddex madax ah. Wakhtigu waa Jiilaal. Boorbaa cirkaas isku shareeray (kor ukacay).

Waxaa qarsoomey wax Alla wixii Goday koofur ka xigay dad iyo duunyo intaba. Xattaa buurihii baa qarsoomay ilayn boorku markuu kaco korbuu aadaaye. Tigree lawyo gaabtii dhufays bay ku jireen buundada hareereheeda ah. Waxayna rabeen wixii usoo muuqda in ay meeshiisa ku toogtaan ilayn meeshu waa bannaan, hub iyo saanadna way haysteen, cabsina kamay qabin Soomaali.

Dadkii magaalada ku dhaqnaa oo Muslimiinta ahaa bannaankay u soo baxeen ayadoo qofba si u fakarayo. Mid is leh Ilaahaw ceebtayada astur culumadaan indha adaygeedaan la yaabannahay. Ma Itoobiyay la dagaali karaan? Ma Itoobiyey iska celin karaan? Mid wuxuu leeyahay bal waxa dhacaan ogaan. Mid wuxuu leeyahay war aan galno dagaalka maxaad u taagan tihiin? Ma waxaad rabtaan in walaalihiin hortiinna lagu cuno? iyo wixi la mid ah. Dadkuna waxay taagan yihiin waddada hareeraheeda. Waxaa ugu horreeyay ciidanka laba gaari oo Laand Kuruuser ah oo ay kala wadeen Cali Xaashi iyo Shariif Yare. Labada gaari waxaa saarnaa qoryaha loo yaqaan tiknikada iyo ciidankii ku dagaallami lahaa. Wiilashaas sidey gawaarida u wadaan waxaad mooddaa in aan qof banii Aadam ah uusan wadin gaadiidkaas.

Ciidankii Tigreegu waxay arkeen boor meel fog ka soo muuqda. Way diyaar garoobeen. Boorkii wuu soo dhawaaday waxna ma arkaan aan boor ka ahayn. Way is nabeen si ay u hubiyaan boorku wuxuu yahay. Waxaase hoosta kasoo galay boorkii oo guux aan caadi ahayn wata. Boorkuna wuxuu taxan yahay ilaa meeshaan ka soo dhaqaaqnay. Waxaa Ilaahay ku riday rucbi iyo argagax. Waxay banneeyeen buundadii waxayna isugu tageen meel aan ka fogayn buundadii. Maxaa yeelay waxay ogaayeen dantayadu in ay tahay in aan rabno in aan buundada ka gudubno oo kaliya ilayn annagaa u sheegnay in aanan dan kale lahayn oo aan ka ahayn buundadaas.

Labadii wiil iyo ciidankii la socday markay buundada soo gaareen ayay baabuurtii ka daateen oo buundada labadeedii dhinac difaac ka xirteen ciidankiina u gacan haatiyeen oo ku dheheen soo gudba. Goday baanu dhex marnay annagoo cizzi iyo sharaf huwan Ilaahay baana ku mahadsan.

Dadkii reer Goday markay na arkeen annagoo nabad qabna waxay la kala dhaceen farxad aan farxadi ka dambayn oo waxayba ku sigteen in ay iska kaayo daba socdaan ayagoo lugaynaya oo mashxaradda iyo sacabka dhacaya aad mooddo in boqorro la soo dhawaynayo.

Fiiro Gaar ah: Rag waagaas noo sacabinayay (Godey) oo carruurta iyo haweenka la safnaa ayaa maantay caytankoodii iyo aflagaaddadoodii mujaahidiintu ka nasan la’ yihiin. Kuwii ciidanka hogaaminayay qaarkoodna gaaladii maalinkaas Ilaahay hoojiyay ayay jawaasiis u yihiin. Shacabkiina wali xasuuqii waa sidiisii iyo ka daran.

Waxaan dhaafnay magaaladii annagoo is leh malaha sidaan kuma badbaadi doontaan. Aaway raggii magaalada ama ciidankii magaalada haystay horay ayuu idiin galay oo waxay rabaan in ay idin gaadaan. Mase dhicin arrintaasu oo Ilaahay waana kala badbaadiyay. Qoraxdii baa aad u gaabatay anaguna magaaladii cabbaar baan ka soconay.

Meel hortayada ah ayaa waxaa ka curtay daruur biyo dhigtay. Waxayna ku habsatay waddadaan haynay oo meelo god-godan leh.Waxaan soo gaarnay daruurtii iyo biyaheedii. Wakhtiguna waa maqrib dabadi. Xasuuso waxaa noo raran hilbihii geelii aan maantay qalannay oo aan wakhti lagu cuno loo helin. Amiirkii amar buu bixiyay. Wuxuuna yiri hala dago oo ciidanku ha nasto hana la casheeyo waardiye adagna hala qabto waa intaasoo Tigree lawyogaab naga dabatimaadaaye. Walaalayaal waxaa ila quman in aan u kaadinno ciidanku intuu cashaynayo annaga lafteena naflay baanu nahaye aan casho raadsanno. Goday sidaan ku soo marnay iyo sida Ilaahay Tigreegii rucbiga ugu ridayna aan Ilaahay ugu mahadnaqno.

Qeybta 5aad

Waxaan kala hoyannay ayadoo uu ciidankii ka dhaqaaqay Dhooblay. Buulo Xaawo ayaa noqon doonta magaalada ugu horraysa ee uu ciidanku ku hakado maxaa yeelay ciidan kaliya ma aha waxa meesha maraya ee waxaa ku jira dad maato ah oo u baahan in la nasiyo markay masaafo socdaanba. Kaliya waxaa muhiim ah oo aan halkan dib ugu noqonayaa in aan xuso raggii mas’uulka ka ahaa dhowr maktab oo muhiim ahaa kuwaasoo kala ahaa:

Maktabka Amniga, Axmed Buuxane ahaana dhakhtar. Haddana waxaa la ii sheegay in uu dhakhtar u yahay Riyaale oo ah ninkii sheegan jiray madaxwaynaha Soomaalida Waqooyi Galbeed (Hargaysa). Talow ma qabiil baa isu geeyay mise caqiido?

Maktabka Gaadiidka: Axmed Ducaale (taqabalahu-llaahu).  Fiiro Gaar ah: Axmed Ducaale wuxuu u dhintay si caadi ah ee kuma shahiidin Jihaadka dhexdiisa wuxuuse ahaa nin ku dhex jiray camal wanaagsan sidii nooga muuqatay.

Maktabka Loojistikada: Cabdulqaadir Kuus.

Walaalayaal maalmo kadib waxaan tagnay Buulo Xaawo oo aad ugu diyaar garawday soo dhawayntayada. Bal naguma ay sugin magaalada ee waxay nooga hor yimaadeen meel dhexe magaaladiina waxay na soo galiyeen ayagoo hareeraha nooga jira oo aad moodo haddii xabaddu soo dhici lahayd in ay ayagu shafka u dhigan lahaayeen inta aysan annaga nagu dhicin maxaa yeelay qabiil kasta oo lasoo dhex marayo waa hubaysan yahay haddaysan kaa biqinna malaggaa baa galay, waa lagu dili.

Buulo Xaawo ayaan nimid oo aan ku nasannay si fiicanna naloogu soo dhaweeyay. Magaalada waxaa ka jiray mucaskar aan kaayaga ka liidan xagga ciidanka laakiin laga shuyuukh badnaa ama culumada waawayn oo la yaqaannay.

Mucaskarkaas waxaa madax ka ahaa rajul u dhigmay dhowr nin ama sheekh oo ka mid ah culumadii annaga nala socotay. Ma taqaan rajulkaas magaciisa? Wuxuu ahaa Shiikh Yuusuf Shiikh Axmed. Shiikh Yuusuf wuxuu ahaa nin xagga diinta wax ka yaqaan qaa’idna ah. Wuxuu ahaa nin aan dhigin qoriga silsiladda leh ama loo yaqaan boobaha culus. Wuxuu ahaa qaadiga magaalada. Wuxuu ahaa ninka marka sahan loo baxayo asagu soo hubiya waxa meeshaas ka jira. Wuxuu ahaa tababbare ciidan. Wuxuu ahaa nin Ilaahay barakeeyay dhan walbaba (taqabalahu-llaahu). Waxaa isna tababarka ciidanka wax ka bixin jiray rag aan ka xasuusto Barre Ubaxle oo loo yaqaanay Barre Daliil. Maxay ugu baxday Barre Daliil? Barre wuxuu ahaa raggii Maxamed Siyaad Barre uu isku difaaci jiray oo lasoo siiyay tababbar heer sare ah lakiin aan wax badan diinta ka aqoon wuxuuse ahaa baarri dabeecad san.

Barre iyo nin saaxiibkiis ah oo tababarayaasha ka mid ahaa ayaa mar walba waxaa ka dhexeeyay xifaaltan ama tartan xagga diinta ah. Ayagu dadka wax bay baraan waxna way ka bartaan oo waxay qaataan casharo diini ah. Barre Carabiga waa ku adkaa laakiin saaxiibkiis wuxuu yaqaannay xoogaa bawsi ah.

Maalin baa waxay isaga iyo saaxiibkiis isku qabteen waxaanu ma bannaana iyo waa bannaan yihiin. Barre wuxuu yiri saaxiib arrintaan aad ku doodayso daliil ma u haysaa? Saaxiibkii wuxuu yiri haa. Waxaa lagu yiri soo daa. Wuxuu yiri sow Ilaahay ma oran kalaamu layl maa yamshii finnahaar. Barre wuxuu u qaatey nas maadaama uusan Qur’aanka aqoonin ama Carabiga. Barre wuxuu yiri Allay lehe waad iga gar heshay. Wixii maalinkaas ka dambeeyayna Barre wuxuu ahaa arday saaxiibkiisna wuxuu ahaa mucallin.

Arintii baa waxaa ogaaday wadaaddadii. Markaasay soo kala dhex galeen oo ninkii beenta sheegayna la waaniyay, Barrana lagu yiri ninku wuxuu kuu sheegay waxba kama jiraan, Qur’aan iyo xadiith toonna ma aha, waa maahmaah Carabi ah. Maalinkaas wixii ka dambeeyayna waxaa loo yaqaanay Barre Daliil.

Dhacdadaan waxaan usoo qaatay qaabka dadka ehlu diinka ah ay u wada doodaan ama arday ha ahaadeen ama shuyuukh intaba. Bal fiiri sida Barre looga gar helay ama sida uu u istaagay marka lagu dul akhriyay wuxuu u maleeyay nas. Sababta keeneysa in uu hoggaansamo baa waxay tahay in la baray marka ay qof isqabtaan ama doodaan in uu waydiiyo daliil.

Markaan nasannay oo daaltiranay ayaan dhaqaaqnay ayadoo ciidanku intii ka badan yahay. Waxaan ka gudubnay buundada Luuq Ganaane. Waxaan afka saarnay jid lagu magacaabo Habaar Waalid oo u dhexeeya Luuq iyo Goday. Waa meel ay daggan tahay qawlaysato wax alla waxay aragto dilaysa oo dhacaysa. Ciddii ka badbaaddaa waxay tukataa Salaatu Shukri.

Waxay u dhaxaysaa saddex waddan: Soomaaliya, Keenya iyo Itoobiya. Waa jid dheer oo aan biyo lahayn geed walbana laga filan karo in cadaw ku jiro. Waxaa na waday rag dal aqoon ah daacadna ah mar walbana bixinayay talooyin wax ku ool ah si looga badbaado dhabba-jiifka iyo jid-xumida, sidoo kalena si dhaqso ah looga gudbo meelaha xun xun.

Akhristow yay arrintu naga noqon qisas kaliya ee waxaad dhuuxdaan oo fiqi kala soo dhex baxdaan wakhtiga la joogay meesha la joogay iyo ciidankaan hubaysan oo u diyaar garoobay in ay dhex maraan dalal cadaw soo jireen ah mid diineed iyo mid siyaasadeed intaba, lagana yaabo in ay socdaal ku jiraan muddo bil ka badan. Tirada ciidanku ma yarayn hubkooduna sidoo kale ma yarayn laakiin waxay ahaayeen rag og in aysan Ilaahay ka maarmin hubna wax u taraynin haddaysan Ilaahay ku xirnayn. Sidaas darteed waxaa meel kasta oo ay marayaanba muraaqabaynayay ama dhiira galinayay oo muxaadarooyin iyo qisas ay kaalmaystaan la dultaagnaa culima ay kamid yihiin Shiikh Cabdulqaadir Cukaasha, Shiikh Maxamed Idriis iyo kuwa kale oo aannaan halkaan ku soo koobi karin.

Ma jirin magacyada hadda batay: sida Salafiya Jadiida, Ictisaam, Al-Shabaab iyo wixi la mid ah. Waxaa jiray hal tayaar oo laga taageero dibad iyo gudaba. Waxaana raalli la isaga ahaa sida daahirka ahayd in ciidankaan meel lagu furto oo dawlad Islaam ah la dhiso. Arrintaasna waa tii intaan la guurin muddo la lafagurayay markii dambana la go’aansaday in dawladdaas marka hore dhidibbada looga aaso xeebaha Waqooyi Bari, kadibna waddanka intiisa kale la isku ballaarsho oo si tartiib tartiib ah loo qabsado illaa Xamar laga soo gaarayo.

Waxaan ka soo gudubnay wabiga Jubba buundada Luuq waxaanna ku soo marnay xoog maxaa yeelay rag bay isbaaro u tiillay dadkana ku baaran jiray mid ay dilaan iyo mid ay dhacaan ka dhigi jiray. Annaguse Ilaahay baa nooga hiilliyay oo argaggax ku riday. Ciidankaas hubaysnaa ee buundada joogay waxaa madax ka ahaa nin lagu magacaabi jirey Caddaw Barre oo booliis ahaan jiray.

Markaan Wabiga Jubba ka gudubnay waxaa noo haray oo aan ku qasbaneyn in aan marno Goday oo ah halka Wabi Shabeele ku yaal. Waxaana daggan ciidan hubaysan oo Itoobiyaan ah. Waxaanse go’aansannay in aan foodda is darno. Qofkii xaq wadana Ilaahay kaalmayn doono.

Waxaan sii kacaakufnaba waxaan dagnay Goday korkeeda si aan isu diyaarinno oo ciidanku hubkiisa u sifaysto illayn waddo dheer oo boor badan baa la soo maray loona hilba qasho oo ciidanka caloosha loo buuxiyo illayn calaf waa kii kaa dagee. Waxaa la diray sahankii ama raggii arrintaan soo qiimayn lahaa iyo meelaha istaraatiijiyadda ah ee ciidanku barri ka weerar tagi doono inshaa Allaahu tacaalaa. Akhristow sooma habboona in aan annaguna diyaar garawno oo xoogaa nasanno illayn barri baan dagaal galaynaaye? Haa Allay lehe, waa inoo qormada danbe inshaa Allaahu tacaalaa.

Qeybta 4aad

Waxaan joognay ayadoo lagu heshiiyay in loo hayaamo gobollada Waqooyi Bari marka laga reebo labadii kooxood oo aan horey u soo sheegnay.

Caanoole iyo Xizbul Islam garabkii Axmed Madoobe oo gaalada raacay markii Alle fashiliyay, oo ayagu ku adkaystay in ay joogi doonaan deegaammaday u dhasheen dacwadana ay ka wadi doonaan sidaasaana lagu heshiiyay oo lagu faataxaystay ama lagu ducaystay.

Inta aannan dhaqaaqin aan sawir yar ka bixiyo ciidankaas iyo dhismihiisii. Ciidanku ma yarayn wuxuuna watay gaadiid farabadan oo isugu jira mid xamuul ah, mid dagaal iyo mid lagu raaxaysto ama si gaar ah loo leeyahay intaba. Waxaa la socday haween, carruur iyo dad aan ka tirsanayn ciidammada oo ayagu rabay in ay ku meel gaaraan ciidankaas awoodda badan leh Allana ku xirnaa.

Amiirka caamka ah wuxuu ahaa Sheekh Maxamuud Ciise “Abuu Muxsin” (taqabbalahu-llaah). Ragga wax laga waydiin jiray ciidamadaas kan cusub oo lasoo qorayo kan la dalacsiinayo iyo kan la fahmi waayo xaalkiisa waxay kala ahaayeen: Sheekh Axmed Cabdisamad Geesood oo hadda ah suuq geeyaha mashruuca Meles Senaawi, Caynaashe Dheere oo Ilaahey ku manneystey maskax uu sida kombiyuutarka oo kale wax ugu keydin jirey iyo Sheekh Maxamed Sheekh Xasan Taraar.

Tababbarayaasha ciidanka waxaan ka xasuustaa Mahad Karatay, Xuseen Cusmaan Garyar (taqabbalahu-llaah) iyo Xaamilul-Qur’aan Cabdirisaaq Weerar (taqabbalahu-llaahu). Saxaafadda iyo intaan ka xasuusto raggeedii waxay kala ahaayeen: Ibraahiim Khaliil iyo Xasan Ibraahim “Abuu Xasaan” oo hadda ah ninka laf dhabarka u ah barnaamijka Meles Senaawi isla markaana ahaa ninkii tagey Kuweyt iyo Sacuudiga si barnaamijkaan lagu mijaxaabinayo mujtamaca Soomaaliyeed loogu helo taageero dhaqaale iyo mid siyaasadeed, haddana dibadaha u wareegaya si uu umadda Soomaaliyeed uga gado mashruucaan ah in gaalada la isu dhiibo.

Xagga Caafimaadka waxaa ugu waawaynaa Dhakhtar Cabdicasiis Cabdi Faarax, Dhakhtar Bashiir Xuseen iyo Dhakhtar Baydhabo. Manhajka ciidanku wuxuu ahaa manhajkii Salafu Saalix. Wuxuuna ahaa shayga kaliya oo lagu kala baxo marka hawli murugto hadday tahay mid caam ah ama mid khaas ah intaba. Waxaa la arki jiray ama aan goob joog u ahaa iyadoo kan laga gar helay iyo kan garta helayba ay is mucaanaqaynayaan oo wada qoslayaan isla markaana wada shaqaynayaan fardi iyo jameeco waxay noqdaanba.

Yaan la hilmaamin in ciidanku dhammaan baabuurta saaran yahay oo diyaar loo yahay in la dhaqaaqo waxa kaliya ee la sugayo uu yahay amarka amiirka caamka ah. Amiirkii meeyay? Amiirku wuxuu mashquul ku yahay macasalaamaynta walaalihii khilaafay qaafiladaas ku midowday Ilaahay dartii wuxuuna quudaraynayay in ay dhahaan waan ka noqonay go’aankayagii hore oo isbahaysigaan raacaynaa mase dhicin arrintaasu!

Amiirkii wuxuu bixiyay amarkii socdaalka waxaana lagu dhaqaaqay Ilaahay idankiis. Ciidamada dhaqaaqay waxay ka koobnaayeen dhammaan ummadda Soomaaliyeed qabiilooyinkeeda, waxa isu keenayna waxay ahayd inay Ilaahay kalimaddiisa kor yeelaan oo kaliya waliba xilliga lagu jiray wuxuu ahaa xilligii ugu xumaa oo qabiilooyinka la isku imtixaanay raggaanse Ilaahay wuu ka badbaadshay. Akhristow ha hilmaamin cinwaankeenii ahaa, ma run baa in culumada wax laga maqli waayay maxayse tahay waxa laga maqli waayay?

Ciidanka ku haray Dhoobley ee waliba khilaafey qaafiladii baxdey waxaa madax ka ahaa rag culumo waawayn ah oo qaarkood loo soo dhibay diintaan fidinteeda bal la xiray xabsi dheer oo gaaraya illaa 10 sano sida Shiikh Cabdiraxmaan Jibriil. Waxaa kaloo kamid ah Sheekh Xasan Ashkir oo ka mid ah raggii u fatwoodey mashruucan lagu minjaxaabinayo umadda Soomaaliyeed ee ka socda Soomaali Galbeed. Wadaaddada waxaa reebay wuxuu ahaa shubhadii aheyd: nin waliba reerkooda ha gaarsiiyo dacwada ama dacwatu yaa qawmi, innaga daaya ismuujintaan, kuma jirto maslaxada dacwadu sidatan, waxay sababeysaa in nalagu soo duulo, ciidamadaan cid walba isugu jira dadkaa ka didaya, Soomaali heshiis ma aha, iyo wixi la mid ah.

Shubhooyinkaas oo dhan oo haddii si loo eego macquul noqon kara waxaa lagu buriyay nusuus cadcad iyo caqli fiyow intaba. Markii wadaaddadaas watey shubhooyinkaas meel bannaan lasoo taagay oo laga gar helayna waxay dheheen annagu tolkayo ayaan dhexjoogaynaa ‘tolkaaga iyo kabtaadaba dhexdaa looga jiraa’ (Maahmaah Soomaaliyeed).

Lama aqoon xilligaas shubhooyinka maanta jira oo ah haddii nin sheekh ah aragtidiisa la dib dhigo oo nusuusta laga hormariyo in la yiraahdo culumadii baa warkoodii la diidey, culumadii baa la ixtiraami waayey iyo wixi la mid ah. Waxaan qormadaan ku soo koobayaa khilaafka hadda Ictisaam leeyahay wadaaddadii baa la khilaafay ma ahayn wax la yaqaanay. Waayo waxaa caada aheyd in wixii la isku khilaafo loo celiyo Kitaabka iyo Sunnada, ee aan loo celin ra’yi sheekh.

Qeybta 3aad

Waa qormadeenii qaybtii 3aad oo aan isugu soo laabannay. Inshaa Allaahu tacaalaa waxaan bilaabayaa xogwarrankaygii iyo billawgii arrintaan ama waxaan goobjooge ka ahaa intaan ka xasuusto idanka Alle ka dib.

Sanadku markuu ahaa 1991 waa tay dhacday fawdo aan qofna ka badbaadin, haduu yahay baarri, faajir, maalqabeen, ama cayr intaba.

Markay dhacday fawdadaasu waxaan joogay Xamar. Waxaan la cararay naftayda illayn naftu orod bay kugu aamintaaye. Dadku way hubaysnaayeen inta badan, qof walibana wuxuu doonuu kan kale ku samaynayay oo  dhac ama dil ah.

Waxaan tagay Keenya magaalada Mombaasa. Bilo kadibna waxaan ahaa dadkii aasaasay xeradii caanka ahayd ee Utaanga. Waxaan Keenya kala kulmay soo dhawayn fiican hadday tahay Mombaasa ama Utaanga intaba. Dadku markay raaxaysanayeen aniga waxaa ii muuqatay dadkii Soomaaliyeed ee is cunayay oo qof walba leeyahay anaa gar leh. Wax ugarnaqayaana aysan jirin.

Anigoo sidaas ku jira oo uusan qalbigaygu dagganayn ayaa waxaan maqlay dad culumo ah oo is xilqaamay markay dhawran waayeen waxa dhacaya. Dabadeedna waxay isku aruursadeen meesha lagu magacaabo Dhooblay ee xad beenaadka Keenya ku dhaw. Raggaasu waxay heleen dhalinyaro ka badbaaday fitnada dhacaysay. Waxay kaloo heleen hubkii oo dadkii markay isku dhameeyeen oo kala aargoosteen qof walbaa markuu xadbeenaadka soo gaaro ayuu qorigiisii qiima yar siistaa, Keenyana horay ugalaa. Fursaddaasey heleen ikhwaankii is xilqaamay.

Meeshii waxay noqotay maalmo gudahood meel loo soo hijroodo. Dadkii baa waxay ogaadeen in dad wadaaddo ah ay meesha xoog ku yeesheen dadkana khayrka ugu yeeraan baadilkana ka reebaan kii dulmi wadana xoog ku muquuniyaan dadka xaqiisana uga qaadaan oo dadka u kala garqaadaan oo kala dajiyaan wixii is cayrsanayay ee is dilayayna kala qaboojiyaan intii awooddooda ah. Markii ay sumcaddoodii cirkaas isku shareertay oo meelo badan looga soo hijrooday ayaa waxaa hakadey dadkii cararayey ee nabadgalya doonka ahaa.

Waxyaabaha aan wali xasuustayda ka go’in waxaa kamid ah oo Dhooblay waagaas ka dhacay: In maalin Jimce ah aan ku tukannay masaajid wayn oo magaalada ku dhex yiillay. Markii wadaadkii salaaddii dhammeeyay ayuu istaagay oo wuxuu yiri, “Waxaan tukannay salaad waajib innagu ah haddaan ka tagnana naloo ciqaabayo. Ma idin la quman tahay in meel masaajidka u jirta wax aan ka badnayn 300 oo mitir uu ka furan yahay guri gabdhaha jirkooda gataa ay daggan yihiin oo aannaan waxba ka qaban sidaasna aan ku badbaadayno?”

Hal mar ayaa dadkii waxay dheheen Allay lehe maya. Wuxuu yiri, “Haddaba inakeena aan wax ka qabannee (munkarka  suulinnee).” Ma jirin hal qof oo yiri gabdhuhu waayo? Waa reerkee? Maxaa laga rabaa yaa og in ay xumaan sameeyaan? Dacwada ma la gaarsiiyay? Naga daaya fitnaa ka dhalanaysee? Shiikh hebel ma la waydiiyay? Iyo wixi la mid ah.

Hal mar baa lagu yaacay cirroole iyo dhalinyaraba. Wallaahi dhulkaa lala simay oo waa la burburiyay gurigay ku jireen. Iyagiina maxaabiis ahaan ayaa loo geeyay xeradii ciidan ee wadaaddada si loo dhaqan celiyo illayn ma jirin dawlad aan ahayn wadaaddadaas iyo maamulkoodaas yar.

Waxaan ka mid ahaa ciidankii gabdhahaas nabad galyadooda wax ka ilaalin jiray ama waardiyaha ka hayn jiray. Meeshiina waxaa lagu hayay intii Alle doono oo muddo ah. Waxaana la siidaayay ayagoo cashara badan qaatay garwaaqsadayna xumaantay ku dhex jireen Ilaahayna u towbad keenay sidii ka muuqatay daahirkooda.

Xumaanta la suulin jiray ma ahayn mid la soo koobi karo. Waxaanse dhacdadaan usoo qaatay waa mid ay ka qayb qaateen dhammaan reer Dhooblay maalinkaas Jimcada ah oo la wada tukaday loona kala harin arrintaas. Munkarka intiisa badan waxaa u taagnaa dad khaas ah oo ducaad ah iyo ciidan la shaqaynayay. Markii ciidankii batay oo la helay culumo badan oo awal geedaha hoostooda ku nabnayd oo quus taagnayd, markii la helay muhaajiriin fara badan oo diyaar u ah in ay naf iyo maalba huraan, markii la helay shacab la maamulo ayaa waxaa soo muuqatay dawladnimo illayn macnaha dawladnimo waxaa sal u ah saddex arrimoode: Manhaj, Dad iyo Dal.

Waxaa billaabatay in la qabto shirar aan kala go’ lahayn oo looga wada tashanayo sidii laga yeeli lahaa ama loo maamuli lahaa dawladnimadaan soo muuqatay iyo fursaddaan la haysto oo qaaliga ah. Waxyaabaha xiwaarku ugu badnaa waxaa ka mid ahaa:

  1. Yaannahay? (Manhajka)
  2. Xaggee dagnaa? (Istaraatiijiyadda)
  3. Ma is raacsannahay? (Shaki la kala qabay)

Aakhirkii waxaa la isku waafaqay in loo hayaamo gobollada Waqooyi Bari sababtoo ah ayagaa noqday meesha kaliya ee bad, buur, berri iyo biyoba leh.

Markaan leeyahay waa la isku raacay arrintii ahayd in Bari loo guuro macnaheedu ma aha in la waayay khilaaf ama ra’yi kaas ka soo horjeeda. Waxaadse ogaataa mar walba waxaa la qaadanayey ra’yiga meesha loo bato khayrna loo maleeyo in uu ku jiro idan Alle.

Waxaa meeshii ku haray oo dadkii is raacay khilaafay laba wadaad iyo ciidankoodii oo iyaguna dhexdoodana is khilaafsan dadkana khilaafsan. Waxaana ku faahfaahin doonnaa inshaa Allaahu tacaalaa qoraalladayada dambe haddaanse hordhac idin siiyo waa labada wadaad oo la kala dhaho Sheekh Xasan Ashkir iyo Sheekh Cabdiraxmaan Jibriil. Aakhirkiina ciidamadoodii waxay ku danbeeyeen Caanoole iyo Xisbul Islaam garabka Axmed Madoobe. Waxaa ku rumowday maahmaahdii aheyd “kullu inaa’in bimaa fiihi yandaxu,” weel walbaa wuxuu dhididaa wixii ku jira (Manhaj qallooc iyo qabyaalad).

Qofkii qormadaydii koowaad soo akhriyay la yaabi maayo in aan dad magacii sheego ama qabiilooyin. Marka fadlan haddaad ku dhex aragto waxaad qoonsatid qormadaan adigoo aan xadgudbin ku laabo qormadaydii koowaad. Waa haddaad xaqdoon tahay (xiiqsanase yeelkiis Xabashida la safan wali).

Qeybta 2aad

Ikhwaanii inta aanan soo gudbin ama aanan guda galin ujeeddada hayaankayga aan ku laabto qormadii koowaad ee uu ku jirey magaca Geesood.

Geesood waxaa laga yaabaa in la garan waayo. Sidaa darteed waxaan inshaa Allaahu isku dayi in aan muujiyo ninka magacaas leh.

Geesood ma garateen?

Gubniyada haddeer jira (Al-Shabaab) waa raggii gingimay beri, waa raggii Saliid galay, Xingaloolna sii maray, Geedlarifay intuu dagay, Warsangalina (Aadam Siciid) magangalay buurta dheer gunteedii Dabra geesaheedii inuu go’ay la moodoo girligaanka isu dhigay (qoriga boobaha ah) inuu gaaro libin sare. Gablan talo aduuney maxay galaba cayntahay! Haddaan goobnay waxa jira guranaaya odayada (al-Ictisaam) aan gurboodka dhaafayn (dhalinyarada) raadkii wuxuu galay gobollada Sucuudiga.

Gar waynidu ma Salaf baa, ma ku goob aduunyaa, ma masraxa ku gaar baa, maalgashiga shisheeyuhu ma garaad nin wayn baa? Guullaw adaa jira gad-gaddiya naflaha idil qalbigooda gabanka ah waa gunaanad taladuye gaalada Allow jabi iyo qolada garab socon. Aamiin. Aamiin.

Sheeko gaaban

Ma run baa in rag waa hore jiray lagu salladay gabar oo ay xiniinyaha ka bixin jirtay kii dhashaba? Qisadaan waxaa la leeyahay waa qiso dhacday anigana waxaan maqlay anigoo yar. Gabadhu waxay ahayd boqorad waxayna u talin jirtay qoonkii markaas la noolaa. Waxay lahayd ciidan daacad u ah oo fuliya amaradeeda. Waxay ku amartay naag kasta oo wiil dhasha in ay keento wiilka.

Dabadeedna waxay amri jirtay in xiniinyaha laga bixiyo lana koriyo illaa uu xoog ka yeesho. Intaas ka dibna waxaa laga dhigi jiray askari daacad u ah boqoradda. Ilaahay baa wuxuu ka xifdiyay mid yar oo markaas dhashay daalimaddaas ragga goysay. Wiilkii baa koray ama waynaaday inkastoo dhib badan lagala kulmay korintiisii. Gabadhu waxay maalin walba u keentaa ragga xujo aysan furi karin maxaa yeelay waa rag ay ka maqan yihiin xubno muhiim ah waxaana ku adag inay sida nin fayaw u fakaraan. Goortay daalaan oo xujada ay furi waayaan ayay u tagaan rajulkii Ilaahay ka badbaadiyey boqoradda oo god lagu ilaaliyo. Markaasuu u soo sheegaa xaalku siduu yahay.

Kadibna boqoraddii baa la hordhigaa xal u helidda xujadeedii markaasay xanaaqdaa oo u gooddidaa ragga markaasey ku celisaa baaris hor leh si loo hubiyo in ragga ay ku jiraan qaar xiniinyo leh ilayn xujada meesha taal ma furi karaan rag aan xiniinyo laheyne. Markay isugu darto ciqaab iyo inay mar labaad cawradoodii faydo oo moraal ahaan iyo jir ahaanba loo dilo ayay shaqo cusub u dirtaa.

Markii sabankii dheeraaday raggiina go’ay ayuu rajulkii go’aan qaatay. Wuxuu dajiyay khiddadii looga takhalusi lahaa duqdaan baas oo ragga lagu salladay. Wuxuu yiri casuuma boqoradda una sameeya fadhi qurux badan oo xariir lagu goglay ilayn boqor iyo xariir la kala raacye. Wuxuu yiri intaan fadhiga la dhigin meesha ceel dheer ka qoda dabadeedna ku kor gogla xariirta.

Markay damacdo in ay fariisato waxay ku dhici doontaa ceelkaas ee halkaas ku rajmiya. Markaad dishaanna ii yeera. Sidii baa la yeelay waana lagu guulaystay dadkiina wixii ka haray rajulkii baa badbaadiyay. Caddaalad buu ku dhaqey bulshadii wixii intaa ka dambeeyey. Wiilashii xiniinyaha laga bixin jirayna waa badbaadeen.

Ayaan aan tagay gobollada Bari ayaa waxaan arkay dhagxaan meel la tubay oo aad buuro mooddo inta ay la’eg yihiin. Waxaa la igu yiri waa meeshii habartii baas lagu rajmiyay. Dulucdaydu ma ahan in aan sheekada rumeeyo ama beeniyo waxayse shabbahdaa qormada aan soo wado. Sidaas darteed baan gogoldhig uga dhigtay sheekada iyo ninka ka badbaaday habartaas ragga goysay!

Qofna kama qarsoona waxa maanta ka dhacaya hareeraha adduunka. La isumana qariyo wixii waa hore sir ahaan jiray maanta bannaankay yaallaan. Dhammaan waxaa la isu geeyay ciidamadii qalabka siday hadday yihiin gaalo ama kuwa sheegta Muslimiinta. Waxaa la baadi goobayaa hal nin oo lagu tuhmayo in ay xiniinyo ku jiraan. Waana ninka ku dhuumaalaysanaya buuraha Afqaanistaan godadka ku yaalla, Shiikh Usaama bin Laadin (xafidahullaahu).

Gaalada waa gartood mar kasta oo ay is dhahaan wixii Muslimka sheeganayay waad xiniinya bixiseen, oo ma jiri doono cid danihiina ka hor imaan doonta meel aysan ka filayn bay ka bilaabataa. Markaasay raggii agtooda joogay ee buurbuurnaa – ilayn waa koramo la xiniinyo bixiyay – baa la garaaci oo la dhihi yaa idin ku dhex jira? Yaa furay xujadii adkayd? Keena ragga halla baaro mar labaad.

Markaasaa waxaa lagu samayn wixii la doono oo xumaan ah. Illaa haddana dhibku wuu socdaa. Habartii baas oo muddo laga nastayna waxaa baddalay gaalo kibirtay oo aan ehelnimo iyo diin toona kuu dhaafayn. Anigu imtixaankii habarta ma aanan soo gaarin laakiin haddaan mixnadaan dhex fadhiyaa. Ilaahay ha iga badbaadiyo aniga iyo adinkaba. Aamiin. Aamiin.

Qeybta 1aad

[arabic-font]الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين
وأشهد أن لا إله إلا اللَّه وحده لا شريك له، وأشهد أن محمداً عبده ورسوله، أمــا بعــد[/arabic-font]

Cinwaanka qoraalka oo ah tix gabay ah:

Masoo gaadhay gaal iyo wadaad gaar u wada taagan
Oo talo gorfaynaaya oo maalmo wada guulay
Oo Goday intay wada tageen gacal walaaloobay
Oo gumac rasaas inaan la ridin talo kusoo gaabshay (Al-Ictisaam)
Ictisaam gar baa taal
Ictisaam gar baa taal loo wada gudboon yahay soo fariista gogoshaan.
In Shabaab la gooyoo Meles lowyagaab iyo gaalada la raacaa miyay nala gudboon tahay?
Hadaan nahay waxgaradkii gadgadiyay masaladaan
Aad galbeed la aaddeen gaalada ku raacdeen
Wala gaar ah siiseen nacayb gaamuraa jira.
Inaad suuqa galisaa “Waa geeddi reeruhu galbeed baan usoconnaa!”
Waa talo gurracanoo raggeedii gabood falay.
Gabibaad ka lulataan Inta goori goor tahay garwaaqsada waxaan dhacay.
Soo fariista golahaan ka garbaxa walaalaha gobollada dalkeennii gaarsiiyay nabad run ah (Mujaahidiinta)
Axmed Godane ugu taga la gorfeeya taladana kama liito gaal xune.
Gablan talo aduuneey Geesood ma moodayn inuu gaaray heerkaas
Uu Sanaawi u garbixin walaalihiisna uga go’ay.
Allaw sama nagaarsii gaalada adigu jabi
Muslimiinta garabqabo xifdi gabanadoodaas
Gaarsii hamiga sare ay goobayeen abid (Dowlad Islaam ah.)
Aamiin. Aamiin.

Anigu gabay ma aqaan ee caro ayaa ii gaysay. Waxaanse akhristayaasha ka codsanayaa in ay gabaygaas kordhiyaan ilayn waad garateen ujeeddadayda iyo meeshuu u socdo intaba.

Waxaan ahay nin oday ah oo da’diisu gaadhay sano lixdan. Waxaan rabaa in aan xoogaa ka sheekeeyo waxyaabo aan xog ogaal u ahay ama goobjoog ka ahaa. Waxaadna ogaataan waa markii koobaad oo aan gabyo ama joornaal wax ku qoro. Marka haddaad aragtaan anigoo gabi dhaclaynaya ha ii malaynina nin yaroo caadifaddu waddo. Waxaan ahay oday intaas ka badan qarin waayay wuxuu og yahay oo gabood fal ah.

Waxaan isku dayayaa in aanan cidna ku xadgudbin. Wixii gaf ah oo iga dhacana Ilaahay baan uga towbad keeni raalli galinna waan ka bixin. Arrinta aan rabo in aan ka sheekeeyo waxaad ku arki doontaan dad magacyadii ama qabiilooyin magacyadood qola walbana waxaan ku xusi marka la gaaro sababta keentay in magacooda la xuso. Marka qofkii iska dhex arka qoraalkaas yuusan umalayn in dan gaar ah laga leeyahay. Xusidda waxaa keenay dhacdada meesha taalla iyo raadkuu ku leeyahay dhacdadaasi hadday xun tahay iyo hadday fiican tahayba.

Xogwarrankaanu ma aha dhacdo cusub mana aha qoraalkii koowaad oo laga qoray ama laga maqlo. Waa dhici kartaa in aan waxyaabaha qaarkood la ogayn ama si khaldan suuqa loo galiyay. Waana midda igu bixisay in aan qaato qalinka dibna noo celiyo wax ka badan 17 sano. Waxaan isku dayi inshaa Allaahu inaan taxane ka dhigo qoraalkaan mar walbana aan soo gudbiyo wixii aan ka helo xusuusqorkayga.

Masoo Gaadhay Gaal iyo Wadaad Gaadh Uwada Taagan

Qormooyinkan waxay ka hadli doonaan taariikh iyo dhacdooyin ku saabsan xarakada Salafiyada Soomaaliya gaar ahaan xarakadii Itixaadka oo hadda u qaybsantey qayb manhajkii ku sugnaatey oo aan tanaasulin iyo koox manhajkii ka tanaasushey isuna dhiibtey cadawgii umadda iyo manhajkii cilmaaniga (dimuqraadiyadda) ee ay umadda uga digi jireen.

 

Qeybta 1aad
Qeybta 2aad
Qeybta 3aad
Qeybta 4aad
Qeybta 5aad
Qeybta 6aad
Qeybta 7aad
Qeybta 8aad
Qeybta 9aad
Qeybta 10aad
Qeybta 11aad
Qeybta 12aad
Qeybta 13aad
Qeybta 14aad
Qeybta 15aad
Qeybta 16aad
Qeybta 17aad
Qeybta 18aad
Qeybta 19aad
Qeybta 20aad
Qeybta 21aad
Qeybta 22aad
Qeybta 23aad
Qeybta 24aad
Qeybta 25aad
Qeybta 26aad
Qeybta 27aad
Qeybta 28aad
Qeybta 29aad
Qeybta 30aad
Qeybta 31aad
Qeybta 32aad
Qeybta 33aad
Qeybta 34aad
Qeybta 35aad
Qeybta 36aad
Qeybta 37aad
Qeybta 38aad
Qeybta 39aad
Qeybta 40aad
Qeybta 41aad
Qeybta 42aad
Qeybta 43aad
Qeybta 44aad
Qeybta 45aad
Qeybta 46aad
Qeybta 47aad
Qeybta 48aad
Qeybta 49aad
Qeybta 50aad

Coley

Burhaan Cali

Waan xasuustaa markii iigu horreysay ee aan muuqeeda arko xilahayga aan ula baxay ‘Coley’ laakiin waalidkeed ugu wanqaleen ‘Saafi’. Waxay ahayd galab dhiillo colaadeed taagnayd oo iyada iyo dhawr dumar ah oo caraysani ay ragga dhagxinayeen iyagoo islamarkaana ku dhawaaqaya, ” Kacoo dagaalka aadda, raggii go’ye ama noo bixiya saraawiisha, oo gashada diraca iyo googoradahayaga”. Waxaan ka mid ahaa raggii maalintaa qiiradu qaadday. Waxaan dusha kaga booday gaari tikniko ah, waxaanan anoo dhoolla caddaynaya isla markaana sii taqsiimaya ku iri Saafi oo gaadhiga dheeggiisa taagan, ” Illin dambe ma qubi doontid ee nagu kalsoonow nagana war sug”!.

Dagaalkaa aan u qalab qaatay ma ahayn mid aan ku difaacayay Qaran ee wuxuu ahaa mid aan isku gumaadaynay walaalahay Soomaaliyeed balse aannu kala hayb nahay. Aniga iyo Saafiba waxaan ka qaybgalnay dagaal xawaalad ah. Waa dagaal naloo soo waariday, annaguna aannu sii xawili doonno. Waa dagaal boqollaal sano soo socday inta la hubo, cid og sabab uu ku bilawdayna ma jirto. Dagaalkii noocaa ahaa ayaa markan shaar siyaasadeed loo geliyey, wixii la ogaa baana ka dhacay!

Guul ayaan ka soo hooyney dagaalkii, warkayguna anoon magaalada soo gaarin buu iga soo horreeyey. Wiil hoog goobta uu galo wacdaro ka dhiga, ayaa la igu maamuusay, billad-sharaf qoys oo maalmo magaceedu jirana waa la iigu ladhay! Dadkii nagu soo xoomay markii aannu guusha la soo hoyanay ayay ku jirtey Saafi. Iyadoon iska warqabin oo farxad la tiicaysa ayay isku kay duubtay. Dareenkayagii caashaq halkaas ayuu ka bilowmay, muddo dheerna kama soo wareegan aqalgalkayagii. Dersin carruur ah oo lab iyo dheddig ahna alle waa noogu deeqay inta aqalkayagu jiray.

Xirfaddaydii dagaalka waxaan ku sii darsaday anoo awood iyo khibrad u yeeshay abaabulka colaadaha iyo qiira gelinta qoyska hadba wixii gadmayana la jaanqaada. Marna kama nasto hawsha reerka. Marka aanan gacanta ka dirirayn afka ayaan ka diriraa oo beesha magaceeda goob aan fadhiyo laguma bahdili karo. Waxaan berya sidaa ahaadaba colaadihii baa saldhigan waayay oo qoys qoys ayaa la isu baabi’iyey. Hal cashar baanse ka bartay ” Shisheeye ma dhammaadee qofkaada ha waayin”.

Saddex sano markaan isqabnay, ayaa Saafi walaalaheed oo Yurub joogaa isxambaar ku geeyeen Yurub, waxayna degtay London. Saddex sano ka dibna aniga iyo labo mataanno ah oo ay naga soo tagtay ayaa ku soo biiray. Saddexdii sano een ismoogayn, ayaa isbaddal weyn oo dhan walba ahi ku yimid. Horta wadaad weyn bay noqotay oo taas dhib badan uma marin. Judhiiba darbaal bay isku ridday, qiiro diineed oon cilmi caqli lala kaashaday ku imanna way la soo baxday, dhul gaalo nacaybkiisna waa ku kordhay, tacab iyo tacliinna aan tanaadinna way u jeesatay. Anigiina cagta bay cagta ii saartay. ” Balwad noocay doontaba ha ahaato, qabiil, salaad la’aan iyo shaqo la’aan ma arki karo” ayay igu tiri. Masaajid dhawr ah iyo culimo gaar ah oo ay aad ula dhacsanaydna fartay iigu fiiqday oo i tiri toddobaad walba dhammaadkiisa (Weekend) halkaa iska xaadiri! Ayaamihii hore ayaan nin rag ah iska dhigay oo dhawr jeer guriga la imid waxoogaa Qaad, haseyeeshee maxaa iga qabsaday! Bacda ayaa bannaanka la ii dhigay. Arkay inaan xoog shaqaynayn waxaanan ku qasbanaaday inaan u hogaamsamo awaamiirta Coley!

Dunidu sida ay hadda u waalatay ma ahayn berigaa. Internet, Facebook.. iwm ma jirin, teleefoonaduna qaali bay ahaayeen, oo wararka dhulkii BBC ku tallaalan satelayt baa laga dhagaysan jirey. Balwadihii kale oo dhan waan joojiyey aan ka ahayn fadhi ku dirirka. Waxaan war u soo doontaa makhaayad tolku leeyahay oo ugu yaraan 10km ii jirta. Wixii aan BBC ka dhageystay iyo in aan kala soo dhexbaxay fadhi ku dirirka ayaan guriga kula soo laabtaa. Qof war i weydiiya Coley, wadaadii aakhiro u jeedka ahayd ayaa ugu horreysa. Anna wax run iyo been loo kala garan wayey baan ku daldalaa, mararka qaarna waa ku canjiiriyaa. Illeen wax loo gaajoodo war baa ugu darane guluf bay igu qaaddaa!. Waxaase iigu yaab badan marka ay warka iga dhammaysato ayay wacdi iigu dhaqaaqdaa iyo in aanay qabyaaladdu fiicnayn, waxyar ka dibna koox dumar ah oo teleefoon ka sugayey ayay intii aan u sheegay oo ay weliba sii baraxday oo sii xawaashaysay u sheegtaa!

Intaan qurbaha joognay laba goor, ayaa reerkayagu qarka ugu sigtay inuu qabyaalad darteed ku burburo. Mar sagaashameeyada aakhirkeedii, ayaa waxaa isku qaad qaaday labada qoys oon ka kala dhalanay. Labadayada qoys wada dhalashada dalladda guud ka sokow waxay ahaayeen isku xulufo wada duula, markanse iyagay ka tafatay. Labadayaduba qaaraankii habarwacadka, ayaa qofba qoyskiisa u dirsaday. Nasiib darro qoyskeedii, ayaa laga adkaaday oo rag badan laga laayay. Colaaddaas, ayaa loogu soo dhuuntay oo lagu yiri, ” naa abriska guriga kuu jiifa ayaa noogu darane yuusan ku naagaysan”!

Balaayose waxay dhacday markii qoyskeedu maalgashadeen kooxdii cimaamadley. Coley waxaa isugu darsamay culimadii ay caashaqsanayd oo calankii dal iyo diin lagu difaacayey kor u qaaday, barbaartii ilma adeeradeed ahaa oo shaashadaha caalamiga ah ka muuqda iyo qoyskeedii oo dibad iyo gudo aan u kala harin. Waxay gashay baan dhihi karaa malaha maalmihii nolosheeda ugu farxadda badnaa. Waxay hormuud ka noqotay koox dumar ah oo iskood isu xilqaamay. Qiiradii ay berigay dhallinyarada ahayd wadi jirtey oo markan janno loogu yaboohay ayay waddaa. Anigu aqoon diineed ma lihi laakiin waxaan ka baxay jaamacadda fadhi ku dirirka oo qibrad in ka badan labaatan sano oo falanqaynta siyaasadda qabyaaladaysan, ayaan leeyahay. Dhanka diinta, kii cimaamad iyo khamiis gashan, dadkana wacdiya waa ii culumo, kaliya waxaan ku kala xushaa sida ay u kala aftahansan yihiin raganimana uga muuqato. Kuwaa wacdigooda hurdo igu soo degtaa, kuwana dagaal iyo xaajo rag bay i dhexgeeyaan. Waxaan u kala hiilliyaa niman Bashtu ah. Midkay jecelyihiin waxay iigu suntaan inuu yahay muslim wanaagsan oo gargaarkeenna u baahan, kan kalana habaarkeenna! Iyaduse magacyo sidii qabiilka oo kale ah ayay ugu kala yeeryeertaa wadaadada. Maalintii iigu darrayd waxay ahayd markaan soo qaatay cajalad wadaad qunyar socod weeye la igu yiri. Intay cajaladdii tuurtay ayay igu tiri, “war kan iyo noociisa diin lagama dhagaysto maxaa yeelay sunnada iyo jihaadkaba way fududaystaan, waa koox heblaayo!”

Oday adeerkay ah oo weligiis iska daba socday magaca dawlad, ayaa taageeray kooxdii Mbagathi. Illeen jirkiis la haye jadiin kama qoslee, waxaan fadhi ku dirirkii ka taageeray Mbagathi. Maxaa iga raacay! Coley ayaa bacdii bannaanka iigu tuurtay, weliba waxaa la iigu daray lacnad iyo inaan gaal ahay! Anoo iska dhigaya sidii nin loo waxyooday ayaan iri ” warkaas war baan ku sugi. Cimaamadley iyadoo is cunaysana waa la arki doonaa haddaynaan dhiman e maxaad igu geli?” Waqti dheerba kama soo wareegan markii sheekadiiba calow galay oo la kala garan waayey mid diin iyo dal difaacaya iyo mid jaajuus ah oo shisheeye u adeega. Qarax ismiidaamin iyo gawrac iyo culimadii ay taageersanayd oo qabiil qabiil iyo koox koox isu cunay baa xigay.

Illeen qabiil ma xisaabtamo qabyaaladna ma dhammaatee, sidaan u joognay ayaa hal mar waxaa London wada qabsaday soo dhaweynta madaxweynayaal qabiil. Waa hawlahaygii. Aniga iyo intii daacad u ahayd fadhi ku dirirka ee maqaaxiyaha ku habsaamay ayaa suuq helay. Waxaanu u qaybsannay in horkacda soo dhaweynta iyo in madaxweyneyaal isu caleemo saartay . Waxase waxaba isku fuuqsaday markaan fadhi ku dirirkii keennay TV-yadii oo weliba ay noqdeen mawduucyada loogu xiisaha badan yahay. Coley berigii hore aniga, ayaa fadhi ku dirirka uga sheekayn jirey, haddase waxay TV-yada ka quudataa isagoo daray ah. Waxa shaashadaha ka soo muuqda rag aan lafahoodoo cad cad aqaan. Waa rag ku dhaca imtixaanka juquraafiga ilmaha Dugsiga Hoose dhigtaa uusan gafayn, misana habeen walba falanqeeya siyaasadda cakiran. Coley, bahdii cimaamadley iyo in badan oo suudh xirata waxay igu caayaan fadhi ku dirir anna waxaan ugu jawaabaa ” cimaamad xiratayaa ama suudh xiratayaa dhiiggiinu waa qabiil laakiinse idinkoo qori ismaris ah iska walaaqda waxa aad diin iyo wadaniyad ku sheegtaan aniga iyo xertayda fadhi ku dirirka ayaa magaca qabiil idiin wadnee”!

Allaylehe miyaanan haddaba gacaladay Coley ka qabiilisanayn!